ኤርትራ: ኣብ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር

ሃገረ ኤርትራ
ኣባል ሃገር ሕብረት ኣፍሪቃ
ባንዴራ ኣርማ
ሃገራዊ ጭርሖ፦ ዓወት ንሓፋሽ
ሃገራዊ መዝሙር፦ ኤርትራ ኤርትራ ኤርትራ
ርእሰ ከተማ	ኣስመራ 15°20′00″ሰ 38°55′00″ምብ / 15.333333333333, 38.916666666667
ወግዓዊ ቋንቋ	ዋላ ሓደ (ቋንቋታት ስራሕ ርኣይ)
• ሃገራዊ ቋንቋታት	ትግርኛ ቤጃ ትግረ ኩናማ ሳሆ ብሊን ናራ ዓፋር
ቋንቋታት ስራሕ	ትግርኛ ዓረብኛ እንግሊዝኛ
ካልእ ቋንቋ	ጥልያን
ዜግነት ህዝቢ	ኤርትራዊ/ -ት
ዓይነት መንግስቲ	ኣሃዳዊት ሓንቲ ሰልፊ ዘለዋ ፕረዚደንታዊት ሪፓብሊክ ኣብ ትሕቲ ፍጹም ምልካዊ ስርዓት
• ፕረዚደንት	ኢሳይያስ ኣፈወርቂ
ሓጋጊ ኣካል	ሃገራዊ ባይቶ
ናጽነት  • ብተግባር  • ብሕጊ	ካብ ኢትዮጵያ 24 ግንቦት 1991 24 ግንቦት 1993
ስፍሓት
• ጠቕላላ	117,600 ትርብዒት ኪ.ሜ.
• ማይ (%)	0,14
ብዝሒ ህዝቢ
• ግምት (2020)	6,081,196 ተቐመጥቲ
ባጤራ	ናቕፋ (ERN)
ዞባ ግዜ	EAT (UTC +3)
ኮድ ኣይሶ	232 / ERI / ER
ዓውዲ ኢንተርነት	.er
ስልካዊ ቅድመ ጥብቆ	+291
ኮድ ኣ.ኦ.ኮ	ERI
ኣባልነት ው.ሕ.ሃ.፣ ሕ.ኣ.
[ኣብ ዊኪዳታ ሓበሬታ ኣርትዕ]

ንመብዛሕትኡ ንኤርትራን ሰሜን ኢትዮጵያን ዝቖመ ንግስነት ኣኽሱም፣ ኣብ ከባቢ 1ይ ወይ 2ይ ክፍለ ዘመን ተቐልቂሉ፣ እዚ ንግስነት እዚ ድሕሪ ምቕልቃሉ ነዊሕ ከይጸንሐ ክርስትና ዝወሰደ እዩ። ኣብ ማእከላይ ዘመን፣ ዝበዝሕ ክፋል ኤርትራ ኣብ ትሕቲ መግዛእቲ ንግስነት ምድሪ ባሕሪ ኣትዩ፣ ገለ ክፋሉ ድማ ሓማሴን ኣቚሙ።

ኣብ መበል 16 ክፍለ ዘመን ኦቶማናውያን ንገለ ክፋል መሬት ኤርትራ ይሕዙ። ኣብ መበል 19 ክፍለ ዘመን ግብጺ ንገለ ክፋል ኤርትራ ወሪራ። ምፍጣር ዘመናዊት ኤርትራ ውጽኢት ምውህሃድ ናጻ መንግስታትን ሓያሎ ተወፈርቲ ሃጸያዊ ግዝኣት ኢትዮጵያን ሃጸያዊ ግዝኣት ኦቶማንን ብምዃኑ፣ ንኢጣልያዊት ኤርትራ ንምቛም ምኽንያት ኮይኑ። ብ1885 ኢጣልያውያን ወተሃደራት ናብ መሬት ኤርትራ ብምእታው ብ1 ጥሪ 1890 ከኣ ኢጣልያ ነቲ ዝተወረረ መሬታ ናይ ገዛእ ርእሳ መግዛእቲ ምዃና ብወግዒ ኣዊጃቶ።

ብ1941 ኤርትራ ከም ኣካል ወፍሪ ምብራቕ ኣፍሪቃ ብሃጸያዊ ግዝኣት ብሪጣንያ ተታሒዛ፣ ብ1952 ድማ ምስ ሃጸያዊ ግዝኣት ኢትዮጵያ ተሓዊሳ ፈደረሽን ኢትዮጵያን ኤርትራን ኣጣይሻ። እዚ ግዱድ ሕብረት እዚ ናብ ኲናት ናጽነት ኤርትራ ዘምርሕ እዩ፣ እዚ ኲናት ናጽነት ናይ ሎሚ ኤርትራ ብ1993 ተዛዚሙ።

ኤርትራ ሃገራዊ ምርጫ ብተደጋጋሚ ክናዋሕ ዝጸንሐት ሓንቲ ሰልፊ ዘለዋ ሃገር እያ። ብመሰረት ጸብጻብ ህዩማን ራይትስ ዎች፣ መዝገብ ሰብኣዊ መሰላት መንግስቲ ኤርትራ፣ ካብቶም ዝኸፍኡ ኣብ ዓለም ተቖጺሩ ይርከብ። ወተሃደራዊ ኣገልግሎት ካብ 17 ክሳዕ 50 ዓመት ግዴታ ስለዝኾነ፣ ዋላ'ኳ እቲ ሕጊ 18 ኣዋርሕ ክጸንሕ ዝእዝዝ እንተኾነ፣ ሰራዊትን ሰበ ስልጣንን እታ ሃገር ብዘይ ፍቓዶም ነቲ ግዜ ንዘይተወሰነ ግዜን ንዘይተወሰነ ግዜን ብምንዋሕ፣ ገለ ኤርትራውያን ካብታ ሃገር ክሃድሙ ይገብሮም። ኩለን ናይ ውሽጢ ሃገር መራኸቢ ብዙሃን ብመንግስቲ ዝውነና ብምዃነን፣ ኤርትራ’ውን ድሕሪ ቱርክመኒስታንን ሰሜን ኮርያን ኣብ መሐበሪ ናጽነት ፕረስ ዓለም ዝወሓደ ናጽነት ፕረስ ዘለዋ ኮይና ተሰሪዓ።

ኤርትራ ኣብ ሽድሽተ ምምሕዳራዊ ዞባታት ትምቀል።

 

ሃይማኖት

ኤርትራ ክልተ ዓብላሊ ሃይማኖታት ኣለዋ፦ ክርስትና፣ 50% ሰዓብቲ ኣለዋ፤ ከምኡ’ውን 50% ካብ ህዝቢ ዝጥርንፍ ምስልምና እዩ።