नेपोलियनकालीन युद्ध

 

यूरोपमा अन्य देश माथि नेपोलियनको आधिपत्य स्थापित गर्ने प्रयासहरूलाई निष्फल गर्नको लागि यूरोपको मुख्य राज्यहरूले १८०५ ई. मा नेपोलियन र फ्रान्स विरुद्ध तृतीय गुट बनाए। यसको नेतृत्व बेलायतले गरेको थियो। यस गुटमा इङ्ल्यान्ड, अस्ट्रिया, रूस, स्विडेन जस्ता देशहरू थिए, जबकि अस्ट्रियाको विरोधी दक्षिणी जर्मन राज्यहरूले यो समूहको विरुद्ध नेपोलियनलाई समर्थन गरे।

मे १८०३ मा फ्रान्स र बेलायत बीच परस्पर युद्ध भयो। नेपोलियनले इटालीको पिडमोन्ट राज्यलाई फ्रान्समा सम्मिलित गर्यो। हल्याण्डलाई आफ्नो अधिकारमा लिनको लागि त्यहाँको एण्टवर्प बन्दरगाहमा जल सेनालाई विस्तृत कार्य प्रारम्भ गर्यो। फ्रान्सको यो कार्य बेलायतको हित विपरित थियो। त्यसकारण १८ मे १८०३ मा इङ्ल्यान्डले फ्रान्स विरुद्ध युद्ध घोषणा गर्यो।

२१ अक्टोबर १८०५ मा, फ्रान्स र स्पेनको संयुक्त नौसेना र नेल्सनको नेतृत्वमा ब्रिटिश नौसेना बीच ट्राफलगर नजिकैको समुद्रमा भीषण युद्ध भयो। यसलाई ट्राफलगरको युद्ध भनिन्छ। यद्यपि यस युद्धमा नेल्सन शहीद भए, तर बेलायती नौसेनाले फ्रान्स र स्पेनको संयुक्त नौसेनालाई ट्राफलगरको युद्धमा पराजित गर्यो। फ्रान्सको यो हारसँगै नेपोलियनले समुन्द्रबाट इंग्ल्याण्डमाथि आक्रमण गर्ने डरको अन्त्य भयो ।

 

नेपोलियनले मेकको कमाण्डमा अस्ट्रियाली सेनालाई आक्रमण गरे र २० अक्टोबर १८०५ मा उल्मको युद्धमा पराजित गरे। यस विजय पछि नेपोलियनले भियना कब्जा गरे। अस्ट्रियाका शासक फ्रान्सिस द्वितीय, भियना छोडेर पूर्व गए।

नेपोलियनले अक्टोबर १८०५ मा अस्टरलिट्जको युद्धमा रुस र अस्ट्रियाको संयुक्त सेनालाई हराए। यो विजय नेपोलियनको महत्वपूर्ण विजय मध्ये एक थियो। यस हारपछि रुसले आफ्नो सेना फिर्ता लिएको थियो र अस्ट्रियाले २६ डिसेम्बर १८०५ मा नेपोलियनसँग प्रेसबर्ग सन्धिमा हस्ताक्षर गर्यो।

• रूसमाथि नेपोलियनको आक्रमण