Olimpiese Somerspele 1908: IV Olimpiade, wat in 1908 in Londen (Verenigde Koninkryk) aangebied is

Spele van die IVe Olimpiade

Gehou in Londen, Verenigde Koninkryk Deelnemende lande 22 Nasionale Olimpiese Komitees Deelnemende atlete 2 008 (1 971 mans, 37 vroue) Items 110 in 22 sporte Openingseremonie 27 April 1908 Sluitingseremonie 31 Oktober 1908 Amptelik geopen deur Koning Edward VII Atlete-eed – (sedert 1920) Beampte-eed – (sedert 1972) Olimpiese vlam – (sedert 1936) Vorige Spele 1904: St. Louis (VSA) Volgende Spele 1912: Stockholm (Swede)

Die wedstryde het saamgeval met die Frans-Britse Expo (Franco-British Exhibition), 'n tentoonstelling wat bande tussen die Verenigde Koninkryk en Frankryk, die sogenaamde Entente Cordiale, versterk het.

In teenstelling met die Olimpiese Somerspele 1900 in Parys en St. Louis in 1904, waar die wedstryde te midde van chaotiese organisasie in die skadu van die wêreldtentoonstellings gestaan het wat gelyktydig aangebied is, het die Londense Spele wye aandag getrek. Dit was veral aan die feit te danke dat meer as twee derdes van alle wedstryde tydens slegs twee weke in Julie in die White City Stadium gehou is. Die stadion, geleë in Shepherd's Bush, was revolusionêr: dit was nie net 'n atletiekbaan nie, maar het ook oor 'n swembad en platforms vir stoei en gimnastiek beskik.

Naas die eintlike "Somerspele" het die IVde Olimpiade drie verdere fases van wedstryde behels. Tydens die "Lentespele" tussen laat April en die middel van Junie is wedstryde in vier balsportsoorte gehou. "Nautiese spele" met watersport-wedstryde buite Londen het tussen die einde van Julie en die einde van Augustus gevolg. Die Spele is in die tweede helfte van Oktober afgesluit met sportsoorte wat in Groot-Brittanje tradisioneel hoofsaaklik in die koue maande beoefen word, soos boks en verskeie balsporte. Danksy 'n yssportarena, waar ys kunsmatig gemaak kon word, is vir die eerste keer ook wedstryde in 'n wintersport gehou, naamlik ysskaatswedrenne.

In teenstelling met huidige Spele was die Olimpiade in 1908 nog 'n groot sportfees vir amateursportlui. Maar die Olimpiese Spele in Londen was die eerste Olimpiade waar nasionale spanne op 'n georganiseerde manier teen mekaar meegeding het, en ook die eerste Spele wat grootskaalse media-aandag getrek het. Vir die eerste keer is Olimpiese wedstryde gefilm en fotografies gedokumenteer, waarby opnames wêreldwyd gepubliseer is. Die Amerikaanse persmagnate Randolph Hearst en Joseph Pulitzer het hul eie wedloop om die hoogste sirkulasiesyfers vir hul dagblaaie gehou en sportbylaes grootliks uitgebrei met uitvoerige artikels oor die Olimpiese wedstryde wat met foto's en tekeninge geïllustreer is.

Baie van die dramatiese karakter, wat die Spele in 1908 gekenmerk het, is deur die Amerikaanse pers aan hulle verleen, insluitende berigte oor vooringenome Britse skeidsregters (alle skeidsregters in 1908 was Britte) wat Amerikaanse deelnemers na bewering benadeel het – tot 'n mate waar koning Edward VII so ontsteld oor die beskuldigings was dat hy volgens gerugte gedreig het om nie die sluitingseremonie by te woon nie.

Berlyn, Milaan en Rome is aanvanklik genomineer as kandidate om die Spele aan te bied. Die Spele is uiteindelik aan Rome toegeken. Met die uitbarsting van vulkaan Vesuvius op 7 April 1906 is Napels verwoes, en die geld wat bestem was vir die Olimpiese Spele is aangewend om die stad weer op te bou.

Londen is vervolgens aangewys as alternatiewe gasheerstad. Die Spele het saam met die Frans-Britse Expo plaasgevind, wat destyds 'n veel belangriker gebeurtenis was. Die Britse Olimpiese Komitee het onder leiding van lord Desborough slegs enkele maande tyd gehad om 'n sportstadion met sewentigduisend sitplekke te bou.

 

 

Die Londense Spele was streng genome die vyfde Olimpiade van die moderne tydperk en het op die sogenaamde Olimpiese Tussenspele gevolg wat in 1906 in die Griekse hoofstad Athene gehou is. Die president van die Internasionale Olimpiese Komitee (IOK), Pierre de Coubertin, het egter daarop aangedring dat die Atheense Spele slegs as 'n soort "tienjaarfeesviering" van die eerste moderne Spele in 1896 erken word. Gevolglik het die IOK geen amptelike status aan die Spele van 1906 verleen nie – alhoewel hulle met hul puik organisasie as 'n voorbeeld vir latere Olimpiades gedien en 'n belangrike hupstoot vir die Olimpiese Spele gelewer het, wat anders moontlik hul belangrikheid as internasionale sportfees sou verloor het. Die Londense Spele het in tydelike opsig met die vierde Olimpiade saamgeval en was dus in ooreenstemming met die oorspronklik beplande vierjaarlikse ritme waarvolgens Spele sou plaasvind.

Londen was nie die eerste keuse vir die Olimpiese Spele 1908 nie. Reeds in 1901 het Duitse IOK-verteenwoordigers aansoek gedoen om die Spele in Berlyn te organiseer. In Maart 1903 het die Italiaanse gimnastiekvereniging Federazione Gimnastica Italiana besluit om Rome as kandidaatstad voor te stel. Die stadsraad van Rome het in Januarie 1904 bevestig dat hulle as beskermheer van die kandidaatskap sou optree en sodoende amptelike status aan die aansoek verleen. Die besluit is in ooreenstemming met Pierre de Coubertin se wense geneem wat dit duidelik gestel het dat hy Rome bo Berlyn as gasheerstad sou verkies. Daarenteen het die Berlynse kandidatuur geen politieke steun geniet nie, en die verteenwoordigers van die Duitse Rykskomitee vir Olimpiese Spele (Deutscher Reichsausschuss für Olympische Spiele, DRafOS) het hul aansoek op 22 Junie 1904 tydens die IOK-vergadering in Londen teruggetrek. Rome is per akklamasie as gasheerstad van die Olimpiese Spele 1908 aangewys.

Die Romeinse organisasiekomitee het egter van begin af geskroom om die nodige voorbereidings vir die Spele te tref en in Januarie 1906 selfs ontbind. Twee ander groot Italiaanse stede, Milaan en Turyn, was gekant teen die idee dat alle internasionale aandag slegs op Rome sou fokus en nasionale fondse aan Romeinse spele bestee sou word. Ná die uitbarsting van die vulkaan Vesuvius op 7 April 1906 was dit bowendien duidelik dat die Spele in Rome nie meer befonds sou kon word nie aangesien alle finansiële middele vir die heropbou van Napels se oostelike voorstede benodig is. Berlyn het geen tweede aansoek ingedien nie aangesien die DRafOS geen kans gesien het om die finansiering en bou van 'n nuwe stadion in die oorblywende twee jaar te reël nie.

Die IOK het in 'n byna uitweglose situasie beland. Ter geleentheid van 'n IOK-vergadering in Athene tydens die Olimpiese Tussenspele van 1906, wat deur die Britse koning, die koningin, die Prins en Prinses van Wallis bygewoon is, is gesprekke oor dié saak ook op die Britse skip Branwen gevoer wat in Phalerumbaai voor anker gelê het. Voorstelle is gemaak om die Spele in Londen aan te bied, en lord Desborough het koning Edward VII genader om sy mening in te win. Die monarg het onmiddellik sy toestemming verleen om die Olimpiade in die Britse hoofstad te hou.

Die Italiaanse verteenwoordigers het 'n amptelike voorstel aan die Britse Olimpiese Vereniging (British Olympic Association, BOA) gemaak waarvolgens Londen as gasheerstad vir die Spele sou inspring. Geheime onderhandelinge is met die IOK begin waartydens die BOA aangebied het om die Spele saam met Britse sportverenigings te organiseer. Op 24 November 1906 het die BOA 'n amptelike persverklaring uitgereik waarvolgens die volgende Spele in Londen sou plaasvind.

 

 

 

 

Die Londense Spele van 1908 word gewoonlik nie met politieke inmenging verbind, soos meer onlangse Olimpiades nie – hulle is immers in 'n tyd gehou waar sportgebeure ver buite die belangesfeer van politici afgespeel het. Vir hierdie vroeë Spele was daar geen of min gesofistikeerde veiligheidsmaatreëls getref gewees, besluite is nie deur politici geneem nie en geen staatsfondse is ook vir die voorbereiding of organisasie gebruik nie.

Maar die Olimpiese Spele van 1908 was ook deurweef met politieke en sosiale belange – die verskil tussen vroeë 20ste eeuse Olimpiades en moderne Spele lê in die verhouding tussen politiek en sport. In 1908 is sport as 'n verlengstuk van politiek beskou. In latere dekades is dit as 'n alternatiewe vorm van politieke beleidvoering geïnstrumentaliseer.

Die Londense Spele van 1908 is van begin af deur politieke omstandighede beïnvloed. Die feit dat die hoofstad van die Verenigde Koninkryk as gasheerstad kon optree, was aan een van die belangrikste politieke ontwikkelinge van die vroeë 20ste eeu te danke – die Entente Cordiale of "vriendskaplike ooreenkoms" tussen die Verenigde Koninkryk en Frankryk wat in 1904 onderteken is. Ter viering van dié historiese gebeurtenis – die twee lande was immers eeue lank steeds weer in langdurige oorloë met mekaar gewikkel – het die Hongaars-gebore entrepreneur Imre Kiralfy (1845–1919) besluit om 'n grootskaalse Anglo-Franse tentoonstelling te organiseer. Hiervoor het hy 'n klein stad in Wes-Londen laat bou wat hy White City genoem het. Die nuwe buurt het sy deure in die lente van 1908 geopen. Die Britse Olimpiese Assosiasie se versoek om ook 'n groot sportstadion vir die Olimpiese Spele in White City te bou, het Kiralfy met graagte toegestaan.

Vir Lord Desborough as organiseerder van die Spele was dit vanselfsprekend dat die privaatsektor die gebeurtenis sou borg:

Dit is 'n welbekende en algemeen aanvaarde grondbeginsel van die Engelse lewe dat ondernemings soos hierdie een deur die privaatsektor deurgevoer moet word, sonder enige steun van die regering se kant af.

Terwyl daar nie verwag kon word dat die belastingbetaler sou instaan vir enige koste verbonde aan die Londense Spele nie, is belangstellende indiwidue aangemoedig om hul steun te wys deur 'n donasie te maak, insluitende parlementslede. Dertig afgevaardigdes het elkeen £30 bygedra. Sportklubs en dagblaaie is eweneens gevra om, indien moontlik, 'n finansiële bydrae tot die Olimpiade te maak om reiskoste en verblyf van deelnemers te dek. Die totale boukoste vir die stadion, wat £60 000 beloop het, is egter ten volle deur Kiralfy gedra. In ruil hiervoor sou hy 75 persent van die opbrengs van kaartjiesverkope ontvang.

Die stadion is gebou om 68 000 toeskouers te huisves, met staanplekke vir 'n bykomende 28 000 sportgeesdriftiges. Maar kaartjieverkope in die eerste week van die Spele was teleurstellend min. Minder as 10 000 toeskouers het wedstryde bygewoon en op sommige dae was dié getal selfs laer as 4 000. Buitengewone slegte weer was een van die hoofredes hiervoor, maar dit was veral die kaartjiepryse wat potensiële toeskouers afgeskrik het. Belangstellendes moes tot £1 vir 'n sitplek betaal – 'n bedrag wat gelykstaan aan meer as £100 teen huidige prysvlakke en wat gewone toeskouers destyds nie kon bekostig nie.

Kaartjiepryse is opsetlik hoog gehou aangesien daar vrese oor swak gedrag van gewone toeskouers en "massas" in die algemeen bestaan het – gegewe die sosiale verdeling van die samelewing in die vroeë 20ste eeu was die organiseerders van die Spele onseker of hulle groot skares toeskouers in die stadion kon toelaat.

22 Olimpiese sportsoorte in 110 dissiplines is tydens die Spele beoefen. Tydens die Spele is 110 goue medaljes oorhandig. Daarbenewens is wedstryde in verskeie demonstrasiesporte beslis.

• Fietspolo en Olimpiese tweegevegte is as demonstrasiesporte aangebied.

 

 

Twaalf sportplekke is tydens die Olimpiese Somerspele 1908 gebruik:

 

Hier volg 'n alfabetiese lys van al die Nasionale Olimpiese Komitees wat deelgeneem het. Waar beskikbaar word die getal atlete per land in hakies aangedui:

Suid-Afrikaanse deelname

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Suid-Afrika op die Olimpiese Spele.

 

Suid-Afrika het aan die Spele deelgeneem en een goue en een silwermedalje verower. Die gouemedalje is deur Reggie Walker in die 100 meter losgeslaan. Charles Hefferon het die silwermedalje in die maraton gewen.

Die top tien lande wat medaljes by die Spele verower het was:

Plek	Land	Deelnemers	Goud	Silwer	Brons	Totaal
1	Verenigde Koninkryk (GBR)	676	56	51	39	146
2	Verenigde State (USA)	122	23	12	12	47
3	Swede (SWE)	172	8	6	11	25
4	Frankryk (FRA)	363	5	5	9	19
5	Duitse Keiserryk (GER)	81	3	5	5	13
6	Hongarye (HUN)	63	3	4	2	9
7	Kanada (CAN)	87	3	3	10	16
8	Noorweë (NOR)	69	2	3	3	8
9	Italië (ITA)	68	2	2	0	4
10	België (BEL)	88	1	5	2	8
14	Suid-Afrika (RSA)	14	1	1	0	2

• Olimpiese Somerspele 1944 in Londen beplan, maar weens die Tweede Wêreldoorlog gestaak
• Olimpiese Somerspele 1948 in Londen
• Olimpiese Somerspele 2012 in Londen

• (en) Jenkins, Rebecca (2008). The First London Olympics: 1908. Piatkus Books. ISBN 978-0-7499-5168-9.
• (en) David Wallechinsky (2004). The Complete Book of the Summer Olympics, Athens 2004 Edition. SportClassic Books. ISBN 978-1-894963-32-9.
• (en) Bijkerk, Anthony T. (2004). "Pierre de Coubertin". In John E. Findling, Kimberly D. Pelle (red.). Encyclopedia of the Modern Olympic Movement. Greenwood Publishing Group. ISBN 0-313-32278-3. OCLC 52418065.
• (en) Mallon, Bill; Buchanan, Ian (2000). "Background" (PDF). The 1908 Olympic Games: Results for All Competitors in All Events, with Commentary. McFarland. ISBN 978-0-7864-0598-5. ; ;
• (de) Lennartz, Karl (1998). Olympische Spiele 1908 in London. Kassel: Agon-Sportverlag. ISBN 3-89784-112-6.
• (de) Kluge, Volker (1997). Olympische Sommerspiele. Die Chronik Teil 1. Athen 1896 – Berlin 1936. Berlin: Sportverlag. ISBN 3-328-00715-6.

• (en) London 1908 Olympic.org. Internasionale Olimpiese Komitee.
• (en) Resultate en medaljewenners Olympic.org. Internasionale Olimpiese Komitee.
• (en) Amptelike verslag van die Olimpiese Somerspele 1908
• (en) Olympics 1900 to 1920

	Olimpiese Spele
Olimpiese Somerspele: 1896  • 1900  • 1904  • 1906*  • 1908  • 1912  • 1916  • 1920  • 1924  • 1928  • 1932  • 1936  • 1940  • 1944  • 1948  • 1952  • 1956  • 1960  • 1964  • 1968  • 1972  • 1976  • 1980  • 1984  • 1988  • 1992  • 1996  • 2000  • 2004  • 2008  • 2012  • 2016  • 2020  • 2024  • 2028  • 2032 Olimpiese Winterspele: 1924  • 1928  • 1932  • 1936  • 1940  • 1944  • 1948  • 1952  • 1956  • 1960  • 1964  • 1968  • 1972  • 1976  • 1980  • 1984  • 1988  • 1992  • 1994  • 1998  • 2002  • 2006  • 2010  • 2014  • 2018  • 2022  • 2026  • 2030 Internasionale Olimpiese Komitee – Nasionale Olimpiese Komitee (*) Die spele van 1906 is deur die IOK georganiseer, maar word nie amptelik deur die IOK erken nie.