Pastoor

Die term is in die 14de eeu van die Kerklatynse pastor ("herder van siele") ontleen en verwys sedert die Protestantse Hervorming hoofsaaklik na Protestantse kapelane. 'n Pastoor beskik gewoonlik oor 'n Pastorie, d.w.s. 'n ampswoning wat aan die kerk behoort.

Omdat die amp deur ordinasie toegeken word, is dit 'n lewenslange titel wat ook na die aftrede met die byvoeging emeritus (Latyn vir "uitgetree") gebruik word.

 

 

 

Die woord "pastoor" is van die Latynse selfstandige naamwoord pastor ontleen wat "herder", "skaapwagter" beteken en is afgelei van die werkwoord pascere wat "lei tot die weiding, laat wei, laat eet" beteken. Die term "pastoor" verwys ook na die ouderlinge in die Nuwe Testament, maar is nie sinoniem met die Bybelse begrip Dominee nie. Baie Protestantse kerke noem hul dominees "pastore".

Die hedendaagse gebruik van die woord is in die Bybelse beeldspraak van 'n herder gewortel. Die Hebreeuse Bybel (of Ou Testament) gebruik die Hebreeuse woord רעה (roʿé), wat soos in "herder" as 'n selfstandige naamwoord en soos in "lei 'n trop" as 'n werkwoord gebruik word. Dit verskyn 173 keer in 144 verse van die Tanag en hou verband met die letterlike voeding van skape, soos in Beresjiet/Genesis 29,7. In Jirmijáhoe/Jeremia 23:4 word albei betekenisse gebruik (ro'im verwys na "skaapwagters" en jir'oem vir "sal hulle versorg"), "Dan sal Ek herders oor hulle aanstel, en dié sal hulle versorg, en hulle sal nie meer bang of verskrik wees nie en hulle sal nie meer wegraak nie, sê die Here."

Afrikaanse vertalings van die Nuwe Testament gee gewoonlik die Griekse selfstandige naamwoord ποιμήν (poimēn) as "herder" en die Griekse werkwoord ποιμαίνω (poimainō) as "voed". Hierdie twee woorde verskyn altesaam 29 keer in die Nuwe Testament en verwys meestal na Jesus van Nasaret. Byvoorbeeld verwys Jesus na homself as "goeie herder" in Johannes 10,11. Dieselfde woorde in die bekende Kersfeesverhaal (Lukas 2) verwys na letterlike herders.

In vyf Nuwe Testamentiese gedeeltes verwys die woorde egter na lede van die kerk:

1. Johannes 21,16 – Jesus sê vir Petrus: "Pas my skape op"
2. Handelinge 20,17 – Paulus van Tarsus roep die ouderlinge van die kerk in Efese byeen om 'n laaste preek aan hulle te gee; in Handelinge 20,28 vertel hy vir hulle dat die Heilige Gees van hulle opsigters gemaak het, en dat hulle sal die kerk van God moet voed.
3. 1 Korintiërs 9,7 – Paulus sê oor homself en die apostels: "Of wie pas vee op en geniet nie van hulle melk nie?"
4. Efesiërs 4,11 – Paulus skryf: "En dít is die “gawes” wat Hy “gegee het”: apostels, profete, evangeliste, en herders en leraars."
5. 1 Petrus 5,1–2 – Petrus vra vir die ouderlinge onder sy lesers om "Pas die kudde van God wat aan julle toevertrou is, goed op. Hou toesig oor hulle, nie uit dwang nie, maar gewillig soos God dit verwag; nie om eie gewin nie, maar uit toegewydheid;"

Biskoppe van verskillende denominasies dra dikwels 'n formele staf in die vorm van 'n gestileerde herderskelm as simbool van hul pastorale herderingsfunksies.

• Imam, Islamitiese eweknie
• Priester, eweknie van verskeie godsdienste
• Rabbyn, Joodse eweknie

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Pastoor.
• (en) "Pastor". Catholic Encyclopædia. Besoek op 17 Maart 2019.