તા. ઉમરાળા થાપનાથ ચોગઠ

આ ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય ખેતી, ખેતમજૂરી તેમ જ પશુપાલન છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે ઘઉં, જીરુ, મગફળી, તલ, બાજરી, ચણા, કપાસ, દિવેલા, રજકો તેમ જ અન્ય શાકભાજીના પાકની ખેતી કરવામાં આવે છે. ચોગઠમાં સિંચાઇથી પાક લેવાય છે અને પાકની ગુણવત્તા ઉત્તમ છે. આ ગામમાં પ્રાથમિક શાળા, પંચાયતઘર, આંગણવાડી તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે.

ચોગઠ
—  ગામ  —
ચોગઠની ટેકરી
ચોગઠ  ચોગઠનું ગુજરાત અને ભારતમાં સ્થાન
અક્ષાંશ-રેખાંશ	21°49′49″N 71°51′34″E / 21.830269°N 71.859491°E / 21.830269; 71.859491
દેશ	ભારત
રાજ્ય	ગુજરાત
જિલ્લો	ભાવનગર
વસ્તી	૭,૩૯૭ (૨૦૧૧)
અધિકૃત ભાષા(ઓ)	ગુજરાતી,હિંદી[૧]
સમય ક્ષેત્ર	ભારતીય માનક સમય (+૦૫:૩૦)
વિસ્તાર • ઉંચાઇ	• 66 metres (217 ft)
કોડ • વાહન • જીજે-૦૪

ઇ.સ. ૧૮૭૩માં ચોગઠની વસ્તી ૧૯૦૦ વ્યક્તિઓની હતી, જે ૧૮૮૧માં ૧૮૭૮-૭૯ના દુષ્કાળને કારણે ઘટીને ૧૭૦૧ થઇ ગઇ હતી.

૨૦૧૧ની વસ્તી ગણતરી પ્રમાણે ચોગઠની વસ્તી ૭,૩૯૭ છે.

બાબરા નજીકના તળાવમાંથી ઉદ્ભવતી કાળુભાર નદી પહેલા ચોગઠથી ૨ માઇલ દૂર વહેતી હતી પરંતુ ૧૯મી સદીના અંતમાં તેનું વહેણ બદલાતા તે ચોગઠ નજીકથી વહે છે. ગામનું નામ નજીકમાં આવેલી ચાર ટેકરીઓ - ખોડિયાર, મોડલિયો, ભુતિયો અને દાંગરડી - પરથી ચોગઠ પડ્યું છે.

ખોડિયાર ટેકરી પર ખોડિયાર માતાનું સ્થાનક આવેલું છે, જે ઉમરાળાના ગોહિલ રાજવીએ સ્થાપિત કર્યું છે એમ કહેવાય છે. થાપનાથ અને ઇસાવો નામની બે ટેકરીઓ ચોગઠની પૂર્વ દિશામાં આવેલી છે. થાપનાથ ટેકરી થાપનાથ મહાદેવનું મંદિર આવેલું છે, જે ઉમરાળાના ઠાકોર સારંગજીએ બંધાવેલું છે. ધુંધલી માઇ, જેઓ વલભીના નાશ માટે આપેલા શ્રાપ માટે જાણીતા છે, તેમની ઝૂંપડી ઇસાવો ટેકરી પર આવેલી છે.

ચોગઠ પ્રાચીન ગામ અને વલ્લભીપુરની નજીક હોવા છતાં કોઇપણ સ્થાપત્યો બચ્યા નથી. જોકે વલ્લભીપુરમાં જોવા મળેલી તેવી મોટી ઇંટો કોઇક વખત મળી આવે છે. જૂના પાળિયાઓ અહીં આવેલા છે, જેનું લખાણ અસ્પષ્ટ છે પરંતુ તારીખ સંવત ૧૫૧૬ (ઇ.સ. ૧૪૬૦) સ્પષ્ટ જોઇ શકાય છે.

ગામની ઉત્તરમાં ટેકરીઓમાંથી મળી આવતા સારી કક્ષાના પથ્થરોને કારણે તે ઉદ્યોગ વિકસેલો છે.