Shirin Ebadi (persneska: شيرين عبادى; f.
21. júní 1947) er íranskur lögfræðingur, fyrrverandi dómari og mannréttindafrömuður. Hún hlaut friðarverðlaun Nóbels árið 2003 fyrir starf sitt í þágu lýðræðis og mannréttinda, sérstaklega réttinda kvenna, barna og flóttafólks.
Shirin Ebadi شيرين عبادى | |
---|---|
Fædd | 21. júní 1947 Hamadan, Íran |
Störf | Lögfræðingur, dómari |
Trú | Sjía-íslam |
Maki | Javad Tavassolian |
Verðlaun | Friðarverðlaun Nóbels |
Undirskrift | |
Ebadi var starfandi dómari, fyrst kvenna í Íran, þegar íranska byltingin skall á árið 1979. Nýja klerkastjórnin sem tók við völdum leysti hana strax frá störfum þar sem sjaríalög banna konum að vera dómarar. Eftir að hún var rekin úr dómaraembættinu gerðist Ebadi lagaprófessor við Háskólann í Teheran. Hún hóf jafnframt að tala fyrir auknum réttindum kvenna og barna. Málflutningur hennar hjálpaði meðal annars umbótasinnanum Mohammad Khatami að vinna sigur í forsetakjöri landsins árið 1997. Trúarleiðtogar landsins hafa margsinnis fordæmt Ebadi og hún sat mörgum sinnum í fangelsi til ársins 2003.
Meðal þeirra málefna sem Ebadi hefur lagt áherslu á er að konur fái réttindi til jafns við karla í hjónaböndum, til dæmis rétt til skilnaðar og möguleika á forræði yfir börnum sínum. Hún hefur lagt áherslu á að hægt sé að færa íslömsk lög til nútímans án þess að ógna trúnni sjálfri.
Shirin Ebadi hlaut heiðursdoktorsnafnbót félagsvísinda- og lagadeildar Háskólans á Akureyri þann 6. nóvember árið 2004. Árið 2009 hraktist Ebadi frá Íran vegna aukinna ofsókna gegn stjórnarandstæðingum. Sama ár gerðu írönsk stjórnvöld Nóbelsverðlaunin hennar upptæk.
This article uses material from the Wikipedia Íslenska article Shirin Ebadi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Efnið er aðgengilegt undir CC BY-SA 4.0 nema annað komi fram. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Íslenska (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.