Friðarverðlaun Nóbels

Friðarverðlaun Nóbels eða bara Friðarverðlaunin eru ein af þeim fimm verðlaunum sem sænski iðnjöfurinn Alfred Nobel stofnaði til með auðæfum sínum.

Nóbelsverðlaunin
Friðarverðlaun
Bókmenntir
Eðlisfræði
Efnafræði
Læknisfræði
Hagfræði

Í erfðaskrá sinni kvað hann á um að friðarverðlaunin skyldi veita þeim sem gert hefði mest eða unnið best að bræðralagi þjóða, unnið að afvopnun og dregið úr hernaðarmætti og fyrir að standa fyrir og vinna að friðarráðstefnum.

Friðarverðlaunin eru veitt af norska Stórþinginu, sem kýs sérstaka friðarverðlaunanefnd, sem aftur velur verðlaunaþegann. Hin Nóbelsverðlaunin sjá Svíar um.

Handhafar friðarverðlauna Nóbels

Ár Handhafi Land Ástæða
1901
Friðarverðlaun Nóbels 
Jean Henri Dunant Sviss Fyrir hlut sinn í stofnun Rauða krossins
Friðarverðlaun Nóbels 
Frédéric Passy Frakkland Fyrir að vera einn af stofnendum Alþjóðaþingmannasambandsins og meginskipuleggjandi Alþjóðlega friðarráðsins.
1902
Friðarverðlaun Nóbels 
Élie Ducommun Sviss Heiðursritari Alþjóðlegu friðarskrifstofunnar.
Friðarverðlaun Nóbels 
Charles Albert Gobat Aðalritari Alþjóðaþingmannasambandsins og heiðursritari Alþjóðlegu friðarskrifstofunnar.
1903
Friðarverðlaun Nóbels 
Sir William Randal Cremer Bretland Þingmaður á Breska þinginu og stofnandi Alþjóðlega gerðardómssambandsins.
1904
Friðarverðlaun Nóbels 
Institut de droit international Belgía Fyrir framlag sitt sem óopinber aðili til skilgreininga á meginreglum alþjóðaréttar.
1905
Friðarverðlaun Nóbels 
Bertha von Suttner Austurríki-Ungverjaland Róttækur friðarsinni.
1906
Friðarverðlaun Nóbels 
Theodore Roosevelt Bandaríkin Fyrir milligöngu sína í gerð friðarsáttmála til að binda enda á stríð Rússlands og Japans.
1907
Friðarverðlaun Nóbels 
Ernesto Teodoro Moneta Ítalía Byltingamaður og friðarsinni.
Friðarverðlaun Nóbels 
Louis Renault Frakkland Franskur erindreki og lögfræðingur sem barðist fyrir alþjóðalögum.
1908
Friðarverðlaun Nóbels 
Klas Pontus Arnoldson Svíþjóð Rithöfundur og friðarsinni.
Friðarverðlaun Nóbels 
Fredrik Bajer Danmörk Friðarsinni, kennari, stjórnmálamaður og frumkvöðull að bættum milliríkjasamskiptum.
1909
Friðarverðlaun Nóbels 
Auguste Marie François Beernaert Belgía
Friðarverðlaun Nóbels 
Paul-Henri-Benjamin d'Estournelles de Constant Frakkland Franskur diplómati
1910
Friðarverðlaun Nóbels 
International Peace Bureau Sviss Stofnsett árið 1891.
1911
Friðarverðlaun Nóbels 
Tobias Michael Carel Asser Holland
Friðarverðlaun Nóbels 
Alfred Hermann Fried Austurríki Blaðamaður; Stofnandi Die Friedenswarte.
1912
Friðarverðlaun Nóbels 
Elihu Root Bandaríkin
1913
Friðarverðlaun Nóbels 
Henri La Fontaine Belgía
1914 Engin verðlaun voru veitt vegna Fyrri heimsstyrjaldarinnar
1915
1916
1917
Friðarverðlaun Nóbels 
Alþjóðaráð Rauða krossins Sviss
1918 Engin verðlaun voru veitt vegna Fyrri heimsstyrjaldarinnar
1919
Friðarverðlaun Nóbels 
Woodrow Wilson Bandaríkin Forseti Bandaríkjanna og stofnandi Þjóðabandalagsins.
1920
Friðarverðlaun Nóbels 
Léon Victor Auguste Bourgeois Frakkland
1921
Friðarverðlaun Nóbels 
Hjalmar Branting Svíþjóð
Friðarverðlaun Nóbels 
Christian Lous Lange Noregur
1922
Friðarverðlaun Nóbels 
Fridtjof Nansen Noregur
1923 Engin verðlaun voru veitt
1924
1925
Friðarverðlaun Nóbels 
Austen Chamberlain Bretland
Friðarverðlaun Nóbels 
Charles Gates Dawes Bandaríkin
1926
Friðarverðlaun Nóbels 
Aristide Briand Frakkland
Friðarverðlaun Nóbels 
Gustav Stresemann Þýskaland
1927
Friðarverðlaun Nóbels 
Ferdinand Buisson Frakkland
Friðarverðlaun Nóbels 
Ludwig Quidde Þýskaland
1928 Engin verðlaun voru veitt
1929
Friðarverðlaun Nóbels 
Frank B. Kellogg Bandaríkin
1930
Friðarverðlaun Nóbels 
Lars Olof Jonathan (Nathan) Söderblom Svíþjóð
1931
Friðarverðlaun Nóbels 
Jane Addams Bandaríkin
Friðarverðlaun Nóbels 
Nicholas Murray Butler
1932 Engin verðlaun voru veitt
1933
Friðarverðlaun Nóbels 
Sir Norman Angell (Ralph Lane) Bretland
1934
Friðarverðlaun Nóbels 
Arthur Henderson Bretland
1935
Friðarverðlaun Nóbels 
Carl von Ossietzky Þýskaland
1936
Friðarverðlaun Nóbels 
Carlos Saavedra Lamas Argentína
1937
Friðarverðlaun Nóbels 
Robert Cecil, vísigreifi af Chelwood Bretland
1938
Friðarverðlaun Nóbels 
Nansenskrifstofan Sviss
1939 Engin verðlaun voru veitt vegna Seinni heimsstyrjaldarinnar
1940
1941
1942
1943
1944
Friðarverðlaun Nóbels 
Alþjóðaráð Rauða krossins Sviss
1945
Friðarverðlaun Nóbels 
Cordell Hull Bandaríkin
1946
Friðarverðlaun Nóbels 
Emily Greene Balch Bandaríkin
Friðarverðlaun Nóbels 
John Raleigh Mott
1947
Friðarverðlaun Nóbels 
Friends Service Council Bretland
American Friends Service Committee Bandaríkin
1948 Engin verðlaun voru veitt
1949
Friðarverðlaun Nóbels 
John Boyd Orr Bretland
1950
Friðarverðlaun Nóbels 
Ralph Bunche Bandaríkin
1951
Friðarverðlaun Nóbels 
Léon Jouhaux Frakkland
1952
Friðarverðlaun Nóbels 
Albert Schweitzer Frakkland
1953
Friðarverðlaun Nóbels 
George Catlett Marshall Bandaríkin
1954
Friðarverðlaun Nóbels 
Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna Sviss
1955 Engin verðlaun voru veitt
1956
1957
Friðarverðlaun Nóbels 
Lester Bowles Pearson Kanada
1958
Friðarverðlaun Nóbels 
Georges Pire Belgía
1959
Friðarverðlaun Nóbels 
Philip J. Noel-Baker Bretland
1960
Friðarverðlaun Nóbels 
Albert Lutuli Suður-Afríka
1961
Friðarverðlaun Nóbels 
Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjöld Svíþjóð
1962
Friðarverðlaun Nóbels 
Linus Carl Pauling Bandaríkin Fyrir herferð hans gegn tilraunum með kjarnorkuvopn.
1963
Friðarverðlaun Nóbels 
Alþjóðaráð Rauða krossins Sviss
Friðarverðlaun Nóbels 
Alþjóðasamband Rauða krossins og Rauða hálfmánans
1964
Friðarverðlaun Nóbels 
Martin Luther King, Jr. Bandaríkin Leiðtogi í mannréttindabaráttu.
1965
Friðarverðlaun Nóbels 
Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna (UNICEF) Sameinuðu þjóðirnar Alþjóðleg hjálparstofnun.
1966 Engin verðlaun voru veitt
1967
1968
Friðarverðlaun Nóbels 
René Cassin Frakkland
1969
Friðarverðlaun Nóbels 
Alþjóðavinnumálastofnunin Sameinuðu þjóðirnar
1970
Friðarverðlaun Nóbels 
Norman E. Borlaug Bandaríkin
1971
Friðarverðlaun Nóbels 
Willy Brandt Vestur-Þýskaland
1972 Engin verðlaun voru veitt
1973
Friðarverðlaun Nóbels 
Henry A. Kissinger Bandaríkin Fyrir Parísarsáttmálann 1973 sem ætlað var að koma á vopnahléi í Víetnamstríðinu og að fá Bandaríkin til að kalla her sinn heim.
Friðarverðlaun Nóbels 
Lê Ðức Thọ (neitaði að veita viðtöku) Norður-Víetnam
1974
Friðarverðlaun Nóbels 
Seán MacBride Írland
Friðarverðlaun Nóbels 
Eisaku Sato Japan
1975 Andrej Dmítríjevítsj Sakharov Sovétríkin
1976
Friðarverðlaun Nóbels 
Betty Williams Bretland / Írland Stofnendur Friðarhreyfingar Norður-Írlands.
Friðarverðlaun Nóbels 
Mairead Corrigan
1977 Amnesty International Bretland
1978
Friðarverðlaun Nóbels 
Mohamed Anwar Al-Sadat Egyptaland
Friðarverðlaun Nóbels 
Menachem Begin Ísrael
1979
Friðarverðlaun Nóbels 
Móðir Teresa Indland
1980
Friðarverðlaun Nóbels 
Adolfo Pérez Esquivel Argentína
1981
Friðarverðlaun Nóbels 
Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna Sameinuðu þjóðirnar Alþjóðleg hjálparstofun stofnsett árið 1951 af Sameinuðu þjóðunum
1982
Friðarverðlaun Nóbels 
Alva Myrdal Svíþjóð
Friðarverðlaun Nóbels 
Alfonso García Robles Mexíkó
1983
Friðarverðlaun Nóbels 
Lech Wałęsa Pólland
1984
Friðarverðlaun Nóbels 
Desmond Mpilo Tutu Suður-Afríka
1985
Friðarverðlaun Nóbels 
Alþjóðasamtök lækna gegn kjarnorkuvá Bandaríkin
1986
Friðarverðlaun Nóbels 
Elie Wiesel Bandaríkin
1987
Friðarverðlaun Nóbels 
Óscar Arias Sánchez Kosta Ríka
1988
Friðarverðlaun Nóbels 
Friðargæslusveitir Sameinuðu þjóðanna Sameinuðu þjóðirnar
1989
Friðarverðlaun Nóbels 
Tenzin Gyatso, 14. Dalai Lama Tíbet
1990
Friðarverðlaun Nóbels 
Mikhaíl Sergejevítsj Gorbatsjev Sovétríkin
1991
Friðarverðlaun Nóbels 
Aung San Suu Kyi Mjanmar Fyrir friðsamlega baráttu hennar fyrir lýðræði og mannréttindum.
1992
Friðarverðlaun Nóbels 
Rigoberta Menchú Tum Gvatemala
1993
Friðarverðlaun Nóbels 
Nelson Mandela Suður-Afríka
Friðarverðlaun Nóbels 
Frederik Willem de Klerk
1994
Friðarverðlaun Nóbels 
Yasser Arafat Palestína
Friðarverðlaun Nóbels 
Yitzhak Rabin Ísrael
Friðarverðlaun Nóbels 
Shimon Peres
1995
Friðarverðlaun Nóbels 
Joseph Rotblat Bretland / Pólland
Friðarverðlaun Nóbels 
Pugwash-ráðstefnurnar Kanada
1996
Friðarverðlaun Nóbels 
Carlos Filipe Ximenes Belo Austur-Tímor
Friðarverðlaun Nóbels 
José Ramos-Horta
1997
Friðarverðlaun Nóbels 
Alþjóðleg herferð fyrir jarðsprengjubanni Sviss
Friðarverðlaun Nóbels 
Jody Williams Bandaríkin
1998
Friðarverðlaun Nóbels 
John Hume Bretland / Írland Fyrir framlög þeirra til leitar friðsamlegrar lausnar á deilunni á Norður-Írlandi.
Friðarverðlaun Nóbels 
David Trimble Bretland
1999 Læknar án landamæra Sviss
2000
Friðarverðlaun Nóbels 
Kim Dae Jung Suður-Kórea
2001
Friðarverðlaun Nóbels 
Sameinuðu þjóðirnar Sameinuðu þjóðirnar Fyrir framlög þeirra til betur skipulagðs og friðsamlegri heims.
Friðarverðlaun Nóbels 
Kofi Annan, Photo: Harry Wad
Kofi Annan Gana
2002
Friðarverðlaun Nóbels 
Jimmy Carter Bandaríkin
2003
Friðarverðlaun Nóbels 
Shirin Ebadi Íran
2004
Friðarverðlaun Nóbels 
Wangari Muta Maathai Kenía Fyrir framlög hennar til sjálfbærrar þróunnar, lýðræði og friðar.
2005
Friðarverðlaun Nóbels 
Alþjóðakjarnorkumálastofnunin Austurríki Fyrir framlög þeirra til hindrunar notkunar kjarnorku í hernaði og til tryggingar þess að notkun kjarnorku í friðsamlegum tilgangi sé eins örugg og unnt er.
Friðarverðlaun Nóbels 
Mohamed ElBaradei Egyptaland
2006
Friðarverðlaun Nóbels 
Muhammad Yunus Bangladess
Grameen-banki
2007
Friðarverðlaun Nóbels 
Milliríkjanefnd um loftslagsbreytingar Sviss
Friðarverðlaun Nóbels 
Al Gore Bandaríkin
2008
Friðarverðlaun Nóbels 
Martti Ahtisaari Finnland
2009
Friðarverðlaun Nóbels 
Barack Obama Bandaríkin
2010 Liu Xiaobo Kína Fyrir langa og friðsamlega baráttu fyrir grundvallar mannréttindum í Kína.
2011
Friðarverðlaun Nóbels 
Ellen Johnson Sirleaf Líbería Fyrir friðsamlega baráttu fyrir öryggi kvenna og fyrir réttindum kvenna til fullrar þátttöku í friðarumleitunum.
Friðarverðlaun Nóbels 
Leymah Gbowee
Friðarverðlaun Nóbels 
Tawakkul Karman Jemen
2012
Friðarverðlaun Nóbels 
Evrópusambandið Evrópa Fyrir að hafa í meira en sex áratugi stuðlað að friði og sáttum, lýðræði og mannréttindum í Evrópu
2013 Stofnunin um bann við efnavopnum (OPCW) Alþjóðlegt Fyrir umfangsmikla vinnu í þeim tilgangi að binda enda á notkun efnavopna
2014
Friðarverðlaun Nóbels 
Kailash Satyarthi Indland Fyrir baráttu þeirra gegn undirokun gagnvart börnum og unglingum og fyrir rétti allra barna til menntunar
Friðarverðlaun Nóbels 
Malala Yousafzai Pakistan
2015
Friðarverðlaun Nóbels 
Túniski þjóðarsamræðukvartettinn Túnis Fyrir framlag sitt til að koma á lýðræði í Túnis í kjölfar byltingarinnar í landinu 2011.
2016
Friðarverðlaun Nóbels 
Juan Manuel Santos Kólumbía Fyrir friðarviðræður við uppreisnarhópa í Kólumbíu.
2017
Friðarverðlaun Nóbels 
ICAN (In­ternati­onal Campaign to Abol­ish Nuc­le­ar Wea­pons) Alþjóðlegt Fyrir að koma á sátt­mála 122 ríkja um bann við kjarn­orku­vopn­um.
2018
Friðarverðlaun Nóbels 
Denis Mukwege Austur-Kongó Fyrir baráttu þeirra gegn kyn­ferðis­brot­um í stríði.
Friðarverðlaun Nóbels 
Nadia Murad Írak
2019
Friðarverðlaun Nóbels 
Abiy Ahmed Eþíópía Fyrir að koma á friði milli Eþíópíu og Erítreu.
2020
Friðarverðlaun Nóbels 
Matvælaáætlun Sameinuðu þjóðanna Alþjóðleg hjálparstofnun
2021
Friðarverðlaun Nóbels 
Maria Ressa Filippseyjar Fyrir bar­áttu þeirra fyr­ir tján­ing­ar­frelsi í heima­lönd­um þeirra.
Friðarverðlaun Nóbels 
Dmítríj Múratov Rússland
2022
Friðarverðlaun Nóbels 
Ales Bjaljatskí Hvíta-Rússland Fyrir að sýna fram á mik­il­vægi þess að halda gagn­rýni á valda­hafa á lofti og vernda grund­vall­ar­rétt­indi borg­ara.
Memorial Rússland
Friðarverðlaun Nóbels 
Miðstöð borgaralegs frelsis Úkraína
2023
Friðarverðlaun Nóbels 
Narges Mohammadi Íran Fyrir „baráttu hennar gegn kúgun kvenna í Íran og fyrir mannréttindum og frelsi öllum til handa.“

Tenglar

  • Stefán Jónsson (13. ágúst 2002). „Hverjir hafa fengið friðarverðlaun Nóbels og þá fyrir hvað?“. Vísindavefurinn.

Tags:

Alfred Nobel

🔥 Trending searches on Wiki Íslenska:

Þórdís Kolbrún Reykfjörð GylfadóttirPortúgalFramsöguhátturJakobsvegurinnÍbúar á ÍslandiBúrhvalurKúrdistanKvennaskólinn í ReykjavíkKristján EldjárnListi yfir íslensk mannanöfnmoew8Ríkisstjórn ÍslandsDauðarefsingSvartfuglarKatrín JakobsdóttirSkírdagurViðtengingarhátturJesúsDróniStefán MániÍsland í Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðvaFuglStýrikerfiKrímskagiSterk sögnSveitarfélagið ÁrborgBarbie (kvikmynd)NúmeraplataVeðurFyrri heimsstyrjöldinRauðsokkahreyfinginJón Sigurðsson (forseti)TyggigúmmíSkörungurÍslensk krónaNafliBjörgólfur Thor BjörgólfssonSúmersk trúarbrögðOkkarínaRómStjórnarráð ÍslandsSovétríkinKríaÁlandseyjarGunnar HámundarsonWiki CommonsEfnafræðiStuðmennFortniteGóði dátinn SvejkGrikklandJakob Frímann MagnússonIMovieMoskvaSigrún EldjárnSigurður Ingi JóhannssonÓlympíuleikarnirÁsdís Rán GunnarsdóttirBríet BjarnhéðinsdóttirAnnað ráðuneyti Bjarna BenediktssonarEnskaDreifkjörnungarLindáLangreyðurFrakklandHeiðlóaRonja ræningjadóttirBacillus cereusMenntaskólinn í ReykjavíkNorðurmýriRauðhólarSagnorðListi yfir morð á Íslandi frá 1970–1999Finnland🡆 More