Joe Biden: 46° presidente dos Estados Unidos de América
Joseph Robinette Joe Biden, Jr, nado en Scranton, Pensilvania o 20 de novembro de 1942, é un avogado e político estadounidense, 46º presidente dos Estados Unidos de América.
Membro do Partido Demócrata, Biden foi senador por Delaware durante seis mandatos dende 1973 a 2009 e foi o 47º vicepresidente dos Estados Unidos de América, no goberno de Barack Obama, dende 2009 a 2017.
Criado en Scranton, Pensilvania e no condado de New Castle, Delaware, Biden estudou na Universidade de Delaware antes de obter a carreira de Dereito na Universidade de Siracusa en 1968. Foi elixido conselleiro do condado de New Castle en 1970 e converteuse no sexto senador máis novo dos Estados Unidos. historia cando foi elixido para o Senado dos Estados Unidos por Delaware en 1972, aos 29 anos. Biden foi membro desde hai tempo do Comité de Relacións Exteriores do Senado e finalmente converteuse no seu presidente. Opúxose á Guerra do Golfo en 1991 e apoiou a expansión da alianza da OTAN a Europa do Leste e a súa intervención nas guerras iugoslavas dos noventa. Apoiou a resolución pola que se autorizaba a guerra de Iraq en 2002 e posteriormente opúxose á saída de tropas estadounidenses en 2007. Tamén presidiu o Comité Xudicial do Senado de 1987 a 1995, que se ocupaba da política de drogas, a prevención do crime e as cuestións das liberdades civís; liderou o esforzo para aprobar a Lei de control e aplicación da lei do delito violento e a Lei de violencia contra a muller; e supervisou seis audiencias de confirmación do Tribunal Supremo dos Estados Unidos, incluídas as contenciosas para Robert Bork e Clarence Thomas.
Presentouse sen éxito á candidatura á presidencia demócrata en 1988 e de novo en 2008. Biden foi reelixido ao Senado seis veces e era o cuarto senador máis antigo cando renunciou para exercer o cargo de vicepresidente de Barack Obama despois de que gañasen as eleccións presidenciais de 2008; Obama e Biden foron reelixidos en 2012. Como vicepresidente, Biden supervisou o gasto en infraestruturas en 2009 para contrarrestar a Gran Recesión. As súas negociacións cos republicanos do Congreso axudaron a aprobar lexislacións incluíndo a Lei de exención de impostos de 2010, que resolveu un bloqueo fiscal; a Lei de control orzamentario de 2011, que resolveu unha crise do teito da débeda; e a American Taxpayer Relief Act de 2012, que abordou o inminente "abismo fiscal". Tamén liderou os esforzos para aprobar o tratado New START entre os Estados Unidos e Rusia e axudou a formular a política dos Estados Unidos cara a Iraq a través da retirada das tropas estadounidenses en 2011. Tras o tiroteo da escola primaria Sandy Hook, dirixiu o grupo de traballo sobre a violencia armada.
En xaneiro de 2017, Obama outorgoulle a Biden a Medalla Presidencial da Liberdade con distinción. En abril de 2019, Biden anunciou a súa candidatura ás eleccións presidenciais de 2020 e alcanzou o limiar de delegados necesario para asegurar a candidatura demócrata en xuño de 2020. En agosto, anunciou a elección da senadora Kamala Harris de California como compañeira de equipo. Tras gañar as eleccións fronte a Donald Trump, daquela presidente que se presentaba á reelección, foi investido como 46º presidente dos Estados Unidos o 20 de xaneiro de 2021.
Primeiros anos
Fillo de Catherine Eugenia "Jean" Biden (de solteira, Finnegan; 1917-2010), católica e de orixe irlandesa e de Joseph Robinette Biden Sr (1915-2002) quen tiña ascendencia francesa, inglesa e irlandesa. Biden, é o maior dunha familia católica e ten unha irmá, Valerie, e dous irmáns, Francis e James e foi criado na fe católica.
O pai de Biden era inicialmente rico, aínda que sufriu varios reveses financeiros na ápoca na que naceu Joseph e, durante varios anos, a familia viviu cos seus avós maternos. Daquela, durante a década de 1950, Scranton entrou nun declive económico e o pai de Biden non conseguía atopar un traballo estable. A partir de 1953, a familia viviu nun apartamento en Claymont, Delaware, e despois se mudaron a unha casa en Wilmington, Delaware. Máis adiante, o pai de Biden converteuse nun exitoso vendedor de autos usados, conseguindo para a familia un estilo de vida de clase media.
Na Academia Archmere en Claymont, Biden xogou durante a secundaria a fútbol americano e tamén a beisbol. A pesar de ser un estudante non moi destacado foi presidente da clase en varias ocasións. Graduouse en 1961. Na Universidade de Delaware en Newark, acadou unha licenciatura en Artes en 1965 cunha dobre especialización e Historia e Ciencias Políticas e unha especialización en inglés. Ocupou o posto 506 nunha clase de 688 e tivo un expediente disciplinario por plaxiar parte dun artigo durante o primeiro curso.
Biden ten un lixeiro gaguexo que mellorou co paso do tempo. Afirmou que o foi reducindo ao recitar poesía diante dun espello, pero tamén se ten suxerido que lle puido influír nos debates presidenciais do Partido Demócrata de 2020.
Primeiro matrimonio, escola de dereito e carreira inicial (1966–1972)
O 27 de agosto de 1966, Biden casou con Neilia Hunter (1942-1972), unha estudante da Universidade de Siracusa, despois de superar as reticencias dos seus pais por casar cun católico romano; a cerimonia celebrouse nunha igrexa católica en Skaneateles, Nova York. Tiveron tres fillos: Joseph R. "Beau" Biden III (1969-2015), Robert Hunter Biden (nado en 1970) e Naomi Christina "Amy" Biden (1971-1972).
En 1968, Biden obtivo un doutoramento en xurisprudencia na Facultade de Leis da Universidade de Siracusa clasificado no posto 76 da súa clase de 85, e foi admitido no Colexio de Avogados de Delaware en 1969. Mentres estaba na facultade, recibiu aprazamentos para estudantes, e despois foi clasificado como non dispoñible para o servizo militar por asma. En 1968, Biden traballou nun despacho de avogados de Wilmington dirixido polo destacado republicano local William Prickett e chegou a afirmar pouco despois: "pensaba en min como republicano". Non lle gustou a política racial conservadora do gobernador demócrata de Delaware, Charles L. Terry, e apoiou a un republicano máis liberal, Russell W. Peterson, que derrotou a Terry en 1968. Biden foi recrutado polos republicanos locais pero rexistrado como independente debido ao seu malestar polo candidato presidencial republicano Richard Nixon.
En 1969, Biden exerceu o dereito, primeiro como defensor público e, posteriormente, nunha empresa dirixida por un demócrata activo localmente que o nomeou ao Foro Democrático, un grupo que intentaba reformar e revitalizar o partido estatal e Biden volveuse rexistrar como demócrata. Tamén con outro avogado formou un pero o dereito corporativo non lle gustaba e o dereito penal non se pagaba ben polo que tivo de complementa-los seus ingresos xestionando propiedades.
En 1970, Biden optou a un asento no condado polo distrido do condado de New Castle, Delaware, apoiado nunha plataforma liberal que incluía apoio á vivenda pública nos suburbios. O asento fora ocupado polo republicano Henry R. Folsom, que agora se presentaba no quinto distrito tras unha repartición de distritos municipais. Biden gañou as eleccións e tomou posesión o 5 de xaneiro de 1971. Serviu ata o 1 de xaneiro de 1973 mentres seguía a exerce-la avogacía e foi sucedido polo demócrata Francis R. Swift. Durante a súa etapa no consello do condado, Biden opúxose a grandes proxectos de estradas, que argumentou, poderían perturbar os barrios de Wilmington e, pouco despois, principiou a súa carreira cara ao Senado.
Campaña do Senado de 1972 en Delaware
En 1972, Biden fora o único demócrata disposto a desafiar ao republicano J. Caleb Boggs, un veterano político que levaba doce anos no posto, e contra todo pprognóstico conseguiu derrotalo e converteuse no senador máis novo de Delaware. A súa campaña case non tiña cartos e ninguén lle daba posibilidades de gañar. Os membros da familia participaron activamente na campaña e que dependía de reunirse cos votantes cara a cara e de distribuír manualmente o programa co que se presentaba; este era un enfoque propio dun estado de pequena extensión como Delaware. Recibiu algunha axuda dos sindicatos da AFL-CIO e do enquisador demócrata Patrick Caddell. O seu equipo centrou o programa na retirada de Vietnam, o medio ambiente, os dereitos civís, o tránsito masivo, unha fiscalidade máis equitativa, a asistencia sanitaria e a insatisfacción pública coa "política de sempre". Poucos meses antes das eleccións, Biden estaba por detrás de Boggs en case trinta puntos porcentuais, pero a súa enerxía, a súa atractiva nova familia e a súa capacidade para conectar coas emocións dos votantes serviron aos seus obxectivos e gañou co 50,5 por cento dos votos.
Morte de muller e filla
O 18 de decembro de 1972, poucas semanas despois das eleccións, a esposa de Biden, Neilia e a filla dun ano Naomi morreron nun accidente automobilístico mentres mercaban os agasallos de Nadal en Hockessin, Delaware. A furgoneta de Neilia foi arremetida por un camión trailer cando saía dunha intersección. Os seus fillos Beau e Hunter sobreviviron ao accidente e foron levados ao hospital en bo estado, Beau cunha perna rota e outras feridas e Hunter cunha pequena fractura do cranio e outras feridas na cabeza. Os médicos pronto informaron que ambos se recuperarían sen problemas. Daquela, Biden pensou en renunciar para coidalos pero o líder da maioría do Senado, Mike Mansfield, convenceuno de que non o fixese. Anos máis tarde, Biden afirmara ter oído rumores de que o condutor do camión, supostamente, bebera alcol antes da colisión pero esas afirmacións foron rexeitadas pola familia do condutor e a polícía nunca as probou. Posteriormente, Biden pediu desculpas á familia.
Carreira política no Senado dos Estados Unidos (1973–2009)
O 5 de xaneiro de 1973, comezou a súa carreira política no Senado tras prestar xuramento perante o secretario do Senado, Francis R. Valeo, converténdose no 6º senador máis novo da historia nos Estados Unidos. No acto estiveron presentes, seus fillos Beau, cuxa perna aínda estaba en rehabilitación por mor do accidente automovilístico, Hunter e outros membros da familia.
Para ver aos seus fillos a diario, Biden desprazouse diariamente en tren entre a súa casa de Delaware e D.C. — 90 minutos cada ida— e mantivo este hábito durante os seus 36 anos no Senado. Pero o accidente encheuno de rabia e dúbidas relixiosas até escribir que "sentía que Deus lle fixera unha xogada horrible", e tivo problemas para se concentrar no traballo.
Segundo matrimonio
Biden atribúe á súa segunda esposa, a profesora Jill Tracy Jacobs, a renovación do seu interese pola política e a vida. Coñeceuna en 1975 nunha cita ás cegas e casaron na capela da igrexa nas Nacións Unidas en Nova York o 17 de xuño de 1977. Os dous son católicos romanos e asisten á misa en St. Joseph's on the Brandywine en Greenville, Delaware. A súa filla Ashley Blazer (nacida en 1981) é traballadora social. Beau Biden converteuse en avogado do xuíz do exército en Iraq e posteriormente fiscal xeral de Delaware; morreu de cancro cerebral en 2015. Hunter Biden é lobbyista e asesor de investimentos en Washington.
De 1991 a 2008, Biden co-ensinou un seminario sobre dereito constitucional na Facultade de Dereito Widener da Universidade de Delaware. O seminario tiña moitas veces lista de espera e, en varias ocasións, Biden voou dende ultramar para dar clase.
Primeiros actos no Senado
.jpg)
Durante os seus primeiros anos no Senado, Biden centrouse na protección do consumidor e en cuestións ambientais e pediu unha maior responsabilidade do goberno. Nunha entrevista de 1974, describiuse a si mesmo como liberal en materia de dereitos e liberdades civís, preocupacións polos maiores e asistencia sanitaria, pero conservador noutras cuestións, incluído o aborto e o recrutamento militar.
Na súa primeira década no Senado, Biden centrouse en temas relativos ao control de armas. Despois de que o Congreso non ratificase o Tratado SALT II asinado en 1979 polo primeiro ministro soviético Leonid Brezhnev e o presidente Jimmy Carter, Biden reuniuse co ministro de Asuntos Exteriores soviético, Andrei Gromiko, para lle comunica-las preocupacións estadounidenses e conseguir cambios que abordasen as obxeccións do Comité de relacións exteriores do Senado. Cando a administración Reagan quixo interpretar vagamente o Tratado SALT I de 1972 para permitir o desenvolvemento da Iniciativa de Defensa Estratéxica, Biden defendeu a estrita adhesión ao tratado. Recibiu unha atención considerable cando criticou ao secretario de Estado George Shultz nunha audiencia do Senado polo apoio da administración Reagan a Suráfrica a pesar da súa continua política de apartheid.
Biden converteuse nun membro de primeiro nivel do Comité Xudicial do Senado en 1981. En 1984, dirixiu o éxito demócrata na aprobación da Lei de control integral do crime aínda que, co paso do tempo, as disposicións da lei contra o crime convertéronse en polémicas e, en 2019, Biden cualificou o seu papel na aprobación do proxecto de lei como de "gran erro". Os seus seguidores eloxiárono por modificar algunhas das peores disposicións da lei, e foi o seu logro lexislativo máis importante ata entón. Este proxecto de lei incluía a prohibición federal de armas de asalto e a Lei de violencia contra a muller, que el considerou a súa aportación máis significativa.
En 1993, Biden votou a prol dunha disposición que consideraba a homosexualidade incompatible coa vida militar, prohibindo así aos gais o servizo nas forzas armadas. En 1996, votou pola Lei de defensa do matrimonio, que prohibía ao goberno federal recoñecer matrimonios entre persoas do mesmo sexo, prohibindo así aos individuos nestes matrimonios a igual protección baixo a lei federal e permitindo aos estados facer o mesmo. En 2015, a lei foi declarada inconstitucional no caso Obergefell versus Hodges.
Campaña presidencial de 1988
O 9 de xuño de 1987, en Wilmington, Biden presentou formalmente a súa candidatura á candidatura á presidencia demócrata de 1988. Foi considerado un forte candidato pola súa imaxe moderada, a súa capacidade para falar, pola súa relevancia como presidente do Comité Xudicial do Senado e pola súa oposición á candidatura do ultraconservador Robert Bork para a Corte Suprema. De conseguilo, converteríase no segundo máis novo elixido presidente, despois de John F. Kennedy, e no primeiro trimestre recadara máis fondos que ningún outro candidato.
Porén, en agosto, as mensaxes da campaña resultaban confusas por mor das rivalidades entre os seus asesores e, en setembro, foi acusado de plaxiar un discurso do líder do Partido Laborista británico, Neil Kinnock. No discurso de Biden, este copiara unhas liñas que facían referencia ao feito de ser a primeira persoa da súa familia en acceder á Universidade e, aínda que se referira a ese argumento de Kinnock en ocasións anteriores, de novo, o volveu facer en dúas ocasións a finais de agosto. Con posterioridade, Biden coñeceu a Kinnock en 1988, chegando a ter unha grande amizade; de tal xeito, que durante a súa campaña presidencial de 2008 , Biden fixo referencia á controversia presentando a Kinnock ao persoal da súa campaña e dicindo: "Amigos, quero que coñezades o meu mellor contador de historias". O propio Kinnock foi máis comprensivo e, finalmente, os dous homes coñecéronse en 1988, creando unha amizade perdurable.
Tamén empregara, a principios dese ano, pasaxes dun discurso de 1967 de Robert F. Kennedy, do que foron responsabilizados os seus asesores, e unha pequena frase do discurso inaugural presidencial de 1961 de John F. Kennedy e, dous anos antes, tamén empregara unha pasaxe de 1976 de Hubert Humphrey. Fronte ás acusacións, Biden respondeu que os políticos adoitan coller parágrafos prestados uns aos outros sen mencionalos e que un dos seus rivais para o nomeamento, Jesse Jackson, o chamara para indicarlle que el (Jackson) empregara o mesmo material de Humphrey que usara Biden. Poucos días despois, publicouse ¡outro suceso que sucedera na facultade de dereito no que copiara texto dun artigo de Fordham Law Review con citas pouco axeitadas polo que, Biden, aínda que tivera que repetir o curso aprobara con puntuacións altas. A petición de Biden, o Consello de Responsabilidade Profesional do Tribunal Supremo de Delaware revisou o incidente e concluíu que non violara ningunha norma.
Igualmente, fixera varias afirmacións falsas ou esaxeradas sobre a súa formación e os primeiros anos de actividade: que obtivera tres títulos na universidade, que asistira á facultade de dereito cunha bolsa completa, que se graduara na metade superior da súa clase, e que participara no movemento polos dereitos civís. A existencia de moi poucas novas sobre a carreira amplificaron estas revelacións e o 23 de setembro de 1987, Biden retirouse da carreira, dicindo que a súa candidatura fora invadida pola "sombra esaxerada" dos seus erros pasados.
Comité Xudicial do Senado
Biden foi, durante moito tempo, membro do Comité do Poder Xudicial do Senado. Presidiuno de 1987 a 1995 e foi membro de 1981 a 1987 e de 1995 a 1997. Como presidente, Biden presidiu dúas audiencias de confirmación do Tribunal Supremo dos Estados Unidos moi disputadas. Cando Robert Bork foi nomeado en 1988, Biden rexeitara, nunha entrevista o ano anterior, a súa aprobación a un hipotético nomeamento a Bork e, aínda que, os conservadores se alporizaran, finalmente, ao remata-las audiencias, Biden foi eloxiado pola súa equidade, humor e coraxe. Rexeitando os argumentos dalgúns opositores de Bork, Biden formulou as súas obxeccións a Bork en termos do conflito entre o forte orixinalismo de Bork e a opinión de que a Constitución dos Estados Unidos ofrece dereitos á liberdade e á privacidade máis aló dos expresamente enumerados no seu texto. A candidatura de Bork foi rexeitada no comité por 9-5 votos e despois no pleno do Senado, 58-42.
Durante as audiencias de nomeamento de Clarence Thomas en 1991, as preguntas de Biden sobre cuestións constitucionais foron a miúdo complicadas ata o punto de que Thomas ás veces perdeu o fío delas chegando, este, a declarar máis tarde que aínda que esperaba que as preguntas de Biden fosen doadas, lanzoulle preguntas como "bólas á cabeza". Despois de pechar a audiencia do comité, o público soubo que Anita Hill, profesora da facultade de dereito da Universidade de Oklahoma, acusara a Thomas de facer comentarios sexuais non gratos cando traballaran xuntos. Biden soubo dalgún destes cargos, pero inicialmente só os compartiu co comité porque Hill non estaba disposta a declarar. A audiencia do comité reabriuse e Hill declarou, pero Biden non permitiu o testemuño doutras testemuñas, como unha muller que fixera cargos similares e expertos en acoso, dicindo que quería preservar a intimidade de Thomas e a decencia das audiencias. O pleno do Senado confirmou a Thomas por 52-48 votos, e Biden opúxose. As defensoras xurídicas liberais e os grupos de mulleres sentiron firmemente que Biden tratara mal as audiencias e non fixera o suficiente para apoiar a Hill. Máis tarde, Biden buscou mulleres para formar parte do Comité Xudicial e enfatizou as cuestións das mulleres na axenda lexislativa do comité. En 2019, cando se preparaba para presenta-la súa candidatura presidencia, Biden contacto con Hill para desculparse polo trato naquela ocasión, pero esta respostoulle que as desculpas eran insuficientes.
Biden foi crítico co avogado independente Ken Starr durante a polémica dos 90 e as investigacións do escándalo Lewinsky na década dos 90, e dixo que "vai ser un día frío no inferno" antes de que a outro avogado independente se lle concedan poderes similares. Votou a absolución durante a destitución do presidente Clinton. Durante a década de 2000, Biden patrocinou a lexislación sobre bancarrota solicitada polos emisores de tarxetas de crédito. Clinton vetou o proxecto de lei en 2000, pero aprobouse en 2005 como Lei de prevención de abusos de bancarrota e protección do consumidor, sendo Biden un dos só 18 demócratas que o votaron, mentres que os principais demócratas e as organizacións de defensa dos consumidores opuxéronse. Como senador, Biden apoiou firmemente o aumento do financiamento de Amtrak e a seguridade ferroviaria.
Comité de Relacións Exteriores do Senado
Biden pertenceu durante moito tempo ao Comité de Relacións Exteriores do Senado. En 1977, pertencía á minoría do Comité pero tamén o presidiu dende xuño de 2001 a 2003 e, de novo, de 2007 a 2009. Xeralmente, as súas posicións eran de tipo internacionalistas e liberais. En ocasións, colaborou eficazmente cos republicanos mantendo posicións contrarias ás do seu partido. Durante todo ese tempo que formou parte do Comité reunise, polos menos, con 150 líderes de 60 países e organismos internacionais, converténdose nunha referencia demócrata recoñecida sobre política exterior.
En 1991, Biden votou contra a autorización para a Guerra do Golfo, xunto con 45 dos 55 senadores demócratas, afirmando que os Estados Unidos soportaban case todo o peso da coalición anti-Iraq. Tamén se interesou polas Guerras iugoslavas despois de coñecer os abusos serbios durante a Guerra de Independencia de Croacia en 1991. Cando estourou a Guerra de Bosnia, Biden foi un dos primeiros en reclama-la política de "levatar e soltar" para levanta-lo embargo de armas, adestrar aos bosníacos e apoialos con ataques aéreos da OTAN e, posteriormente, tamén estivo a prol da investigacións dos crimes de guerra. Mais tanto o goberno de George H.W. Bush coma o de Clinton rexeitaron esa política polo temor de se enlear non Balcáns.
En abril de 1993, Biden pasou unha semana nos Balcáns e mantivo unha tensa reunión de tres horas co líder serbio Slobodan Milošević. Posteriormente, Biden declarou que lle dixera a este que "cría que non era máis que un maldito criminal de guerra e que debería ser xulgado". Porén, aínda que en 1992 redactara unha emenda para obrigar á administración Bush a dar armas aos bosníacos, en 1994, mantiña unha postura máis suave como a defendida pola administración Clinton e, finalmente, no ano seguinte asinou outra emenda máis radical patrocinada por Bob Dole e Joe Lieberman. O compromiso levou a un exitoso esforzo da mantemento da paz pola OTAN. Biden cualficou o seu papel na política dos Balcáns, a mediados dos 90, como o "momento máis orgullos da súa vida pública" relacionado coa política exterior.
En 1999, durante a Guerra de Kosovo, Biden apoiou os bombardeos da OTAN na República Federal de Iugoslavia. El e mailo senador John McCain copatrocinaron a Resolución McCain-Biden de Kosovo, que reclamaba que se empregase toda a forza necesaria, incluídas as tropas terrestres, para se enfrontaren a Milošević polas accións iugoslavas contra a etnia albanesa de Kosovo.
Guerras de Afganistán e Iraq
Biden foi un firme defensor da guerra en Afganistán, dicindo: "Todo o que faga falta, deberiamos facelo". Como xefe do Comité de Relacións Exteriores do Senado, dixera en 2002 que o presidente iraquí Saddam Hussein era unha ameaza para a seguridade nacional e non había outra opción que "eliminar" esa ameaza. En outubro de 2002, votou a favor da autorización para o uso da forza militar contra Iraq, aprobando a invasión de Iraq por parte dos Estados Unidos. Como presidente do comité, reuniu unha serie de testemuñas para declarar a favor da autorización. Esas persoas, deron testemuños que terxiversaron, conscientemente, a intención, a historia e a situación de Hussein e o seu goberno secular como inimigo declarado de Al-Qaida e, en troques, alegaron a posesión ficticia de armas de destrución masiva por parte de Iraq. Biden acabou por ser crítico coa guerra e considerou o seu voto e o seu papel como un "erro" mais tampouco apoiou a retirada. Apoiara as dotacións para a ocupación, pero argumentou que a guerra debería internacionalizarse, que se necesitaban máis soldados e que a administración Bush debería "nivelarse co pobo americano" sobre o seu custo e duración.
A finais do 2006, a postura de Biden cambiou considerablemente. Opúxose á un novo envío de tropas durante 2007, dicindo que o xeneral David Petraeus estaba "completamente equivocado" ao crer que o novo envío podería funcionar. En cambio, Biden avogou por dividir Iraq nunha federación flexible de tres estados étnicos. En novembro de 2006, Biden e Leslie H. Gelb, presidente emérito do Consello de Relacións Exteriores, lanzaron unha estratexia integral para acabar coa violencia sectaria en Iraq. No canto de continuar o enfoque existente ou retirarse, o plan pedía "unha terceira vía": federalizar Iraq e dar aos kurdos, xiítas e sunitas "espazo para respirar" nas súas propias rexións. En setembro de 2007, unha resolución non vinculante a prol do plan foi aprobada polo o Senado, pero a idea era pouco coñecida, non tiña unha circunscrición política clara e fracasou en gañar apoios. A dirección política de Iraq denunciou a resolución como unha partición de feito do país e a embaixada dos Estados Unidos en Bagdad emitiu un comunicado distanciándose dela. En maio de 2008, Biden criticou duramente o discurso do presidente George W. Bush perante a Knesset de Israel no que Bush comparou algúns demócratas cos líderes occidentais que aplacaron a Hitler antes da Segunda guerra mundial; Biden cualificou o discurso de "merda" e "indignante" aínda que máis tarde pediu desculpas polas súas verbas.
Campaña presidencial de 2008
.jpg)
Despois de explorar a posibilidade para lanza-la súa candidatura en varios momentos anteriores, en xaneiro de 2007, Biden declarou a súa candidatura para as eleccións de 2008. Durante a súa campaña, Biden centrouse na guerra de Iraq, no seu historial como presidente dos principais comités do Senado e na súa experiencia en política exterior. A mediados de 2007, Biden destacou a súa experiencia en política exterior en comparación coa de Obama. Biden destacou polas súas intervencións durante a campaña; así, nun debate, dixo referíndose ao candidato republicano Rudy Giuliani: "Só hai tres cousas que menciona nunha frase: un substantivo, un verbo e o 11 de setembro".
Biden tivo dificultades para recadar fondos e loitou por atraer á xente cara aos seus mitins mais non conseguiu apoios fronte as candidaturas de alto perfil de Obama e a senadora Hillary Clinton, e nunca subiu por riba dun díxito nas enquisas nacionais dos candidatos demócratas. Na primeira competición do 3 de xaneiro de 2008, Biden ocupou o quinto posto nos caucus de Iowa, obtendo algo menos do un por cento dos delegados do estado, polo que se retirou da carreira esa mesma noite.
A pesar da súa falta de éxito, a campaña de Biden durante 2008 aumentou a súa estatura no mundo político. En particular, cambiou a relación entre Biden e Obama. Aínda que traballaran xuntos no Comité de Relacións Exteriores do Senado, nunca tiveran moito trato: Biden resentíase por mor do rápido ascenso de Obama ao estrellato político, mentres que Obama consideraba a Biden como un fanfarrón e un condescendente. Despois de coñecerérense durante o 2007, Obama apreciou o estilo de campaña e o atractivo de Biden para os votantes da clase traballadora, e Biden dixo convencerse de que Obama era "o verdadeiro negocio".
Campaña vicepresidencial de 2008
Pouco despois de que Biden se retirase da carreira presidencial, Obama díxolle en privado que estaba interesado en lle ofrecer un posto importante na súa dministración. Inicialmente, Biden rexeitou a primeira solicitude de Obama na que lle propuxo a vicepresidencia, pois temía que ese posto tan relevante implicase perder-lo status e ter opinión propia no seu posto de senador mais, pouco despois, rematou por aceptar. Daquela, a comezos de agosto, Obama e mais Biden reuníronse en segredo para discutir a posibilidade e acabraon por desenvolver unha forte relación persoal. A seguir, o 22 de agosto de 2008, Obama anunciou que Biden sería o seu compañeiro na carreira presidencial. O New York Times informou de que a estratexia detrás da elección reflectía máis o desexo de buscar un compañeiro con experiencia en política exterior e seguridade nacional que en conseguir o apoio de alguén para os estados indecisos ou para apoiar a mensaxe de cambio que representaba Obama. Tamén houbo que afirmaba da atracción de Biden sobre os votantes de clase media e executivos, así como a súa disposición a desafiar ao candidato republicano John McCain cunha agresividade que, por veces, incomodaba a Obama.
Ao aceptar a oferta de Obama, Biden descartou concorrer á presidencia de novo en 2016, pero os seus comentarios en anos posteriores semellaron reconsiderar esa opción, pois non quería que diminuíse o seu peso político ao parecer desinteresado no avance. Biden foi nomeado oficialmente como vicepresidente o 27 de agosto por aclamación na Convención Nacional Democrática de 2008 en Denver.
A campaña vicepresidental de Biden gañou pouca visibilidade nos medios, xa que a atención da prensa foi moito maior para a candidata á vicepresidencia republicana, a gobernadora de Alasca, Sarah Palin. Durante unha semana de setembro de 2008, por exemplo, o Proxecto de Excelencia en Xornalismo do Pew Research Center descubriu que Biden só tiña unha cobertura dos medios do cinco por cento, moito menos que os outros tres candidatos. Non obstante, Biden centrouse en facer campaña en áreas economicamente complicadas dos estados indecisos e intentar conquistar aos obreiros manuais demócratas que apoiaran a Hillary Clinton. Tamén, Biden atacou a McCain duramente a pesar dunha longa amizade persoal. Biden admiraba a McCain tanto política como persoalmente até o punto que, en maio de 2004, instara a McCain a presentarse como vicepresidente co candidato á presidencia demócrata John Kerry, afirmando que o billete multipartito axudaría a curar a "fenda viciosa" na política dos Estados Unidos. Posteriormente, McCain afirmou: "Ese mozo que coñecía xa non se atopou. Literalmente, entristéceme".
Pouco despois, a crise de liquidez de setembro de 2008 e a proposta de rescate do sistema financeiro dos Estados Unidos se converteu nun dos principais temas da campaña e Biden votou a prol da Lei de estabilización económica de emerxencia de 700.000 millóns de dólares, que se aprobou no Senado por 74– 25.
O 2 de outubro de 2008, Biden participou no debate da vicepresidencia con Palin na Universidade Washington en St. Louis. As enquisas posteriores ao debate descubriron que, aínda que Palin superou as expectativas de moitos votantes, Biden gañara o debate en xeral. Durante os últimos días da campaña, centrouse en áreas menos poboadas, máis vellas e menos acomodadas dos estados de campo de batalla, especialmente Florida, Ohio e Pensilvania, onde as votacións indicaron que era popular e onde Obama non fixera campaña nin tivera un bo desempeño nas primarias demócratas. Tamén fixo campañas nalgúns estados normalmente republicanos, así como en zonas con gran poboación católica.
Atendendo ás instrucións de campaña, Biden pronunciou discursos moi sucintos e intentou evitar comentarios ofensivos, como un que fixera sobre que Obama conseguira a aprobación dunha potencia estranxeira pouco despois de asumir o cargo, o que provocou atención negativa. En privado, as declaracións de Biden frustraron a Obama que chegou a dicir: "Cantas veces vai dicir Biden algo estúpido?" e, tamén, os empregados da campaña de Obama referíanse aos erros de Biden como "as bombas de Joe" e mantiveron a Biden desinformado sobre as discusións de estratexia o que, igualmente, provocaba a irritación de Biden. As relacións entre as dúas campañas tensáronse durante un mes, ata que Biden pediu desculpas cunha chamada a Obama e os dous construíron unha asociación máis forte. Publicamente, o estratego de Obama, David Axelrod, afirmou que os altos índices de popularidade de Biden superaran calquera comentario inesperado. Mesmo, nunha enquisa realizada polo Pew Research Center, a nivel estatal, reflectía que Biden conseguira unha popularidade do 60% fronte ao 44% de Palin.
O 4 de novembro de 2008, Obama e Biden foron elixidos co 53% dos votos populares e 365 votos electorais fronte os 173 de McCain – Palin. Ao mesmo tempo, Biden optou á vicepresidencia e tamén se presentou á reelección ao Senado, como permitía a lei de Delaware, e foi reelixido derrotando á republicana Christine O'Donnell. Tras gaña-las dúas eleccións, Biden esperou para dimitir do Senado até que xurou o seu sétimo mandato, o 6 de xaneiro de 2009, e se converteu no senador máis novo en comezar un sétimo mandato completo e declarou: "En toda a miña vida, o maior honor que se me concedeu foi servir ao pobo de Delaware como senador dos Estados Unidos". Neste derradeiro mandato, o 15 de xaneiro, votou apoiando a aplicación dun segundo paquete de 350.000 millóns de dólares para o Troubled Asset Relief Program (en galego, Programa de Alivio para Activos en Problemas), e renunciou ao Senado ese día pouco máis tarde. Nunha emotiva despedida, Biden díxolle ao Senado: ""Todo o bo que vin acontecer aquí, cada paso audaz dado nos máis de 36 anos que levo aquí, non veu da presión dos grupos de interese, senón da maduración das relacións persoais". Daquela, a gobernadora demócrata de Delaware, Ruth Ann Minner, anunciara, o 24 de novembro de 2008, que nomearía ao asesor principal de Biden, Ted Kaufman, para suceder a Biden no Senado. Kaufman afirmou que só serviría durante dous anos, até as eleccións especiais para o Senado de Delaware en 2010. Igualmente, o fillo de Biden, Beau, excluírase do proceso de selección de 2008 debido á súa inminente xira por Iraq coa Garda Nacional do Exército de Delaware e, aínda que, tamén era un posible candidato para as eleccións especiais de 2010, a principios de 2010 renunciou a presenta-la súa candidatura para o escano.
Vicepresidencia (2009–2017)
Primeiro mandato, 2009-2013
Ao comezar a vicepresidencia, Biden, declarou que pretendía eliminar algunhas das funcións asumidas polo vicepresidente de George W. Bush, Dick Cheney, e non pretendía emular ningunha vicepresidencia anterior. Presidiu o equipo de transición de Obama e dirixiu unha iniciativa para mellorar o benestar económico da clase media A principios de xaneiro de 2009, no seu último acto como presidente do Comité de Relacións Exteriores, visitou os líderes de Iraq, Afganistán e Paquistán e, o 20 de xaneiro, xurou como vicepresidente número 47 dos Estados Unidos, converténdose no primeiro vicepresidente orixinario de Delaware e o primeiro vicepresidente católico.
Obama pronto comparou a Biden cun xogador de baloncesto "que fai un montón de cousas que non aparecen na folla de estatísticas". A finais de abril de 2009, durante o inicio do brote de gripe porcina, respostando a unha pregunta que se lle fixera, chegou a indicar que el aconsellaba aos seus familiares que non viaxesen en avións ou metro, o que provoou unha rápida corrección pola Casa Branca. O comentario reavivou a reputación de Biden como propicio a ter meteduras de pata. Confrontado co aumento do desemprego ata xullo de 2009, Biden recoñeceu que a administración "malinterpretara o mal momento no que estaba a economía" pero mantivo a confianza de que o paquete de estímulo crearía moitos máis postos de traballo unha vez se acelerase o ritmo do gasto.
En maio, Biden visitou Kosovo e afirmou a posición dos Estados Unidos de que a súa "independencia é irreversible". Biden perdeu un debate interno ante a secretaria de Estado Hillary Clinton sobre o envío de 21.000 novos soldados a Afganistán, pero valorouse o seu escepticismo e, en 2009, as opinións de Biden foron gañando máis influencia cando Obama reconsiderou a súa estratexia en Afganistán. Biden visitou Iraq aproximadamente cada dous meses, converténdose no responsable da administración na entrega de mensaxes ao liderado iraquí sobre o progreso previsto alí. De xeito máis xeral, a supervisión da política de Iraq converteuse na responsabilidade de Biden e comentouse que Obama lle dixera: "Joe, ocúpate de Iraq"; así, Biden chegou a afirmar que Iraq "podería ser un dos grandes logros desta administración".
2010
A súa visita a Iraq, en xaneiro de 2010, no medio das turbulencias polos candidatos prohibidos das próximas eleccións parlamentarias iraquís deu lugar a que dos varios centos de candidatos eliminados polo goberno iraquí, por presuntos vencellos co réxime de Saddam Hussein, 59 fosen reincorporados poucos días despois. En 2012, Biden fixo outras oito viaxes alí, pero a súa supervisión da política estadounidense en Iraq retrocedeu coa saída das tropas estadounidenses en 2011.
Biden, tamén, supervisou o gasto en infraestruturas do paquete de estímulo de Obama destinado a axudar a contrarresta-la recesión en curso. Durante este período, Biden mostrouse satisfeito de que non se producisen casos importantes de despilfarro ou corrupción e, cando rematou a tarefa en febreiro de 2011, afirmou que o número de incidentes de fraude con diñeiro de estímulo fora inferior ao un por cento. Porén, no 23 de marzo de 2010, durante as transmisións de noticias nacionais en directo, un micrófono captou a Biden dicíndolle ao presidente que a súa sinatura da Lei de Protección do Paciente e Atención accesible fora "un gran negocio".
Malia as súas diferentes personalidades, Obama e Biden crearon unha forte amizade, baseada en parte na filla de Obama, Sasha, e a neta de Biden, Maisy, que asistían xuntas á Sidwell Friends School. Mentres membros da administración Obama afirmaban que o papel de Biden na Casa Branca era o de levar a contraira e obrigar aos demais a defender as súas posicións, Rahm Emanuel, xefe de gabinete da Casa Branca, tamén afirmou que Biden axudaba a contrarrestar a unanimidade de pensamento dos asesores. E, noutra ocasión, o propio Obama declarou: "O mellor de Joe é que cando reunimos a todos, realmente obriga á xente a pensar e defender as súas posicións, a mirar as cousas dende tódolos ángulos, e iso é moi valioso para min". Porén, ao mesmo tempo, os Biden, mantiñan un ambiente relaxado na súa residencia oficial en Washington, a miúdo entretindo aos seus netos, e volvían regularmente á súa casa en Delaware
Nas eleccións de medio mandato de 2010, Biden fixo unha gran campaña para os demócratas mantendo unha actitude de optimismo ante as previsións dunha gran perda de deputados para o partido. Tralos grandes avances republicanos nas eleccións e a saída do xefe de gabinete da Casa Branca, Rahm Emanuel, as anteriores relacións de Biden cos republicanos no Congreso fixéronse moi importantes e conseguiu un importante éxito no esforzo do goberno para conseguir a aprobación do Senado para o novo tratado START. Igualmente, en decembro de 2010, a defensa de Biden dun punto de equilibrio, xunto coas súas negociacións para conseguir un acordo co líder da minoría do Senado, Mitch McConnell, foron fundamentais na elaboración do paquete de impostos comprometidos pola administración que, tamén, incluían unha extensión temporal dos recortes fiscais de Bush. O paquete aprobouse como Lei de Desgravación Fiscal, Reautorización do Seguro por Desemprego e Creación de Emprego de 2010.
2011
En marzo de 2011, Obama delegou en Biden para que se encargase das negociacións co Congreso para resolver os niveis de gasto federal durante o resto do ano e evitar un peche do goberno. A crise do teito da débeda dos Estados Unidos desenvolveuse nos próximos meses, pero a relación de Biden con McConnell volveu resultar clave para romper un punto morto e lograr un acordo para resolvelo, na forma da Lei de control orzamentario de 2011, asinada o 2 de agosto de 2011, o mesmo día que se producira un incumprimento sen precedentes nos Estados Unidos.
Por esas datas, tamén apareceran algúns informes que suxiriran que Biden se opoñía a continuar coa misión dos Estados Unidos de maio de 2011 para matar a Osama bin Laden, por temer que un fracaso puidese afectar negativamente ás posibilidades de reelección de Obama.
En outubro de 2010, Biden declarara que Obama lle pedira que permanecese como o seu compañeiro para as eleccións presidenciais de 2012, mais coa popularidade de Obama en declive, o xefe de gabinete da Casa Branca, William M. Daley, a finais de 2011, realizou unhas enquisas secretas e unha investigación de grupos específicos contemplando a idea de substituír a Biden no por Hillary Clinton. A idea abandonouse cando os resultados non mostraron melloras apreciables para Obama, e os funcionarios da Casa Branca dixeron máis tarde que, en realidade, o propio Obama nunca considerara a idea.
2012 - Reelección
Un dos temas máis candentes deste ano fora a declaración de Biden, en maio, de que estaba "absolutamente cómodo" co matrimonio entre persoas do mesmo sexo, que conseguira unha considerable atención pública en comparación coa posición de Obama, que fora descrita como "en evolución". Biden fixo a súa declaración sen o consentimento da administración, e Obama e os seus axudantes estaban bastante irritados, pois Obama tiña planeado cambiar de posición varios meses despois, na preparación da convención do partido. Os defensores dos dereitos dos homosexuais aproveitaron a declaración de Biden, e aos poucos días, Obama tivo que anunciar que el tamén apoiaba o matrimonio entre persoas do mesmo sexo; declaración, en parte, forzada polos comentarios de Biden. Biden pediu desculpas a Obama en privado por tela realizado e Obama recoñeceu publicamente que se fixera dende o corazón.
A campaña de Obama valoroba a Biden como un político de nivel popular, e mantivo unha gran axenda de aparicións en estados cambiantes xa que a campaña de reelección comezou en serio na primavera de 2012. Un comentario de agosto de 2012 ante unha audiencia de raza mixta de que as propostas republicanas para relaxar as regulacións de Wall Street "porían a todos en cadea" unha vez máis chamou a atención sobre a propensión de Biden a facer comentarios coloridos. No debate da vicepresidencia do 11 de outubro co candidato republicano Paul Ryan, Biden defendeu o historial da administración Obama. O 6 de novembro, Obama e Biden gañaron a reelección fronte a Mitt Romney e Paul Ryan con 332 dos 538 votos do Colexio Electoral e o 51% dos votos populares.
En decembro de 2012, Obama nomeou a Biden para dirixir o Gun Violence Task Force, creado para abordar as causas dos tiroteos escolares e considerar o posible control de armas para implementar despois do tiroteo na escola primaria Sandy Hook. Máis tarde ese mes, durante os últimos días antes de que Estados Unidos caese do "precipicio fiscal", a relación de Biden con McConnell volveu resultar importante xa que ambos negociaron un acordo que levou á aprobación da American Taxpayer Relief Act de 2012 a principios de 2013. Fixo que moitos dos recortes fiscais de Bush foron permanentes, pero aumentou as taxas nos niveis de ingresos máis altos.
Segundo mandato (2013–2017)
Biden asumiu o seu segundo mandato o 20 de xaneiro de 2013, no Number One Observatory Circle, daquela a súa residencia oficial, nunha pequena cerimonia privada presidida pola xuíza Sonia Sotomayor e, ó día seguinte, foi cando se levou a cabo a cerimonia pública.
Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Historial electoral
| Ano | Cargo | Partido | Votos | % | Votos electorais | Opoñente | Partido | Votos | % | Votos electorais | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1970 | Consello do Condado | Demócrata | 10,573 | 55% | Lawrence T. Messick | Republicano | 8,192 | 43% | |||
| 1972 | Senado | Demócrata | 116.006 | 50% | J. Caleb Boggs | Republicano | 112.844 | 49% | |||
| 1978 | Senado | Demócrata | 93.930 | 58% | James H. Baxter, Jr. | Republicano | 66.479 | 41% | |||
| 1984 | Senado | Demócrata | 147.831 | 60% | John M. Burris | Republicano | 98,101 | 40% | |||
| 1990 | Senado | Demócrata | 112.918 | 63% | M. Jane Brady | Republicano | 64,554 | 36% | |||
| 1996 | Senado | Demócrata | 165.465 | 60% | Raymond J. Clatworthy | Republicano | 105.088 | 38% | |||
| 2002 | Senado | Demócrata | 135.253 | 58% | Raymond J. Clatworthy | Republicano | 94.793 | 41% | |||
| 2008 | Senado | Demócrata | 257.484 | 65% | Christine O'Donnell | Republicano | 140.584 | 35% | |||
| 2008 | Vicepresidencia | Demócrata | 69.498,516 | 52.93% | 365 | Sarah Palin | Republicano | 59.948.323 | 45.65% | 173 | |
| 2012 | Vicepresidencia | Demócrata | 65.915.796 | 51.06% | 332 | Paul Ryan | Republicano | 60.933.500 | 47.20% | 206 | |
| 2020 | Presidencia | Demócrata | 81.281.888 | 51.38% | 306 | Donald Trump | Republicano | 74.233.251 | 46.91% | 232 |
Obras
- Biden, Joseph R., Jr.; Helms, Jesse (2000). Hague Convention On International Child Abduction: Applicable Law And Institutional Framework Within Certain Convention Countries Report To The Senate. Diane Publishing. ISBN 0-7567-2250-0
- Biden, Joseph R., Jr. (2001). Putin Administration's Policies toward Non-Russian Regions of the Russian Federation: Hearing before the Committee on Foreign Relations, U.S. Senate (PDF). U.S. Government Printing Office. ISBN 0-7567-2624-7
- Biden, Joseph R., Jr. (2001). Administration's Missile Defense Program and the ABM Treaty: Hearing Before the Committee on Foreign Relations, U.S. Senate (PDF). U.S. Government Printing Office. ISBN 0-7567-1959-3 Archived from the original (PDF) o 5 de marzo de 2016.
- Biden, Joseph R., Jr. (2001). The Threat of Bioterrorism and the Spread of Infectious Diseases: Hearing before the Committee on Foreign Relations, U.S. Senate (PDF). U.S. Government Printing Office. ISBN 0-7567-2625-5
- Biden, Joseph R., Jr. (2002). Examining The Theft Of American Intellectual Property At Home And Abroad: Hearing before the Committee On Foreign Relations, U.S. Senate (PDF). U.S. Government Printing Office. ISBN 0-7567-4177-7
- Biden, Joseph R., Jr. (2002). Halting the Spread of HIV/AIDS: Future Efforts in the U.S. Bilateral & Multilateral Response: Hearings before the Comm. on Foreign Relations, U.S. Senate. Diane Publishing. ISBN 0-7567-3454-1
- Biden, Joseph R., Jr. (2002). How Do We Promote Democratization, Poverty Alleviation, and Human Rights to Build a More Secure Future: Hearing before the Committee on Foreign Relations, U.S. Senate (PDF). U.S. Government Printing Office. ISBN 0-7567-2478-3
- Biden, Joseph R., Jr. (2002). Hearings to Examine Threats, Responses, and Regional Considerations Surrounding Iraq: Hearing before the Committee on Foreign Relations, U.S. Senate (PDF). U.S. Government Printing Office. ISBN 0-7567-2823-1
- Biden, Joseph R., Jr. (2003). International Campaign Against Terrorism: Hearing before the Committee on Foreign Relations, U.S. Senate. Diane Publishing. ISBN 0-7567-3041-4
- Biden, Joseph R., Jr. (2003). Political Future of Afghanistan: Hearing before the Committee on Foreign Relations, U.S. Senate. Diane Publishing. ISBN 0-7567-3039-2
- Biden, Joseph R., Jr. (2003). Strategies for Homeland Defense: A Compilation by the Committee on Foreign Relations, U.S. Senate. Diane Publishing. ISBN 0-7567-2623-9
- Biden, Joseph (2005). "Foreword". In Nicholson, William C. (ed.). Homeland Security Law and Policy. C. C Thomas. ISBN 0-398-07583-2
- Biden, Joe (2007). Promises to Keep. Random House. ISBN 978-1-4000-6536-3.
- Biden, Joe (2017). Promise Me, Dad: A Year of Hope, Hardship, and Purpose. Flatiron Books. ISBN 978-1-250-17167-2
| Predecesor: Donald Trump |  Presidente dos Estados 2021– | Sucesor: no cargo |
Notas
- Referencias
Véxase tamén
Wiki Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Joe Biden  |
Bibliografía
- Barone, Michael; Cohen, Richard E. (2008). The Almanac of American Politics (en inglés). Washington: National Journal. ISBN 0-89234-116-5.
- Germond, Jack; Witcover, Jules (1989). Whose Broad Stripes and Bright Stars? The Trivial Pursuit of the Presidency 1988 (en inglés). Nova York: Warner Books. ISBN 0-446-51424-1.
- Heilemann, John; Halperin, Mark (2010). Game Change: Obama and the Clintons, McCain and Palin, and the Race of a Lifetime (en inglés). Nova York: HarperCollins. ISBN 978-0-06-173363-5.
- Mayer, Jane; Abramson, Jill (1994). Strange Justice: The Selling of Clarence Thomas (en inglés). Boston, MA: Houghton Mifflin. ISBN 0-395-63318-4.
- Moritz, Charles, ed. (1987). Current Biography Yearbook 1987 (en inglés). Nova York: H. W. Wilson Company. OCLC 17332312.
- Pomper, Gerald M. (1989). The Presidential Nominations". The Election of 1988 (en inglés). Chatham House Publishers. ISBN 0-934540-77-2.
- Salacuse, Jeswald W. (2005). Leading Leaders: How to Manage Smart, Talented, Rich and Powerful People (en inglés). American Management Association. ISBN 0-8144-0855-9.
- Taylor, Paul (1990). See How They Run: Electing the President in an Age of Mediaocracy (en inglés). Nova York: Alfred A. Knopf. ISBN 0-394-57059-6.
- Witcover, Jules (2010). Joe Biden: A Life of Trial and Redemption (en inglés). Nova York: William Morrow. ISBN 0-06-179198-9.
- Wolffe, Richard (2009). Renegade: The Making of a President (en inglés). Nova York: Crown Publishers. ISBN 9780307463128.
- Byrd, Robert; Wolff, Wendy (1993). Senate, 1789–1989: Historical Statistics, 1789–1992, (en inglés) IV. Washington: Government Printing Office.
Outros artigos
Ligazóns externas
This article uses material from the Wikipedia Galego article Joe Biden, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Todo o contido está dispoñible baixo a licenza CC BY-SA 4.0, agás que se indique o contrario. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Galego (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.