Wiki नेपाली
NEWiki Tiếng ViệtWiki English

खस ब्राह्मण: नेपालको मूलनिवासी पहाडी

खस बाहुन पनि हुन्छन्। यद्यपि बाहुन क्षेत्री, वैश्य र सुद्र जात खस सभ्यतामा हुदैनथ्याे। आर्य सभ्यतामा मात्र जातप्रथा लागू भएकाे थियाे । १२ ओं शताव्दी देखि आर्य सभ्यताकाे प्रभाव परेर खस सभ्यतामा पनि जातप्रथाकाे लागू गरियाे । खस सभ्यताकाे आधार अर्थानी जननी रहेकाे खस (मष्ट) संस्कृतिकाे मष्टकाे पुजारी (डाङ्ग्री) कार्य गर्नेहरुलाई बाहुनमा अपग्रेड गरियाे भने अरुलाई क्षेत्री र दलित (सुद्र) बनाउने काम गरियाे । नेपालको पहाडी खस समुदायको ब्राह्मण एवम् पुजारी जाति हो । पहाडि ब्राहमण भनेर चिनिने बाहुनहरु पनि दुई प्नकृतिका छन् । जसले मष्टलाई आफुनाे कुलकाेरुपमा पुजा गर्छन्, उनिहरु खस सभ्यताका बाहुन हुने भने जसले तेत्तिसकाेटी देवी देवता मात्र मान्दछन् उनिहरु उत्तर भारतकाे गंगाको मैदानबाट मुगलहरुकाे आक्रमणमा परि सुरक्षित भुभाग नेपालकाे दक्षिन भागमा आएका कान्यकुब्ज ब्राह्मणका उप-जाति हुन्।

बाहुन
नेपाली ब्राह्मण/खस ब्राह्मण/पहाडी ब्राह्मण
जम्मा जनसङ्ख्या
३५ लाख अनुमानित
उल्लेखीय जनसङ्ख्या भएका क्षेत्रहरू
खस ब्राह्मण: नेपालको मूलनिवासी पहाडी  नेपालनेपालके जनसङ्ख्या १२% (३२ लाख)
भाषाहरू
नेपाली भाषा
धर्महरू
हिन्दु धर्म र मष्टो पुजा
सम्बन्धित जातीय समूह
खस, क्षेत्री, ठकुरी
खस ब्राह्मण: नेपालको मूलनिवासी पहाडी
बाहुन जाति पहाडी समुदाय(पिला रंग)के एक सदस्य समुह है

अहिले बाहुन भरी आर्य र क्षेत्रीभरी खस सभ्यताका भनी भ्रम सिर्जना गरिएता पनि यथार्त त्याे हाेईन। खस र आर्य दुई फरक सभ्यता हाे । खसहरु इ.पु. आठाै शताव्दीदेखि नेपालमा बस्दै आयका हुन भने आर्यहरु चाैधाै शताव्दी देखिमात्र नेपाल प्रवेश गरेका हुन् । जातप्रथा लागुपछि मात्र ब्राहमण क्षेत्री वैश्य र सुद्रकाे रूपमा खस समुदायलाई श्रेणीकरण गरि विभाजित गरियाे। यो खसका केहिलाई ब्राहमणमा अपग्रेड गरि केही थाेरै जातप्रथाकाे प्रशिक्षककारुपमा आर्य सभ्यताका ब्राहमणहरुलाई मिसाएर राखियाे । करिव ७०० वर्ष राज्यले एउटै जाति समूह बनाएर राखेकाे र अरु जातका छाेरी चेली नल्याउने र नदिने परम्परा लागू गरेर राखेकाले उनिहरु एकै प्रकृतिका देखिएका छन् । यद्यपि नेपालकाे दाेस्राे सर्वाधिक जनसङ्ख्या भएको समुदाय हो । नेपाली साहित्यमा यस जातिको जोडदार योगदान छ । नेपाली राजनीतिमा यस जातिको योगदान छ । यिनीहरूमा उपाध्याय बाहुन र जैशी बाहुन छन् । त्यस्तै कुमाइँ बाहुन र पूर्वीया बाहुन छन् । नेपालको खस जातिबाट उद्भव भएको भनिएता पनि यी दुई फरक सभ्यता खस र आर्य समुहका ब्राह्मणहरुकाे इतिहास र उदगम भिन्न हुन् । खासमा पाहाडी बाहुन भित्रका धेरै ब्रामणहरु सिंजा र डाेटिलाई केन्द्र बनाइ आठाैं शताव्दी बाटै बसेर आफ्नाे भिन्न सभ्यता, संस्कृति, भाषा र लिपि निर्माण गरेर आवाद भई वसेका खस सभ्यताका रहेका छन् । जसले मष्ट परम्परा सदियाैदेखि अंगालेका छन् । केही ब्रामणहरु जसले मष्ट संस्कृति अंगाल्दैनन्- उनिहरु पन्चगौड भित्र का कनौजिया अन्तरगतमा पर्छन । खस सभ्यताका बाहुनहरू आजको समयमा पनि देवाली पुजा वा मष्टो पुजाबाट चिनिन्छन् । भने १४ अौं शताब्दीपछि खस जातिसंग घुलमिल भएरपनि आर्य सभ्यताका बाहुनहरुले मष्ट देवतालाई सम्मान गरे पनि पुज्ने गरेको पाईदैन । आर्य सभ्यताका बाहुनहरुकाे देवता पृथक नै छन् । यही प्राचिन परम्परा सम्पूर्ण खसहरूको चिनारी हो । खस जाति र आर्य जाति अलग अलग भएतापनि २०७२ को नेपालको संबिधानले एकैठाउँमा राखेको हुनाले पनि आजभोलि खस आर्य भनेर चिनाउन धेरैले रुचाएको पाइन्छ ।

बाहुन जातिको थर वा पारिवारिक नाम

बाहुन जातिके थर व पारिवारिक नाम निम्न लिखित है:

उल्लेखनीय व्यक्तित्व

खस बाहुन(ब्राह्मण)

Tags:

कान्यकुब्ज ब्राह्मणखस जातिब्राह्मण

🔥 Trending searches on Wiki नेपाली:

तत्समललितपुर महानगरपालिकागण्डकी प्रदेशगर्भपतनसंविधान सभा निर्वाचन २०७०भगांकुरआगोरातो र चन्द्र सूर्य जङ्गी निशान हाम्रोबलभद्र कुँवरखोटाङ जिल्लाफ्रान्सेली राज्यक्रान्तिसन्दीप लामिछानेमहाभारत पर्वत शृङ्खलाकाँक्रे विहारलेखनाथ पौड्यालशिखरिणी छन्दगणेशनेपाल टेलिभिजनअलौ पर्वगोत्रराष्ट्रिय परीक्षा बोर्डनेपालका राजनीतिक दलहरूको सूचीनेपालको राष्ट्रपतिकोदोनेवारी भाषाबूढानीलकण्ठ मन्दिरकालीगण्डकी नदीआम सञ्चारमहाकाव्यनेपालका मन्त्रिपरिषद्हरूबङ्गलादेशराणा वंशसुनसरी जिल्लामाधवप्रसाद घिमिरे (साहित्यकार)कसूचनाभक्तपुर नगरपालिकाभक्तपुर दरबार क्षेत्रमहेन्द्र सिंह धोनीछिमेकी (कथा)प्रविधिविश्वेश्वरप्रसाद कोइरालानेपालका नगरपालिकाहरूजङ्गबहादुर राणानारायणहिटी दरबार सङ्ग्रहालयहिन्दु धर्मनेपालका राजाहरूको सूचीपरराष्ट्र मन्त्रालय (नेपाल)समूहरक्तचापऊर्जानेपालको जनआन्दोलन २०४६सुशासनअक्षांशनेपालमा पर्यटनबाल अधिकारशिवपुरी नागार्जुन राष्ट्रिय निकुञ्जहस्तमैथुनमाओवादी जनयुद्धआविष्कारकहरूको सूचीमगर जातिऔलोमटिहानीभूगोलसंयुक्त राष्ट्रजानकी मन्दिरअनुसन्धानगौरा पर्वसाझा पुरस्कारराजीव गान्धी अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट स्टेडियमशिशिर ऋतुबाख्राचतराधामछिन्नमस्ता भगवतीनागरिक लगानी कोषलैङ्गिक पहिचानसुदूरपश्चिम प्रदेश🡆 More