Penrhos, Gwynedd: Pentref yng Ngwynedd

Fe'i lleolir ar benrhyn Llŷn ychydig i'r gorllewin o dref Pwllheli ar bwys y briffordd A499. Mae'n rhan o gymuned Llannor.

Penrhos, Gwynedd

Math	pentref
Daearyddiaeth
Sir	Llanbedrog, Llannor
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.875°N 4.467°W
Cod OS	SH345342
Gwleidyddiaeth
AC/au	Mabon ap Gwynfor (Plaid Cymru)
AS/au	Liz Saville Roberts (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Am leoedd eraill o'r un enw gweler Penrhos.

Mae pentref Penrhos yn fychan iawn - dim ond yr eglwys ac ychydig o dai a geir yno. Mae'r pentref yn rhan o gymuned Llannor.

Llifa afon Penrhos trwy'r plwyf a heibio i'r pentref i aberu yn harbwr Pwllheli.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Mabon ap Gwynfor (Plaid Cymru) ac yn Senedd y DU gan Liz Saville Roberts (Plaid Cymru).

Yn yr Oesoedd Canol roedd Penrhos yn rhan o gwmwd Cafflogion yng nghantref Llŷn. Un o ganolfannau'r cwmwd oedd plasdy Penyberth a ddaeth yn enwog mewn canlyniad i losgi'r ysgol bomio, a adeiladwyd yno gan lywodraeth Prydain ganol y 1930au, gan Saunders Lewis, Lewis Valentine a D. J. Williams yn 1936 (gweler Tân yn Llŷn).

Bu Penrhos yn blwyf sifil yn ogystal ond cafodd ei uno gyda Llannor pan ddiwygwyd llywodraeth leol yn Sir Gaernarfon yn 1934.

Roedd y gwleidydd Llafur blaenllaw Goronwy Roberts (1913-1981) yn enedigol o Benrhos.