స్పెయిన్

దీని భూభాగం అట్లాంటిక్ సముద్రం లోనూ, ఆఫ్రికా ఖండపు ఉత్తర భాగంలో కూడా విస్తరించి ఉంది. ఈ దేశపు ఖండాంతర ఐరోపా భూభాగం ఐబీరియన్ ద్వీపకల్పంలో ఉంది. దాని ద్వీప భూభాగంలో మధ్యధరా సముద్రంలోని బలేరిక్ దీవులు, అట్లాంటిక్ మహాసముద్రంలోని కానరీ దీవులు, 29వ సమాంతరానికి దక్షిణంగా, అల్బోరాన్ సముద్రంలో అనేక చిన్న ద్వీపాలు ఉన్నాయి. ఈ దేశపు ప్రధాన భూభాగానికి దక్షిణంగా జిబ్రాల్టర్ జలసంధి, దక్షిణం, తూర్పుగా మధ్యధరా సముద్రం, ఉత్తరంగా ఫ్రాంసు, అండోరా, బే ఆఫ్ బిస్కే, పడమరగా పోర్చుగల్, అట్లాంటిక్ మహా సముద్రం ఉన్నాయి.

Reino de España రెయినో దే ఎస్పాన్యా స్పానిష్ రాజ్యము
నినాదం ప్లస్ అల్ట్రా  (Latin) "Further Beyond"
జాతీయగీతం
Location of  స్పెయిన్  (dark green) – on the European continent  (light green & dark grey) – in the European Union  (light green)
రాజధాని అతి పెద్ద నగరం		మాడ్రిడ్ 40°26′N 3°42′W / 40.433°N 3.700°W / 40.433; -3.700
అధికార భాషలు		స్పానిష్ భాష2,
ప్రజానామము		స్పానిష్ ప్రజలు, స్పేనియర్డ్
ప్రభుత్వం		పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యము , రాజ్యాంగ రాచరికము
-	చక్రవర్తి	మొదటి హువాన్ కార్లోస్ (స్పెయిన్)
-	అధ్యక్షుడు    the Government	Pedro Sánchez
అవతరణ		15వ శతాబ్దము
-	వంశానుగత సమైక్యత	1516
-	ఏకీకరణ	1469
-	de facto	1716
-	de jure	1812
Accession to the European Union		జనవరి 1, 1986
-	జలాలు (%)	1.04
జనాభా
-	2007 అంచనా	45,200,737 (28వది)
జీడీపీ (PPP)		2006 అంచనా
-	మొత్తం	$1.261 ట్రిలియన్ (11వది)
-	తలసరి	$27,950 (2005) (27వది)
జీడీపీ (nominal)		2006 అంచనా
-	మొత్తం	$1.224 ట్రిలియన్ (9వది)
-	తలసరి	$27,767 (2006) (26వది)
జినీ? (2000)		34.7 (medium)
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2005)		0.949 (high) (13వది)
కరెన్సీ		యూరో (€) ³ (EUR)
కాలాంశం		CET4 (UTC+1)
-	వేసవి (DST)	CEST (UTC+2)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్		.es5
కాలింగ్ కోడ్		+34
1	ఇదే రాచ గీతముగా కూడా ఉన్నది.
2	కొన్ని స్వయం ప్రతిపత్తి కలిగిన ప్రదేశాలలో, "అరనీస్" ("ఆక్సిటాన్ భాష"), "బస్క్ భాష", "కాటలాన్ భాష/వలెన్షియన్", "గలీషియన్ భాష" భాషలు సహ అధికారిక భాషలుగా ఉన్నవి.
3	1999కి పూర్వము (చట్టబద్ధంగా 2002కి ముందు) : "స్పానిష్ పెసెటా".
4	WET (UTC, వేసవిలో UTC+1) కాలమండలాన్ని పాటించే 'కానరీ దీవులు' మినహాయించి.
5	ఇతర ఐరోపా సమాఖ్య సభ్యదేశాలతో కలిసి పంచుకుంటున్న .eu డొమైన్ను కూడా ఉపయోగిస్తారు.

5,05,990 చ.కి.మీ (1,95,360 చ.మై) విస్తీర్ణంతో దక్షిణ ఐరోపాలో స్పెయిన్ అతి పెద్ద దేశం. పశ్చిమ ఐరోపా, ఐరోపా సమాఖ్యలో రెండవ అతిపెద్ద దేశం. ఐరోపా ఖండంలోని నాల్గవ అతిపెద్ద దేశంగా ఉంది. జనాభాలో యూరోప్ ఐరోపాలో ఐదవ అతిపెద్ద, ఐరోపా సమాఖ్యలో ఐదో స్థానంలో ఉంది. స్పెయిన్ రాజధాని, అతిపెద్ద నగరం మాడ్రిడ్. బార్సిలోనా, వాలెన్సియా, సెవిల్లె, బిల్బావు, మాలాగా వంటి ఇతర ప్రధాన పట్టణ ప్రాంతాలు ఉన్నాయి.

సుమారు 42,000 సంవత్సరాల క్రితం ఆధునిక మానవులు మొట్టమొదట ఐబెర్రి ద్వీపకల్పానికి వచ్చారు. ప్రాచీన ఫోనిషియన్ గ్రీకు, కార్తగినియన్ నివాసాలతో పాటు ఐబెరియన్ సంస్కృతులు ద్వీపకల్పంలో అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. ఇది సుమారు క్రీ.పూ 200 ప్రాంతంలో రోమన్ పరిపాలన కిందకు వచ్చింది. దీని తరువాత ఈ ప్రాంతం స్పెయిన్ (ఒక) లేదా స్పేనియా అనే పూర్వీకుల పేరు ఆధారంగా హిస్పానియ అని పిలువబడింది. పశ్చిమ రోమన్ సామ్రాజ్యం ముగింపులో సెంట్రల్ ఐరోపా నుండి వలసవచ్చిన జర్మనీ గిరిజన సమాఖ్యలు ఐబీరియన్ ద్వీపకల్పాన్ని ఆక్రమించాయి, సుయెవ్స్, అలన్స్, వాండల్‌తో సహా పశ్చిమ ప్రావిన్సుల్లో స్వతంత్ర ప్రాంతాల్లో తమను తాము స్థాపించుకున్నాయి. చివరికి విసిగోత్స్ ద్వీపకల్పంలోని అన్ని మిగిలిన స్వతంత్ర భూభాగాలను బలవంతంగా సమీకరించి టోలెడో సామ్రాజ్యంతో సహా బైజాంటైన్ ప్రావిన్సులను రాజకీయంగా, మతపరంగా, చట్టపరంగా అన్ని పూర్వపు రోమన్ రాజ్యాలు, వారసుల రాజ్యాలు హిస్పానియాలను స్వాధీనం చేసుకున్నారు.

మూర్లు విసిగోతిక్ సామ్రాజ్యం ఉత్తరప్రాంతం మినహా మిగిలిన ప్రాంతాన్ని ఆక్రమించుకున్నారు. అక్కడ కొద్దికాలం తర్వాత రికాక్కిస్టా అనే ప్రక్రియ ప్రారంభమైంది. ఎనిమిది శతాబ్దాల పొడవున పునర్నిర్వహణ పూర్తి చేసిన తరువాత కాథలిక్ మోనార్క్‌ల ఆధ్వర్యంలో 15 వ శతాబ్దంలో స్పెయిన్ ఒక ఏకీకృత దేశంగా అవతరించింది. ఆధునిక కాలం ప్రారంవ్గ చరిత్రలో మొదటి ప్రపంచ సామ్రాజ్యంలో ఒకటిగా స్పెయిన్ సామ్రాజ్యం నిలిచింది. ఇది విస్తారమైన సాంస్కృతిక, భాషా వారసత్వంగా 500 మిలియన్ల మంది హిస్పానోఫోంక్‌లకు పైగా కలిగి ఉంది. స్పానిష్ భాష ప్రపంచంలోనే రెండవ అతిపెద్ద మాట్లాడే స్థానిక భాషగా ఉంది. మొదటి భాష చైనీస్.

స్పెయిన్ లౌకిక పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యం, రాచరిక రాజ్యాంగాన్ని కలిగి ఉంది. 6 వ ఫెలిప్ రాజు దేశాధిపతిగా ఉన్నాడు. ఇది నామమాత్ర జి.డి.పి. ప్రపంచ పంతొమ్మిదవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థతో, కొనుగోలు శక్తి సమానతతో పదహారవ అతిపెద్దదిగా ఇది ఒక అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా ఉంది. ఇది ఐక్యరాజ్యసమితి, యూరోపియన్ యూనియన్, యూరోజోన్, కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఐరోపా, ఐబెర్రా-అమెరికన్ స్టేట్స్ సంస్థ (ఒ.ఇ.ఐ), మధ్యధరా సమాఖ్య, నార్త్ అట్లాంటిక్ ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ ఎకనామిక్ కో-ఆపరేషన్ అండ్ డెవలప్మెంట్ (ఒలిల్సిల్డి), ఒ.ఎస్.సి.ఇ, స్కెంజెన్ ప్రాంతం, వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్, అనేక ఇతర అంతర్జాతీయ సంస్థలు. ఏడాదికోసారి జరిగే జి20 శిఖరాగ్ర సమావేశాల్లో స్పెయిన్ కు శాశ్వత ఆహ్వానం ఉంది.

రోమన్ పేరు హిస్పానియా మూలాలు కలిగి ఉంది. వీటిలో ఆధునిక పేరు ఎస్పానా పుట్టుకొచ్చింది. తగినంత సాక్ష్యాలు లేనందున ఇది అనిశ్చితమైనదిగా ఉంది. అయినప్పటికీ ఫియోనిషియన్స్, కార్తగినియన్లు ఈ ప్రాంతాన్ని స్పేనియా అని సూచించారు. అందుచేత విస్తృతంగా అంగీకరించబడిన శబ్దవ్యుత్పత్తి అనేది సెమిటిక్- ఫోనీషియన్. శతాబ్దాలుగా అనేక కథనాలులు, పరికల్పనలు ఉన్నాయి:

 

హిస్పానియ అనే పదం ఐబెరియన్ పదం హిస్పాలిస్ నుండి "పాశ్చాత్య ప్రపంచ నగరం" నుండి ఉద్భవించిందని పునరుజ్జీవ పండితుడు ఆంటోనియో డి నెబ్రియజ ప్రతిపాదించారు.

జ్యూస్ లూయిస్ కుంన్సిల్లోస్ అనే పదము ఫినోషియన్ పదానికి గూఢచారి అని దీని అర్ధం "లోహాలను నకలు చేయటానికి". అందువలన i-స్పాన్ - యా అంటే "సంకీర్ణ లోహాలు ఉన్న భూమి". ఇది ఫియోనిషియన్ ఐ-షపనియా ఒక ఉత్పత్తి అర్ధం కావచ్చు. దీనర్థం "కుందేళ్ళ ద్వీపం". "కుందేళ్ళ భూమి" లేదా "అంచు" ఇది మధ్యదరా చివరలో స్పెయిన్ ప్రస్తావనకు సూచన. హడ్రియాన్ పాలనా కాలం నుండి రోమన్ నాణేలు హర్ ఫీట్ (ఆమె పాదాల)" సమయంలో ఒక కుందేలుతో స్త్రీ పాత్రను ప్రదర్శించాయి. , స్ట్రాబో దీనిని "కుందేళ్ళ భూమి"గా పేర్కొంది. హిస్పెరియా అనే పదం "పశ్చిమ భూభాగం" లేదా "అస్తమయ సూర్యుని భూమి" (గ్రీకులో హెస్పెరియా), స్పెయిన్ మరింత పశ్చిమంగా ఉండటం వంటి ఇటలీ గ్రీక్ అర్ధాలను ప్రతిబింబిస్తూ ఉంది. "హిస్పానియా" అనేది బాస్‌క్యూ పదమైన ఎజ్పన్న నుండి "అంచు" లేదా "సరిహద్దు" అని ఉద్భవించింది. ఐబెరియన్ ద్వీపకల్పం ఐరోపా ఖండంలోని నైరుతి మూలలో ఉన్నట్లు మరొక వివరణ ఉంది.

15 వ శతాబ్దపు ఇద్దరు స్పానిష్ యూద పరిశోధకులు డాన్ ఐజాక్ అబ్రావనేల్, సోలమన్ ఇబ్న్ వెర్గా ఇప్పుడు జానపద కథగా భావించిన ఒక వివరణను ఇచ్చారు. ఇద్దరు రచయితలు రెండు వేర్వేరు ప్రచురణలలో వ్రాశారు. మొదటి యూదులు స్పెయిన్‌కు చేరుకున్నారు. వారిని ఫిరోస్ ఓడ ద్వారా తీసుకువచ్చి బబులోను రాజు యెరూషలేమును ముట్టడి చేసిన సమయంలో సమావేశం చేయబడ్డారు.గ్రీకు దేశస్థుడు అయిన ఫిరోస్‌కు కానీ స్పెయిన్‌లో ఒక రాజ్యం ఇవ్వబడింది. స్పెయిన్‌లో ఒక సామ్రాజ్యాన్ని పాలించిన హేరక్లేస్ మేనల్లుడు అయిన ఎస్పాన్‌తో వివాహం ద్వారా ఫిరోస్కు సంబంధం ఏర్పడింది. హేరక్లేస్ తన స్థానిక గ్రీస్‌కు ప్రాధాన్యతనిస్తూ తన సింహాసనాన్ని విడిచిపెట్టాడు. తన సామ్రాజ్యాన్ని తన సోదరుడు తన పేరును తీసుకున్న ఎస్పాన్కు (స్పెయిన్) వదిలి వెళ్ళాడు. వారి సాక్ష్యాలను బట్టి ఈ అపోహలు ఇప్పటికే స్పెయిన్లో క్రీ.పూ 350 లో జరిగింది.

ఐబెర్నియా వ్రాసిన రికార్డులలో ఇది ఇబెరియన్లు, బస్క్‌లు, సెల్ట్స్ ఎక్కువగా ఉన్న భూమిగా వర్ణించబడింది. ఫియోనియర్స్ పశ్చిమ తీరానికి చెందిన పురాతన నగరాలు కాడిజ్, మాలాగాను స్థాపించి ఈ తీరప్రాంతాలలో స్థిరపడ్డారు. ద్వీపకల్పంలో అధికభాగం భాగం ఫెనిషియన్ ప్రభావం విస్తరించి చివరికి కార్తగినియన్ సామ్రాజ్యంలో విలీనం చేయబడింది. ఇది విస్తరించే రోమన్ సామ్రాజ్యం మీద ప్యూనిక్ యుద్ధాల ప్రధాన యుద్ధరంగంగా మారింది. కఠినమైన విజయం తర్వాత ఆ ద్వీపకల్పం పూర్తిగా రోమన్ పాలనలోకి మారింది. ప్రారంభ మధ్య యుగాలలో ఇది జర్మనీ పాలనలోకి వచ్చింది. కాని తరువాత ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి మూరీష్ ఆక్రమణదారులు చాలామంది స్వాధీనం చేసుకున్నారు. శతాబ్దాలుగా చేపట్టిన ఒక ప్రక్రియలో ఉత్తరాన ఉన్న చిన్న క్రైస్తవ రాజ్యాలు క్రమంగా ద్వీపకల్పం నియంత్రణలోకి వచ్చాయి. చివరి మూరిష్ రాజ్యం అదే సంవత్సరంలో కొలంబస్ అమెరికాకు చేరుకుంది. ఐరోపాలో స్పెయిన్ అత్యంత శక్తివంతమైన రాజ్యం అయ్యింది. శతాబ్దం, ఒక సగం కంటే ప్రధాన ప్రపంచ శక్తి, మూడు శతాబ్ధాలకు అతిపెద్ద విదేశీ సామ్రాజ్యం అయింది.

తరువాతి యుద్ధాలు, ఇతర సమస్యలు చివరకు సామ్రాజ్యవైభవం తగ్గిపోయిన స్థితికి దారితీశాయి. స్పెయిన్ నెపోలియన్ దాడుల గందరగోళం దేశంలో ప్రకల్పనలను సృష్టించి సామ్రాజ్యం స్వతంత్రం ఉద్యమాలకు ప్రేరణ ఇచ్చి సామ్రాజ్యం విచ్ఛిన్నమై రాజకీయంగా అస్థిరత ఏర్పడింది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధానికి ముందు స్పెయిన్ ఒక విధ్వంసకర పౌర యుద్ధంతో బాధపడటంతో సర్వాధికార ప్రభుత్వాల పాలనలోకి వచ్చింది. అది కొంతకాలం స్థబ్ధత తరువాత ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధిలో పెరుగుదల సంభవించడానికి కారణం అయింది. చివరికి పార్లమెంటరీ రాచరికరాజ్యాంగ రూపంలో ప్రజాస్వామ్యం శాంతియుతంగా పునరుద్ధరించబడింది. 21 వ శతాబ్దం ప్రారంభం వరకు స్పెయిన్ ఐరోపా సమాఖ్యలో చేరింది. తరువాత ఒక సాంస్కృతిక పునరుజ్జీవనం, స్థిరమైన ఆర్థిక వృద్ధిని అనుభవించింది. అది ఆర్థిక, పర్యావరణ సవాళ్లతో కొత్త ప్రపంచీకరణ ప్రపంచాన్ని ప్రారంభించింది.

చరిత్ర పూర్వం , రోమన్ ప్రజలరాకకు ముందు

 

అటపుర్కాలో నిర్వహించబడిన పురావస్తు పరిశోధనల ఆధారంగా ఐబెరియన్ ద్వీపకల్పం 1.2 మిలియన్ సంవత్సరాల నుండి క్రితం మానవనివాసితంగా ఉంది. అటపుర్కాలో లభించిన శిలాజాలు ఐరోపాలో హోమో యాన్సెసెసర్‌లో మొట్టమొదటిగా తెలిసిన హోమినిలని గుర్తించాయి. ఆధునిక మానవులు మొట్టమొదట సుమారు 35,000 సంవత్సరాల క్రితం పాదయాత్రలో ఇబెరియా ప్రాంతానికి వచ్చారు.^{[ఆధారం యివ్వలేదు]} ఈ చరిత్ర పూర్వ మానవ నివాసాల ఉత్తమమైన కళాఖండాలకు క్రీ.పూ. 35,600 నుండి 13,500 BC వరకు క్రో మాగ్నోన్ రూపొందించిన ఉత్తర ఇబెరియాలోని కాంటాబ్రియాలోని అల్టామిరా గుహలో ప్రసిద్ధ చిత్రాలు సాక్ష్యంగా ఉన్నాయి. పురావస్తు, జన్యు సంబంధిత ఆధారాలు ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పం గత మంచు యుగం ముగింపు తరువాత ఉత్తర ఐరోపాను పునఃప్రారంభించిన అనేక ప్రధాన శరణాలయాల్లో ఒకటిగా వ్యవహరించింది.

రోమన్ల విజయానికి ముందు ఐబెరియన్ ద్వీపకల్పంలో నివసించిన ఇబెరియన్స్, సెల్ట్స్ అతి పెద్ద సమూహాలుగా ఉన్నాయి. ఇబెరియన్లు ఈశాన్యం నుండి ఆగ్నేయ మద్య ద్వీపకల్పంలోని మధ్యధరా వైపు నివసించారు. సెల్ట్స్ వాయవ్య నుండి నైరుతి వరకూ ద్వీపకల్పంలోని లోపలి, అట్లాంటిక్ వైపులా నివసించారు. పైరెంసిస్ పర్వత శ్రేణి, పక్కనే ఉన్న ప్రాంతాల పశ్చిమ ప్రాంతంలో బాస్‌క్యూలు ఆక్రమించారు. ఫినోనియస్-ప్రభావిత టార్స్తేరియన్స్ సంస్కృతి నైరుతీలో వృద్ధి చెందింది, లూసిటానియన్లు, వెట్టోన్స్ పశ్చిమ ప్రాంతాలను ఆక్రమించారు. తీరప్రాంతాలలో అనేక మంది ఫెనిషియన్లు పలు నగరాలను స్థాపించారు. తూర్పున గ్రీకులు వర్తక స్థావరాలు, స్థావరాలను స్థాపించారు. చివరకు ఫోనీషియన్-కార్తగినియన్లు మెసెటా వైపుగా విస్తరించారు. అయితే కార్లిజినియన్లు ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంలోని తీరప్రాంతాల్లో స్థిరపడ్డారు.

రోమన్ సామ్రాజ్యం , గోథిక్ రాజ్యం

 

 

సెకండ్ పునిక్ యుద్ధం సమయంలో సుమారుగా క్రీ.పూ. 210, 205 మధ్యకాలంలో విస్తరించిన రోమన్ రిపబ్లిక్ మధ్యధరా తీరం వెంట కార్తగినియన్ వాణిజ్య కాలనీలను స్వాధీనం చేసుకుంది. ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పాన్ని జయించటానికి రోమన్లు ​​దాదాపు రెండు శతాబ్దాల కాలాన్ని తీసుకున్నప్పటికీ వారు ఆరు శతాబ్దాలపాటు దానిపై నియంత్రణను కొనసాగించారు. రోమన్ పాలన, చట్టం, భాష, రోమన్ రహదారి నిర్మాణాలకు కట్టుబడి ఉంది.

హిస్పానియా ప్రాంతాలలో వేర్వేరు శాతాలతో సెల్టిక్, ఇబెరియన్ జనాభా సంస్కృతులు నెమ్మదిగా రోమనైజేషన్ (లాటిన్‌కు) మార్పు చెందాయి. అవి స్థానిక హిస్పానియాల వారు నివసించే హిస్పానియాలలో భాగంగా ఉన్నాయి. స్థానిక నాయకులు రోమన్ కులీన వర్గాలలో చేరారు. రోమన్ విఫణికి, దాని నౌకాశ్రయాలు బంగారు, ఉన్ని, ఆలివ్ నూనె, వైన్లను ఎగుమతి చేసింది. నీటిపారుదల ప్రాజెక్టుల పరిచయంతో వ్యవసాయ ఉత్పత్తి పెరిగింది వీటిలో కొన్ని ఉపయోగంలో ఉన్నాయి. చక్రవర్తులు హాడ్రియన్, ట్రాజన్, మొదటి థియోడోసియస్, తత్వవేత్త సెనెకా హిస్పానియాలో జన్మించారు. సా.శ.1 వ శతాబ్దంలో హిస్పానియలో క్రైస్తవ మతం ప్రవేశపెట్టబడింది. ఇది సా.శ. 2 వ శతాబ్దంలో నగరాలలో ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ కాలం నుండి స్పెయిన్ ప్రాంతంలో ప్రస్తుతం ఉన్న భాషలు, మతం, దాని చట్టాల మూలాధారం చాలా వరకు ఉద్భవించాయి.

 

409 లో జర్మానిక్ స్యూబి, వాండల్స్ సర్మాటియన్ అలాన్స్‌తో కలిసి రోమన్ స్వాభిమాని ఆహ్వానంతో ద్వీపకల్పంలో ప్రవేశించడంతో హిస్పానియలో పాశ్చాత్య రోమన్ సామ్రాజ్యం అధికారం బలహీనపడడం ప్రారంభమైంది.407 ప్రారంభలో రైన్ దాటి ఈ తెగలు గాల్‌లో విధ్వంసం సృష్టించాయి. సుయెబి ప్రస్తుతం ఆధునిక గలిసియా, ఉత్తర పోర్చుగల్లో ఒక సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించారు. అయితే వాండల్స్ 420 నాటికి దక్షిణ స్పెయిన్‌లో తమను తాము స్థాపించారు. 429 లో ఉత్తర ఆఫ్రికాకు వెళ్లి 439 లో కార్తేజ్ తీసుకున్నారు. పశ్చిమ సామ్రాజ్యం విచ్ఛిన్నమై సామాజిక, ఆర్థిక పునాది చాలా సరళీకృతం చేయబడింది: కానీ చివరి మార్పు రూపంలో వారసత్వ పాలనలు క్రైస్తవ మతం, పరిణామం చెందుతున్న రోమన్ సంస్కృతి సమానత్వం వంటి చివరి సామ్రాజ్యం, చట్టాలను నిర్వహించాయి.

ఐబెర్రియా అంతటా రోమన్ పాలనను పునరుజ్జీవిస్తున్న ఉద్దేశంతో బైజాంటైన్స్ దక్షిణప్రాంతంలో స్పెయిన్‌లో ఒక యాదృచ్ఛిక ప్రావింస్‌ను స్థాపించింది. అయినప్పటికీ చివరికి హిస్పానియ విసిగోతిక్ పాలనలో తిరిగి చేరింది.

స్పానిష్-గోతిక్ విద్వాంసులు బ్రాలోయో ఆఫ్ సారాగోజా, సెసిల్లే ఇసిడోర్ వంటివి శాస్త్రీయ గ్రీకు, రోమన్ సంస్కృతిని నిలుపుకోవడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించాయి.మధ్య యుగాలలో ఐరోపాలోని ఇసిడోర్ అత్యంత ప్రభావశీలమైన క్లెరిక్స్, తత్వవేత్తలలో ఒకడుగా గుర్తించబడ్డాడు. అతని సిద్ధాంతములు విలిగోతిక్ కింగ్డమ్‌ను ఏరియన్ డొమైన్ నుండి టోలెడో కౌన్సిల్‌లో ఒక క్యాథలిక్‌గా మార్చటానికి చాలా ముఖ్యపాత్ర వహించాయి. ఈ గోతిక్ రాజ్యం ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంలో మొట్టమొదటి స్వతంత్ర క్రైస్తవ రాజ్యంగా, రీకాన్‌క్విస్టాలో ముస్లిం పాలనకు వ్యతిరేకంగా వివిధ రాజ్యాలలో ఒకటి అయింది. ఇసిడోర్ సృష్టించిన మొట్టమొదటి పశ్చిమ ఎన్సైక్లోపీడియా మధ్య యుగంలో భారీ ప్రభావం చూపింది.

మద్య యుగం ముస్లిం యుగం , పునర్విజయం

 

8 వ శతాబ్దంలో ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి మూరిష్ ముస్లిం సైన్యాలు దాదాపుగా అన్ని ఐబీరియన్ ద్వీపకల్పాలను (711-718) స్వాధీనం చేసుకున్నాయి. ఈ విజయాలు ఉమయ్యద్ కాలిఫేట్ విస్తరణలో భాగంగా ఉన్నాయి. ద్వీపకల్పంలోని వాయవ్య పర్వతప్రాంత ప్రాంతంలో ఒక చిన్న ప్రాంతం మాత్రమే ప్రారంభ ఆక్రమణకు అడ్డుపడింది.

ఇస్లామీయ ధర్మశాస్త్రంలో క్రైస్తవులు, యూదులకు ధీమి అధీన హోదా ఇవ్వబడ్డారు. ఈ హోదా క్రైస్తవులు, యూదులు వారి మతాన్ని బుక్ ఆఫ్ పీపుల్గా అనుమతించింది కానీ వారు ప్రత్యేక పన్ను చెల్లించాల్సి వచ్చింది.ముస్లింలకి తక్కువగా చట్టబద్ధమైన, సాంఘిక హక్కులను కలిగి ఉండేవారు.

 

ఇస్లాం మతం మార్పిడిని అధికరిస్తూ వేగంతో ముందుకు సాగింది. 10 వ శతాబ్దం చివరినాటికి అల్-అండలస్ జనాభాలో చాలామంది ములాడీస్ (జాతి ఇబెరియన్ మూలానికి చెందిన ముస్లింలు) ఉన్నారు.

ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంలోని ముస్లిం సమాజం విభిన్నమైన సాంఘిక ఉద్రిక్తతలచే చుట్టుముట్టబడింది. ఉత్తర ఆఫ్రికా బెర్బెర్ ప్రజలు ఆక్రమించడానికి అవసరమైన ఆయుధాలు, సైన్యాలను విస్తారంగా అత్యధికంగా అందించారు. వీరు మధ్య ప్రాచ్యం నుండి అరబ్ నాయకత్వంతో గొడవపడ్డాకాలక్రమేణా ప్రధానంగా గుడాల్‌క్వివిర్ నది లోయలో వాలెన్సియా, ఎబ్రో నదీ లోయ, (ఈ కాలం చివరిలో) గ్రెనడా పర్వత ప్రాంతంలో ఉన్న తీరప్రాంత ప్రాంతంలో పెద్ద మూరిష్ జనాభా స్థాపించబడింది.

 

మూడవ అబ్దుర్రహ్మాన్ పాలనలో ఖలీఫా రాజధాని కార్డోబా పశ్చిమ ఐరోపాలో అతిపెద్ద ధనిక, అధునాతనమైన నగరం అయింది. మధ్యధరా వాణిజ్యం, సాంస్కృతిక మార్పిడి వృద్ధి చెందాయి. ముస్లింలు మధ్య ప్రాచ్యం, ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి గొప్ప మేధో సంప్రదాయాన్ని దిగుమతి చేసుకున్నారు. ఆ సమయంలో అవేరోస్ ఇబ్న్ అరబీ, మైమోనిడెస్ వంటి కొంతమంది ప్రముఖ తత్వవేత్తలుగా గుర్తించబడ్డారు. ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంలోని రోమన్ సంస్కృతులు ముస్లిం, యూదు సంస్కృతులతో సంక్లిష్ట మార్గాల్లో సంకర్షణ చెందాయి. ఈ ప్రాంతం ప్రత్యేకమైన సంస్కృతిని అందించింది.

ప్రజలు అధికంగా పట్టణాల వెలుపల నివసించారు. ముస్లిం నాయకులు అరుదుగా భూస్వాములను తొలగించటం కారణంగా కొత్త పంటలు, సాంకేతికతలను ప్రవేశపెట్టడం వలన రోమన్ కాలాల నుండి భూమి యాజమాన్యం వ్యవస్థ ఎక్కువగా చెక్కుచెదరకుండా ఉంది. రోమన్ సామ్రాజ్యం మాజీ భూభాగాలలో మొదట ఆసియా నుండి వచ్చిన కొత్త ఉత్పత్తిని పరిచయం చేసే వ్యవసాయ విస్తరణకు దారి తీసింది.

 

 

11 వ శతాబ్దంలో ముస్లిం హోల్డింగ్లు ప్రత్యర్థి తైఫా రాజ్యాలుగా చీలిపోయాయి. చిన్న క్రైస్తవరాజ్యాల వారి భూభాగాలను విస్తరించడానికి అవకాశం కల్పించబడింది. అల్మోరావిడ్స్, ఆల్మహోడ్స్‌లోని ఇస్లామిక్ పాలక విభాగాలు ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి వచ్చిన ముస్లిం హోల్డింగ్స్ ఐక్యత పునరుద్ధరించాయి. ఇది ఇస్లాం తక్కువ సహనంతో కూడిన అన్వయంతో ముస్లింల అదృష్టాన్ని పునరుద్ధరించింది. ఈ పునరుత్థాన ఇస్లామిక్ రాజ్యం పాక్షికంగా క్రైస్తవ ప్రయోజనాలకు వ్యతిరేకంగా శతాబ్దాల కంటే అధికమైన విజయాలను సాధించింది.

 

ఐబీరియన్ ద్వీపకల్పంపై క్రైస్తవ పాలన తిరిగి స్థాపించబడే వరకు రీకన్క్విస్టా (పునఃస్థాపన) శతాబ్దాలుగా కొనసాగింది. 722 లో డాన్ పెలయో విజయం సాధించిన కోవాడాంగ యుద్ధంతో మొదలైన రీకోకాస్టాను ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంపై ముస్లిం పాలన కాలం కొనసాగింది. ముస్లిం దళాలపై క్రైస్తవ సైన్యం విజయం వాయవ్య తీరప్రాంత పర్వతాల వెంట అస్టురియస్ యొక్క క్రిస్టియన్ రాజ్యం యొక్క సృష్టికి దారితీసింది. పాలన కొంతకాలం కొనసాగిన తర్వాత 739 లో గలీసియా నుండి ముస్లిం దళాలు నడుపబడ్డాయి. చివరకు మధ్యయుగ ఐరోపా అతి పవిత్రమైన ప్రదేశాలలో శాంటియాగో డి కాంపోస్ట్టాలో ఒకదానిని హోస్ట్ చేసి క్రొత్త క్రైస్తవ రాజ్యంలోకి చేర్చారు. శతాబ్దాలుగా లియోన్ రాజ్యం బలమైన క్రైస్తవ రాజ్యంగా కొనసాగింది. 1188 లో లియోన్‌లో (లియోన్ కార్టెస్) ఐరోపాలో మొట్టమొదటి ఆధునిక పార్లమెంటరీ సమావేశం నిర్వహించబడింది. లియోనేస్ భూభాగం నుంచి ఏర్పడిన కాస్టిలే రాజ్యం వారసునిగా బలమైన రాజ్యంగా ఉంది. రాజులు, ప్రభువులు ఈ కాలంలో శక్తి, ప్రభావం కొరకు పోరాడారు. రోమన్ చక్రవర్తుల ఉదాహరణ క్రౌన్ రాజకీయ లక్ష్యాన్ని ప్రభావితం చేసింది. అయితే పూర్వీకులు భూస్వామ్యవాదం నుండి లాభం పొందారు.

ముస్లిం సైన్యాలు పైరినీస్కు ఉత్తరంవైపుకు వెళ్ళి ఫ్రాంకియా యుద్ధంలో ఫ్రాంకిష్ దళాల చేత ఓడించబడ్డాయి. 760 వ ఫ్రాన్సులోని చాలా దక్షిణానప్రాంతానికి నెట్టివేయబడి సముద్రంలో తీరానికి చేరుకుంది. తరువాత ఫ్రాన్కిష్ దళాలు పైరరీల దక్షిణ భాగంలో క్రిస్టియన్ కౌంటీలను స్థాపించారు. తరువాత ఈ ప్రాంతాలు నవార్రే, ఆరగాన్ రాజ్యాలుగా విస్తరించింది. అనేక శతాబ్దాలుగా ఎబ్రో, డౌరో లోయలలో ఇబెరియా ముస్లిం, క్రైస్తవ నియంత్రిత ప్రాంతాల మధ్య నిలకడలేని సరిహద్దులు ఉండేవి. {{double image|right|Ramon Llull.jpg|154|Ibn Arabi.jpg|140|ఫ్రాన్సిస్కాన్ రామోన్ లల్ల్, సుఫీ ఐబిన్ అరబీ, మార్మిక సిద్ధాంతకర్తలు]] బార్సిలోనా కౌంటీ, ఆరగాన్ సామ్రాజ్యం ఒక వంశానుగత యూనియన్లో ప్రవేశించి మధ్యధరా ప్రాంతంలో భూభాగం, అధికారాన్ని పొందాయి. 1229 లో మజోర్కాను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. కాబట్టి 1238 లో వాలెన్సియా.

 

అల్-అండలస్ పరాజయం పాలైన టైయిఫా రాజ్యాలలో దీర్ఘకాలం పోరు కొనసాగించిన ఐబీరియన్ క్రైస్తవ రాజ్యాలు స్థిరత్వం సంపాదించటానికి దోహదపడ్డాయి. 1085 లో వ్యూహాత్మకంగా కేంద్ర నగరం టోలెడోను సంగ్రహించడం క్రైస్తవ రాజ్యాలకు అనుకూలంగా అధికార నియంత్రణలో ముఖ్యమైన మార్పుగా గుర్తించబడింది. 12 వ శతాబ్దంలో ఒక గొప్ప ముస్లిం పురోగమనం తరువాత దక్షిణాన ఉన్న గొప్ప మూరిష్ కోటలు 13 వ శతాబ్దంలో క్రిస్టియన్ స్పెయిన్‌లో - 1236 లో కార్డోబా, 1248 లో సెవిల్లెలకు పతనం అయ్యాయి. 13 వ, 14 వ శతాబ్దాలలో మొరాకో రాజవంశం ముట్టడించి దక్షిణ తీరంలోని ఎన్‌క్లేవ్స్ కానీ ఐబెర్రియాలో నార్తరన్ ఆఫ్రికన్ పాలనను పునఃస్థాపించడానికి తమ ప్రయత్నంలో విఫలమయ్యాయి. స్పెయిన్లో 800 సంవత్సరాల ముస్లిం ఉనికిని పొందిన తరువాత గ్రెనడా చివరి నస్రిద్ సుల్తానేట్ 1492 లో కాథలిక్ చక్రవర్తులు కాస్టిలే క్వీన్ ఇసాబెల్లాకు లొంగిపోయాడు. ఆరగాన్ రాజు రెండవ ఫెర్డినాండ్‌కు అప్పగించబడుతుంది.

 

13 వ శతాబ్దం మధ్యలో రోమన్, గోథిక్ సంప్రదాయాల్లో ఆధారపడిన ద్వీపకల్ప క్రైస్తవ రాజ్యాలలో సాహిత్యం, తత్వశాస్త్రం మళ్లీ వృద్ధి చెందాయి. ఈ సమయంలో నుండి ఒక ప్రముఖ తత్వవేత్త రామన్ లాల్. అబ్రహం క్రెస్క్యూస్ ఒక ప్రముఖ యూదు కార్ట్రాగ్రాఫర్. రోమన్ చట్టం, దాని సంస్థలు శాసనసభ్యులకు నమూనా. ఈ రోమన్, గోతిక్ గతాన్ని బలోపేతం చేయడంపై కాస్టిలే రాజు అల్ఫోన్సో, ఐబెరియన్ క్రిస్టియన్ రాజ్యాలన్ని మధ్యయుగ ఐరోపా క్రైస్తవ మతంతో కలిపాడు. అల్ఫోన్సో పవిత్ర రోమన్ సామ్రాజ్యం ఎన్నుకోబడిన వ్యక్తిగా పనిచేసి సైట్ పార్టిడాస్ కోడ్ను ప్రచురించాడు. అనేది సాధారణంగా 12 వ, 13 వ శతాబ్దాలలో టోలెడో నగరంలో కలిసి పనిచేసిన పండితుల సమూహాన్ని టోలెడో స్కూల్ ఆఫ్ ట్రాంస్‌లేటర్స్ వర్ణిస్తుంది. ఇది సాంప్రదాయ క్లాసిక్ ఇస్లామిక్ ప్రసారం మధ్యయుగ ఐరోపాకు ప్రధాన ఇస్లామిక్ రచనలు అరబిక్, పురాతన గ్రీకు, ప్రాచీన హీబ్రూ నుండి అనేక తత్వ, శాస్త్రీయ రచనలను అనువదించడానికి ఉపయోగపడింది. స్పెయిన్లోని ఇతర రొమన్స్ భాషలను కాటలాన్, అస్టెరిషియన్, గెలీలియన్ లాంటి స్పెషల్ ఇతర రోమన్స్ లాంగ్వేజ్ నుండి స్పెయిన్ జాతీయ భాష, లియుగ్యు ఫ్రాంకాగా మారిన తర్వాత కాస్టిలియన్ భాష -ఇది సాధారణంగా "స్పెయిన్"గా పిలవబడుతుంది (ముఖ్యంగా చరిత్రలో, ప్రస్తుతం), అలాగే లాటిన్ ఐరోపాలో ఇతర రొమన్స్ భాషలు. బాస్క్ (స్పెయిన్లో ఉన్న మాత్రమే రోమన్ భాష కాని ఒకేఒక భాష )ఆరంభకాల బాస్క్ నుంచి మధ్యయుగ వరకు కొనసాగాయి. సాన్ మిలన్ డి లా కొగోల్ల ఆరామాలలో స్థాపించబడిన గ్లోసాస్ ఎమిలియన్స్ బాస్క్యూ, స్పానిష్ రెండింటిలో మొదటి వ్రాసిన పదాలను కలిగి ఉంది, మొదటిసారిగా లాటిన్ ఒక పరిణామంగా రెండవ స్థాపనలో ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంటుంది.

 

కేంద్రీకృతమై ఆరగాన్ సింహాసనాధికారానికి సాక్ష్యంగా ఉంది. మధ్యధరా సముద్రం సిసిలీ, ఏథెన్సులకు కూడా ఇది విస్తరించింది. ఈ సమయానికి పాలెలియాస్ (1212/1263), సాలమన్కా (1218/1254) విశ్వవిద్యాలయాలు స్థాపించబడ్డాయి. 1348, 1349 నాటి బ్లాక్ డెత్ స్పెయిన్ నాశనం చేసింది.

స్పెయి సాంరాజ్యం

1469 లో కాస్టిలే, ఆరగాన్ క్రిస్టియన్ రాజ్యాలకు కిరీటాలు చిహ్నంగా ఉన్న మొదటి ఇసాబెల్లా, ఆరగాన్ రెండవ ఫెర్డినాండ్ వివాహం ద్వారా సమైక్యం చేయబడ్డాయి. 1478 లో కానరీ ద్వీపాల విజయం పూర్తి అయ్యింది, 1492 లో కాస్టైల్, ఆగాగాన్ మిలిటరీ దళాలు దాని ఆఖరి పాలకుడు 12 వ ముహమ్మద్ నుండి గ్రెనడా ఎమిరేట్‌ను స్వాధీనం చేసుకున్నాయి. దీంతో ఇబెరియాలో ఇస్లామిక్ పాలన 781 సంవత్సరాల ఉనికిని చివరగా కోల్పోయింది. అదే సంవత్సరం స్పెయిన్ యూదులకు స్పానిష్ ఇన్‌క్విసిషన్ సమయంలో స్పానిష్ భూభాగాల్లో కాథలిక్కులు లేదా బహిష్కరణలను ఎదుర్కోవలసిందిగా ఆదేశించారు. గ్రెనడా ఒడంబడిక ముస్లింల పట్ల మతపరమైన సహనం మంజూరు చేసారు. కొన్ని సంవత్సరాలుగా కాస్టిలే రాజ్యంలో 1502 లో, 1527 లో ఆరగాన్ రాజ్యంలో చట్టవిరుద్ధం చేయబడటానికి ముందే స్పెయిన్ ముస్లిం జనాభా నామమాత్రంగా క్రిస్టియన్ మొరిస్కోస్ అయ్యింది. గ్రెనడాకు చెందిన మొర్కోస్కో తిరుగుబాటు ఆల్ఫుజ్రాస్ యుద్ధం అని పిలిచే కొన్ని దశాబ్దాల తరువాత స్పెయిన్ పూర్వ-ముస్లిం జనాభా గణనీయమైన సంఖ్యలో బహిష్కరించబడింది. ప్రధానంగా ఉత్తర ఆఫ్రికాలో స్థిరపడింది. 1492 లో ఇసాబెల్లా నిధుల సహాయంతో న్యూ వరల్డ్ లో క్రిస్టోఫర్ కొలంబస్ ప్రవేశం ఒక మైలురాయిగా గుర్తించబడింది. కొలంబస్ మొదటి సముద్రయానం అట్లాంటిక్‌ను అధిగమించి, కరేబియన్ ద్వీపాలకు చేరుకుంది, ఇది యూరోపియన్ అన్వేషణకు, అమెరికాల విజయంతో ప్రారంభమైంది, అయినప్పటికీ కొలంబస్ అతను ఓరియంట్ చేరుకున్నాడని అంగీకరింపజేసాడు. హెర్నాన్ కోర్టేస్, ఫ్రాన్సిస్‌కో పిజారో వంటి సాహసయాత్రికులతో అమెరికాల వలసరాజ్యం ప్రారంభమైంది. స్థానిక, స్పానిష్ సంస్కృతులు, వ్యక్తుల మధ్య మిశ్రమజాతుల ఉదయం అనేది నియమంగా మారింది.

 

పునరుజ్జీవనం న్యూ మోనార్క్ ఇసాబెల్లా, ఫెర్డినాండ్‌లకు స్థానిక ప్రభువు వ్యయంతో రాయల్ శక్తిని కేంద్రీకరించారు. ఎస్ప్యాన అనే పదం పురాతన మూలమైన హిస్పానియ ఇది రెండు రాజ్యాలను పూర్తిగా గుర్తించడానికి ఉపయోగించబడింది. వారి విస్తారమైన రాజకీయ, చట్టపరమైన, మత, సైనిక సంస్కరణలతో, స్పెయిన్ మొదటి ప్రపంచ శక్తిగా ఉద్భవించింది.

స్పెయిన్ ప్రతి రాజ్యం సామాజిక, రాజకీయ, చట్టాలు, కరెన్సీ, భాషలలో స్పెయిన్ ప్రతి రాజ్యం ఒక ప్రత్యేక దేశంగా మిగిలి ఉన్నప్పటికీ వారి సార్వభౌమాధికారాల వివాహం ద్వారా ఆరగాన్, కాస్టిలే కిరీటాన్ని సమైక్యం చేయడం ఆధునిక స్పెయిన్, స్పానిష్ సామ్రాజ్యానికి ఆధారంగా ఉంది.

 

 

నూతన నిరంకుశవాద శైలి హబ్స్బర్గ్ చక్రవర్తి మీద రెండు తిరుగుబాట్లు : కాస్టిల్లో కామినెరోస్ తిరుగుబాటు, మాజోర్కా, వాలెన్సియాలో బ్రదర్హుడ్ల తిరుగుబాటు జరిగాయి. పోరాటాల తర్వాత, కమినెరోస్ జువాన్ లోపెజ్ డి పాడిల్లా, జువాన్ బ్రేవో, ఫ్రాన్సిస్‌కో మాల్డోనాడోలను ఉరితీశారు, మారియా పచేకో ప్రవాసంలోకి వెళ్ళాడు. జర్మనీ డి ఫోయిక్స్ కూడా మధ్యధరాలో తిరుగుబాటుతో ముగిసింది.

స్పెయిన్ 16 వ శతాబ్దం అంతటా, 17 వ శతాబ్దం అంతటా ఐరోపా ప్రధాన శక్తిగా ఉంది. వలసల ఆస్తుల నుండి వాణిజ్యం, సంపద బలోపేతం అయ్యింది. ఇది ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద సముద్రపు శక్తిగా మారింది. ఇది మొదటి రెండు స్పానిష్ హాబ్స్‌బర్గ్స్ మొదటి చార్లెస్ (1516-1556), రెండవ ఫిలిప్ (1556-1598) పాలనాకాలంలో దాని అపోజీని చేరుకుంది. ఈ కాలంలో ఇటాలియన్ వార్స్, రివాల్ట్ ఆఫ్ ది కమినెరోస్, డచ్ రివాల్ట్, మోరిస్కో తిరుగుబాటు, ఒట్టోమన్లు, ఆంగ్లో-స్పానిష్ యుద్ధం, ఫ్రాన్స్తో యుద్ధాలు జరిగాయి. అన్వేషణ, విజయం లేదా రాజ వివాహం పొత్తులు, వారసత్వం ద్వారా, స్పానిష్ సామ్రాజ్యం అమెరికాలు, ఆసియా-పసిఫిక్ ప్రాంతంలోని ద్వీపాలు, ఇటలీ ప్రాంతాలు, ఉత్తర ఆఫ్రికాలోని నగరాలు, ప్రస్తుతం ఫ్రాన్స్, జర్మనీ, బెల్జియం, లక్సెంబర్గ్, నెదర్లాండ్స్ భూభాగాలను స్వాధీనం చేసుకుంది. ప్రపంచంలోని మొట్టమొదటి 1519-1521లో సూర్యుడు ఎప్పుడూ అస్తమించని దేశంగా చెప్పబడిన మొదటి సామ్రాజ్యం అయింది. ఇది సముద్రం, భూమి ద్వారా సాహసోపేత అన్వేషణలతో, డిస్కవరీ యుగం, మహాసముద్రాలు, విజయాలు, యూరోపియన్ వలసవాదం ప్రారంభాల మధ్య నూతన వాణిజ్య మార్గాలు ప్రారంభించబడ్డాయి. స్పానిష్ అన్వేషకులు విలువైన లోహాలను, సుగంధ ద్రవ్యాలు, విలాసలు, గతంలో తెలియని మొక్కలు తిరిగి తీసుకువచ్చారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా యూరోపియన్ అవగాహనను మార్చడంలో ప్రముఖ పాత్ర పోషించారు. ఈ కాలంలో సాక్ష్యంగా ఉన్న సాంస్కృతిక ఉద్భవిష్యత్వం ఇప్పుడు స్పానిష్ స్వర్ణ యుగంగా పేర్కొనబడింది. సామ్రాజ్య విస్తరణ సమాజాల, సామ్రాజ్యాలు కూలిపోవటం, ఐరోపా నుండి కొత్త వ్యాధులు అమెరికా దేశీయ ప్రజలను నాశనమవడం వలన అమెరికాలో అపారమైన తిరుగుబాటు ఏర్పడింది. మానవతావాదం, కౌంటర్-రిఫార్మేషన్, కొత్త భౌగోళిక ఆవిష్కరణలు, విజయాలు ఇప్పుడు అంతర్జాతీయ ఉద్యమం, మానవ హక్కులు అని పిలువబడే మొదటి ఆధునిక సిద్ధాంతాలను అభివృద్ధి చేసిన సలామన్కా స్కూల్ ఆఫ్ అని పిలువబడే మేధో ఉద్యమం ద్వారా ప్రస్తావించబడింది. జువాన్ లూయిస్ వివేవ్ ఈ కాలంలో మరొక ప్రముఖ మానవతావాదిగా గుర్తించబడ్డాడు.

 

16 వ శతాబ్దం చివరలో, 17 వ శతాబ్దం మొదటి అర్ధభాగంలో స్పెయిన్ అన్ని వైపుల నుండి కష్టతరమైన సవాళ్లను ఎదుర్కుంది. వేగంగా పెరుగుతున్న ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం ఆధ్వర్యంలో బార్బరీ సముద్రపు దొంగలు అనేక తీర ప్రాంతాల్లో తమ బానిసల దాడుల ద్వారా, ఒక ఇస్లామిక్ ముట్టడి ముప్పు ద్వారా ప్రజాజీవితంలో కల్లోలితమై ఉంది. స్పెయిన్, ఫ్రాన్స్ మద్య తరాచూ యుద్ధాలు జరిగినప్పుడు ఇది సంభవించింది.

ప్రొటెస్టెంట్ సంస్కరణ సామ్రాజ్యం మతపరమైన యుద్ధాలలో మరింతగా లోతుగా లాగబడింది. దీని ఫలితంగా దేశానికి ఐరోపా అంతటా, మధ్యధరా ప్రాంతాల్లో బలవంతంగా ఎప్పుడూ సైనిక విస్తరణ ప్రయత్నాలను చేపట్టవలసిన అవసరం ఏర్పడింది.

17 వ శతాబ్దపు మధ్యకాలంలో మధ్య దశాబ్దాల ఐరోపా యుద్ధాలు - ప్లేగు వ్యాధి వ్యాప్తి, స్పానిష్ హాబ్స్బర్గర్లు ఖండం అంతటా -విస్తృత మత-రాజకీయ విభేదాల్లో దేశాన్ని చుట్టుముట్టాయి. ఈ సంఘర్షణలు దాని వనరులను ఖాళీ చేశాయి, సాధారణంగా ఆర్థిక వ్యవస్థను నిర్లక్ష్యం చేశాయి. స్కాట్లాండ్లోని హాబ్స్బర్గ్ సామ్రాజ్యం చాలా భాగం వరకు స్పెయిన్ పట్టుకుని, పవిత్ర రోమన్ సామ్రాజ్యం సామ్రాజ్యవాద శక్తులు ప్రొటెస్టంట్ దళాల అభివృద్ధిలో పెద్ద భాగాన్ని వెనుకకు తెచ్చాయి. అయితే చివరికి పోర్చుగల్ విభజనను గుర్తించవలసి వచ్చింది. 1580 నుండి 1640 వరకు కిరీటం వ్యక్తిగత యూనియన్లో ఐక్యమై ఉంది., నెదర్లాండ్స్, చివరికి తీవ్ర వినాశనం సృష్టించిన యూరోప్ వ్యాప్తంగా ముప్పై సంవత్సరాలు కొనసాగిన యుద్ధం తరువాతి దశల్లో ఫ్రాన్స్ కొన్ని తీవ్రమైన సైనిక తిరోగమనాలను ఎదుర్కొంది.

 

17 వ శతాబ్దం చివరి భాగంలో స్పెయిన్ నెమ్మదిగా క్షీణించింది. ఈ సమయంలో ఫ్రాన్స్, నెదర్లాండ్స్‌కు అనేక చిన్న భూభాగాలు అప్పగించబడ్డాయి. ఏది ఏమైనప్పటికీ ఇది 19 వ శతాబ్దం ప్రారంభం వరకు కొనసాగిన విస్తారమైన విదేశాల సామ్రాజ్యాన్ని విస్తరించింది.

ఈ తిరోగమనం సింహాసనానికి వారసత్వంగా వివాదానికి దారితీసింది. ఇది 18 వ శతాబ్దం మొదటి సంవత్సరాన్ని ఉపయోగించింది. స్పానిష్ వారసత్వ యుద్ధం అనేది ఒక పౌర యుద్ధంతో కలిపి విస్తృతమైన అంతర్జాతీయ వివాదం, సామ్రాజ్యం దాని యూరోపియన్ ఆస్తులను ఖండించటం, ఖండంలోని ప్రముఖ అధికారాలలో ఒకటిగా దాని స్థానం క్షీణతకు దారితీసాయి. ఈ యుద్ధ సమయంలో ఫ్రాన్సులో పుట్టిన ఒక నూతన రాజవంశంగా బోర్బన్స్ స్థాపించబడింది. మొట్టమొదటి బోర్బన్ రాజు 5 వ ఫిలిప్ క్యాస్టైల్, ఆరగాన్ కిరీటాన్ని ఒకే రాజ్యంగా మార్చడంతో పాత ప్రాంతీయ అధికారాలను, చట్టాలను రద్దుచేసినప్పుడు ఒక నిజమైన స్పానిష్ రాష్ట్రం స్థాపించబడింది.

 

18 వ శతాబ్దం నెమ్మదిగా పునరుద్ధరణ, సామ్రాజ్యం ద్వారా సంపద పెరుగుదల చూసింది. నూతన బోర్బన్ రాచరికం పరిపాలన, ఆర్థిక వ్యవస్థను ఆధునికీకరించే ఫ్రెంచ్ వ్యవస్థపై దృష్టి పెట్టింది. జ్ఞానోదయం ఆలోచనలు సామ్రాజ్యం మేధావులు, రాచరికం కొన్ని మధ్య వేదిక పొందడం ప్రారంభమైంది. స్వాతంత్ర్య అమెరికన్ యుద్ధంలో తిరుగుబాటు చేసే బ్రిటిష్ కాలనీలకు సైనిక సహాయం రాజ్యంలో అంతర్జాతీయ స్థాయిలో మెరుగుపడింది.

స్వేచ్ఛావిధానం, శ్రామిక ఉద్యమం , జాతీయ విధానం

 

1793 లో స్పెయిన్ మొదటి కూటమిలో సభ్యదేశంగా కొత్త రివల్యూషనరీ " ఫ్రెంచ్ రిపబ్లిక్‌ మీద " స్పెయిన్ యుద్ధానికి వెళ్ళింది.పైరినీస్ యుద్ధం తరువాతి దేశానికి గాలీకైజ్డ్ ఉన్నతవర్గాలపై ప్రతిచర్యలో ఓటమి తరువాత ఫ్రాన్స్‌లో 1795 లో బేసెల్ వద్ద శాతి ఒప్పందం చేశారు. దీనిలో స్పెయిన్ హిస్పానియో ద్వీపంలో మూడింట రెండు వంతుల ఆధిపత్యం కోల్పోయింది. 1805 లో ట్రఫాల్గార్ యుద్ధంలో బ్రిటీష్ విజయంతో ముగిసిన మూడో కూటమి సంక్షిప్త యుద్ధంలో స్పెయిన్‌కు ఫ్రాన్స్‌తొ అనుబంధం ఉందని ప్రధానమంత్రి మన్యుయల్ గొడోయ్ నిర్ధారించాడు. 1807 లో నెపోలియన్, అప్రసిద్దమైన ప్రధాన మంత్రి మధ్య రహస్య ఒప్పందం బ్రిటన్, పోర్చుగల్లకు వ్యతిరేకంగా యుద్ధం ప్రకటించటానికి దారి తీసింది. నెపోలియన్ దళాలు దేశంలో ప్రవేశించి పోర్చుగల్ను ఆక్రమించాయి కానీ స్పెయిన్ ప్రధాన కోటలను ఆక్రమించాయి. పరిహాసాస్పద స్పానిష్ రాజు నెపోలియన్ సోదరుడు జోసెఫ్ బొనపార్టేకు విడిచిపెట్టాడు.

జోసెఫ్ బొనపార్టే ఒక తోలుబొమ్మ చక్రవర్తిగా కనిపించారు, స్పానిష్ చేత అపహాస్యం చెందారు. బోనపార్టిస్ట్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా 1808 మే 2 న దేశం అంతటా చేసిన తిరుగుబాటు అనేక జాతీయవాద తిరుగుబాట్లలో ఒకటి. ఈ తిరుగుబాటుదారులు నెపోలియన్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా స్వాతంత్ర్య యుధ్ధం చేశాయి. నెపోలియన్ వ్యక్తిగతంగా జోక్యం చేసుకుని అనేక స్పానిష్ సైన్యాలను ఓడించి బ్రిటీష్ సైన్యాన్ని తిరోగమనం చేయాలని బలవంతం చేశాడు. అయితే స్పానిష్ సైన్యాలు గెరిల్లాలు, వెల్లింగ్టన్ బ్రిటీష్-పోర్చుగీస్ దళాల చేత అధికమైన సైనిక చర్య నెపోలియన్ రష్యా దెబ్బతినడంతో వంటి పరిణామాలు కలిపి 1814 లో స్పెయిన్ నుంచి ఫ్రెంచ్ సామ్రాజ్యవాద సైన్యం తొలగింపుకు దారితీసింది. కింగ్ 7 వ ఫెర్డినాండ్ తిరిగి పాలనా బాధ్యతలు స్వీకరించాడు.

 

యుద్ధం సమయంలో 1810 లో ఒక విప్లవాత్మక సంస్థ కార్డిస్ ఆఫ్ కాడిజ్ బోనాపర్టి పాలనకు వ్యతిరేక ప్రయత్నం సమన్వయం చేయటానికి, ఒక రాజ్యాంగాన్ని సిద్ధం చేయడానికి సమావేశమైంది. దాని సభ్యులు మొత్తం స్పానిష్ సామ్రాజ్యానికి చెందిన వారే.

1812 లో రాచరికరాజ్యాంగా విశ్వజనీన ప్రాతినిధ్య రాజ్యాంగం ప్రకటించబడింది. కాని బొనాపార్టిస్ట్ పాలన పతనమైన తర్వాత 7 వ ఫోర్డినాండ్ కోర్టెస్ జనరెల్స్‌ను తొలగించి ఒక సంపూర్ణ రాజుగా పరిపాలించాలని నిర్ణయించారు. ఈ సంఘటనలు 19 వ, 20 వ శతాబ్ది ప్రారంభంలో సంప్రదాయవాదులు, ఉదారవాదుల మధ్య సంఘర్షణకు దారితీసింది.

 

ఫ్రాన్సు స్పెయిన్ మీద విజయం ఇంపీరియల్ స్పానిష్ ప్రభుత్వ విధానాలను వ్యతిరేకించిన లాటి - అమెరికన్, సార్వభౌమత్వాన్ని ప్రజలకు తిరిగి పునరుద్ధరించాలని డిమాండ్ చేశారు. ప్రారంభించి 1809 లో స్పెయిన్ యొక్క అమెరికన్ కాలనీలు వ్యతిరేక వాదులు (స్పానిష్‌లో పుట్టిన పెనింసులర్లు), క్రియోల్స్ అనేక వరుస విప్లవాలను ప్రారంభించాయి, స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించాయి, ఇది స్పానిష్ అమెరికన్ స్వాతంత్ర్య యుద్ధాలకు దారితీసింది. అమెరికాలో దాని ప్రధాన భూభాగ కాలనీలపై స్పానిష్ నియంత్రణ ముగిసింది. కింగ్స్ మూడవ ఫెర్డినాండ్ పునరుజ్జీవ ప్రయత్నం వ్యర్థమైంది. ఎందుకంటే వ్యతిరేకతలను కాలనీలలో మాత్రమే కాకుండా లిబరల్ అధికారులు నాయకత్వంలో స్పెయిన్, సైన్యం తిరుగుబాటులు కూడా కొనసాగాయి. 1826 చివరి నాటికి స్పెయిన్లో నిర్వహించిన ఏకైక అమెరికన్ కాలనీలు క్యూబా, ప్యూర్టో రికోలు.

నెపోలియన్ యుద్ధంలో స్పెయిన్ ఆర్థికసక్షోభం సంభవించింది. లోతుగా విభజించబడి, రాజకీయంగా అస్థిరంగా ఉంది. 1830, 1840 లలో కార్లిస్ట్స్ అని పిలిచే యాంటీ-లిబరల్ దళాలు కార్లిస్ట్ వార్స్‌లో ఉదారవాదులకు మద్య జరిగిన పోరాటంలో లిబరల్ దళాలు గెలుపొందాయి. కానీ ప్రగతిశీల, సాంప్రదాయిక ఉదారవాదుల మధ్య వివాదం క్రమంగా బలహీనపడి ముగింపుకు వచ్చింది. 1868 నాటి గ్లోరియస్ రివల్యూషన్, స్వల్పకాలిక మొదటి స్పానిష్ గణతంత్రం తరువాత మరింత స్థిరమైన చక్రవర్తి పాలన స్థాపించబడింది. ఇది స్పానిష్ ప్రభుత్వంలో ప్రగతిశీల, సాంప్రదాయిక ఉదారవాదుల మధ్య ప్రభుత్వ నియంత్రణ భ్రమణ లక్షణాలను కలిగి ఉంది.

 

19 వ శతాబ్దం చివరలో జాతీయవాద ఉద్యమాలు ఫిలిప్పీన్స్, క్యూబాలో పుట్టుకొచ్చాయి. 1895, 1896 లలో క్యూబా యుద్ధం స్వాతంత్ర్యం, ఫిలిప్పీన్ విప్లవం మొదలయ్యాయి. చివరికి యునైటెడ్ స్టేట్స్ ప్రమేయం చేసుకుంది. స్పానిష్ అమెరికన్ యుద్ధం 1898 వసంతంకాలంలో జరిగింది. స్పెయిన్‌ ఉత్తర ఆఫ్రికా వెలుపల ఒకప్పుడు విస్తృతంగా కాలనీల సామ్రాజ్యంలో చివరిసారిగా ఓడిపోయింది. ఎల్ డెస్స్టేర్ (ది డిజాస్టర్)గా స్పెయిన్లో యుద్ధం ప్రసిద్ధి చెంది దేశంలోని విశ్లేషణను నిర్వహించడానికి '98 జనరేషన్ 'కు ప్రేరణ కలిగించింది.

 

20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో కాలం అభివృద్ధి చెందుతున్న సంపదలో ఒకటిగా మారింది. 20 వ శతాబ్దం కొద్దిగా శాంతి తీసుకువచ్చింది. పశ్చిమ సహారా, స్పానిష్ మొరాకో, ఈక్వెటోరియల్ గినియా వలసరాజ్యాలతో ఆఫ్రికా పెనుగులాటలో స్పెయిన్ ఒక చిన్న పాత్ర పోషించింది. ఇది మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో తటస్థంగా ఉంది (మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో స్పెయిన్ చూడండి). మొరాకోలో జరిపిన రిఫ్ యుద్ధం సందర్భంగా సంభవించిన భారీ నష్టాలు ప్రభుత్వానికి అవమానకరంగా మారి రాచరికాన్ని బలహీనపరిచింది. జనరల్ " మైఖేల్ ప్రిమొ డీ రివేరా " (1923-1931)రెండవ స్పానిష్ రిపబ్లిక్ స్థాపనతో ముగింపుకు వచ్చాయి.రిపబ్లిక్ భాషాప్రయుక్తంగా విభజించబడిన ప్రాంతాలకు (బాస్క్యూ, గాల్సియా) స్వయం ప్రతిపత్తి కలిగించడానికి అంగీకరించింది.స్త్రీలకు ఓటుహక్కు కల్పించబడింది.ఈ సమయంలో ఆస్ట్రియన్ సమ్మె 1934 సంభవించింది.

స్పానిష్ పౌర యుద్ధం, ఫ్రాంకో యుగం

1936 లో స్పానిష్ పౌర యుద్ధం మొదలయ్యింది. మూడు సంవత్సరాలపాటు జనరల్ ఫ్రాన్సిస్కో ఫ్రాంకో నేతృత్వంలోని జాతీయవాద దళాలు నాజీ జర్మనీ, ఫాసిస్ట్ ఇటలీ మద్దతుతో సోవియట్ యూనియన్, మెక్సికో, ఇంటర్నేషనల్ బ్రిగేడ్లు మద్దతు ఇచ్చిన రిపబ్లికన్ పక్షాన పోరాడాయి. కానీ బ్రిటీష్ నేతృత్వంలోని నాన్-ఇంటర్వెన్షన్ పాలసీ కారణంగా పాశ్చాత్య శక్తుల దీనికి మద్దతు లేదు. పౌర యుద్ధంలో తీవ్రంగా పోరాడారు, అన్ని వైపులా చేసిన అనేక అనైతిక చర్యలు చోటు చేసుకున్నాయి. ఈ యుద్ధంలో 5,00,000 మంది ప్రజల ప్రాణాలను కోల్పోయినట్లు పేర్కొన్నారు. దేశం నుండి అర్ధ మిలియన్ పౌరులు వెలుపలకు పోయారు. 1939 లో జనరల్ ఫ్రాంకో విజయం సాధించి, నియంత అయ్యాడు.

 

ఫ్రాంకో క్రింద స్థాపించబడిన రాష్ట్రం రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో నామమాత్రంగా తటస్థంగా ఉంది. అయితే యాక్సిస్కు సానుభూతిగా ఉంది. 1937 లో ఏర్పడిన ఫాలెంజ్ ఎస్పనోలా ట్రెరినిషినెస్టా డి డి లాస్ జోన్స్ ఫ్రాన్కో పౌర యుద్ధం తరువాత పాలనలో ఉన్న చట్టపరమైన పార్టీగా ఉంది. పార్టీ ఫలాంగిజం, కమ్యూనిస్ట్-వ్యతిరేకత, జాతీయత, రోమన్ కాథలిక్కులకు నొక్కిచెప్పిన ఫాసిజం రూపాన్ని నొక్కిచెప్పింది. రాజకీయ పార్టీలకు పోటీగా ఉన్న ఫ్రాంకో వ్యతిరేకత కారణంగా 1949 లో ఈ పార్టీని జాతీయ ఉద్యమంగా (మోవిమియానో ​​నాసోనల్) మార్చారు.

రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత స్పెయిన్ రాజకీయంగా, ఆర్థికంగా క్షీణించి ఐక్యరాజ్యసమితి నుండి తొలగించబడింది. ఇది 1955 లో ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం సమయంలో, సోవియట్ యూనియన్ మధ్యధరా సముద్రంలో ఏ విధమైన కదలికకు ఎదురుదాడిగా యుబెరియన్ ద్వీపకల్పంపై ఒక సైనిక ఉనికిని స్థాపించడానికి యు.ఎస్.వ్యూహాత్మకంగా ప్రాముఖ్యమై కేంద్రంగా మారింది. 1960 వ దశకంలో స్పెయిన్ పారిశ్రామికీకరణ ద్వారా అసాధారణంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వృద్ధి రేటును నమోదు చేసింది. ఇది గ్రామీణ ప్రాంతాల నుండి మాడ్రిడ్, బార్సిలోనా, బాస్క్యూ కంట్రీకి సామూహిక అంతర్గత వలసలు, ఒక సామూహిక పర్యాటక పరిశ్రమను సృష్టించింది. ఫ్రాంకో నియమం నిరంకుశత్వం, ఒక ఏకజాతీయ జాతీయ గుర్తింపును ప్రోత్సహించడం, జాతీయ కాథలిసిస్ అని పిలవబడే రోమన్ కాథలిసిజం చాలా సంప్రదాయవాద రూపం, వివక్షాపూరిత భాషా విధానాలకు మద్దతు ఇచ్చింది.

ప్రజాస్వామ్య పునఃస్థాపన

 

1962 లో దేశ బహిష్కరణ ఉన్న రాజకీయ నాయకులు ఫ్రాంకో పాలనకు వ్యతిరేకంగా మ్యూనిచ్‌లోని యురోపియన్ ఉద్యమ సమావేశంలో పాల్గొన్నారు. అక్కడ వారు ప్రజాస్వామ్యానికి అనుకూలంగా తీర్మానం చేశారు.

1975 నవంబరులో ఫ్రాంకో మరణంతో జువాన్ కార్లోస్ ఫ్రాంక్విస్ట్ చట్టానికి అనుగుణంగా స్పెయిన్ రాజు, రాష్ట్ర అధిపతి పదవిని పొందాడు. కొత్త స్పానిష్ రాజ్యాంగం ఆమోదంతో 1978, ప్రజాస్వామ్యం పునరుద్ధరణ చేసి దేశానికి ప్రాంతాల మీద విశేషాధికారం అధికారం పరిమితం చేసి స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన ఇంటర్నల్ ఆర్గనైజేషన్ రూపొందించింది. " స్పానిష్ 1977 ఆమ్నెస్టీ లా " ఫ్రాంకో పాలన హింసాత్మకచర్యలలో పాల్గొన్న ప్రజలను శిక్షించకుండా వదిలింది. నిరంకుశ పాలన నుండి ప్రజాపాలనకు మారుతున్న సమయంలో 1976 మార్చి 3 లో విటోరియాలో, 1977 లో అటోచా ఊచకోత వంటి నేరాలకు పాల్పడినవారిని కూడా వదిలివేసింది. స్పెయిన్లోని పీపుల్స్ పార్టీలో ప్రస్తుత ప్రముఖ రాజకీయ పార్టీ వ్యవస్థాపక చైర్మన్ ఫ్రాంకో ప్రభుత్వంలో మంత్రిగా పనిచేసిన మాన్యువల్ ఫ్రగా 2012 లో తన మరణానికి కొంతకాలం వరకు తన రాజకీయ జీవితాన్ని కొనసాగించారు. ఫ్రాంకో పాలనా కాలంలో రూపొందించబడిన ఈ బృందం ప్రజాపాలన, ప్రాంతీయ స్వయంప్రతిపత్తి ఆరంభించిన తరువాత కూడా హింసాత్మక చర్యలు కొనసాగించారు.

1981 ఫిబ్రవరి 23 న భద్రతా దళాల మధ్య తిరుగుబాటుదారులు సైనిక ప్రభుత్వాన్ని విధించే ప్రయత్నంలో కోర్టీన్‌ను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. కింగ్ జువాన్ కార్లోస్ సైనిక దళం ఆదేశం తీసుకున్నాడు, జాతీయ టెలివిజన్ ద్వారా తిరుగుబాటుదారులను లొంగిపోవాలని ఆదేశించాడు.

 

1980 లలో ప్రజాస్వామ్య పునరుద్ధరణ సాధ్యమయ్యే పెరుగుతున్న బహిరంగ సమాజం సాధించింది. స్వేచ్ఛపై ఆధారపడిన నూతన సాంస్కృతిక ఉద్యమాలు " లా మోవిడ మాడ్రిలెనా ", " గ్రెగోరియో పీసెస్-బార్బా " మానవ హక్కుల సంస్కృతిని ప్రారంభించింది. 1982 మే 30 న స్పెయిన్ బలమైన నాటో వ్యతిరేకత తరువాత ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ తరువాత నాటోలో చేరింది. ఆ సంవత్సరం స్పానిష్ సోషలిస్ట్ వర్కర్స్ పార్టీ (PSOE) 43 సంవత్సరాలలో మొదటి వామపక్ష ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చింది. 1986 లో స్పెయిన్ యూరోపియన్ ఎకనామిక్ కమ్యూనిటీలో చేరింది. అది తరువాత యూరోపియన్ యూనియన్‌గా మారింది. ఇ.టి.ఎ.కు వ్యతిరేకంగా డర్టీ యుద్ధంలో ఫెలిపే గొంజాలెజ్ ప్రభుత్వం పాల్గొనడంతో 1996 లో పార్సీడో పాపుల్ (పి.పి.) ప్రభుత్వం పోస్ స్థానంలో వచ్చింది. ఆ సమయంలో PSOE కార్యాలయంలో దాదాపు 14 సంవత్సరాలు కొనసాగింది.

2002 జనవరి 1 న స్పెయిన్ పూర్తిగా యూరోను స్వీకరించింది, స్పెయిన్ 2000 ల ప్రారంభంలో బాగా EU ఆర్థిక సగటు కంటే బలమైన ఆర్థిక వృద్ధిని సాధించింది. ఏది ఏమయినప్పటికీ, బూమ్ శిఖరాగ్రంలో చాలామంది ఆర్థిక వ్యాఖ్యాతలు జారీ చేసిన బాగా ఆందోళన అసాధారణ ఆస్తి ధరలు, అధిక విదేశీ వాణిజ్య లోటు ఒక బాధాకరమైన ఆర్థిక పతనానికి దారి తీస్తుందని హెచ్చరించింది.

 

2002 లో స్పెయిన్ అట్లాంటిక్ తీరప్రాంతంలో పెద్ద పర్యావరణ పరిణామాలతో " ప్రెస్టీజ్ ఆయిల్ స్పిల్ " జరిగింది. 2003 లో జోస్ మారియా అజ్నార్ ఇరాక్ యుద్ధంలో యు.ఎస్ అధ్యక్షుడు జార్జి డబ్ల్యు బుష్‌కు మద్దతు ఇచ్చాడు. అయినప్పటికీ స్పానిష్ సమాజంలో యుద్ధానికి వ్యతిరేకంగా ఒక బలమైన ఉద్యమం అధికరించింది. 2004 మార్చి 11 న అల్-ఖైదాచే ప్రేరేపించబడిన స్థానిక ఇస్లామిస్ట్ తీవ్రవాద బృందం స్పానిష్ చరిత్రలో అతిపెద్ద తీవ్రవాద దాడిని నిర్వహించింది. వారు 191 మందిని చంపి మాడ్రిడ్లో ప్రయాణికుల రైళ్లు మీద బాంబులు వేయడం ద్వారా ద్వారా 1,800 మందికి పైగా గాయపడ్డారు. ప్రారంభ అనుమానాలు బాస్క్ తీవ్రవాద గ్రూపు ఇ.టి.ఎ. పై దృష్టి సారించాయి అయితే. ఇస్లామిస్ట్ ప్రమేయమును సూచించే సాక్ష్యాలు త్వరలో వెలుగులోకి వచ్చాయి. 2004 ఎన్నికల సామీప్యత కారణంగా సంస్కరణ బాధ్యత త్వరగా ఒక రాజకీయ వివాదం అయ్యింది. ప్రధాన పోటీదారులైన పార్టీ పి.పి., పి.ఎస్.ఒ.ఇ. ఈ సంఘటన నిర్వహణపై ఆరోపణలను చేసింది. మార్చి 14 న జోస్ లూయిస్ రోడ్రిగ్యూస్ జపటొరో నేతృత్వంలో పి.ఎస్.ఒ.ఇ. ఎన్నికలలో గెలుపొందాయి.

 

2000 ల ఆరంభంలో ఆర్థికరంగం విప్లవాత్మక అభివృద్ధి చెందిన సమయంలో స్పెయిన్ విదేశాలలో జన్మించిన ప్రజల సంఖ్య గణనీయమైన వేగంగా అధికరించింది. కానీ తరువాత సంభవించిన ఆర్థిక సంక్షోభం కారణంగా ఇది బాగా క్షీణించింది. 2005 లో స్పానిష్ ప్రభుత్వం స్వలింగ వివాహం చట్టబద్ధం చేసింది. రాజ్యాంగ న్యాయస్థానం, సాంప్రదాయిక ప్రతిపక్షాల ప్రతిఘటనల మద్య అధికారీకరణకు మద్దతు లభించింది. అలాగే లింగ రాజకీయాలపై కోటాలు లేదా లింగ హింసకు వ్యతిరేకంగా చట్టం చేసింది. ఇ.టి.ఎ.తో ప్రభుత్వం చర్చలు జరిపింది. 2010 లో హింసాకాండను శాశ్వతంగా రద్దు చేసింది.

2008 లో స్పానిష్ ఆస్తులు బుడగలా పగిలిపోవడం 2008-16 నాటి స్పానిష్ ఆర్థిక సంక్షోభం, అధిక నిరుద్యోగం, రాయల్ ఫ్యామిలీలో అవినీతి, పీపుల్స్ పార్టీ ప్రభుత్వ వ్యయం తగ్గించడం, అవినీతి, 2011-12 పీపుల్స్ పార్టీ నేపథ్యంలో స్పానిష్ నిరసనలు వంటి సఘటనలకు దారితీసాయి. కాటలాన్ స్వతంత్రేచ్ఛ కూడా పెరిగింది. 2011 లో మారియానో ​​రజోయ్ సంప్రదాయవాద పీపుల్స్ పార్టీ 44.6% ఓట్లతో ఎన్నికను విజయం సాధించింది. 2004 నుండి 2011 వరకు ప్రతిపక్ష నాయకుడిగా ఉన్న తరువాత రాజోయ్ స్పానిష్ ప్రధానమంత్రిగా బాధ్యతలు స్వీకరించి ఇ.యు. స్థిరత్వం సాధించడానికి అవసరమైన కాఠిన చర్యలను కొనసాగించాడు 2014 జూన్ 19 జూన్ 19 న చక్రవర్తి జువాన్ కార్లోస్ తన కుమారుడికి అధికారం స్వాధీనం చేసి తాను ఉపసంహరించుకున్నాడు. అతను 6 వ ఫెలిపే అయ్యాడు.

2017 అక్టోబరు 1 న ఒక కాటలాన్ స్వాతంత్ర్య ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ జరిగింది. అక్టోబరు 27 న కాటలాన్ పార్లమెంటు స్పెయిన్ నుంచి ఏకపక్షంగా స్వతంత్రాన్ని ప్రకటించింది. కాటలాన్ రిపబ్లిక్ను స్పానిష్ ప్రధానమంత్రి నేతృత్వంలో స్పానిష్ సెనేట్ ప్రత్యక్ష పాలన ఆమోదించబడింది. ఆ రోజు తరువాత సెనేట్ ప్రత్యక్ష పాలనను విధించేందుకు అధికారాన్ని ఇచ్చింది. మిస్టర్ రజో కాటలాన్ పార్లమెంట్‌ను రద్దు చేసి కొత్త ఎన్నికలకు పిలుపునిచ్చాడు. ఏ దేశం కాటలోనియాను ప్రత్యేక దేశంగా గుర్తించలేదు.

యూరొపియన్‌ దేశాల్లో స్పెయిన్‌ ఒకటి. నేడు దానికి ఒక ప్రత్యేకత అంటూ ఏమీ లేదు. కనీసం ఇటలీ, ఫ్రాన్స్‌, జర్మనీ, ఇంగ్లాండ్‌ దేశాల్లాంటి గుర్తింపు కూడా దానికి లేదు. ఐరోపా‌లోని ఇతర అనేక చిన్నాచితక దేశాల్లాగే అదో దేశం. కాని దాని గత చరిత్ర ఎంతో ఘనమైనది. విశిష్టత కలిగింది. సా.శ. 9,10 శతాబ్దంలో అది యూరొప్‌ అంతటిలో ప్రఖ్యాతి గాంచింది. తలమానికంగా నిలిచింది. సభ్యతా సంస్కృతు ల్లోనైతేనేమి, కట్టడాల్లో శిల్పకళా ఖండాల్లోనైతేనేమి, విద్యా విజ్ఞానాల రీత్యా చూసిన, సుస్థిరత సుపరి పాలనరీత్యా చూసినా, అప్పుడది తనకు తానే సాటిగా నిలిచింది.

అరబ్బుల పాలన

సా.శ. 9వశతాబ్దంలో స్పెయిన్‌లో అరబ్బుల ప్రభుత్వం ఏర్పడిరది. ఈ అరబ్బులు ప్రారంభంలో మొరాకో నుంచి వచ్చారు. కనుక యూరొపియన్‌ చరిత్రకారులు కొందరు ఈ అరబ్బుల్ని ‘మొర్స్‌’ అని కూడా పేర్కొన్నారు. ఇలా స్పెయిన్‌లో ప్రవేశించిన ఈ అరబ్బులు ఈ దేశాన్ని దాదాపు ఎనిమిది వందల సంవత్సరాల వరకు పరి పాలించారు. వారి పరిపాలనా విధానాన్ని ముస్లిం చరిత్రకారులే కాదు, క్రైస్తవ చరిత్రకారులు కూడా కొనియాడారు. గ్రంథ రచయిత విలియం డ్రీపర్‌ను అనుసరించి వారు (అరబ్బులు) మానసికంగాను, బుద్ధివివేకాల ద్వారాను ఐరోపా‌ను ప్రగతి పథంలో నడిపించ డానికి అత్యధికంగా తోడ్పడ్డారు. వీరి సభ్యతా సంస్కృతులు, పరిపాలనా తీరుతో సిసిలీ మొత్తం సస్యశ్యామలంగా మారి పోయింది. అప్పుడక్కడ ఐదు విభిన్న జాతులు నివసిస్తుండేవి. వారు ఫ్రెంచ్‌, గ్రీక్‌, లాంగోబార్‌, యూదులు, అరబ్బులు. అయితే పరిపాలకులయిన అరబ్బులు తమ పాలనలో చూపిన ఓర్పు, సహన త్వాల కారణంగా ఈ విభిన్నజాతులు తమ స్వంత చట్టాలనే అనుసరిస్తుండేవి. గ్రీక్‌ వారు ‘జస్టినేన్‌’ చట్టాన్ని అనుసరించేవారు. లాంగోబార్‌ వారిదో ప్రత్యేక చట్టముండేది. నార్మన్లు ఫ్రెంచి చట్టాన్ని అనుసరించేవారు. అరబ్బులు ఖుర్‌ఆన్‌ ప్రకారం నడుచుకునే వారు. ఈ వివిధ జాతుల్ని ఒకే ప్రభుత్వ పాలనలో ఉంచడానికి మహోన్నతమైన, సిసలైన న్యాయం, అసామాన్యమైన ఓర్పు, సహనాలు అవసరమై ఉండేవి. ఈ విష యాన్ని అరబ్బులు బాగా గుర్తించారు. నాణేలపై ఉండే వ్రాతలు సగభాగం అరబ్బీలోనూ, సగభాగం లాటిన్‌ భాషలో ఉండేవి. కొన్ని నాణేలపై శిలువ గుర్తులు, కొన్నింటిపై ఇస్లామీయ చిహ్నాలు, ఇంకొన్నింటిపై రెండురకాల చిహ్నాలుండేవి.

సిసిలీని అరబ్బులు తీర్చిదిద్దిన తీరును ఇలా వర్ణించాడు :‘దీని రాజ ధాని నగరమైన ‘పిల్‌రమో’కు ఇతర అన్ని నగరాలపై ఆధిక్యత ఉండేది. ఇది అత్యంత ఐశ్వర్యవంతం, సౌభాగ్య వంతమైన నగరంగా ప్రఖ్యాతిగాంచింది. ఇక్కడి ప్రజలు అత్యంత సఖ్యత గల వారు, అత్యధిక తెలివితేటలు గలవారై ఉండేవారు. ఇక్కడ ఐదు వందల మస్జిదు లుండేవి. ఇక్కడి ప్రధాన మస్జిద్‌ అయిన ‘జామె మస్జిద్‌’లో ఏకకాలంలో ఏడువేల మంది అవలీలగా నమాజు చేసుకునే అవకాశముండేది… ముస్లింలు సైన్స్‌ను అభివృద్ధి పరచడానికి అత్యధికంగా తోడ్పడ్డారు. భూగోళం, రసాయనిక శాస్త్రం, వైద్యశాస్త్రాల్లో వారికి అభిరుచి మెండు……. అరబ్బు భౌతిక శాస్త్రవేత్తలు ‘పిల్‌రమో’ మస్జిద్‌ గోపురాలపై కూర్చుండి (దూర దర్శినిల సహాయంతో) గ్రహాల చలనం, సూర్యచంద్ర గ్రహణాల సమయాలు, విలీనాకాశంలో నక్షత్రాల వ్యాప్తి, వాటి స్థానాల గురించి అధ్యయనం చేసేవారు. ముస్లింలు తమ ధార్మిక స్థలాల గోపురా లను సైంటిఫిక్‌ పరిశోధనల కోసం వాడు కుంటున్నప్పుడు, చర్చీల పాదరీలు ఇటు వంటి విషయాల్ని అత్యంత అసంతృప్తి కరమైన, ఆగ్రహ దృష్టితో చూసేవారు. సిసిలోని అరబ్బు వైద్యులు, తమ స్పెయిన్‌ సోదరులలాగే ఐరోపా‌ అంతటిలో అత్యంత నిపుణులుగా గుర్తించబడేవారు. వీరికి వైద్యం, సర్జరీలో పరిపూర్ణ సామర్థ్య ముండేది……… ‘బతలిమోస్‌’ రచించిన వ్యాకరణ శాస్త్రం, భౌగోళిక శాస్త్రం, కాంతి, ధ్వనికి సంబంధించిన శాస్త్రాలు కేవలం ముస్లింల వల్లనే కాపాడబడ్డాయి. వీటిని నాశనం చేయాలని (క్రైస్తవ) పాదరీలు ఎంతో ప్రయత్నం చేసేవారు. (స్పెయిన్‌ పత్రిక` ఎస్‌.బి. స్కాట్‌, అనువాదం ఎం. ఖలీలుర్రహ్మాన్‌. వా.2, పేజి 67`75) స్పెయిన్‌ను పరిపాలించిన వారిలో అబ్దుర్ర హ్మాన్‌ అద్దాఖిల్‌ మొదటివాడు. అతను మొదటిసారిగా స్పెయిన్‌ తీరంపై అడుగిడ గానే అతనికి ‘సారా’ సమర్పించ బడిరది. బుద్ధీజ్ఞానాల్ని పెంపొందించే వస్తువు కావాలిగాని వాటిని హరించే వస్తువు అవసరం లేదంటూ’ దాన్ని త్రోసిపుచ్చాడు. ఇదేవిధంగా అత్యంత సౌందర్యవతి అయిన ఒక బానిసగత్తె అతనికోసారి సమర్పించబడిరది. ఈమెను నా కళ్ళలో దాచుకుంటే నా నిజలక్ష్యాన్ని నేను మరిచి పోతాను. నా లక్ష్యసాధనలో నేను నిమ గ్నమై ఉంటే ఈ అమ్మాయిపై దౌర్జన్యం చేసినట్లవుతుంద’ని చెప్పి పంపించివేశాడు. ఇలాంటి ఉన్నత శీలం, అపూర్వ గుణగణా లతో అతను ఎలాంటి ప్రభుత్వాన్ని స్థాపిం చాడంటే, యూరొపియన్‌ చరిత్రకారుల్ని అనుసరించి దీనికి సామెత యూరప్‌ చరిత్రలోనే దొరకదు. ప్రజల కొరకు అబ్దు ర్రహ్మాన్‌ ద్వారాలు సదా తెరిచి ఉండేవి. అంతేకాక అతను స్వయంగా తన రాజ్యంలో పర్యటించి అధికారుల చర్యల్ని నిశితంగా పరిశీలించేవాడు. ప్రజల అవస రాలను ఎప్పటికప్పుడు తెలుసుకునేవాడు. విద్యా కళల్ని, పరిశ్రమల్ని, వాణిజ్యాన్ని పురోగమింపజేయడానికి అహర్నిశలు పాటుపడేవాడు. ‘కర్తబ’ నగరాన్ని భవనా లతో, ఉద్యాన వనాలతో ఎలా తీర్చిదిద్దా డంటే వాటిని చూసి తనే గర్వపడేవాడు. అతను తన కుమారుడు, కాబోయే రాజును సంబోధిస్తూ చేసిన హితోప దేశాలు సువర్ణాక్షరాలతో వ్రాయదగినవి. ‘కుమారా! న్యాయ విచారణలో ధనిక, పేద అనే భేదభావాన్ని దరిచేరనీయకు. నీకు లోబడి ఉన్నవారి పట్ల అత్యంత దయ, కనికరాలతో వ్యవహరించు. ఈ ప్రజలంతా దైవ సృష్టితాలే. నగరాల్ని, రాష్ట్రాల్ని విశ్వాసపాత్రులు, అనుభవజ్ఞులు అయిన వారికే అప్పగించాలి. ప్రజల్ని పీడిరచే అధికారుల్ని నిర్దయతో శిక్షించు. నీ సైనికుల పట్ల మధ్యస్థ మార్గాన్ని అవలంభించు. వారికి ఆయుధాలు దేశ రక్షణ కోసమేకాని, దేశాన్ని ధ్వంసం చేయ డానికి ఇవ్వబడవనే విషయాన్ని గుర్తు చెయ్యి. నీ దేశ ప్రజలు నీపట్ల భయంతో విద్వేషంతో కాక ప్రేమతో ఉండేటట్లు వ్యవహరించు. ప్రజలు నీతో భయపడిపోతే చివరికి వారు అపాయ కారులుగా మారి పోతారు. విద్వేషంతో ఉంటే నిన్ను నాశనం చేయ ప్రయత్నిస్తారు. రైతుల్ని సంపూర్ణంగా రక్షించు. వారే మనకు ఆహారాన్ని సమ కూరుస్తారు. అరబ్‌ ముస్లింలు స్పెయిన్‌లో ఎంతటి సహనత్వం, ఓర్పు, మేలిమితో రాజ్య మేలారో యూరొపియన్‌ చరిత్రకారులూ అంగీకరిస్తారు.ఈ విషయంగా మోసియోలీ బాన్‌ ఇలా వ్రాశాడు: ‘అరబ్బులు సిరియా, ఈజిప్ట్‌లో వ్యవహ రించిన రీతిలోనే స్పెయిన్‌ పౌరులతో వ్యవహరించారు. వారి ఆస్తులు, వారి కోటలు, వారి చట్టాలు వారి స్వజాతి అధికారుల పరిధిలోనే ఉండే హక్కుని చ్చారు. కొన్ని షరతులతో సంవత్సరానికి ఒక నిర్ణీత జిజియాను (టాక్సును) విధించారు. ఇది సామాన్యంగా ధనికులపై ఒక దీనారము, పేదలపై అర దీనారము నిర్ణయించబడేది. ఈ షరతులు ఎంత తేలికగా ఉండేవంటే ప్రజలు ఎలాంటి వివాదం లేకుండానే వాటిని అంగీకరిం చారు. ఫలితంగా అరబ్బులుపెద్దపెద్ద జాగీర్‌దార్లతో ఘర్షణపడే అవకాశం లేకుండా పోయింది.

‘అరబ్బుల ద్వారా అక్కడ ఏదైతే విప్లవం సంభవించిందో దాని ఫలితంగా ధనికుల కివ్వబడ్డ సర్వ రాయితీలు తొలగించ బడ్డాయి. చర్చీ ఆధిపత్యం తగ్గిపోయింది. పెద్దపెద్ద సుంకాలు తీసివేయబడ్డాయి. ఫలితంగా పరిశ్రమలు అభివృద్ధి చెంద సాగాయి. ధార్మిక హింస, అసహనత్వాల కాలం చెల్లిపోయింది. యూదులు తమ ధార్మిక విషయాల్లో స్వతంత్రులయ్యారు. క్రైస్తవులకు సైతం ఎలాంటి (ధార్మిక) అవరోధాలు లేవు. వారి చట్టాలను అనుస రించే న్యాయ నిర్ణయం కోసం వారి న్యాయ మూర్తులు నియమించబడ్డారు. ఉద్యోగాల్లో ఎలాంటి బేధభావం పాటించ బడేది కాదు. ముస్లింల లాగే యూదులు, క్రైస్తవులు ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో చేర్చుకో బడేవారు. అంతకు క్రితం నుండే సాగు చేస్తున్న భూముల్ని (సాగు చేసే) ఆ బానిస లకే ఇవ్వటం జరిగింది. క్రైస్తవ ప్రభువుల అధీనంలో ఉన్న బానిసలు తమ యజమా నుల్ని విడిచి, ఇస్లాంను ఆశ్రయించ సాగారు.(నఱర్‌శీతీవ శీట ూaతీంaఎఱవం- ూaస్త్రవ 112- 114) అరబ్బు ముస్లింలు స్పెయిన్‌ను ఏవిధంగా పురోగమింపజేశారో, తీర్చిదిద్దారో వర్ణిస్తూ స్టీన్‌ లే లీన్‌పోల్‌ ఇలా వ్రాశాడు: ‘ముస్లింలు ‘కర్తబ’లో ఎంతటి అద్భుతమైన సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించారంటే, మధ్యయుగంలో ఇదొక విచిత్రమైన విషయంగా కనబడసాగింది. ఈ కాలంలో ఐరోపా‌ మొత్తం అనాగరికమైన అజ్ఞానాంధకారంలో, అంతర్యుద్ధాల్లో మునిగి ఉండేది. కేవలం ముస్లింల (పరిపాలనలో ఉన్న) స్పెయిన్‌ దేశమొక్కటే విద్యావిజ్ఞానాల దేదీప్యమాన దివిటీగా పాశ్చాత్య లోకంలో వెలుగొందేది. అరబ్బులకు పూర్వం స్పెయిన్‌లో ప్రవేశించిన అనాగరిక విజేతల్లాగా మనం అరబ్బులను చూడలేము. దీనికి బదులు అరబ్బులు ఎంతటి స్వచ్ఛమైన, న్యాయ ప్రియమైన, విశాల దృష్టి గల ప్రభుత్వాన్ని అందించారంటే, ఇలాంటి ప్రభుత్వం అంతకుపూర్వం అక్కడ ఏర్పడి ఉండలేదు….. దేశ ప్రజలందరూ అరబ్బులతో సంతుష్టులు, సంతృప్తులై ఉండేవారు…. స్పెయిన్‌లో క్రైస్తవులు, అగ్నిని ఆరాధించేవారు సమంగా ఉండేవారు. కాన్సిటంటైన్‌ వారిని క్రైస్తవులుగానైతే మార్చాడు. కాని ఈ ధర్మం వారిపై కొద్ది ప్రభావం మాత్రమే వేయగలిగింది. వారు కేవలం బాహ్యంగానే రోమనులుగా కనబడేవారు. వారు ధర్మాన్ని కోరి ఉండలేదు. శాంతిసుఖాలతో జీవితం గడిపే అవకాశం కల్పించే ఒక శక్తి సహాయం కావాలని మాత్రమే వారు ఆకాంక్షించారు. ఈ వరాన్ని వారి అరబ్బు ప్రభువులు వారికి సమకూర్చారు.

 

 

స్పెయిన్ పెట్టుబడిదారీ మిశ్రమ ఆర్థిక వ్యవస్థ ప్రపంచవ్యాప్తంగా 14 వ స్థానంలో, ఐరోపా సమాఖ్యలో 5 వ స్థానంలో, అలాగే యూరోజోన్ 4 వ స్థానంలో ఉంది.

మాజీ ప్రధాని జోస్ మారియా అజ్నార్ కేంద్ర ప్రభుత్వం 1999 లో దేశాల సమూహం యురోను విజయవంతంగా ప్రవేశపెట్టడంలో కృషిచేసాడు. నిరుద్యోగం 2006 అక్టోబరులో 7.6% వద్ద నిలిచింది. అనేక ఇతర ఐరోపా దేశాల కంటే తక్కువగా ఉంది, స్పెయిన్ ప్రారంభ 1990 ల్లో 20% పైగా నిరుద్యోగం రేటు. స్పెయిన్ ఆర్థికవ్యవస్థలో శాశ్వత బలహీనమైన అంశాలు పెద్దయెత్తున అనధికారిక ఆర్థిక వ్యవస్థ ప్రధానాంశంగా ఉంది. అభివృద్ధి చెందిన దేశాల పేద ప్రజలలో ఒ.ఇ.సి.డి. నివేదికలు సంయుక్త రాష్ట్రాలు, యు.కె.తో కలిసి ఉన్న ఒక విద్యా వ్యవస్థ.

 

1990 ల మధ్య నాటికి ఆర్థిక వ్యవస్థ 1990 ల ప్రారంభంలో ప్రపంచ మాంద్యం వలన భంగం చెందుతున్న వృద్ధిని పునర్నిర్మించింది. బలమైన ఆర్థిక వృద్ధి ప్రభుత్వం జి.డి.పి.లో శాతంగా ప్రభుత్వ రుణాన్ని తగ్గించటానికి సహాయపడింది, స్పెయిన్ అధిక నిరుద్యోగ రేటు క్రమంగా క్షీణించడం ప్రారంభమైంది. బ్యాలెన్స్, ద్రవ్యోల్బణం నియంత్రణలో ఉన్న ప్రభుత్వ బడ్జెట్‌తో స్పెయిన్ 1999 లో యూరోజోన్‌లో చేరింది. ఈ ప్రారంభ ప్రపంచ విస్తరణ దాని పోటీదారులైన యూరోపియన్ పొరుగువారిపై పోటీగా ప్రయోజనకరమైన ఫలితం సాధించింది. ఈ ప్రారంభ విస్తరణకు కారణం ఆసియా, ఆఫ్రికాలో స్పానిష్ భాష, సంస్కృతి ఆసియాలో ఆసక్తిని అభివృద్ధి అయేలా చేసింది. మార్కెట్లలో కష్టనష్టాలను భరించడానికి అవసరమైన ఒక కార్పొరేట్ సంస్కృతి అభివృద్ధి చేసింది.

 

స్పానిష్ కంపెనీలు ఇబర్డోలా వంటి పునరుత్పాదక విద్యుదుత్పత్తి సంస్థలలో పెట్టుబడి పెట్టింది.) టెలెఫోనికా, అబెన్గోగో, మండ్రగాన్ కార్పోరేషన్, మోవిస్టార్, హిస్సేసట్, ఇంద్రా వంటి సాంకేతిక సంస్థలు, సి.ఎ.ఎఫ్, టాల్గో వంటి రైలు తయారీదారులు, వస్త్రాల తయారీ సంస్థ ఇండీటెక్స్ వంటి ప్రపంచ సంస్థల వంటి రంగాల్లో పెట్టుబడి పెట్టే పునరుత్పాదక ఇంధన వాణిజ్యీకరణ ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద పునరుత్పాదక ఇంధన ఆపరేటర్లు పెట్రోలియం, ఆసియోనా, ఎసిఎస్, ఓహెచ్ఎల్, ఎఫ్.సి.సి. లాంటి స్పానిష్ దేశము రవాణాకు ప్రత్యేకమైన పది అతిపెద్ద అంతర్జాతీయ నిర్మాణ సంస్థలలో ఆరు, రిఫ్రెల్స్ వంటి పెట్రోలియం కంపెనీలు.

2005 లో, ఎకనామిస్ట్ ఇంటలిజెన్స్ యూనిట్ యొక్క జీవిత నాణ్యత సర్వే ప్రపంచంలోని 10 అగ్ర స్థానాల్లో స్పెయిన్ను ఉంచింది. 2013 లో అదే సర్వే (ఇప్పుడు "ఎక్కడ నుండి ఎక్కించబోయే ఇండెక్స్" అని పిలుస్తారు) ప్రపంచంలో స్పెయిన్ 28 వ స్థానాన్ని పొందింది.

2010 లో బిల్బావో బాస్క్ నగరం లీ కౌన్ యూ వరల్డ్ సిటీ ప్రైజ్ అందుకుంది., మేయర్ ఇనాకి అజ్కునా 2012 లో ప్రపంచ మేయర్ బహుమతి ప్రదానం చేయబడ్డాయి. బాస్కాక్ రాజధాని విటోరియా-గస్టీజ్ 2012 లో యూరోపియన్ గ్రీన్ కాపిటల్ అవార్డును అందుకుంది.

వ్యవసాయం

పంట ప్రాంతాల్లో రెండు అత్యంత వైవిధ్యమైన విధానాలతో సాగుచేయబడ్డాయి. నీటిపారుదల రహితంగా (సెకనో) కేవలం వర్షపాతంపై ఆధారపడి మొత్తం 85% ప్రాంతంలో పంటలు పండించబడుతున్నాయి. ఇది అధికంగా ఉత్తర, వాయవ్య ప్రాంతాలలోని తేమతో కూడిన ప్రాంతాలలో సాగుతుంది. సాగునీరు లేని విస్తారమైన శుష్క మండలాలను కూడా కలిగి ఉన్నారు. 1986 లో సాగునీటి సాగు (రిగాడియో) కు కేటాయించిన ప్రాంతాలు మిలియన్ హెక్టార్లు ఉంది. ఈ ప్రాంతం చివరికి 1950 నుండి రెట్టింపు చేయబడింది. ప్రత్యేకంగా నీటిపారుదల లేని అత్యంత శుష్క ప్రాంతాలైన అల్మెర్యా స్పెయిన్‌లో ఐరోపా‌కు ఎగుమతి కోసం వివిధ పండ్లు, కూరగాయల శీతాకాల పంటలు పండించబడుతున్నాయి.

 

స్పెయిన్ సాగు భూమిలో కేవలం 17% మాత్రమే సాగునీటి వసతి చేయబడినప్పటికీ పంట ఉత్పత్తి స్థూల విలువలో 40-45%, వ్యవసాయ ఎగుమతుల్లో 50% మధ్య ఉంటుందని అంచనా. మొక్కజొన్న, పండ్ల చెట్లు, కూరగాయలను పండించడానికి సగం కంటే ఎక్కువ సాగునీటిని ఉపయోగిస్తున్నారు. ద్రాక్ష, పత్తి, చక్కెర దుంపలు, బంగాళాదుంపలు, చిక్కుళ్ళు, ఆలివ్ చెట్లు, మాంగోలు, స్ట్రాబెర్రీలు, టమోటాలు, పశుగ్రాసపు గడ్డి వంటి ఇతర వ్యవసాయ ఉత్పత్తులలో నీటిపారుదల ఉపకరిస్తుంది. పంట స్వభావం మీద ఆధారపడి అదే సంవత్సరంలో రెండు వరుస పంటలను పండించటం సాధ్యపడింది. ఇది దేశం సాగునీటి భూమిలో సుమారు 10% ఉంది.

సిట్రస్ పండ్లు 12%, కూరగాయలు 12%, తృణధాన్యాలు 8%, ఆలివ్ నూనె 6%, వైన్-స్పెయిన్ 4% సాంప్రదాయిక వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు-1980 లలో ముఖ్యమైనవి. 1983 లో దేశం వ్యవసాయ ఉత్పత్తిలో ప్రాతినిధ్యం వహించాయి. పెరుగుతున్న సంపన్న జనాభా మార్చబడిన ఆహారం కారణంగా పశువుల, పౌల్ట్రీ, పాల ఉత్పత్తుల వినియోగంలో గణనీయమైన పెరుగుదల ఉంది. గృహ వినియోగం కోసం మాంసం ఉత్పత్తి 1983 లో అన్ని వ్యవసాయ సంబంధిత ఉత్పత్తిలో 30% వాటా కలిగివుంది. ఇది చాలా ముఖ్యమైన వ్యవసాయ కార్యకలాపాలుగా మారింది. పశువుల పెంపకం మీద అధికంగా కేంద్రీకరించిన కారణంగా స్పెయిన్‌ ధాన్యం దిగుమతిదారు దేశంగా మారింది. ఐడియల్ పెరుగుతున్న పరిస్థితులు ముఖ్యమైన ఉత్తర ఐరోపా మార్కెట్లకు దగ్గరగా ఉన్నాయి. స్పెయిన్ ప్రధాన ఎగుమతి సిట్రస్ పండ్లు తయారు. ఐరోపా సమాజంలోని మధ్యధరా దేశాలలో అధిక ఖరీదైన ఆలివ్ నూనెలతో పోటీ పడటానికి ఉత్పత్తి చేయబడిన పొద్దుతిరుగుడు విత్తుల నూనె వలె ఇంటెన్సివ్ నీటిపారుదల వ్యవసాయం ద్వారా తయారు చేయబడిన తాజా కూరగాయలు, పండ్లు కూడా ముఖ్యమైన ఎగుమతి వస్తువులగా మారాయి.

పర్యాటకం

 

 

2017 లో స్పెయిన్ ప్రపంచంలోనే అత్యధికంగా సందర్శించబడుతున్న దేశంగా ఉంది. వరుసగా ఐదవవ సంవత్సరం 82 మిలియన్ల మంది పర్యాటకులు స్పెయిన్ సందర్శించినట్లు నమోదు చేశారు.

స్పెయిన్ వాతావరణం, దాని భౌగోళిక ప్రదేశం, ప్రముఖ తీరప్రాంతాలు, విభిన్న ప్రకృతి దృశ్యాలు, చారిత్రాత్మక వారసత్వం, శక్తివంతమైన సంస్కృతి, అద్భుతమైన మౌలిక సదుపాయాలు, ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద నగరాలు స్పెయిన్‌ను అంతర్జాతీయ పర్యాటక పరిశ్రమ కేంద్రంగా చేసింది. గత ఐదు దశాబ్దాల్లో స్పెయిన్‌లో అంతర్జాతీయ పర్యాటక రంగం 2006 లో సుమారు 40 బిలియన్ యూరోలు లేదా జి.డి.పిలో 5% విలువతో ప్రపంచంలోని రెండవ అతిపెద్ద నగరంగా మారింది.

కాస్టిల్, లియోన్ దాని పర్యావరణ, నిర్మాణ వారసత్వంతో గ్రామీణ పర్యాటకంలో స్పానిష్ నాయకత్వ పర్యాటకప్రాంతాంగా ఉంది.

విద్యుత్తు

పునరుత్పాదక శక్తి అభివృద్ధి, ఉత్పత్తిలో స్పెయిన్ ప్రపంచంలోని ప్రముఖ దేశాలలో ఒకటి. 2010 లో అల్వారాడో, బాడాజోజ్ సమీపంలో లా ఫ్లోరిడా అనే అతిపెద్ద విద్యుత్ స్టేషన్‌తో యునైటెడ్ స్టేట్స్‌ను అధిగమించిన తరువాత స్పెయిన్ సోలార్ పవర్ వరల్డ్ నేతగా మారింది. స్పెయిన్ కూడా యూరోప్ ప్రధాన పవన శక్తి నిర్మాత . 2010 లో గాలి టర్బైన్లు 42,976 గిగావాట్ల ఉత్పత్తి చేశాయి. స్పెయిన్‌లో ఉత్పత్తి చేయబడిన మొత్తం విద్యుత్ శక్తిలో ఇది 16.4%గా ఉంది. 2010 నవంబరు 9 న పవన శక్తి 53% ప్రధాన విద్యుత్ అవసరాన్ని భర్తీ చేస్తుంది. స్పెయిన్ 14 అణు రియాక్టర్లకు సమానం అయిన శక్తిని ఉత్పత్తి చేసే ఒక తక్షణ చారిత్రక శిఖరాన్ని చేరుకుంది. స్పెయిన్లో ఉపయోగించే ఇతర పునరుత్పాదక శక్తులలో జలవిద్యుత్, బయోమాస్, సముద్ర (నిర్మాణంలో ఉన్న రెండు విద్యుత్ ప్లాంట్లు)ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి.

స్పెయిన్లో ఉపయోగించే పునరుత్పాదక శక్తి వనరులు అణు (8 ఆపరేటివ్ రియాక్టర్లు), గ్యాస్, బొగ్గు, నూనె నుండి 2009 లో స్పెయిన్ విద్యుత్తులో 58% ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది శిలీంధ్ర ఇంధనాలు 61% (ఒ.ఇ.సి.డి) కంటే తక్కువగా ఉన్నాయి. అణు విద్యుత్ మరొక 19% ఉత్పత్తి, గాలి, జలవనరులు ఒక్కొక్కటి 12% చేస్తుంది.

రవాణా

 

స్పానిష్ రహదారి వ్యవస్థ ప్రధానంగా మాడ్జిలో మాస్కోను కలిపే ఆరు రహదారులు, కాటలోనియా, వాలెన్సియా, వెస్ట్ ఆండలూషియా, ఎక్స్ట్రామేరారా, గలీసియా కేంద్రీకృతమై ఉంది. అదనంగా అట్లాంటిక్ (ఫెరోల్ నుండి విగో), కాంటాబ్రియన్ (ఓవియోడో నుండి శాన్ సెబాస్టియన్), మధ్యధరా (జిరోనా నుండి కాడిజ్) తీరాలు ఉన్నాయి. శక్తిని కాపాడటానికి, ఇంధన సామర్థ్యాన్ని పెంచటానికి ప్రభుత్వ ప్రణాళికలో భాగంగా 2014 నాటికి స్పెయిన్ ఒక మిలియన్ ఎలక్ట్రిక్ కార్లను రోడ్డు మీద ఉంచాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఇండస్ట్రీ మాజీ మంత్రి మిగుల్ సెబాస్టియన్ మాట్లాడుతూ, "ఎలక్ట్రిక్ వాహనం భవిష్యత్ , పారిశ్రామిక విప్లవం ఇంజన్." ఐరోపాలో స్పెయిన్ అత్యంత విస్తృతమైన అధిక-వేగ రైలు నెట్వర్కును కలిగి ఉంది. చైనా తర్వాత ప్రపంచంలో అత్యంత విస్తృతమైనదిగా ఉంది. 2010 అక్టోబరు నాటికి స్పెయిన్లో 300 కి.మీ / గం (190 mph) వేగంతో ప్రయాణిస్తున్న రైళ్లు, మాలాగా, సెవిల్లె, మాడ్రిడ్, బార్సిలోనా, వాలెన్సియా, వల్లాడొలిడాలతో కలిపి 3,500 కి.మీ (2,174.80 మై) అధిక వేగపు ట్రాక్స్ కలిగి ఉన్నాయి. సగటున స్పానిష్ స్పీడ్ రైలు ప్రపంచంలో అత్యంత వేగవంతమైనది. తర్వాత జపాన్ బుల్లెట్ ట్రైన్, ఫ్రెంచ్ టీ.జి.వి. ఉన్నాయి. సమయపాలన విషయంలో జపాన్ షింకాన్సేన్ (99%) తర్వాత ప్రపంచంలో రెండవ స్థానంలో (98.54%). 2020 నాటికి స్పెయిన్ ప్రతిష్ఠాత్మక ఎ.వి.ఇ. కార్యక్రమం (స్పెయిన్ స్పీడ్ రైలు రైళ్లు) లక్ష్యాలను చేరుకోవాలి. స్పెయిన్లో దాదాపు నాలుగు గంటలలోపు మాడ్రిడ్కు దాదాపు అన్ని ప్రావిన్షియల్ నగరాలు, బార్సిలోనాకు 7,000 కిమీ (4,300 మైళ్ళు)చేరుకోవాలి.

స్పెయిన్లో 47 ప్రభుత్వ విమానాశ్రయాలు ఉన్నాయి. అత్యంత రద్దీగా ఉన్న మాడ్రిడ్ (బారాజాస్) విమానాశ్రయం 2011 లో 50 మిలియన్ ప్రయాణీకులతో ప్రపంచంలోనే 15 వ రద్దీగా ఉండే విమానాశ్రయంగా ఉంది. అలాగే యూరోపియన్ యూనియన్ నాలుగో రద్దీ కలిగిన విమానాశ్రయంగా ఉంది. బార్సిలోనా విమానాశ్రయం (ఎల్ పార్ట్) కూడా ముఖ్యమైనది. 2011 లో 35 మిలియన్ల మంది ప్రయాణికులతో ప్రపంచ 31 వ-అత్యంత రద్దీ కలిగిన విమానాశ్రయం ఉంది. లాస్ పాల్మాస్ (గ్రాన్ కానరియా) (11 మిలియన్ ప్రయాణికులు) అలికేంటే (10 మిలియన్ ప్రయాణికులు) చిన్నది 4 మిలియన్ల నుండి 10 మిలియన్ల ప్రయాణీకుల సంఖ్యతో పాటు ఇతర ప్రధాన విమానాశ్రయాలు మెజోర్కా (23 మిలియన్ ప్రయాణీకులు), మాలాగా (13 మిలియన్ ప్రయాణికులు), లాస్ పాల్మాస్ ఉదాహరణకు, టెనెరిఫే (రెండు విమానాశ్రయాలు), వాలెన్సియా, సెవిల్లె, బిల్బావు, ఇబిజా, లంజారోట్, ఫ్యుర్తేవెంచుర వంటి 30 విమానాశ్రయాలు 4 మిలియన్ ప్రయాణీకులకు ప్రయాణవసతి కల్పిస్తున్నాయి.

వైజ్ఞానిక, సాంకేతిక రంగాలు

 

19 వ, 20 వ శతాబ్దాలలో తీవ్రమైన రాజకీయ అస్థిరత్వం, తదనుగుణంగా ఆర్థిక అభివృద్ధి కుంటుపడిన కారణంగా స్పెయిన్‌లో సైన్స్ తీవ్రమైన సంక్షోభానికి గురైంది. వ్యతిరేక పరిస్థితులు ఉన్నప్పటికీ మిగ్వెల్ సర్వేట్, శాంటియాగో రామోన్ య కాజల్, నార్సిస్ మాంటూరియోల్, సెలెడోనియో కాలటాయుడ్, జువాన్ డి లా సిర్వా, లియోనార్డో టొరెస్ య క్యువెడో, మార్గరీటా సలాస్, సెవెరో ఓచోవా వంటి కొంతమంది ముఖ్యమైన శాస్త్రవేత్తలు, ఇంజనీర్లు ఉద్భవించారు.

2006 నుండి మొబైల్ వరల్డ్ కాంగ్రెస్ బార్సిలోనాలో జరుగుతూ ఉంది.

నీటి సరఫరా , పారిసుద్ధత

స్పెయిన్లో నీటి సరఫరా, పారిశుద్ధ్యం సేవలు సాధారణంగా మంచి సేవా నాణ్యత కలిగి ఉంటుంది. అదే సమయంలో యు.యూలో సుంకాలు తక్కువగా ఉన్న దేశాలలో స్పెయిన్ ఒకటి. జనాభాలో దాదాపు సగం మంది ప్రైవేటు లేదా మిశ్రమ ప్రైవేట్-పబ్లిక్ జలసరఫరా కంపెనీలు సేవలను అందిస్తున్నాయి. ఇవి పురపాలక సంఘాలతో రాయితీ ఒప్పందాలు నిర్వహిస్తాయి. ప్రైవేట్ మినహాయింపులలో దాదాపు 50% మార్కెట్ వాటాతో ప్రైవేట్ వాటర్ కంపెనీలలో అతిపెద్దది అక్వా డీ బార్సిలోనా (అక్వాబార్). అయితే పెద్ద నగరాలు బార్సిలోనా, వలెన్సియా కాకుండా పబ్లిక్ కంపెనీలు నీటిసరఫరా అందిస్తున్నాయి. అతిపెద్ద ప్రజా సంస్థ కెనాల్ డి ఇసాబెల్ II, ఇది మాడ్రిడ్ మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతాలకు సేవలు అందిస్తుంది.

దక్షిణ స్పెయిన్లో కరువులు నీటి సరఫరాను ప్రభావితం చేస్తాయి. ఇవి నీటి అవసరాలకు అనుగుణంగా సముద్రజలం డీశాలినేషన్ వైపుగా మారుతున్నాయి.

2008 లో పురపాలక (స్పెయిన్ మునిసిపల్ రిజిస్టర్) చేత నమోదు చేయబడిన విధంగా స్పెయిన్ జనాభా 46 మిలియన్లకు చేరింది. స్పెయిన్ జనసాంద్రత,చ.కి.కి 91 (చ.మై. 235) ఉంది. ఇది చాలా పాశ్చాత్య యూరోపియన్ దేశాల కంటే తక్కువగా ఉంది. దేశవ్యాప్తంగా దాని పంపిణీ చాలా అసమానతలు ఉన్నాయి. అత్యధిక జనాభా ఉన్న ప్రాంతాలు రాజధాని మాడ్రిడ్ చుట్టుపక్కల ప్రాంతం మినహా తీరప్రాంతం చుట్టూ ఉన్నాయి. స్పెయిన్ జనాభా 1900 నుండి రెట్టింపు అయింది. ఇది 18.6 మిలియన్లు ఉండగా 1960 - 1970 మద్య కాలంలం ప్రారంభంలో అద్భుతమైన జనాభా పెరుగుదల జరిగింది.

స్పెయిన్లోని మొత్తం జనాభాలో స్థానిక స్పెయిన్ దేశస్థులు 88% ఉన్నారు. 1980 వ దశకంలో జనన రేటు తగ్గిపోయిన తరువాత స్పెయిన్ జనాభా వృద్ధి శాతం పతనం అయింది. 1970 వ దశకంలో ఇతర యూరోపియన్ దేశకు వలవెళ్ళిన అనేక మంది స్పెయిన్ దేశస్థులు ప్రారంభంలో తిరిగి స్పెయిన్ చేరిన తరువత జనసంఖ్య మళ్లీ అభివృద్ధి మొదలైంది. ఈ మధ్యకాలంలో వలసదారులు జనాభాలో 12% మంది ఉన్నారు. వలసదారులు ప్రధానంగా లాటిన్ అమెరికా (39%), ఉత్తర ఆఫ్రికా (16%), తూర్పు ఐరోపా (15%), సబ్-సహారా ఆఫ్రికా (4%) లకు చెందిన వారు ఉన్నారు. 2005 లో స్పెయిన్ ఒక మూడు-నెలల అమ్నెస్టీ కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. దీని ద్వారా కొంతవరకు నమోదుకాని విదేశీయులు చట్టబద్ధమైన నివాసాన్ని పొందారు.^{[ఆధారం చూపాలి]}

2008 లో స్పెయిన్ 84,170 మంది పౌరులకు పౌరసత్వం ఇచ్చింది. వీరిలో ఎక్కువగా ఈక్వెడార్, కొలంబియా, మొరాకోకు చెందిన ప్రజలు ఉన్నారు. స్పెయిన్లోని విదేశీ నివాసితుల గణనీయమైన భాగం ఇతర పాశ్చాత్య, సెంట్రల్ యూరోపియన్ దేశాల నుండి కూడా వస్తుంది. వీరిలో ఎక్కువగా బ్రిటీష్, ఫ్రెంచ్, జర్మన్, డచ్, నార్వేజియన్ ప్రజలు ఉన్నారు. వారు ప్రధానంగా మధ్యధరా తీరం, బాలెరిక్ ద్వీపాలలో నివసిస్తారు. ఇక్కడ అనేకమంది తమ పదవీ విరమణ లేదా టెలికమ్యుట్ విధానంలో నివసించటానికి ఎంచుకున్నారు.

స్పానిష్ వలసవాదుల నుండి వచ్చిన ప్రముఖ వ్యక్తులు, వలసదారులు ప్రపంచంలోని ఇతర ప్రాంతాలలో ఉన్నారు. ముఖ్యంగా లాటిన్ అమెరికాలో. 15 వ శతాబ్దం చివరలో ప్రారంభించి పెద్ద సంఖ్యలో ఇబెరియన్ వలసవాదులు లాటిన్ అమెరికన్లుగా మారారు. ప్రస్తుతం చాలా లాటిన్ అమెరికన్లకు (లాటిన్ అమెరికా జనాభాలో మూడింట ఒక వంతు మంది ఉన్నారు) స్పానిష్ లేదా పోర్చుగీసు మూలాలు ఉన్నాయి. 16 వ శతాబ్దంలో సుమారుగా 2,40,000 మంది స్పెయిన్ దేశస్థులు వలసవచ్చారు. ఎక్కువగా పెరూ, మెక్సికోలలో స్థిరపడ్డారు. 17 వ శతాబ్దంలో మరో 4,50,000 మంది ఇక్కడకు చేరారు. 1846 - 1932 మధ్య దాదాపుగా 5 మిలియన్ మంది స్పెయిన్ దేశస్థులు అమెరికాకు వలసవెళ్లారు. ప్రత్యేకించి అర్జెంటీనా, బ్రెజిల్కు. సుమారు రెండు మిలియన్ల మంది స్పెయిన్ దేశస్థులు 1960 - 1975 ల మధ్య ఇతర పశ్చిమ ఐరోపా దేశాలకు వలస వెళ్ళారు. అదే కాలంలో బహుశా 3,00,000 మంది లాటిన్ అమెరికాకు వెళ్లారు.

నగరీకరణ

 

 

నగరీకరణ ప్రాంతం + 50 రవాణా, పబ్లిక్ వర్క్ మంత్రిత్వశాఖ (2013):

ప్రజలు

1978 లో స్పానిష్ రాజ్యాంగం దాని రెండవ వ్యాసంలో స్పానిష్ దేశం సందర్భంలో అనేక సమకాలీన సంస్థలు-జాతీయతలు- ప్రాంతాలను గుర్తించింది.

స్పెయిన్ వాస్తవానికి బహుముఖ సంప్రదాయ ప్రజల దేశంగా ఉంది.

ఏకైక స్పానిష్ గుర్తింపు కంటే వేర్వేరు ప్రాదేశిక, సంప్రదాయ జాతి గుర్తింపులు వమ్శపారంపర్యంగా స్పెయిన్‌లో అతివ్యాప్తి చెందుతున్నాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో ప్రాదేశిక గుర్తింపులు కొన్ని ప్రబలమైన స్పానిష్ సంస్కృతితో విభేదించవచ్చు. స్పెయిన్లో ప్రత్యేకమైన సాంప్రదాయ గుర్తింపులు కలిగిన వారిలో బాసిక్లు, కటలాన్లు, గలిసియన్లు, అండలూసియన్లు, వాలెన్సియన్లు ఉన్నారు. కొంతవరకు 17 స్వయంప్రతిపత్త సంఘాలు విభిన్న స్థానిక గుర్తింపును కలిగి ఉండవచ్చు.

ఇది స్థానిక స్వయంప్రతిపత్త సంఘం స్పెయిన్ సంక్లిష్టంగా గుర్తించదగిన ప్రశ్నగా ఉంది.

అల్పసంఖ్యాక బృందాలు

 

స్పెయిన్ మాజీ కాలనీలలో ముఖ్యంగా లాటిన్ అమెరికా, ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి వచ్చిన అనేక మంది వారసులు ఉన్నారు. అనేక సబ్-సహారా దేశాలకు చెందిన కొద్దిమంది వలసదారులు ఇటీవల స్పెయిన్లో స్థిరపడ్డారు. చాలామంది ఆసియా వలసదారులు ఉన్నారు. వీరిలో ఎక్కువమందికి మధ్య తూర్పు, దక్షిణ ఆసియా, చైనీస్ మూలాలు ఉన్నాయి. వలసదారుల ఏకైక అతిపెద్ద సమూహం యూరోపియన్; పెద్ద సంఖ్యలో రోమేనియా, బ్రిటన్లు, జర్మన్లు, ఫ్రెంచ్, ఇతరులు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తారు.

16 వ శతాబ్దంలో గిటానోస్, రోమానీ ప్రజలు వలస ప్రారంభించారు; స్పానిష్ రోమ జనాభా 7,50,000 నుండి ఒక మిలియన్ల వరకూ ఉన్నాయి. మర్చెరోస్ (క్విన్క్విస్)లో గతంలో సంచార మైనారిటీ సమూహం కూడా ఉన్నాయి. వారి మూలం అస్పష్టంగా ఉంది.

చారిత్రాత్మకంగా సెపార్డి యూదులు, మొరిస్కోలు ప్రధాన మైనారిటీ సమూహాలు సహాయంతో స్పెయిన్లో స్పానిష్ సంస్కృతి ప్రారంభమైంది. స్పానిష్ ప్రభుత్వం సేఫర్ది యూదులకు స్పానిష్ జాతీయతను అందిస్తోంది.

వలసలు

 

స్పానిష్ ప్రభుత్వ గణాంకాల ఆధారంగా స్పెయిన్లో 5.7 మిలియన్ మంది విదేశీయులు నివసిస్తున్నారు. మొత్తం జనాభాలో వీరు 12% మంది ఉన్నారు. 2011 నాటికి నివాస అనుమతి డేటా ఆధారంగా 8,60,000 మంది రోమేనియన్, 770,000 మంది మొరాకో, దాదాపు 3,90,000 మంది బ్రిటీష్ వారు, 3,60,000 మంది ఈక్వెడారియన్లు ఉన్నారు. కొలంబియన్, బొలీవియన్, జర్మన్, ఇటాలియన్, బల్గేరియన్, చైనీయులు ఇతర విదేశీ సమాజాలకు చెందిన ప్రజలు గణనీయమైన సంఖ్యలో ఉన్నారు. ప్రధానంగా సెనెగలీలు, నైజీరియన్లు నివసిస్తున్న ఉప-సహారా ఆఫ్రికా నుండి వచ్చిన వలసదారులు 2,00,000 కంటే అధికంగా ఉన్నారు. 2000 నుండి స్పెయిన్ వలసలు అధికరించిన ఫలితంగా అధిక సంఖ్యలో జనాభా పెరుగుదలను ఎదుర్కొంది. జననాలశాతం సగం భర్తీ స్థాయిలో ఉంది. ఈ ఆకస్మిక ప్రవాసులు (ప్రత్యేకంగా సముద్రమార్గంలో చట్టవిరుద్ధంగా వచ్చిన వారు) గుర్తించదగిన సామాజిక ఉద్రిక్తతకు కారణమయ్యారు.

ఐరోపాసమాఖ్యలో అత్యధికశాతం వలసప్రజలు నివసిస్తున్న దేశాలలో స్పెయిన్ ద్వితీయ స్థానంలో ఉంది. మొదటి స్థానంలో సైప్రస్ ఉంది. 2008 వరకు స్పెయిన్ అత్యధిక సంఖ్యలో ఉంది. స్పెయిన్లో వలస వచ్చినవారి సంఖ్య 1996 లో 5,00,000 మంది ఉండగా, 2008 లో (46.2 మిలియన్ జనాభాలో) 5.2 మిలియన్లకు అధికరించింది. 2005 లో క్రమబద్ధీకరణ కార్యక్రమం తరువాత చట్టపరమైన వలస ప్రజల సంఖ్య 7,00,000 మందికి అధికరించింది. లాటిన్ అమెరికాతో స్పెయిన్ సాంస్కృతిక సంబంధాలు, దాని భౌగోళిక స్థానం, దాని సరిహద్దులు, పెద్ద పరిమాణంలో ఉన్న చట్టవిరుద్ధమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ, వ్యవసాయం, నిర్మాణ రంగాలలో తక్కువ వ్యయంతో పనిచేసే శ్రామికుల ఆవశ్యకత మొదలైన అనేక అంశాలు వలసలు అధికరించడానికి కారణాలు ఉన్నాయి.

ఐరోపాసమాఖ్య ప్రజలు అధికసంఖ్యలో తమ పదవీ విరమణకాలం తరువాత జీవితాన్ని స్పెయిన్ సముద్రతీర ప్రాంతాలలో గడపడానికి ఇష్టపడి నివాసాలు ఏర్పరచుకుని జీవించడం జనసంఖ్య గణాంకాలు అధికరించడానికి మరొక ప్రధాన కారణంగా ఉంది. స్పెయిన్‌లో ఐరోపాలో 2002 నుంచి 2007 వరకు వలసదారుల అత్యధికంగా ఉన్నందున వలస జనాభా 2.5 మిలియన్ల కంటే రెట్టింపు అయింది. 2008 లో ఆర్థిక సంక్షోభం ప్రారంభమయ్యే ముందు ఫైనాన్షియల్ టైమ్స్ నివేదిక ఆధారంగా పశ్చిమ యూరోపియన్లు తమ స్వంత దేశం నుండి కదలి ఐరోపాసమాఖ్యలో ఎక్కడైనా ఉద్యోగాలు వెతుకుతున్న సమయంలో వారికి స్పెయిన్ అత్యంత ఇష్టమైన గమ్యస్థానంగా మారింది.

2008 లో ప్రభుత్వం ఐరోపాసమాఖ్య వెలుపల ఉన్న నిరుద్యోగులైన వలసదారులను తమ స్వదేశీ దేశాలకు తిరిగి రావడానికి, వారి నిరుద్యోగ ప్రయోజనాలను అందుకోవడానికి, స్పానిష్ సోషల్ సెక్యూరిటీ చేసిన దానికంటే అనేక ప్రోత్సాహకాలను అందుకునేందుకు "స్వచ్ఛంద రిటర్న్ ప్రణాళిక" రూపొందించింది. అయినప్పటికీ ఈ కార్యక్రమం తక్కువ ప్రభావం చూపింది. మొదటి రెండు మాసాలలో కేవలం 1,400 మంది వలసదారులు ఈ ప్రతిపాదనను స్వీకరించారు. పథకం వేయడంలో విఫలమైనది ఏమిటంటే 2010 నుండి 2011 వరకు తీవ్రమైన దీర్ఘకాలిక ఆర్థిక సంక్షోభం జరిగింది. వేలాదిమంది వలసదారులు ఉద్యోగాల లేకపోవటం వలన దేశం విడిచిపెట్టారు. 2011 లో కేవలం సగం మిలియన్ కంటే అధికంగా ప్రజలు స్పెయిన్‌ను వదిలి వెళ్ళారు. దశాబ్దాలుగా తొలిసారిగా నికర వలసశాతం ప్రతికూలంగా ఉంటుందని భావించారు. 10 మంది వలసదారుల్లో తొమ్మిది మంది విదేశీయులు ఉన్నారు.

భాషలు

 

స్పెయిన్ చట్టబద్దంగా బహుభాషా దేశంగా ఉంది. దేశంలోని ప్రజలందరికి "మానవ హక్కులు, వారి సంస్కృతులు, సంప్రదాయాలు, భాషలు " కాపాడబడుతాయని స్పెయిన్ రాజ్యాంగం పేర్కొంది.

స్పానిష్ (స్పానిష్) - కాస్టిలియన్ (కాస్టెలనో) గా రాజ్యాంగంలో గుర్తించబడింది. ఇది దేశం అధికారిక భాషగా అంగీకరించబడింది. ప్రతి పౌరుడు స్పెయిన్ భాష నేర్చుకోవాలన్న నిర్బంధం ఉంది. రాజ్యాంగం "అన్ని ఇతర స్పానిష్ భాషల"కు వారి సమూహాలలో ఉపయోగించుకోవడానికి అధికారికంగా గుర్తింపు ఇచ్చింది. స్పెయిన్లోని అన్ని ఇతర భాషలు-వారి శాసనాలు, వాటి ప్రాంతీయ చట్టాలకు అనుగుణంగా వారి స్వతంత్ర వర్గాలలో అధికారికంగా ఉపయోగించడానికి వీలు ఉంటుంది. "ప్రత్యేకమైన భాషా విలువల గొప్పతనాన్ని స్పెయిన్ విధివిధానాలు ప్రత్యేక గౌరవం ఇచ్చి రక్షణ కల్పిస్తుంది.

స్పెయిన్లోని ఇతర భాషలు స్పానిష్ భాషతో సహ-అధికారిగా కలిగి ఉన్నాయి:

• బాస్క్ కంట్రీ, నవార్రేలో బాస్క్ (ఇస్కారా);
• కాటలోనియా, బాలెరిక్ దీవులలో వాలెన్సియన్ సమాజంలో (కాటలాన్), విలక్షణమైన ఈ భాషను అధికారికంగా వాలెన్షియన్ (వాలెన్సియా) అని పిలుస్తారు.
• గలీసియాలో గెలీగో (గలేగో)

సాధారణ జనాభాలో 1% బాస్క్ మాట్లాడతారు 2%, కాటలిదాడ్, వాలెన్సియానాలో కాటలినాడ్లో 19%, కామెడిడాడ్ వాలెన్సియాన్‌తో కాటలాన్) మాట్లాడతారు. దీనిని (23% అర్థం చేసుకుంటారు. మాతృభాషగా 9%, వాడుక భాషగా 13% ), గలేషియన్ స్పానిష్లలో 5% వాడుకలో ఉంది.

 

కాటలోనియాలో ఆరన్సియా భాష ( స్థానిక వైవిధ్యమైన అరాన్సెస్ (ఆరాన్స్)) వాడుకలో ఉంది. 2006 నుండి కాటలాన్, స్పానిష్ భాషలతో సహ-అధికారిగా ప్రకటించబడింది. వోల్ డీ అరాన్ కొమార్కాలో సుమారు 6,700 మంది పౌరులకు ఇది వాడుక భాషగా ఉంది. ఇతర అనధికారిక అల్పసంఖ్యాక భాషలలో అస్థిరియో ఒకటి. ఆస్ట్రియాలోని లియోనేస్ గ్రూప్ దీనిని అస్టీరియస్ - ఆస్ట్రియుయ్యూ, బైపుల్ అని పిలుస్తారు. లియోనెసెస్ ( కాస్టిలే అండ్ లియోన్), అర్గోన్ (అరాగానేస్) వంటి ఇతర అల్పసంఖ్యాక భాషలకు ప్రత్యేక గుర్తింపు లేదు.

స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన ఉత్తర ఆఫ్రికా స్పానిష్ నగరం మెలిల్లాలో రిఫ్ బర్బర్ భాష గుర్తించ తగినంత మందికి వాడుక భాషగా ఉంది. మద్యధరా సముద్రతీరంలో ఉన్న ద్వీపాలు, పర్యాటక ప్రాంతాలంతటా పర్యాటకులు, విదేశీ నివాసులు, పర్యాటక సిబ్బంధి ఇంగ్లీష్, జర్మన్ మాట్లాడుతుంటారు.

విద్య

 

స్పెయిన్లో ప్రభుత్వ విద్య ఆరు నుంచి పదహారుల వయస్సు వరకు తప్పనిసరి. ప్రస్తుత విద్యావ్యవస్థను 2006 విద్యా చట్టం, LOE (లే ఓర్గానికా డి ఎడ్యుకేషియన్) లేదా విద్య ప్రాథమిక చట్టం నియంత్రిస్తుంది. 2014 లో కొత్త వివాదాస్పద LOMCE చట్టం (లే ఓర్గానికా పారా లా మెజోరా డి లా కాలిడాడ్ ఎడ్యుకేటివే) లేదా విద్యా వ్యవస్థ అభివృద్ధికి ప్రాథమిక సూత్రం ద్వారా LOE చివరికి పాక్షికంగా సవరించబడింది. దీనిని సాధారణంగా లే లెర్ట్ (wert law) అని పిలుస్తారు. 1970 - 2014 వరకు స్పెయిన్లో ఏడు వేర్వేరు విద్యా చట్టాలు ఉన్నాయి (LGE, LOECE, LODE, LOGSE, LOPEG, LOE, LOMCE). " ఇన్స్టిట్యూసియాన్ లిబెర్ డి ఎన్సెనాన్జా " స్పెయిన్లో సుమారు 1876-1936 మధ్యకాలంలో ఫ్రాన్సిస్కో గైనర్ డి లాస్ రియోస్, గమ్సింస్డో డి అస్కాటేట్ చేత ఒక విద్యా ప్రణాళిక అభివృద్ధి చేయబడింది. ఈ సంస్థను క్రూసిజం తత్వశాస్త్రం ప్రేరేపించింది. స్త్రీవాదం ఉద్యమంలో కాన్సెప్సియన్ అరేనాల్, న్యూరోసైన్స్ లో శాంటియాగో రామోన్ y కాజల్ ఉన్నారు.

ఆరోగ్యం

స్పెయిన్ ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థ (స్పానిష్ నేషనల్ హెల్త్ సిస్టం) ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థచే విశదీకరించబడిన ర్యాంకింగ్లో 7 వ స్థానంలో ప్రపంచంలో ఉత్తమమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది. ఆరోగ్య సంరక్షణ స్పెయిన్ చట్టపరమైన పౌరులకు ప్రభుత్వ, సార్వత్రిక, ఉచితమైనది. మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయం జి.డి.పిలో 9.4%, ఒ.ఇ.సి.డి. సగటున 9.3% కంటే కొద్దిగా ఎక్కువ.

మతం

 

అధికారిక హోదా కలిగి లేనప్పటికీ రోమన్ కాథలిక్కు మతం స్పెయిన్ ప్రధాన మతంగా ఉంది. స్పెయిన్లోని అన్ని ప్రభుత్వ పాఠశాలలలో విద్యార్థులు ఒక మతం లేదా నైతిక తరగతిని ఎంచుకోవాలి. సాధారణంగా పాఠశాలలలో అత్యధికంగా కాథలిజం బోధించబడుతున్నప్పటికీ, బోధించబడుతున్న ఇతర మతాలలో ఇస్లాం, జుడాయిజం,, ఎవాంజ్కల్ క్రిస్టియానిటీ మతం బోధన కూడా చట్టంలో గుర్తించబడుతుంది. 2016 జూన్ నాటికి స్పానిష్ సెంటర్ ఫర్ సోషియోలాజికల్ రీసెర్చ్ అధ్యయనం ప్రకారం 70% స్పానియార్డ్స్ స్వీయ-గుర్తింపుగా కాథలిక్కును ఎంచుకున్నారు, 2% ఇతర విశ్వాసం, దాదాపు 25% ఏ మతాన్ని గుర్తించలేదు. చాలామంది స్పెయిన్ దేశస్థులు మతపరమైన సేవల్లో క్రమంగా పాల్గొనరు. 59% అరుదుగా వెళ్ళడం లేదా చర్చికి వెళ్ళరు, 16% చర్చికి సంవత్సరంలో కొన్ని సార్లు వెళుతుంటారు, 9% నెలకు కొన్నిసార్లు, 15% ప్రతి ఆదివారం లేదా అనేక సార్లు వెళుతుంటారు.. ఇటీవలి పోల్స్, సర్వేలు నాస్తికులు, అజ్ఞేయవాదులు స్పానిష్ జనాభాలో 20% నుంచి 27% వరకు ఉన్నారని తెలియజేస్తున్నాయి.

జనాభాలో సుమారు 9% మంది మతపరమైన సేవలకు నెలకు కనీసం ఒక్కసారి హాజరవుతారు. ఇటీవలి సమాజాలలో స్పానిష్ సమాజం గణనీయంగా మరింత లౌకికంగా మారింది. బలమైన కాథలిక్ అభ్యాసకులుగా ఉన్న లాటిన్ అమెరికన్ వలసదారుల ప్రవాహం కాథలిక్ చర్చి తిరిగి కోలుకోవడానికి సహాయం చేసింది. స్పానిష్ రాజ్యాంగం పాలనలో లౌకికవాదం అలాగే మతం స్వేచ్ఛ వంటివాటిని అనుమతించింది. ఏ మతానికైనా ఒక "రాజనీతి" ఉండాలని దేశంలో మత సమూహాలతో "సహకరించడానికి" అనుమతించడం జరుగుతుంది. ఏదేమైనా, విశిష్ట క్రమరాహిత్యాలు ఇప్పటికీ శాసనంపై దైవదూషణ చట్టం దృష్టిలో నేరాలుగా పరిగణించబడుతుంటాయి. ఇది సిద్ధాంతపరంగా మతాన్ని విమర్శించడాన్ని నేరంగా పరిగణించదు. 2012 నాటికి స్పెయిన్లో దైవదూషణ విచారణ జరిగింది.

స్పెయిన్‌లో స్పానిష్ నలుగురు స్పానిష్ పోపులు ఉన్నారు. మొదటి డమాసస్, మూడవ కాలిక్యుస్, ఆరవ అలెగ్జాండర్, పదమూడవ బెనెడిక్ట్. ప్రొటెస్టెంటిజానికి వ్యతిరేకంగా స్పానిష్ మార్మిక సిద్ధాంతం ఒక ముఖ్యమైన మేధో పోరాటంగా ఉంది. ఇది అరేలా తెరెసా, సంస్కరణవాద సన్యాసినితో ముందుకు సాగింది. లాయోల ఇగ్నేషియస్, ఫ్రాన్సిస్కో జేవియర్ యేసు సొసైటీని స్థాపించారు. 1960 వ దశకంలో థియాలజీ ఉద్యమంలో జెస్యూట్స్ పెడ్రో అరోపె, ఇగ్నాసియో ఎల్లాకురియా లిబరేషన్ ఉన్నారు.

ప్రొటెస్టంట్ చర్చిలలో 12,00,000 మంది సభ్యులు ఉన్నారు. యెహోవాసాక్షులు దాదాపు 1,05,000 ఉన్నారు. దేశంలోని అన్ని ప్రాంతాలలో ఉన్న 133 సమ్మేళనాలలో " ది చర్చి ఆఫ్ జీసెస్ క్రైస్ట్ ఆఫ్ లేటర్ డే సెయింట్స్ " సభ్యులు సుమారు 46,000 మంది ఉన్నారు. మాడ్రిడ్లోని మొరటలాజ్ జిల్లాలో ఒక ఆలయం ఉంది.

స్పెయిన్లోని ఇస్లామిక్ కమ్యూనిటిస్ యూనియన్ చేసిన అధ్యయనంలో స్పెయిన్లో నివసిస్తున్న ముస్లిం నేపథ్యం కలిగిన ప్రజలు సుమారుగా 1,700,000 మంది మొత్తం జనాభాలో 3-4% మంది ఉన్నారు. మొరాకో, ఇతర ఆఫ్రికన్ దేశాల నుండి వచ్చిన వలసదారుల వారసులు చాలామంది ఉన్నారు. వీరిలో 5,14,000 మంది (30%) స్పానిష్ జాతీయత కలిగి ఉన్నారు.

ఇమ్మిగ్రేషన్ ఇటీవల తరంగాలు హిందువులు, బౌద్ధులు, సిక్కులు, ముస్లింల సంఖ్యను పెంచాయి. 1492 లో పునర్నిర్వహణ తరువాత, ముస్లింలు శతాబ్దాలుగా స్పెయిన్లో నివసిస్తున్న వారు కాదు. వాయవ్య ఆఫ్రికాలో 19 వ శతాబ్దలో ఈశాన్య ఆఫ్రికాలో కాలనీ విస్తరణ కారణంగా స్పానిష్ మొరాకో, పశ్చిమ సహారా ప్రాంత ప్రజలను పూర్తి పౌరసత్వంతో అనేకమంది నివాసితులు చేరారు. ఇటీవలి వలసలచే వారి ర్యాంకులను ( అప్పటి మొరాకో, అల్జీరియా) మరింత బలపడ్డాయి.

స్పెయిన్లో 1492 నుండి 19 వ శతాబ్దం వరకు జుడాయిజం బహిష్కరించబడింది. తరువాత యూదులు మళ్ళీ దేశంలో ప్రవేశించడానికి అనుమతించారు. ప్రస్తుతం స్పెయిన్లో సుమారు 62,000 యూదులు ఉన్నారు. వీరు మొత్తం జనాభాలో 0.14% మంది ఉన్నారు. గత శతాబ్దంలో చాలామంది వచ్చారు. కొంతమంది పూర్వం స్పానిష్ యూదుల వారసులు ఉన్నారు. బహిష్కరణకు ముందు దాదాపు 80,000 యూదులు తాము స్పెయిన్లో నివసించినట్లు భావిస్తున్నారు. అయితే జ్యూయిష్ ఎన్సైక్లోపెడియా నివేదిక ప్రకారం గరిష్ఠంగా 8,00,000 కంటే అధికం కనిష్ఠంగా 235,000 ల సంఖ్య ఉండవచ్చని సూచిస్తుంది. 1,65,000 మందికి బహిష్కరించబడ్డారని లేదా 2,00,000 కంటే తక్కువగా బహిష్కరించబడినట్లు సూచిస్తున్నారు. 1391 పోగ్రామ్స్ తరువాత తక్కువ సంఖ్యలో మినహాయింపులు ఇవ్వబడ్డాయి. ఇతర వనరులు సుమారుగా 2,00,000 మంది 1391 తరువాత 1,00,000 మందిని బహిష్కరించినట్లు సూచిస్తున్నాయి.

సాంస్కృతికంగా స్పెయిన్‌ను ఒక పాశ్చాత్య దేశంగా భావించవచ్చు. స్పానిష్ జీవితం దాదాపు ప్రతి అంశాన్ని రోమన్ వారసత్వంతో విస్తరించింది. ఇది ఐరోపా ప్రధాన దేశాలలో స్పెయిన్‌ను ఒకటిగా చేసింది. స్పానిష్ సంస్కృతిలో కాథలిక్కులతో బలమైన చారిత్రక సంబంధాలు ఉన్నాయి. ఇది దేశం రూపకల్పన తదుపరి గుర్తింపులో కీలక పాత్ర పోషించింది. స్పానిష్ కళలు, నిర్మాణకాళ, వంటకాలు, సంగీతాలను విదేశీ ఆక్రమణదారుల తరువాతి తరంగాలు రూపకల్పన చేసాయి. అలాగే దేశంలోని మధ్యధరా వాతావరణం, భౌగోళికం కూడా రూపకల్పనలో భాగస్వామ్యం వహించాయి. శతాబ్దాలుగా ఉన్న కాలనీల శకంలో స్పానిష్ ప్రపంచ భాష, సంస్కృతి ప్రపంచం అంతటా విస్తరించింది. స్పెయిన్ సామ్రాజ్యం విస్తరణ కారణంగా తన సామ్రాజ్యంలోని దేశాల నుండి సాంస్కృతిక, వాణిజ్య ఉత్పత్తులను స్వీకరించింది.

ప్రపంచ వారసత్వ సంపద

 

 

 

 

 

 

ఇటలీ (53), చైనా (52) తరువాత ప్రపంచంలో అత్యంత అధికంగా ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాలు ఉన్న దేశం స్పెయిన్ (మూడవ స్థానంలో ఉంది). ప్రస్తుతం ఇది 46 గుర్తించబడిన సైట్లను కలిగి ఉంది. ఫ్రాన్స్‌తో భాగస్వామ్యం చేయబడిన పైరేనాస్లోని మోంటే పెర్డిడో ప్రకృతి దృశ్యంతో సహా, పోర్చుగల్‌తో పోర్చుగల్ భాగస్వామ్యం వహిస్తున్న కోయ వ్యాలీ, సీగ వెర్డే చరిత్రపూర్వ రాక్ ఆర్ట్ సైట్లు, కాయో వాలీ, గార్డె, స్లోవేనియాతో భాగస్వామ్యం వహిస్తున్న మెర్క్యురీ వారసత్వం ప్రాంతం, ఐరోపాతో భాగస్వామ్యం వహిస్తున్న ప్రాచీన ప్రిమెవెల్ బీచీ ఉన్నాయి. అదనంగా స్పెయిన్లో అంతర్భాగమైన 14 సాంస్కృతిక వారసత్వం లేదా "హ్యూమన్ ట్రెజర్స్" ఉన్నాయి. క్రొయేషియాతో కలిసి " యునెస్కో ఐటంగోబుల్ కల్చరల్ హెరిటేజ్ లిస్ట్ " ఆధారంగా స్పెయిన్ ఐరోపాలో మొదటి స్థానంలో ఐరోపాలో ఉంది.

• 1984 - అల్హాంబ్రా, జనరలైఫ్, అల్బాజిన్ (గ్రెనడా, అండలుసియా).
• 1984 - బర్రోస్ కేథడ్రల్ (బర్రోస్, కాస్టిలే-లియోన్).
• 1984 - కొర్డోబా చారిత్రక కేంద్రం (కొర్డోబా, అండలూసియా).
• 1984 - ఎల్ ఎస్కోరియల్ మొనాస్టరీ, రాయల్ సైట్ (మాడ్రిడ్).
• 1984 - అంటోని గాడి నిర్మాణాలు (బార్సిలోనా, కాటలోనియా).
• 1985 - అల్టమిరా గుహ, ఉత్తర స్పెయిన్ పాలేయోలిథిక్ కేవ్ ఆర్ట్ (అస్టురియస్, బాస్క్యూ కంట్రీ, కాంటాబ్రియా ప్రాంతాలు).
• 1985 - ఒవియోడో, అస్టురియస్ రాజ్యం స్మారక చిహ్నాలు (అస్టురియస్).
• 1985 - ఎక్స్ట్రా-మూరోస్ చర్చిలతో ఓల్డ్ టౌన్ ఎవిలా (ఎవిలా, కాస్టిలే-లియోన్).
• 1985 -ఓల్డ్ టౌన్ సెగోవియా, కందకం (సెగోవియా, కాస్టిలే-లియోన్).
• 1985 - శాంటియాగో డి కొమ్పోస్టేలా (ఓల్డ్ టౌన్) (ఎ కొరునా, గలీసియా).
• 1986 - గరజోనే నేషనల్ పార్క్ (లా గోమేరా, శాంటా క్రుజ్ డి టెనెరిఫే, కానరీ దీవులు).
• 1986 - చారిత్రాత్మక నగరం టోలెడో (టోలెడో, కాస్టైల్-లా మంచా).
• 1986 - ఆరగాన్ ముడెజార్ ఆర్కిటెక్చర్ (ఆరగాన్లోని టెర్యూల్, జారాగోజా ప్రావిన్స్).
• 1986 - ఓల్డ్ టౌన్ కాసియెస్ (కాసేస్, ఎక్స్ట్రామడ్యూర).
• 1987 - సెవిల్లెలోని కేథడ్రల్, అల్కాజార్, ఆర్కివో డి ఇండియాస్ (సెవిల్లె, అండలూసియా).
• 1988 - పురాతన నగరం సాలమంకా (సాలమంకా, కాస్టిలే-లియోన్).
• 1991 - పోబ్లెట్ మొనాస్టరీ (టర్రగోనా, కాటలోనియా).
• 1993 - మెరిడాలోని పురావస్తు ప్రాంతం (బాడాజోజ్, ఎక్స్ట్రీమడురా).
• 1993 - శాంటియాగో డి కాంపోస్తెల ( బుర్గోస్, లియోన్, పాలెన్సియా ఇన్ కాస్టిలే-లియోన్ ప్రాంతాలు; కొరన, లూసియాలో గలిసియా, లా రియోజ, నవార్రే, హుస్కా ప్రాంతాలు ఆరగాన్).
• 1993 - రాయల్ మొనాస్టరీ ఆఫ్ శాంటా మారియా డి గ్వాడాలూపే (కాసియెస్, ఎక్స్ట్రమదురా).
• 1994 - డొనానా నేషనల్ పార్క్ (కాడిజ్, హ్యూలెవా సెల్వెల్ ప్రాంతాలు; ఆండలూసియా).
• 1996 -చారిత్రాత్మక క్యున్కా వాల్డ్ టౌన్ (కున్కా, కాస్టిలే-లా మంచా).
• 1996 - వాలెన్సియా సిల్క్ ఎక్స్ఛేంజ్ (వాలెన్సియా).
• 1997 - లాస్ మెడులాస్ (లియోన్, కాస్టైల్-లియోన్).
• 1997 - బార్సిలోనాలోని పాలవు డి లా మక్సికా కటలానా, హాస్పిటల్ డే సంత్ పావ్ (బార్సిలోనా, కాటలోనియా).
• 1997 - పిరినోస్ - మోంటే పెర్డిడో (హుస్కా, ఆరగాన్ - స్పానిష్ భాగంలో ఉన్నాయి. మిడి-పైర్నెనెస్, ఆక్విటైన్ - ఫ్రెంచ్ భాగం). (ఫ్రాన్స్‌తో భాగస్వామ్యం చేయబడింది).
• 1997 - సాన్ మిల్లన్ యుసో, సుసో మొనాస్టరీస్ (లా రియోజా).
• 1998 (2010) - కాయో లోయలో చరిత్రకు పూర్వం సృష్టించిన రాతి కళాఖండాల ప్రాంతం (గార్డ, నార్ట రీజియన్ - పోర్చుగీసు భాగం), సీగ వెర్డే (సలామంకా, కాస్టిలే-లియోన్ - స్పానిష్ భాగం). (పోర్చుగల్‌తో భాగస్వామ్యం చేయబడింది).
• 1998 - ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంపై ఐబేరియన్ మెడిటేరియన్ బేసిన్; రాతి కళాఖండాల ప్రాంతాలు (ఆండలూషియా, ఆరగాన్, కాస్టైల్-లా మంచా, కాటలోనియా, ముర్సియా, వాలెన్సియా ప్రాంతాలు).
• 1998 - యూనివర్సిటీ అండ్ హిస్టారిక్ ప్రిన్సిక్ట్ ఆఫ్ అల్కాలా డే హెనారెస్ (మాడ్రిడ్).
• 1999 - ఐబిజా, జీవవైవిధ్యం సంస్కృతి (ఇబిజా, బాలెరిక్ దీవులు).
• 1999 - శాన్ క్రిస్టోబల్ డి లా లగున (టెనెరిఫే, శాంటా క్రుజ్ డి టెనెరిఫే, కానరీ దీవులు).
• 2000 - తారాకోకో పురావస్తు ప్రదేశం (తారాగానో, కాటలోనియా).
• 2000 - అటపుర్కా; పురావస్తు ప్రాంతం (బర్రోస్, కాస్టిలే-లియోన్).
• 2000 - వల్ డి బోయి; కాటలాన్ రోమనెస్క్ చర్చ్స్ (లలిడా, కాటలోనియా).
• 2000 - ఎల్చే పాల్మెరల్ (అలికేంటే, వాలెన్సియా).
• 2000 - లుగో లోని రోమన్ గోడలు (లుగో, గలీసియా).
• 2001 - అరన్యూజ్ సాంస్కృతిక ప్రాంతం (మాడ్రిడ్).
• 2003 - రెబెడా, యు బెయిజా (జానే, అండలుసియా) పునరుజ్జీవనోద్యమ స్మారకసమావేశాలు.
• 2006 - విజ్కాయ బ్రిడ్జ్ (బిస్కే, బాస్క్ కంట్రీ).
• 2007 - టెయిడ్ నేషనల్ పార్క్ (టెనెరిఫే, శాంటా క్రుజ్ డి టెనెరిఫే, కానరీ దీవులు).
• 2009 - హెర్క్యులస్ టవర్ (ఎ కొరునా, గలీసియా).
• 2011 - ప్రకృతి దృశ్యం సెరా డి ట్రాముట్టన (మజోర్కా, బాలెరిక్ దీవులు).
• 2012 - మెర్క్యురీ వారసత్వం. అల్మడెన్ (సియుడాడ్ రియల్, కాస్టిలే-లా మంచా - స్పానిష్ భాగం), ఇడ్రియా (స్లొవేనే లిటోరాల్ - స్లోవేనియన్ భాగం). (స్లొవేనియాతో భాగస్వామ్యం చేయబడింది).
• 2016 - ఆంటెక్వెరా డోల్మెన్స్ సైట్ (ఆంటెక్వెరా, అండలూసియా).
• 2017 - పురాతన, ప్రధానాభివృద్ధి బీచ్ అడవులు (6 సైట్లు: నవార్రె, కాస్టేల్-లా మంచా, మాడ్రిడ్, కాస్టిలే అండ్ లియోన్ కమ్యూనిటీ) (ఐరోపాలోని ఇతర దేశాలతో కూడా భాగస్వామ్యం చేయబడింది).
• 2018 - మదీనా అజాహారా; కాలిఫేట్ సిటీ (కొర్డోబా, అండలూసియా).

సాహిత్యం

 

స్పెయిన్లో ముస్లిం, యూదు, క్రైస్తవ సంస్కృతుల కలయిక సుసంపన్నంగా ఉంటుంది. అదే సమయంలో స్థానిక భాషల శృంగార ఆధారిత సాహిత్యం అదేసమయంలో దీనిలో మైమోనిడెస్, అవర్రోస్, ఇతరులు పనిచేశారు. ఖార్జాస్ (జర్చాస్).

 

రీకాన్‌క్విస్టా సమయంలో ఇతిహాస పద్యం కాంటర్ డి మియో సిడ్ నిజమైన వ్యక్తి గురించి- యుద్ధాలు, విజయాల గురించి, రోజువారీ జీవితాల గురించి వ్రాశారు. టిరెంట్ లా బ్లాన్చ్ వాలెన్సియన్లో వాలెన్సియన్ చైర్విక్రిక్ శృంగార నవలను రాసినది.

మధ్యయుగ కాలం నుండి వచ్చిన ఇతర ప్రధాన నాటకాలలో మోస్టెర్ డి జగ్లరియ, మాసెటర్ డి క్లీరెసియా, కాప్లాస్ పో లా మురే డి సు పడ్రే లేదా ఎల్ లిబ్రో డి బీన్ అమోర్ (ది బుక్ అఫ్ గుడ్ లవ్).

పునరుజ్జీవనోద్యమంలో లా సిలెస్టినా, ఎల్ లాజరిల్లో డే టోర్మేస్ ప్రధాన నాటకాలు ప్రదర్శించబడ్డాయి. లూయిస్ డి లియోన్, సాన్ జువాన్ డి లా క్రజ్, శాంటా తెరిసా డి జీసస్ వంటి వారు కవిలతో అత్యధికంగా మత సాహిత్యం సృష్టించబడింది.

స్పానిష్ సంస్కృతికి బారోక్యూ అత్యంత ముఖ్యమైన కాలంగా ఉంది. ఈ సమయంలో మిగెల్ డే సెర్వంటెస్ చేత ప్రసిద్ధి చెందిన డాన్ క్విజోటో డి లా మంచా వ్రాయబడింది. కాలంలో ఇతర రచయితలు: ఫ్రాన్సిస్కో డి క్యూవేడో, లోప్ డి వేగా, కాల్డెరాన్ డి లా బార్కా లేక తిర్సో డి మోలినా.

ఎన్లైట్మెంటు యుగంలో లియాండ్రో ఫెర్నాండెజ్ డి మొరటిన్, బెనిటో జెరోనిమో ఫెజూ, గాస్పర్ మెల్కోర్ డి జోవెల్లనోస్ (లియాండ్రో ఫెర్నాండెజ్ డి మొరటిన్) మొదలైన పేర్లను కనుగొన్నారు.

రొమాంటిసిజమ్ సందర్భంగా, జోస్ జోర్రిల్లా యూరోపియన్ సాహిత్యంలో సృష్టించిన " డాన్ జువాన్ టెనోరిలోని " పాత్ర ఐరోపియన్ సాహిత్యంలో చిరస్థాయిగా నిలిచింది. ఈ కాలం తరువాత వచ్చిన ఇతర రచయితలలో గుస్తావో అడాల్ఫో బెకేర్, జోస్ డి ఎస్ప్రొన్సెసిడా, రోసాలియా డి కాస్ట్రో ( మారియానో ​​జోస్ డి లార్రా) ప్రాధాన్యత వహించారు.

రియలిజంలో బెనిటో పెరెజ్ గాల్డోస్, ఎమీలియా పార్డో బజాన్, లియోపోల్డో అలస్ (క్లారిన్), కొన్సెప్సియాన్ ఎరీనాల్, విసెంటే బ్లోస్కో ఇబినెజ్, మెనేన్డెజ్ పెలయో మొదలైన పేర్లను కనుగొన్నారు. వాస్తవికత సమకాలీన జీవితం, సమాజం 'వర్ణనలు' గా ఇచ్చింది. సాధారణ "వాస్తవికత" ఆత్మలో, వాస్తవిక రచయితలు రొమాంటిక్, ఊహాజనిత రచనలు కాకుండా రోజువారీ సామాన్యుల జీవనశైలి అనుభవాలను చిత్రీకరించారు.

" 1898 జనరేషన్ "గా పిలువబడిన సమూహం 1898 లో యు.ఎస్. తుపాకుల ద్వారా క్యూబాలో స్పెయిన్ విమానాల నాశనానికి చిహ్నంగా గుర్తించబడింది. ఇది స్పెయిన్లో ఒక సాంస్కృతిక సంక్షోభాన్ని ప్రేరేపించింది. 1898 లో జరిగిన "విపత్తు" రచయితలు రెగెనెరియోనిసోమో సాహిత్య శీర్షికలో ఆచరణాత్మక రాజకీయ, ఆర్థిక, సామాజిక పరిష్కారాలు శోధించేదిశగా వ్యాసపరంపర వెలువడడానికి దారితీసింది. యువ రచయితల బృందంలోని మిగ్యుఎల్ డి యునామనో, పియో బరోజ, జోస్ మార్టినెజ్ రూయిజ్ (అజోరిన్) వంటి రచయితలను విపత్తు, దాని సాంస్కృతిక ప్రతిఘటనలు, రూపాన్ని, కంటెంటును ప్రభావితం చేస్తూ లోతైన మరింత రాడికల్ సాహిత్య మార్పును ప్రేరేపించాయి. ఈ రచయితలు రామోన్ డెల్ వల్లే-ఇన్లన్, ఆంటోనియో మాచాడో, రమిరో డి మేజటు, ఏంజెల్ గనివెట్ వంటి వారిని " జనరేషన్ ఆఫ్ 98 " గుర్తించారు.

ది జనరేషన్ ఆఫ్ 1914 (నొవెసెంటిస్మొ '98) తర్వాతి కాలంలో స్పానిష్ రచయితల "తరం" అప్పటికే ప్రశ్నార్థకంగా ఉన్న అటువంటి పదజాలం విలువను ప్రశ్నిస్తుంది. 1914 నాటికి మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సంభవించిన తరువాత తరం మొదటి ప్రధాన కథనం ప్రచురణ జోస్ ఒట్టెగా య గాసేట్ - తరువాత కొంతమంది యువ రచయితలు స్పానిష్ సాంస్కృతిక సాహిత్యంలో తమ స్థానం పదిలపరచుకున్నారు.

రచనారంగంలో కవి జుయాన్ రామోన్ జెమెనెజ్, విద్యావేత్తలు, వ్యాసరచయితలు రామోన్ మెనెండెజ్ పిడల్, గ్రెగోరియో మరానాన్, మాన్యువల్ అజానా, మరియా జాంబ్రానో, యుగెనీ డి'ఓర్స్, క్లారా కాంపోమోమర్, ఒర్టెగా వై గసేట్ నవలా రచయితలు గాబ్రియెల్ మిరో, రామోన్ పెరెజ్ డి అయల, కవి జావా రామోన్ జిమేనేజ్, రామోన్ గోమెజ్ డి లా సెర్న ఆధిక్యత వహిస్తున్నారు.

సాల్వడార్ డి మాడరియాగా మరొక ప్రముఖ మేధాసంపన్నత కలిగిన రచయిత, కాలేజ్ ఆఫ్ యూరోప్ వ్యవస్థాపకులలో ఒకరుగా ఉన్నారు.

1927 తరంలో కవులు పెడ్రో సాలినాస్, జార్జ్ గుల్లిన్, ఫెడెరికో గార్సియా లోర్కా, విసెంటే అలీక్సాండ్రే, డామాసో అలోన్సో ప్రాధాన్యత వహించారు. అందరూ వారి జాతీయ సాహిత్య వారసత్వం విద్వాంసులుగా ఉన్నారు.

 

20 వ శతాబ్ద రెండవ అర్ధ భాగంలో ( '36 తరానికి చెందిన ) కేమిలో జోసే సెలా,మిగ్యూల్ డెలిబెస్లో అనే ఇద్దరు ప్రధాన రచయితలు సాహిత్యంలో నోబెల్ పురస్కారం అందుకున్నారు. అనేకమంది నోబుల్ గ్రహీతలు ఉన్న దేశాలలో స్పెయిన్ ఒకటి. లాటిన్ అమెరికన్ గ్రహీతలలో ఒకరు స్పానిష్ భాషా సాహిత్యంలో రచన చేసాడు. స్పానిష్ రచయితలు: జోస్ ఎకేగరే, జాసినో బెనవెంటె, జువాన్ రామోన్ జిమెనెజ్, విన్సెంట్ అలీక్సాండ్రే, కేమిలో జోసే సెలా. పోర్చుగీసు రచయిత జోస్ సరామాగో కూడా బహుమతిని అందుకున్నాడు. స్పెయిన్లో అనేక సంవత్సరాలు నివసించిన అతను పోర్చుగీసు, స్పానిష్ భాషలను మాట్లాడగలడు. సారామాగో తన ఇబెరిస్టు ఆలోచనలచేత బాగా పేరు పొందింది.

'50 జనరేషన్ కూడా పౌర యుద్ధం పిల్లలుగా పిలువబడ్డారు. వీరిలో జొయా గిల్ డి బైడ్మా, జువాన్ గోయ్టిసలో, కార్మెన్ మార్టిన్ గాట్, అనా మారియా మటుట్, జువాన్ మార్సే, బ్లస్ డి ఒట్టెరో, గాబ్రియేల్ సెలయా, ఆంటోనియో గమోనానా, రాఫెల్ సాంచెజ్ ఫెర్సిసోయో లేదా ఇగ్నాసియో అల్ల్డోకో మొదలైన రచయితలు ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు.

ప్రీమియమ్ ప్లానెట్ డి నెవెలా, మిగ్యుఎల్ డే సెర్వంటెస్ పురస్కారం స్పానిష్ సాహిత్యంలో ప్రస్తుతం రెండు ప్రధాన పురస్కారాలుగా ఉన్నాయి

ఫిలాసఫీ

రోమన్ సామ్రాజ్యం సమయంలో సెనెకా తాత్వికవేత్తగా ప్రఖ్యాతి గడించాడు.

అల్-అండాలస్ సమయంలో ముస్లిం, యూదు, క్రైస్తవ తత్వవేత్తలు అభివృద్ధి చెందారు. ఇబ్న్ అరబీ, ఎవెరోరోస్, మైమోనిడెస్ ఇదే.

మధ్య యుగాలలో రామన్ లల్ల్ ను మేము కనుగొన్నారు.

పునరుజ్జీవన సమయంలో మానవతావాది లూయిస్ వైవ్స్. అలాగే ఫ్రాన్సిస్కో డి విటోరియా, బార్టోలోమ్ డి లాస్ కాసాస్ తత్వవేత్తలుగా గుర్తించబడ్డారు.

తరువాత స్పెయిన్లో ఎన్లైట్మెంటు యుగం ప్రవేశించింది. ఇతర ఐరోపా దేశాల్లో ఇది బలహీనంగా ఉంది. కానీ 19వ శతాబ్దంలో ఉదారవాదం ఆలోచనలు స్పానిష్ సమాజంలోకి ప్రవేశించాయి. శతాబ్దం చివరలో ఫ్రాన్సిస్కో పై ఐ మార్గల్, రికార్డో మెల్ల, ఫ్రాన్సిస్కో ఫెర్రర్ గార్డియా వంటి ఆలోచనాపరులు సోషలిస్టు, లిబర్టేరియన్ ఆలోచనలు మేధావంతంగా బలంగా ఉన్నాయి.

20వ శతాబ్దం మొదటి అర్ధభాగంలో ప్రముఖ తత్వవేత్తలు మరియా జాంబ్రానో, జోస్ ఒట్టెగా య గసేట్ వంటి తత్వవేత్తలుగా గుర్తించబడ్డారు.

సమకాలీన తత్వవేత్తలు ఫెర్నాండో సావెటర్, అడేలా కోర్టినా అపోరోఫాబియా సృష్టికర్తలుగా గుర్తింపు పొందారు.

కళలు

స్పెయిన్ కళాకారులు వివిధ యూరోపియన్, అమెరికన్ కళాత్మక ఉద్యమాల అభివృద్ధిలో చాలా ప్రభావవంచూపారు. చారిత్రక, భౌగోళిక, తరాల వైవిధ్యం స్పానిష్ కళ మీద అత్యంత గొప్ప ప్రభావం చూపింది. మధ్యధరా వారసత్వంతో గ్రెకో-రోమన్, కొంతమంది మూరిష్ కళాకారులు స్పెయిన్లో (ముఖ్యంగా అండలూసియాలో) ఇప్పటికీ ప్రభావం చూపుతోంది. పునరుజ్జీవనం బరోక్, నియోక్లాసికల్ కాలాల్లో యూరోపియన్ కళలు (ఇటలీ, జర్మనీ, ఫ్రాన్స్) స్పెయిన్ కళలను ప్రభావితం చేసాయి. ఉన్నాయి. ప్రీ-రోమనెస్క్ ఆర్టు, ఆర్కిటెక్చర్, హేర్రేరియన్ ఆర్కిటెక్చర్, ఇసాబెల్లైన్ గోతిక్ వంటి అనేక ఇతర ఆటోచ్టోనస్ కళాశైలులు ఉనికిలో ఉన్నాయి.

గోల్డెన్ ఏజ్ సమయంలో ఎల్ గ్రెకో, జోస్ డి రిబెరా, బార్టోలోమే ఎస్టేబాన్ మురిల్లో, ఫ్రాన్సిస్కో జర్బరాన్ వంటి చిత్రకారులు గుర్తించబడ్డారు. బారోక్ కాలంలో కూడా డిగో వెలాజ్‌క్వెజ్ లాస్ మెనినాస్, లాస్ హాలిడేడాస్ వంటి అత్యంత ప్రసిద్ధ స్పానిష్ చిత్రాలను సృష్టించాడు.

సమకాలీన చారిత్రాత్మక కాలంలో ఫ్రాన్సిస్కో గోయా స్పానిష్ స్వాతంత్ర్య యుద్ధం, ఉదారవాదులు నిరంకుశవాదుల మధ్య పోరాటాలు చిత్రీకరించబడ్డాయి.

జోక్విన్ సొరోల్ల ఒక ప్రసిద్ధ ఇంప్రెషనిస్ట్ చిత్రకారుడుగా పేరుపొందాడు. ఆధునికవాద కళా ఉద్యమానికి చెందిన వారిలో పాబ్లో పికాస్సో, సాల్వడార్ డాలీ, జువాన్ గ్రిస్, జోన్ మిరోతో మొదలైన అనేక మంది ప్రముఖ స్పానిష్ చిత్రకారులు ఉన్నారు.

శిల్పకళ

 

ప్లాట్రెస్‌క్యూ శైలి 16 వ శతాబ్దం ప్రారంభం నుండి శతాబ్దం చివరి మూడవ భాగం వరకు విస్తరించింది. ఈ శైలిప్రభావం గొప్ప స్పానిష్ కళాకారుల రచనలలో విస్తరించింది. అలోన్సో బెరూగుటే (వల్లాడొలిడ్ స్కూల్) ను "ప్రిన్స్ ఆఫ్ స్పానిష్ స్కల్ప్చర్" అని అంటారు. అతని ప్రధాన కళాఖండాలలో టోలెడో కేథడ్రల్, కాథెడ్రల్ లోని కార్డినల్ తవేర సమాధి, శాంటా ఉర్సుల చర్చిలోని బలిపీఠం, బలిపీఠం ఎగువ దుకాణాలు ఉన్నాయి. ఇతర శిల్పులు బార్టోలోమీ ఓర్డోనిజ్, డియెగో డి సిలో, జువాన్ డి జూని, డామియన్ ఫర్మెంట్ ప్రాముఖ్యత వహిస్తున్నారు.

ప్రత్యేకమైన నైపుణ్యం ఉన్న రెండు పాఠశాలలు:జువాన్ మార్టినెజ్ మోంటానాస్‌కు చెందిన సెవిల్లే పాఠశాల ఉంది. అత్యంత ప్రసిద్ధిచెందిన కళాఖండాలలో క్రుసిఫిక్స్, కేథడ్రాల్ ఆఫ్ సెవిల్లె, వేర్గారాలో సెయింట్ జాన్; గ్రెనడా స్కూల్, అలోన్సో కానో చెందినది. ఎవరికి ఒక ఇమ్మాక్యులేట్ కాన్సెప్షన్, వర్జిన్ ఆఫ్ రోజరీ ఆపాదించబడ్డాయి.

ఇతర ప్రఖ్యాత శిల్పులలో పెడ్రో డి మేన, పెడ్రో రోల్డాన్, అతని కుమార్తె లూయిసా రోల్డాన్, జువాన్ డి మెసా, పెడ్రో డ్యూక్ కార్నెజోలు ఇతర ప్రసిద్ధ అండలుసియన్ బరోక్ మొదలైన శిల్పులు ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు. 20 వ శతాబ్దంలో అత్యంత ముఖ్యమైన స్పానిష్ శిల్పులు జూలియా గొంజాలెజ్, పాబ్లో గర్గాల్లో, ఎడ్వర్డో చిల్దాడా, పాబ్లో సెరానో ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు.

చలనచిత్రాలు

 

స్పానిష్ చిత్రరంగం పాన్స్ లాబిరింత్, వోల్వర్ వంటి ఇటీవల చిత్రాలకు ఆస్కార్లతో సహా ప్రధాన అంతర్జాతీయ పురస్కారాలను స్వీకరించి విజయాన్ని సాధించింది. స్పానిష్ సినిమా సుదీర్ఘ చరిత్రలో గొప్ప చిత్రనిర్మాత లూయిస్ బున్యుఎల్ ప్రపంచ గుర్తింపు సాధించిన మొట్టమొదటి వ్యక్తిగా గుర్తింపు పొందాడు. 1980లలో పెడ్రో అల్మోడోవర్ (లా మొవిడా మాడ్రిలెనా). " కరో జిమేనేజ్లో "లో మారియో కాముస్, పిలార్ మిరో కలిసి పనిచేశారు. స్పానిష్ చిత్రరంగంలో సెగుండో డి చోమోన్, ఫ్లోరియన్ రే, లూయిస్ గార్సియా బెర్లాంగా, కార్లోస్ సౌరా, జూలియో మెడెమ్, ఇసాబెల్ కోయిలెత్, అలెజాండ్రో అమ్నాబార్, ఇసియర్ బొల్లిన్, బ్రదర్స్ డేవిడ్ ట్రూబా, ఫెర్నాండో ట్రూబా వంటి దర్శకులతో చిత్రరంగ అంతర్జాతీయ విజయాన్ని సాధించింది. నటీమణులు సారా మాంటియేల్, పెనెలోప్ క్రజ్ అలాగే ఆంటొనియో బాండెరాస్ హాలీవుడ్ నటులు అయిన వారిలో ఉన్నారు. స్పెయిన్లో వల్లాడొలిల్డ్, శాన్ సెబాస్టియన్ ఇంటర్నేషనల్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్స్ అత్యంత పురాతనమైనవి. సినిమాలు: టాక్ టు హర్

నిర్మాణకళ

దాని చారిత్రక, భౌగోళిక వైవిధ్యాలు స్పానిష్ నిర్మాణశైలిని ప్రభావితం చేసింది. రోమన్లచే స్థాపించబడిన ముఖ్యమైన ప్రావిన్షియల్ నగరం, విస్తృతమైన రోమన్ యుగ స్థాపనతో కోర్డోబా సాంస్కృతిక రాజధానిగా మారింది. ఇస్లామిక్ ఉమయ్యాద్ రాజవంశం సమయంలో ఉత్తమ అరబిక్ శైలి నిర్మాణాలు నిర్మించబడ్డాయి. తరువాతి ఇస్లామిక్ వంశీయులు అరబ్ శైలి నిర్మాణాలను వరుసగా అభివృద్ధి చేసారు. ఇది నాస్రిడ్తో ముగిసింది. ఇది గ్రెనడాలోని ప్రసిద్ధ ప్యాలెస్ భవనసముదాయాన్ని నిర్మించింది.

అదే సమయంలో క్రైస్తవ రాజ్యాలు క్రమంగా వారి సొంత శైలులను ఆవిర్భవించాయి; సమకాలీన ప్రధాన స్రవంతి యురోపియన్ శిల్పకళాత్మక ప్రభావాల నుండి మధ్యయుగ యుగాలలో కొంతకాలం వేరుచేయబడినప్పుడు ముందుగా రోమనెస్క్ శైలిని అభివృద్ధి చేసారు. తరువాత రోమనెస్క్, గోతిక్ స్ట్రీం లను విలీనం చేశారు. అప్పటికి గోతిక్ శైలి అసాధారణ అభివృద్ధి అయింది. మొత్తం భూభాగం అంతటా ఇది అనేక సందర్భాల్లో నిర్మించబడింది. 12 వ శతాబ్దం నుండి 17 వ శతాబ్దం వరకు ముడెజార్ శైలి, అరబ్ శైలి మూలాంశాలు, నమూనాల అంశాలను యూరోపియన్ వాస్తుశిల్పాలలో విలీనం చేసి అభివృద్ధి చేయబడింది.

అకాడెమిక్ ఆవరణలో ఆధునికశైలి 20 వ శతాబ్దం నిర్మాణరంగంలో ప్రవేశించింది. బార్సిలోనాలో ఆధునికశైలి అని పిలువబడే ఒక ప్రభావవంతమైన శైలి అనేక ముఖ్యమైన వాస్తుశిల్పులను ఉత్పత్తి చేసింది. వీరిలో గౌడి ఒకరు. అంతర్జాతీయ శైలి గాటెపాక్ వంటి సమూహాలచే నిర్వహించబడింది. స్పెయిన్ ప్రస్తుతం సమకాలీన నిర్మాణంలో ఒక విప్లవాన్ని ఎదుర్కొంటోంది. రాఫెల్ మోనియో, శాంటియాగో కలాట్రావ, రికార్డో బోఫిల్ వంటి అనేక మంది స్పానిష్ వాస్తుశిల్పులతో అనేక మంది ఇతరులు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రసిద్ధి చెందారు.

సంగీతం , నృత్యం

 

విదేశాలలో తరచుగా స్పానిష్ సంగీతం ఫ్లామెంకొ సంగీతానికి పోలినట్లు భావించబడుతుంది. ఇది ప్రజాదరణ పొందిన విశ్వాసానికి విరుద్ధంగా వెస్ట్ అన్డలూసియన్ సంగీత శైలిని సూచిస్తూ వివాదాస్పదంగా పరిగణించబడుతుంది కనుక ఆ ప్రాంతం వెలుపల విస్తృతంగా వ్యాపించదు. ఆరగాన్, కాటలోనియా, వాలెన్సియా, కాస్టిల్, బాస్క్యూ కంట్రీ, గలిసియా, కాన్టబ్రియా, అస్టురియస్లలో వైద్యమైన ప్రాంతీయ జానపద సంగీతశైలులు వాడుకలో ఉన్నాయి. పాప్, రాక్, హిప్ హాప్, హెవీ మెటల్ కూడా ప్రజాదరణ పొందాయి.

సాంప్రదాయిక సంగీత రంగంలో స్పెయిన్‌లో సంగీత దర్శకులైన ఐజాక్ అల్బెనిజ్, మాన్యువల్ డే ఫాల్లా, ఎన్రిక్ గ్రానాడోస వంటి సంగీత పలువురు సంగీత దర్శకులు ఉన్నారు. ప్లాటిడో డొమింగో, జోస్ కరేరాస్, మోంట్సెరాట్ కాబల్లె, అలిసియా డి లారోచా, అల్ఫ్రెడో క్రౌస్, పాబ్లో కాసల్స్, రికార్డో విన్స్, జోస్ ఇతర్బి, పాబ్లో డి సరాసటే, జోర్డి సవాల్, తెరెసా బెర్గాన్జా వంటి గాయకులు ఉన్నారు. స్పెయిన్లో ఆర్కెస్ట్రా సింఫొనికా డి బార్సిలోనా, ఆర్కెస్ట్రా నాసినల్ డి ఎస్పనా, ఆర్కెస్ట్రా సిన్ఫోనికా డి మాడ్రిడ్లతో సహా నలభై వృత్తిపరమైన ఆర్కెస్ట్రాలు ఉన్నాయి. ప్రధానంగా ఒపేరా హౌసెస్‌ల్‌లో టీట్రో రియల్, గ్రాన్ టీట్రే డెల్ లిసెయు, టీట్రో అరియగా, ఎల్ పలా డి ఆర్ ఆర్య రెనా సోఫియా ఉన్నాయి.

 

అంతర్జాతీయంగా గుర్తించబడిన వేసవి సంగీత ఉత్సవం " సన్సార్ " కొరకు ప్రతి సంవత్సరం స్పెయినుకు వేల సంఖ్యలో పర్యాటకులు వెళుతుంటారు. ఇది తరచూ అభివృద్ధి చెందుతున్న పాప్, టెక్నో చర్యలను కలిగి ఉంటుంది. బెనిససిం ఉత్సవంలో ప్రత్యామ్నాయ రాక్, నృత్య ప్రదర్శనలు ఉంటాయి. రెండు ఉత్సవాలు స్పెయిన్ ఉనికిని అంతర్జాతీయ సంగీత ప్రంపంచంలో గుర్తింపు తీసుకుని వస్తున్నాయి. ఇవి దేశంలోని యువకుల అభిరుచులను ప్రతిబింబిస్తాయి.

జాజ్ పండుగ శైలిలో " విటోరియా-గస్తీజ్ " ప్రధానమైనది.

అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన సాంప్రదాయ సంగీత వాయిద్యం గిటార్ స్పెయిన్లో ప్రారంభమైంది. ఉత్తర ప్రాంతాలైన ఆశ్ట్రియాస్, గలీషియాలలో సాంప్రదాయక బ్యాగ్ పైపెర్స్ (గేయిట్) ప్రత్యేకమైనవిగా ఉన్నాయి.

ఫ్యాషన్

సిబెలెస్ మాడ్రిడ్ ఫ్యాషన్ వీక్ యూరోప్లో అత్యంత ముఖ్యమైన ఫ్యాషన్ వారాలలో ఒకటి.

జరా ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద ప్రెట్-ఎ-పోర్టర్ ఫ్యాషన్ కంపెనీలలో ఒకటి.

20 వ శతాబ్దంలో క్రిస్టోబల్ బాలెసియాగా వంటి ఫ్యాషన్ డిజైనర్లు అత్యంత ప్రభావవంతంగా ఉన్నారు.

ఆహారసంస్కృతి

 

స్పానిష్ ఆహారాలలో భౌగోళికం, సంస్కృతి వాతావరణంలోని విభేదాల నుండి ఉత్పన్నమైన పలు రకాల వంటకాలు ఉంటాయి. స్పెయిన్ ఆహారాలు దేశం చుట్టూ ఉన్న జలాల కారణంగా సముద్ర ఆహారాలతో ప్రభావితమై ఉంటాయి. స్పెయిన్ ఆహారసంస్కృతిలో లోతైన మధ్యధరా మూలాలు ప్రతిబింబిస్తుంటాయి. అనేక సాంస్కృతిక ప్రభావాలతో విస్తృతమైన స్పెయిన్ ఆహారచరిత్ర పలు ప్రత్యేకమైన వంటకాలకి దారి తీసింది. ముఖ్యంగా ఇవి మూడు ప్రధాన విభాగాలుగా సులభంగా గుర్తించబడతాయి:

మధ్యధరా స్పెయిన్ - కాటలోనియా నుండి అండలూసియా వరకు అటువంటి తీర ప్రాంతాలు - సముద్రపుప్రాధాన్యపు ఆహారాల భారీ ఉపయోగంలో పేస్కియో ఫ్రైటో (వేయించిన చేప) వంటివి; గజ్పాచో వంటి పలు రకాల సూపులు; (వాలెన్సియా) కాటలోనియా నుండి ఆర్రోస్ నెగ్రే (బ్లాక్ బియ్యం) నుండి పాలేలా వంటి పలు బియ్యం ఆధారిత వంటకాలు.

ఇన్నర్ స్పెయిన్ - కాస్టిలే - రొట్టె, వెల్లుల్లి-ఆధారిత కాస్టిలియన్ సూప్ వంటి వేడివేడి, చిక్కటి సూప్స్ కోసిడో మాడ్రిలోనో వంటి స్‌ట్యూతో పాటు వడ్డిస్తారు. స్పెయిన్ ఆహారాలను సాంప్రదాయకంగా స్పానిష్ హామ్ లాగా ఉప్పు, ఆలివ్ నూనెలో ముంచిన ఆహారాన్ని సంప్రదాయబద్ధంగా పరిరక్షిస్తుంది.

అట్లాంటిక్ స్పెయిన్ - మొత్తం ఉత్తర తీరంలో ఆస్టిన్, బాస్క్, కాంటాబ్రియన్, గెలీసియన్ వంటకాలు ప్రాధాన్యత వహిస్తుంటాయి. కూరగాయలు, చేపలు ఆధారిత కాలోడా గెల్లెగో, మర్మిటకో వంటి ఆహారాలు అఫ్హికంగా ఉంటాయి. తేలికగా తయారుచేసే లాకాన్ హాం. ఉత్తర దేశాలలో బాగా తెలిసిన వంటకాలు తరచూ సముద్రపు ఆహారాల మీద ఆధారపడతాయి. బాస్క్-స్టైల్ వ్యర్థం, ఆల్కాకోర్ లేదా అకోవీ లేదా గాలక్సీ ఆక్టోపస్ ఆధారిత పోల్బో ఫెరా, షెల్ల్ఫిష్ వంటకాలు వంటివి ఉంటాయి.

క్రీడలు

 

స్పెయిన్లో 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభం నుంచి క్రీడలు ఆధిపత్యం చేస్తున్నాయి. స్పెయిన్‌లో ఉన్న రియల్ మాడ్రిడ్ సి.ఎఫ్, ఎఫ్.సి. బార్సిలోనా ప్రపంచంలో అత్యంత విజయవంతమైన ఫుట్బాల్ క్లబ్బులుగా గుర్తించబడుతున్నాయి. స్పెయిన్ జాతీయ ఫుట్బాల్ జట్టు 1964, 2008 - 2012 సంవత్సరాల్లో యు.ఇ.ఎఫ్.ఎ. యురోపియన్ ఫుట్ బాల్ చాంపియన్షిప్, 2010 లో ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. వరల్డ్ కప్పులలో విజయం సాధించింది. ఇది తిరిగి-తిరిగి ప్రధాన అంతర్జాతీయ టోర్నమెంట్లను మూడు మార్లు గెలుచుకున్న మొట్టమొదటి జట్టుగా గుర్తించబడుతుంది.

బాస్కెట్బాల్, టెన్నీస్, సైక్లింగ్, హ్యాండ్బాల్, ఫుట్సల్, మోటార్ సైకిలింగ్, ఇటీవల, ఫార్ములా వన్ విభాగాల్లో స్పానిష్ ఛాంపియన్లు తమ ఉనికిని చాటుతున్నారు. నేడు, స్పెయిన్ ఒక ప్రధాన వరల్డ్ స్పోర్ట్స్ పవర్హౌసుగా ప్రత్యేకించి 1992 వేసవి ఒలింపిక్స్ క్రీడలకు బార్సిలోనాలో ఆతిథ్యమిచ్చింది. ఇది దేశంలో క్రీడల పట్ల ప్రజలకు చాలా ఆసక్తిని ప్రేరేపించింది. అదనంగా పర్యాటక రంగం, స్పోర్ట్స్ మౌలిక సదుపాయాల మెరుగుదలకు దారితీసింది. ముఖ్యంగా వాటర్ స్పోర్ట్స్, గోల్ఫ్, స్కీయింగ్.

అత్యంత అత్యుత్తమ అథ్లెటిల్స్ రఫెల్: రాఫెల్ నాథల్ ప్రముఖ స్పానిష్ టెన్నిస్ ఆటగాడు, పదహారు గ్రాండ్ స్లామ్ టైటిల్సును గెలుచుకున్నాడు (అధికంగా రెండవ స్థానంలో). అత్యధిక సంఖ్యలో ఎ.టి.పి. వరల్డ్ టూర్ మాస్టర్స్ 1000 సింగిల్స్ టైటిల్స్‌తో రికార్డు సృష్టించాడు. మార్క్ మార్క్వెజ్ ప్రముఖ స్పానిష్ గ్రాండ్ ప్రిక్స్ మోటారుసైకిల్ రోడ్ రేసర్‌గా ఉంది. ఇక్కడ నాలుగు సార్లు మోటీజిపి ప్రపంచ ఛాంపియన్‌షిప్ జరిగాయి. కేరోలిన మారిన్ ఒక బ్యాడుమింటన్ క్రీడాకారిణిగా స్పానిష్ ఒలింపిక్ ఛాంపియన్ సాధించింది. రెండుసార్లు ప్రపంచ ఛాంపియన్, నాలుగు సార్లు యూరోపియన్ ఛాంపియన్గా నిలిచారు. ప్రముఖ స్పానిష్ సైక్లిస్ట్ మిగ్యుఎల్ ఇండూర్యిన్ ఐదు టూర్ డి ఫ్రాన్స్ టైటిల్స్, ఒక-టైమ్ ఒలింపిక్ చాంపియన్‌తో సహా పలు టైటిల్స్ గెలుచుకున్నాడు. పావ్ గాసోల్ ప్రముఖ బాస్కెట్ బాల్ ఆటగాడు. రెండు ఎన్.బి.ఎ. ఛాంపియన్షిప్లను గెలుచుకున్నాడు. అతను ఆరుసార్లు ఎన్.బి.ఎ. ఆల్-స్టార్, నాలుగు-సార్లు ఆల్-ఎన్బిఏ ఎంపిక అయ్యాడు.

వారి సంబంధిత ప్రాంతాలలో బాస్క్ పెలోటా, వాలెన్సియన్ పిలోటా ఆటలు జనాదరణ పొందాయి.

ప్రభుత్వ శలవులు , పండుగలు

 

స్పెయిన్లో జరుపుకున్న పబ్లిక్ సెలవులు మతపరమైనవి (రోమన్ కాథలిక్), జాతీయ, ప్రాంతీయ ఆచారాలు మిశ్రితమై ఉంటాయి. ప్రతి పురపాలక సంఘం సంవత్సరానికి గరిష్ఠంగా 14 పబ్లిక్ సెలవులు ప్రకటించటానికి అనుమతించబడుతుంది; వీటిలో తొమ్మిది వరకు జాతీయ ప్రభుత్వం చేత ఎంపిక చేయబడతాయి. కనీసం రెండు శలవులు స్థానికంగా ఎంపిక చేయబడతాయి. స్పెయిన్ జాతీయ దినోత్సవం (ఫియస్టా నేషనల్ డే డి స్పీనా) అక్టోబరు 12, ది డిస్కవరీ ఆఫ్ అమెరికా వార్షికోత్సవం, పిరాన్ విందు, అవర్ లేడీ,పేట్రొనెస్ ఆఫ్ ఆరగాన్ స్పెయిన్ అంతటా ఉంది.

స్పెయిన్లో అనేక పండుగలు, ఉత్సవాలు ఉన్నాయి. వాటిలో కొన్ని ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రతి సంవత్సరం మిలియన్ల మంది ప్రజలు ఈ ఉత్సవాల్లో ఒకదాన్ని చూసి ఆనందించడానికి స్పెయిన్ వెళతారు. పాంప్లోనాలో శాన్ ఫెర్మిన్ అత్యంత ప్రసిద్ధమైనది. దాని అత్యంత ప్రసిద్ధ సంఘటన ఎంజియెర్రో (ఎద్దుల పందాలు) ఇది జూలై 7 నుండి 14 వరకు ఉదయం 8:00 గంటలకు జరుగుతుంది. వారం రోజుల వేడుకలో అనేక ఇతర సంప్రదాయ, జానపద సంఘటనలు ఉంటాయి. దాని సంఘటనలకు ఎర్నెస్ట్ హెమింగ్వే సృషించిన ది సన్ ఆల్సో రైజస్ప్ కథనం కేంద్రంగా ఉండేవి. ఇవి ఆంగ్ల భాష మాట్లాడే ప్రజలను ఆకర్షించాయి. దాని ఫలితంగా స్పెయిన్లో అంతర్జాతీయంగా ప్రసిద్ధి చెందిన ఫియస్టాల్లో ఇది ఒకటిగా మారింది. దీనికి ప్రతి సంవత్సరం 10,00,000 మందికి హాజరయ్యారు.

ఇతర ఉత్సవాల్లో: బనాల్, వాలెన్సియా, కానరీ ద్వీపాలలో వేటాడే లా టొమాటినా టమోటా పండుగ, అండలూసియా, కాస్టైల్, లియోన్లో వాలెన్సియాలో (పవిత్ర వారం) ఫాలీస్.