Eritrea: Pagilian idiay Aprika
39°E / 15°N 39°E / 15; 39
Ti Eritrea ({Tigrinya: ኤርትራ ʾErtrā ; Arabiko: إرتريا Iritriyā), opisial nga Estado ti Eritrea, ket pagilian idiay Sara ti Aprika. Ti kapitoliona daytoy ket ti Asmara ken nabeddengan babaen ti Sudan iti laud, ti Etiopia iti abagatan, ken ti Djibouti iti abagatan a daya. Ti akin-amianan a daya ken akindaya a paspaset ti Eritrea ket addaan iti nawatiwat nga aplaya iti igid ti Baybay Nalabbasit iti ballasiw manipud iti Saudi Arabia ken Yemen. Ti pagilian ket addaan iti dagup ti kalawa iti agarup a 117,600 km2 (45,406 sq mi), ken iramanna ti Purpuro ti Dahlak ken dagiti nadumaduma nga Is-isla ti Hanish. Ti naganna nga Eritrea ket naibatay iti Taga-ugma a Griego a nagan para iti Baybay Nalabbasit (Ἐρυθρὰ Θάλασσα Eruthra Thalassa), nga immuna a naampon para iti Italiano nga Eritrea idi 1890.
Estado ti Eritrea
| |
|---|---|
 Wagayway .svg) Tatak | |
| Nailian a kanta: Ertra, Ertra, Ertra Eritrea, Eritrea, Eritrea | |
.svg) | |
_-_ERI_-_UNOCHA.svg) | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Asmara 15°20′N 38°55′E / 15.333°N 38.917°E |
| Opisial a sasao |
|
| Grupgrupo ti etniko (2012) |
|
| Nagan dagiti umili | Eritreano |
| Gobierno | Maymaysa a partido nga estado Presidensial a republika |
• Presidente | Isaias Afwerki |
| Lehislatura | Nailian nga Asemblia |
| Pannakawayawaya manipud iti Etiopia | |
• Patingga ti Italiano nga Eritrea | Nobiembre 1941 |
• Patingga ti bilin ti Nagkaykaysa a Pagarian | 1951 |
| 24 Mayo 1991 | |
• De jure pannakawayawaya ti Etiopia | 24 Mayo 1993 |
| Kalawa | |
• Dagup | 117,600 km2 (45,400 sq mi) (Maika-101) |
• Danum (%) | 0.14% |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2014 | 6,536,000 (Maika-107) |
• Senso idi 2008 | 5,291,370 |
• Densidad | 51.8/km2 (134.2/sq mi) (Maika-154) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2014 |
• Dagup | $4.647 bilion |
• Tunggal maysa a tao | $710 |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2014 |
• Dagup | $3.881 bilion |
• Tunggal maysa a tao | $593 |
| HDI (2013) |  0.381ababa · Maika-182 |
| Kuarta | Nakfa (ERN) |
| Sona ti oras | UTC+3 (EAT) |
• Kalgaw (DST) | UTC+3 (saan a mapalpaliiw) |
| Pagmanehuan | kanawan |
| Kodigo ti panagtawag | +291 |
| Kodigo ti ISO 3166 | ER |
| TLD ti internet | .er |
a. Afar, Beni-Amer, Nara. | |
Ti Eritrea ket muti-etniko a pagilian ken adda kadagiti siam a mabigbig a grupgrupo ti etniko. Daytoy ket addaan iti agarup nga innem a riwriw nga agnanaed. Kaaduan kadagiti agnanaed ket makasao kadagiti pagsasao nga Apro-Asiatiko ken mabalin a dagiti sanga ti Semitiko wenno Kushitiko. Kadagitoy a komunidad, ti tattao a Tigray-Tigrinya ket mangaramid ti agarup a 55% iti populasion, nga iti met tattao Tigre ket mangbukel ti agarup a 30% kadagiti agnanaed. Iti pay maipatinayon, adda met dagiti bilang ti etniko a minoridad ti Nilotiko nga agsasao iti Nilo-Sahara. Kaaduan ti tattao iti teritorio ket agraraemda iti Kristianidad wenno Islam.
Ti Pagarian ti Aksum a mangsakop iti kaaduan iti moderno nga aldaw nga Eritrea ken akin-amianan nga Etiopia, ket mabalin a rimmang-ay idi immuna wenno maikadua a sigsiglo ken nagampon iti Kristianidad babaen idi naparukma ti Ehipto idi panawen ti Islam. Idi mediebal a panpanawen, kaaduan ti Eritrea ket natnag babaen ti Pagarian ti Medri Bahri ken adda met ti basbassit a rehion a kas paset ti Republika ti Hamasien. Ti pannakapartuat ti moderno nga aldaw nga Eritrea ket nagresultaan dagiti nawaya a pagarian ken dagiti nadumaduma a basalo nga estado iti imperio ti Etiopia ken ti Imperio nga Otomano ken kanungpalan a nagresultaan ti pannakaporma iti Italiano nga Eritrea. Idi 1947 ti Eritrea ket nagbalin a paset ti pederasion ti Etiopia, ti Pederasion ti Etiopia ken Eritrea. Ti simmarsaruno a pannakaikapetna iti Etiopia ket nakaiturongan iti Gubat ti Wayawaya ti Eritrea ken nakatungpalan iti pannakawayawaya ti Eritrea kalpasan ti reperendum idi Abril 1993. Nagtultuloy dagiti panagriringgor a nagbaetan ti Eritrea ken Ethiopia a nakaiturongan ti Gubat ti Eritrea–Etiopia idi 1998–2000 ken dagiti dadduma pay a pannakilablaban iti Djibouti ken Etiopia.
Ti Eritrea ket kameng ti Kappon ti Aprika, ti Nagkaykaysa a Pagpagilian ken ti IGAD, aken maysa nga agpalpaliiw iti Liga ti Arabo.
Dagiti nagibasaran
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Eritrea iti Wiki Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Eritrea manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
- Ministro ti Pakaammo ti Eritrea Naiyarkibo 2018-06-22 iti Wayback Machine
- Eritrea a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
- Eritrea iti Curlie (iti Ingles)
Wiki Atlas iti Eritrea
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Eritrea, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.