इरिट्रिया
इरिट्रिया (तिग्रिन्या: ኤርትራ ʾErtrā ; अरबी: إرتريا Iritriyā , इंग्लिश: State of Eritrea) हा पूर्व आफ्रिकेच्या आफ्रिकेच्या शिंगामधील एक छोटा देश आहे.
इरिट्रियाच्या पश्चिमेला सुदान, दक्षिणेला इथियोपिया व आग्नेय दिशेला जिबूती हे देश तर वायव्य व पूर्वेस लाल समुद्र व चिंचोळ्या सामुद्रधुनीपलीकडे सौदी अरेबिया व येमेन हे देश आहेत. अस्मारा ही इरिट्रियाची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे.
| इरिट्रिया ሃገረ ኤርትራ دولة إرتريا | |||||
| |||||
| राष्ट्रगीत: Ertra, Ertra, Ertra (इरिट्रिया, इरिट्रिया, इरिट्रिया) | |||||
.svg) | |||||
| राजधानी (व सर्वात मोठे शहर) | अस्मारा | ||||
| अधिकृत भाषा | तिग्रिन्या, अरबी, इंग्लिश | ||||
| सरकार | एकपक्षीय अध्यक्षीय प्रजासत्ताक | ||||
| - राष्ट्रप्रमुख | इसायास अफेवेर्की | ||||
| - पंतप्रधान | जमीर तांबोळी | ||||
| महत्त्वपूर्ण घटना | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| - इटालियन राजवटीची समाप्ती | नोव्हेंबर १९४१ | ||||
| - युनायटेड किंग्डम व संयुक्त राष्ट्रे अंमलाची समाप्ती | १९५१ | ||||
| - स्वातंत्र्य | २४ मे १९९१ | ||||
| - कायदेशीर स्वातंत्र्य | २४ मे १९९३ | ||||
| क्षेत्रफळ | |||||
| - एकूण | १,१७,६०० किमी२ (१०१वा क्रमांक) | ||||
| - पाणी (%) | ०.१४ | ||||
| लोकसंख्या | |||||
| -एकूण | ६०,८६,४९५ (२०१२ अंदाज) (१०७वा क्रमांक) | ||||
| - गणती | {{{लोकसंख्या_गणना}}} {{{लोकसंख्या_गणना_वर्ष}}} | ||||
| - घनता | ५१.८/किमी² | ||||
| वार्षिक सकल उत्पन्न (पीपीपी) | |||||
| - एकूण | ४.३९७ अब्ज अमेरिकन डॉलर | ||||
| - वार्षिक दरडोई उत्पन्न | ७७७ अमेरिकन डॉलर | ||||
| मानवी विकास निर्देशांक . | ▬ ०.३४९ (कमी) (१७७ वा) (२०११) | ||||
| राष्ट्रीय चलन | नाक्फा | ||||
| आंतरराष्ट्रीय कालविभाग | यूटीसी + ३:०० | ||||
| आय.एस.ओ. ३१६६-१ | ER | ||||
| आंतरजाल प्रत्यय | .er | ||||
| आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी क्रमांक | २९१ | ||||
 | |||||
.svg)
इ.स.च्या दुसऱ्या शतकापासून वस्ती असल्याचे पुरावे सापडलेल्या इरिट्रियावर मध्य युगीन काळात इथियोपियन व ओस्मानी साम्राज्याची सत्ता होती. इ.स. १८९० साली इटलीने येथे आपली पहिली वसाहत (इटालियन इरिट्रिया) स्थापन केली जी दुसऱ्या महायुद्धानंतर बरखास्त करण्यात आली. त्यानंतर इथियोपियाने ह्या भूभागावर आक्रमण करून तो बळकावला व इरिट्रिया इथियोपियाचा १४वा प्रांत बनला. इथ्योपियाच्या जुलुमी राजवटीस कंटाळलेल्या इरिट्रियाने १९६१ सालापासून सुमारे ३० वर्षे स्वातंत्र्यलढा चालू ठेवला ज्याला १९९१ साली यश मिळून इरिट्रियास स्वातंत्र्य मिळाले.
सध्या इरिट्रियामध्ये एकपक्षी अध्यक्षीय प्रजासत्ताक पद्धत असून इसायास अफेवेर्की हा १९९१ सालापासून ह्या देशाचा राष्ट्राध्यक्ष आहे. त्याच्या राजवटीमध्ये इरिट्रियात सर्रास मानवी हक्कांची पायमल्ली होत असून भाषण स्वातंत्र्यावर गदा आणली जात आहे. सततच्या युद्धांमुळे तसेच अनेक दशकांच्या गुलामगिरीमुळे इरिट्रियाची अर्थव्यवस्था कोलमडली असून येथील जीडीपी वाढीचा दर केवळ २ टक्के आहे. ह्यामुळे इतर बहुतांशी आफ्रिकन देशांप्रमाणे इरिट्रिया एक गरीब व अविकसित देश आहे
इतिहास
नावाची व्युत्पत्ती
प्रागैतिहासिक कालखंड
भूगोल
चतुःसीमा
राजकीय विभाग
मोठी शहरे
समाजव्यवस्था
वस्तीविभागणी
धर्म
शिक्षण
संस्कृती
राजकारण
अर्थतंत्र
खेळ
बाह्य दुवे
 | विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत: |
- अधिकृत संकेतस्थळ (इंग्लिश मजकूर)
This article uses material from the Wikipedia मराठी article इरिट्रिया, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). इतर काही नोंद केली नसल्यास,येथील मजकूर CC BY-SA 4.0च्या अंतर्गत उपलब्ध आहे. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki मराठी (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.