इन्टरनेसनल रेड क्रस एन्ड रेड क्रिसेन्ट मुभमेन्ट

 

अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन

२६ देखि २९ अक्टोबर १८६३ समितिद्वारा युद्धभूमिमा चिकित्सा सेवा सुधार गर्न सम्भावित उपायहरू विकास गर्न अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन जेनेभामा सम्पन्न भएको थियो। सम्मेलनमा राष्ट्रिय सरकारका १८ आधिकारिक प्रतिनिधि, गैरसरकारी संस्थाका ६ प्रतिनिधि, सात गैर-आधिकारिक विदेशी प्रतिनिधि, र अन्तर्राष्ट्रिय समितिका पाँच सदस्य गरी ३६ व्यक्तिको सहभागिता थियो। आधिकारिक प्रतिनिधित्व गर्ने राज्यहरू र राज्यहरू थिए:

अस्ट्रियन साम्राज्य, ग्रान्ड डची अफ बाडेन, बाभेरिया साम्राज्य, फ्रान्सेली साम्राज्य, ह्यानोभर अधिराज्य, हेसेको ग्रान्ड डची, इटालीको राज्य, नेदरल्यान्ड्सको राज्य, प्रसियाको राज्य, रूसी साम्राज्य, सक्सोनीको राज्य, स्पेन अधिराज्य, स्विडेन र नर्वेको युनाइटेड किंगडम, र ग्रेट ब्रिटेन र आयरल्याण्डको युनाइटेड किंगडम ।

 

लेखिएका प्रस्तावहरू मध्ये, १८६३ अक्टोबर २९ मा सम्मेलनको स्वीकृत अन्तिम घोषणापत्र थिए:

• घाइते सैनिकहरूको लागि राष्ट्रिय राहत समाजको स्थापना ;
• घाइते सैनिकहरूको लागि तटस्थता र सुरक्षा;
• युद्ध भूमिमा राहत सहायताको लागि स्वयम्सेवक बलहरूको उपयोग;
• यी अवधारणाहरू लागू गर्न थप सम्मेलनहरूको संगठन;
• फिल्डमा मेडिकल कर्मीहरूका लागि साझा विशिष्ट सुरक्षा प्रतीकको परिचय, अर्थात् रेड क्रस बोकेको सेतो आर्मलेट।

जेनेभा महासन्धि, राष्ट्रिय सोसाइटी र अन्तराष्ट्रिय रेस क्रस कमिटि

एक वर्ष पछि, स्विस सरकारले सबै युरोपेली देशहरू, साथै संयुक्त राज्य अमेरिका, ब्राजिल साम्राज्य र मेक्सिकन साम्राज्यलाई सम्मेलनमा भाग लिन आधिकारिक कूटनीतिक आमन्त्रित गर्यो। १६ देशले जेनेभामा जम्मा २६ प्रतिनिधि पठाए । २२ अगस्त १८६४ मा, सम्मेलनले पहिलो जेनेभा महासन्धि "युद्धभुमीमा सेनामा घाइते सेनारूको अवस्था सुधारको लागि" स्वीकार गर्यो। १२ राज्य र राज्यका प्रतिनिधिहरूले महासन्धिमा हस्ताक्षर गरे:  

महासन्धिमा दस धारा थिए । सशस्त्र द्वन्द्वमा घाइते सैनिकहरू, क्षेत्रीय चिकित्सा कर्मचारीहरू र विशिष्ट मानवीय संस्थाहरूका लागि तटस्थता र सुरक्षाको ग्यारेन्टी गर्ने पहिलो पटक कानुनी रूपमा बाध्यकारी नियमहरू स्थापना गरेको थियो।

 

प्रथम विश्व युद्ध

रेड क्रस

 

रेड क्रस प्रतीक औपचारिक रुपमा सन् १८६३ मा जेनेभा मा स्वीकृत भएको थियो

रेड क्रस झण्डा स्विट्जरल्याण्डको झण्डाको रङ-बदली गरिएको संस्करण हो। यसको निर्माण "घायल लडाकू र सैन्य चिकित्सा सुविधाहरूको सुरक्षाको लागि अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त मापदण्डहरू स्थापना गर्न स्विस नागरिकहरूको अग्रगामी कार्य" को मान्यतामा गरिएको हो। १९०६ मा,ओटोमन साम्राज्यको तर्क "यस झण्डाले ईसाई धर्मबाट जड लिएको" को अन्त्य गर्न, यो आधिकारिक रूपमा स्विट्जरल्याण्डको संघीय रङहरू उल्टाएर रेड क्रस झण्डा गठन गरिएको थियो भन्ने विचारलाई बढावा दिने निर्णय गरियो, यद्यपि कुनै लिखित छैन।

रेड क्रिसेन्ट

 

रेड क्रिसेन्ट प्रतीक पहिलो पटक अन्तर्राष्ट्रिय रेड क्रस कमिटि स्वयंसेवकहरूले सन् १८७६ -१८७८ को ओटोमन साम्राज्य र रूसी साम्राज्य बीचको सशस्त्र संघर्षको समयमा प्रयोग गरेको थियो। यो प्रतीक आधिकारिक रूपमा १९२९ मा अपनाइयो, र हालसम्म मुस्लिम जगत का ३३ राज्यहरूले यसलाई मान्यता दिएका छन्।

रेड क्रिस्टल

 

अन्तर्राष्ट्रिय रेडक्रस कमिटि (आईसीआरसी) पहिलेका दुई प्रतीकहरू (रेड क्रस र रेड क्रिसेन्ट) ले धार्मिक अर्थका कारण एसिया-प्रशान्त क्षेत्र को बहुसंख्यक हिन्दू वा बौद्ध देशसँग मिल्दो नहुने सम्भावनासँग चिन्तित थियो। एसिया-प्रशान्त क्षेत्र, जहाँ बहुसंख्यकले यी प्रतीकहरूसँग सम्बद्ध थिएनन्। त्यसकारण, १८२२ मा, तत्कालीन-अध्यक्ष कर्नेलियो सोमारुगाले निर्णय गरे कि तेस्रो, अधिक तटस्थ प्रतीक आवश्यक थियो।

रेड लायन एण्ड सन

 

रेड लायन एण्ड सन सोसाइटी अफ इरानको स्थापना सन् १९२२ मा भएको थियो र सन् १९२३ मा रेड क्रस आन्दोलनमा जोडिएको थियो यो प्रतीक १८६४ मा,इरानका दुई प्रतिद्वन्द्वी, ओटोम्यान र रुसी साम्राज्यहरूले प्रयोग गरेको अर्धचन्द्राकार र क्रसको प्रतिस्पर्धा उदाहरणको रूपमा जेनेभामा पेश गरिएको थियो । यद्यपि त्यो दाबी रेड क्रिसेन्टको इतिहाससँग असंगत छ। यो पनि मानिन्छ कि रेड क्रिसेन्ट जस्तै रातो सिंह र सूर्य, रूस र टर्की बीचको १८७७-१८७८ को युद्धको समयमा कल्पना गरिएको हुन सक्छ।

• नेपाल रेडक्रस सोसाइटी