Wiki Аԥсуа

Астатиа бзиа

Дырмит Есыф (Урыс)-иԥа Гәлиа (жәабранмза 9 (21), 1874 ш., Уарча ақыҭа — мшаԥымза 7, 1960 ш., Агәыӡера ақыҭа, Аԥснытәи АССР) — Аԥсны Жәлар рышәҟәыҩҩы, аԥсуа ҩыратә литература ашьаҭаркҩы.
Убас иҵегьы...

• Аҟәа ақалақь иамоу астатус 1848-тәи ашықәс аахыс иаауеит. Иара атәыла агәҭаны, Урыстәыла аҳәааҟнытә 107 км ахьыбжьоу, Амшын Еиқәа агаҟны ишьҭоуп. Ақалақь иалсны ицоит. Аӡиасқәа Кьалашәыр, Басла, Ҳакьыԥсы.
• Урыстәыла (аур. Россия) ахьʒ Урыстәылатәи Афедерациа (аур. Российская Федерация). Аҵакыра — 17 125 400 км². Ауааԥсыра — 146 267 288-ҩык. (2015 ш.). Аурысцәа — 81,83 %.

Мшаԥымза 26 — иахьатәи ахҭысқәа...

• 1795 — Урыстәылатәи аимпериа Курлиандииа ампыҵанархалеит
• 1799 — аӡиас Адда ахықәан аибашьра иалагеит, Суворов Италиатәи иныҟәараан аидгылаҩцәа иргаз раԥхьатәи иааира дуны иҟалаз
• 1925 — афельдмаршал Пауль фон Гинденбург Веимарсктәи ареспублика ахадас иалхра
• 1934 — Харбин иҟалеит Урыстәылазегьтәи афашисттә еиҿкаареи (ВФО) Урыстәылатәи афашисттә партиеи (РФП) реидҵара
• 1937 — Испаниа атәылауаҩратә еибашьра: анацисттә легион «Кондор» ажәҩан аҟнытә Герник ақалақь ианалахысуаз (асахь.)
• 1964 — Танганьикеи Занзибари ҳәынҭқарракны ишеидҵахаз атәы рыларҳәеит
• 1966 — Ташкенттәи адгьылҵысра зымч 8 баллк ыҟаз
• 1986 — Чернобыльтәи АФС ԥшьбатәи афымцаблок абгара
• 1994 — ирылаҳәоуп t-кварк аҟазааразы раԥхьатәи арҵабырграқәа шроуыз атәы