Morfien: Chemiese verbinding

Dit behoort aan die groep sterkwerkende opioïede van vlak III in die WGO-skaalskema (klassifikasie van pynterapie). Dit word geklassifiseer as 'n pynverligter en is net goedgekeur vir erge pyn. Morfien is die eerste alkaloïede wat in sy suiwer vorm geïsoleer is. Hierdie pynstiller is ook 'n dwelm en is in baie lande aan narkotiese regulasies onderhewig.

Eienskappe

Algemeen
Naam	Morfien
IUSTC-naam	(5R,6S,9R,13S,14R)-4,5-Epoksi-N-meteilmorfinan-7-en-3,6-diol
Chemiese formule	C17H19NO3
Molêre massa	285,34 [g/mol]
CAS-nommer
Voorkoms	vastestof
Fasegedrag
Selkonstantes	a=1301,9; b=2075,0; c=694,1;
Ruimtegroep	P21212 (hidrochloriedtrihidraat)
Nommer	18
Smeltpunt	253–254 °C
Kookpunt
Digtheid
Oplosbaarheid	H2O: 40 [g/L] (20 °C, as Hidrochloried)
Suur-basis eienskappe
pKa	8,21 (25 °C)
Veiligheid
Flitspunt
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.
Portaal Chemie

Morfien is die eerste keer omstreeks 1804 gebruik en deur die Duitse apteker assistent Friedrich Wilhelm Adam Sertürner in Paderborn uit opium geïsoleer. Die korrekte molekulêre formule is eers in 1848 deur Auguste Laurent bepaal. Sertürner het aanvanklik die alkaliese stof, wat 'n verdowende (narkotiese) effek in diere-eksperimente gehad het, Morphium genoem, later is die term morfien, wat nou die oorheersende tegniese term is, gebruik, beide is afgeleides van Morfeus, die naam van Griekse god van die drome.Nog 77 jaar het verloop voordat die finale struktuurformule opgestel is. Morfien is reeds voor 1804 deur Armand Séguin en Bernard Courtois ontdek, maar dit is aanvanklik net by hul eie instituut voorgestel en is eers in 1816 gepubliseer. In 1916 het die Switserse Elisabeth Bredenfeld die kombinasie van morfien met skopolamien bekendgestel, wat in 1900 deur Eugen Schneiderlin (* 1881) en Berthold Korff († 1918) vir morfien-skopolamien narkose ingestel is.

Die hidrochloriedtrihidraat van die verbinding kristalliseer in ortorombiese struktuur met ruimtegroep P2₁2₁2.

 

 

Morfien word van opium gemaak, d.w.s. dit word uit die gedroogde melksap van die opiumpapawer (Papaver somniferum) verkry. Die proporsie morfien in opium is ongeveer twaalf persent, maar dit wissel aansienlik na gelang van die melksap se oorsprong en voorbehandeling.

Die biosintese van morfien - en alle ander natuurlik voorkomende opiumalkaloïede - vind plaas vanaf die isokinolien alkaloïede retikulien.

Die totale sintese, waarin Marshall D. Gates en Gilg Tschudi in 1956 geslaag het, is kompleks en lewer slegs lae opbrengste - in die Fuchs-sintese is dit sowat tien persent. Die beginmateriale hiervoor is fenielalanien en 4-hidroksifenielasetaldehied. Norkoklaurin is 'n belangrike tussenproduk. Die morfinanalkaloïede, wat morfien insluit, word dan via retikulien gevorm.

Die sintese volgens Rice behaal opbrengste van 30% oor 14 stappe:

'n Kalsiumchloried-oplossing word by die waterige opiumekstrak gevoeg. Nadat kalsiummekonaat afgeskei is, word die oplossing ingedamp, waardeur morfien en kodeïen as hidrochloriede uitskei. Die hidrochloriede word weer in water opgelos, waaruit die morfien neergeslaan kan word deur ammoniak by te voeg.

Heroïen is afgelei van morfien: 3,6-diasetielmorfien. Dit word verkry uit morfien deur middel van 'n chemiese reaksie (asetilering).

Morfien is:

• effens oplosbaar in water (1:5000), *ietwat meer oplosbaar in warm water,
• maklik oplosbaar in alkaliese water.
• oplosbaar in etanol (1:250), *effens oplosbaar in eter (1:7500),
• en in koolstoftetrachloried (1:6400),

Morfien is onstabiel in sterk alkaliese en suur omgewings. Sterk sure herrangskik dit na apomorfien.

As gevolg van die swak wateroplosbaarheid van morfien, is die belangrikste medisinale produkte wat gebruik word die sulfaat (bv. as 'n morfiensulfaattablet, MST, en die hidrochloried, waarvan die wateroplosbaarheid ongeveer 300 keer beter as dié van die suiwer basis is. Na die ontdekking van die pynstillende effekte van morfien, het die swak oplosbaarheid van morfien vir 'n lang tyd 'n ernstige probleem gestel, aangesien 'n waterige oplossing vir inspuitingsdoeleindes nodig was.

 

Daar bestaan vir die betroubare kwalitatiewe en kwantitatiewe bepaling van morfien in verskeie toetsitems soos: urine, bloed, bloedserum, bloedplasma, die hare of in plantmateriaal, voldoende metodes om monsters voor te berei. Onttrekking word vereis. Die ekstrakte wat verkry word, kan gebruik word vir 'n chromatografiese skeidingsproses soos: gaschromatografie of HPLC. Die komponente kan dan met massaspektrometrie ontleed word.

Farmakodinamika

Morfien tree sentraal op as 'n agonis by opioïedreseptore. Dit voorkom die oordrag van pyn en verminder die pasiënt se persepsie daarvan. Die fokus is op die aktivering van die μ-reseptore. Morfien het 'n laer affiniteit vir K-reseptore.

Presinapties lei morfien, bemiddel deur die opioïedreseptor G-proteïen, tot 'n afname in sellulêre kalsiuminvloei en dus tot hiperpolarisasie. Postsinapties vind G-proteïen-gemedieerde aktivering van kaliumkanale plaas met daaropvolgende kaliumuitvloei. Die kaliumuitvloei lei ook tot hiperpolarisasie en effektiewe voorkoming van pynoordrag.

Farmakokinetika

Alhoewel morfien goed geabsorbeer word na orale toediening, is die biobeskikbaarheid relatief laag (20–40%) as gevolg van die hoë eerste-deurlaateffek.

Na binneaarse of binnespierse toediening is die biobeskikbaarheid egter byna 100%, met die effek na binneaarse toediening na 5-15 minute,, die makimale analgesie na binneaarse toediening na 20 minute, by binnespierse toediening na 30-60 minute en by onderhuidse toediening na 45-90 minute bereik word. Die werkingsduur na binneaarse of binnespierse toediening is 2-5 uur.

Eliminasie vind hoofsaaklik deur die niere plaas met behulp van hidrofiele konjugate. Morfien het nie 'n sogenaamde plafoneffek nie.

 

 

Toepassingsgebiede

Pynterapie

Morfien word gebruik om ernstige akute en chroniese pyn te behandel en is die verwysingsstof vir inligting oor die doeltreffendheid daarvan teen pyn met 'n pynstillende ekwivalensie of sterkte van die enkeldosis van waarde 1.

Behandeling met morfien of ander opioïede vir chroniese pyn moet die WGO se stap-vir-stapskema volg, m.a.w. volgens 'n gegradueerde plan: indien moontlik, orale toediening van 'n morfienpreparaat met 'n langdurige effek in 'n individueel aangepaste dosis (enkel dosisse van ongeveer 2,5 tot 30 mg aan die begin van behandeling by volwassenes).

Met langdurige behandeling, selfs met gepaste dosisse morfien of ander opioïede, ontstaan, soos met verskeie ander medikasie, 'n fisiese afhankelikheid. Wanneer pynterapie beëindig word, moet dus 'n opioïed-onttrekking uitgevoer word bv. deur dosisvermindering met 30% per week. Wanneer morfien egter vir 'n sterwende gebruik word om kortasem of pyn te verlig, is dit nie nodig nie. Hoogs doeltreffende medikasie soos morfien word nie vir aktiewe genadedood gebruik nie, maar eerder vir die behandeling van simptome wat tydens die sterwensfase mag voorkom. Die dokter se plig om toepaslike pynverligting te verskaf, sluit die gebruik van sulke medikasie indien dit nodig is.

Simptomatiese terapie van kortasem, hoes en angs

Aangesien morfien ook 'n onderdrukkende effek op die respiratoriese sentrum het, word dit veral in palliatiewe medisyne gebruik vir die simptomatiese behandeling van kortasem. Dit verminder die respiratoriese dryfkrag, waardeur die pasiënt se stresvlak verlaag word, asemhaling kalmer en meer ekonomies word deur die dooiespasieventilasie wat veroorsaak word deur hoëfrekwensie maar vlak asemhaling te verminder. Morfien het egter geen goedkeuring vir hierdie terapie nie.

Morfien onderdruk die drang om te hoes ('n hoeswerende effek). Nog 'n opiumalkaloïede, kodeïen (chemies gesproke metielmorfien), word as aktiewe bestanddeel teen hoes gebruik. Morfien word ook gebruik om simptome van akute hartaanval te verlig om die visieuse sirkel van pyn, kortasem, vrees, sielkundige en fisiese stres te voorkom met 'n toename in die hart se suurstofverbruik . Daarbenewens verminder morfien die voorlading van die hart deur die veneuse kapasitansievate te verwyd en ook die hart se nalading deur effense arteriële dilatasie.

Vervangingsbehandeling

Morfien word ook gebruik in behandeling van volwassenes met opioïedverslawing. Dit word toegedien as deel van mediese en omvattende psigososiale maatreëls met 'n oraal aktiewe preparaat wat die aktiewe bestanddeel op 'n vertraagde wyse vrystel, wat 'n langdurige effek tot gevolg het.

Newe-effekte

Soos met alle sterk opioïede pynstillers, kan hardlywigheid, naarheid en braking voorkom. Dit kan ook lei tot sluierigheid, gemoedsveranderinge en veranderinge aan die hormonale stelsel en die outonome senuweestelsel. Oordosering kan lei tot miose, hipoventilasie en lae bloeddruk.

Aan die begin van morfienterapie kan naarheid en braking voorkom omdat morfien direk op die brakingsentrum in die breinstam inwerk. Na 'n rukkie neem hierdie newe-effek gewoonlik af. Slegs die hardlywigheid is nie onderhewig aan gewenning nie. Vir langdurige gebruik moet 'n lakseermiddel dus ook voorgeskryf word.

In beginsel word die vermoë om 'n motorvoertuig te bestuur as beperk beskou. 'n Bestuursverbod moet opgelê word, veral in die geval van 'n nuwe aanpassing of verandering in terapie.