सुशी वा सुसी (すし, 寿司, 鮨?) जापानी खाद्य परिकार हो । यस परिकारमा भिनेगर मिश्रित (अम्लिय) चामल 鮨飯 (सुसी-मेसी) सँग अन्य खाद्य सामग्रीहरू |ネタ निता जस्तै समुद्री खाना, मासु, शब्जी, फलफूल मिसाइएका हुन्छन् तर सबै प्रकारका सुसीको मुख्य खाद्य परिकार भने चामल しゃりवा 酢飯|सुमेसी नै हो । सुसी जस्तै अर्को परिकार सासीमी भने चामल सित पस्कन वा नपस्कन सकिन्छ र यो खानालाई चपस्टिकले नै खाइन्छ ।
सुसी सेतो वा खैरो चामल सित तयार पारिन्छ । धेरै जसो काँचो समुद्री खानासँग बनाइने सुसीमा पकाइएका खाद्य सामग्रीहरू हुने गर्छन् भने धेरै शाकाहारी परिकार हुने गर्छन् । सुसी अदुवाको अचार, वासाबी (बन्दा जस्तो तरकारी), सोय सस (सोयाबिनबाट बनाइएको लेप), मुलासँग पस्किने गरिन्छ ।
पहिलो शैलीको सुसी (नारे जुसी) दक्षिणपूर्वी एसियामा सर्वप्रथम बनाइएको थियो । माछामा नुन हाली अम्लिय चामलमा बेरिन्थ्यो । नारे जुसी महिनौंसम्म सुरक्षित राखिन्थ्यो, अम्लिय (fermented) चामलले माछालाई कुहिनबाट बचाउँथ्यो । कुहिएको चामललाई फालिन्थ्यो भने माछाको भाग मात्र खाइन्थ्यो । यस प्रकारको सुसी जापानीहरूका लागि प्रोटिनको मुख्य स्रोत बन्न पुग्यो । सुसी शब्दको अर्थ "अमिलो स्वाददिने" भन्ने हुन्छ । नारे जुसी हाल सम्म पनि माछालाई (fermented) चामलले बेरेर बनाइन्छ, यसले माछाको प्रोटिनलाई अमिनो एसिडमा टुक्र्याउँछ : त्यसैले यसको स्वाद अमिलो बनेको हुन्छ ।
सन् १३३६ देखि १५७३ जापानको मुरोमाची कालमा आएर भिनेगर पनि मिसाउन थालियो । भिनेगरले फरमेन्टेसनको प्रक्रियालाई छोटो बनायो भने स्वाद र परिकारलाई धेरै दिनसम्म राख्न मिल्ने पनि बनाउने भयो, यसले सुसीको फरमेन्टेसन प्रक्रियालाई छोटो बनाउँदै पछि फरमेन्टेसन गर्नै नपर्ने शैलीको शुरूवात भयो । अन्य शताब्दीमा ओसाकातिर ओसी जुसीको निर्माण भयो र १८ औँ शताब्दीको मध्यसम्म सुसी टोकियोसम्म पुगिसकेको थियो ।
हालको सुसी भने एडो कालमा हानया योहेइद्वारा बनाइयो । हानयाले तयार पारेको सुसीलाई तत्कालाई हातैले खान सक्ने मिल्ने भयो । त्यस पूर्वका सुसिहरू अलि ठुला हुन्थे ।
अक्सफोर्ड अङ्ग्रेजी शब्दकोशले सुसी शब्द सर्वप्रथम अङ्ग्रेजीमा सन् १८९३ मा अ जापानीज् इन्टेरियर मा प्रयोग भएको बताएको छ । यस अघि सन् १८७३ मा जापानी अङ्ग्रेजी शब्दकोशमा र सन् १८७९मा जापानी कुकरीमा प्रयोग भएको बताइएको छ ।
सुसीका विभिन्न प्रकारहरू सुसीमा प्रयोग हुने अन्य खाद्य सामग्रीले गर्दा नाम फरक हुन आएका छन् ।
सुसीमा सामान्यत: भिटामिन, प्रोटिन, कार्बोहाइड्रेट, फ्याटी एसिडहरू पाइन्छन् ।
This article uses material from the Wikipedia नेपाली article सुसी, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). सामाग्री CC BY-SA 4.0 अनुसार उपलब्ध छ, खुलाइएको अवस्था बाहेकको हकमा। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki नेपाली (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.