नेपालको पञ्चवर्षीय योजना

२०१३ सालदेखि योजनाबद्ध विकासको सुरुवात भएको हो। १० अक्टोबर सन् १९५५ को शाही घोषणा अनुसार प्रथम पञ्चवर्षीय योजनाको तर्जुमा गर्न सुरु भएको हो। सन् १९५६ मा प्रथम पञ्च वर्षीय योजनाको दोश्रो स्वीकृत मस्यौदा प्रकाशित भयो।

यसभन्दा अघि मोहन शमशेरले पञ्चवर्षीय योजनाको सुरुवात गरेका भएपनि निरन्तरता पाएको थिएन।

नेपालमा हालसम्म लागू भएका पञ्चवर्षीय योजनाहरू:

यस योजना अवधिमा ३३ करोड खर्च गर्ने लक्ष्य राखिए तापनी २१ करोड ४४ लाख मात्र (कुल रकमको ६५%) खर्च हुन सकेको देखिन्छ। यस योजनाले भावी योजना तयार गर्न नेपाललाई अनुभव दियो।

उद्देश्यहरू

1. उत्पादन वृद्धि गर्ने र रोजगारीका अवसरहरू जुटाउने,
2. सबै जनतालाई उनीहरूको जीवनस्तर बढाउन उचित अवसर प्रदान गर्ने,
3. विकास कार्यक्रमहरू सफलतापूर्वक कार्यान्वयन गर्नका लागि संस्थाहरू स्थापना गर्ने
4. भविष्यमा योजनाको निमित्त पूर्वाधार तयार गर्न आवश्यक आर्थिक सर्वेक्षणहरू गर्ने

प्रथम पञ्च वर्षीय योजना २०१८ श्रावणमै समाप्त भएपनि योजनाको समीक्षा र भावी योजना तर्जुमा गर्दा गर्दै वि.सं. २०१८ साल योजनाबिहीन वर्षको रूपमा बित्यो।

यस योजनावधिमा ६० करोड खर्च गर्ने लक्ष्य राखिएकोमा ५९ करोड ६८ लाख (झण्डै ९९ प्रतिशत ) खर्च हुन गएको थियो।