Wiki Vepsän

Karjal (ven.: Карелия, Карьяла) vai Venäman Karjal, täuz' oficialine nimituz — Karjalan Tazovaldkund (venäkelel: Республика Карелия, ičenaižkarjalan kelel: Karjalan tašavalta, livvinkarjalan kelel: Karjalan tazavaldu, suomen kelel: Karjalan tasavalta), om Venälaižen Federacijan subjekt, Venäman üks' tazovaldkundoišpäi. Se mülüb Lodehližhe federaližhe ümbrikho.

Karjalan Tazovaldkundal om röunoid Arhangel'skan agjanke päivnouzmal, Vologdan i Leningradan agjoidenke suvel, Suomenmanke päivlaskmal (798 km), Murmanskan agjanke pohjoižel. Karjalan pohjoižpäivnouzmaižed randad lainištab Jävaldmeren Vauged meri.

Tazovaldkundan pälidn da kaikiš suremb lidn om Petroskoi. Eläjiden lugu om 622 484 ristitud (2018. vodel). Pind om 180 520 nellikkilometrad.

Toižed hüväd kirjutused | lugeda enamba…

• Ngerulmud om kaikiš penemb pälidn mail'mas 391 eläjanke?

• Istorižiš aigoiš händikahan areal oli kahtenz' pindan mödhe jäl'ges ristitun arealad imetaiživatoiden keskes Mal?
• Änine om kahtenz' järv pindan mödhe Evropas rindataden Ladogjärvhe?
• Nevondkundaližen Ühtištusen vägiak (uroh), vepsläine Anna Lisicina upsi ehtatades Süväres poikpoli?

• Päiväižen veduz om 99,866 % Päiväižen sisteman vedust?
• Karjalan Tazovaldkundan Rahvahaline teatr Petroskoiš om üks'jäine suomenkeline teatr Venämas?
• Pifagoran teoremal om 367 erazvuittušt todestamišt?
• Zubr om kaikiš järedamb da jügedamb imetaiživat Evropan kontinental da jäl'gmäine evropalaine mechärgan ezitai?
• Elias Lönnrot oli lekar'?
• Ezmäine fil'm kinematografan istorijas om ozutadud vl 1885?

Vepsän kelel pagištas Venämas — Karjalan Tazovaldkundas, Piteriš, Leningradan da Vologdan agjoiš. Vepsän kel' mülüb Baltijan meren suomalaižiden keliden gruppha. Sil ühthine literaturform da ičeze literatur oma olmas. Opetas vepsän kel't Piteriš — Venäman valdkundaližel pedagogižel universitetal (Pohjoižen rahvahiden institut) — da Petroskoiš — Petroskoin valdkundaližel universitetal. Opetas kel't mugažo Karjalan, Leningradan i Vologdan agjoiden školoiš.

Informacii toižil kelil... / In other languages...

Sündnuded

• 8. sulaku (1938) — Kofi Annan, ÜRO:n 7. generaline sekretar' (1997−2006), Nobelän premijan kožundas laureat (2001).
• 9. sulaku (1802) — Elias Lönnrot, suomalaine tedomez', lekar', kaikjal tutaban «Kalevalan» sädai.
• 15. sulaku (1452) — Leonardo da Vinči, sur' italijalaine pirdai da tedomez'.
• 23. sulaku (1858) — Maks Plank, germanijalaine fizikantedomez', pani kvantižen teorijan alusid.

Völ: Kategorii:Sündnuded sulakus

Kolnuded

• 3. sulaku (1897) — Iogannes Brams, saksalaine muzikankirjutai da pianist.
• 7. sulaku (1947) — Genri Ford, amerikalaine tegimištonmez', inžener-melestegii, avtotegimiden pidai kaikes mail'mas.
• 19. sulaku (1882) — Čarl'z Darvin, britanijalaine londusentedoidai da matkadai, pani evolücijan teorijan alust.
• 27. sulaku (1521) — Fernan Magellan, portugaline da ispanine merimatkadai.

Völ: Kategorii:Kolnuded sulakus

Kacuhtada

• Enamba mi 500,000 kirjutust: Suomi (Suomen) • Magyar (Mad'jaran)
• Enamba mi 200,000 kirjutust: Eesti (Estin)
• Enamba mi 10,000 kirjutust: Олык Марий (Nitmarin) • Кырык Мары (Mägimarin)
• Enamba mi 5,000 kirjutust: Davvisámegiella (Pohjoižsaamen) • Эрзянь (Erzän) • Vepsän • Võro (Virun) • Anarâškielâ (Inarisaamen) • Удмурт (Udmurtan) • Коми (Komin) • Мокшань (Mokšan)
• Enamba mi 3,000 kirjutust: Livvinkarjalan (Livvin) • Перем Коми (Permin komin)

• Inkubatoras: Varšinaiskarjalan (Ičenaižkarjalan) • Līvõ (Livin) • Vađđa (Vodin) • Åarjelsaemien (Suvisaamen) • Juvlesábme (Lulesaamen) • Кӣллт Cāмь (Kildin-Saamen) • Ižoran • Saa´mekiill (Ter-Saamen) • Kväänin (Kvenan) • Meänkieli • Маньси/Моаньсь (Mansin) • Хӑнты (Hantin) • Ненэця’ (Nencan) • Ня’’ (Nganasanan) • Чумыль ӄумыт/Шӧльӄумыт (Sel'kupan) • Онай базаан (Encan)