ਥੈਲੀਅਮ: ੮੧ ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ ਵਾਲਾ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ
ਥੈਲੀਅਮ ਇੱਕ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜਿਹਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ Tl ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ 81 ਹੈ। ਇਹ ਕੂਲੀ ਸਲੇਟੀ ਉੱਤਰ-ਪਰਿਵਰਤਨ ਧਾਤ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜ਼ਾਦ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਜੇਕਰ ਵੱਖ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਟੀਨ ਵਰਗੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਪਰ ਹਵਾ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ਼ ਇਹਦਾ ਰੰਗ ਉੱਡ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਥੈਲੀਅਮ, ਯੂਨਾਨੀ Error: }: text has italic markup (help), Error: }: text has italic markup (help) ਤੋਂ, ਭਾਵ ਇੱਕ ਹਰੀ ਕਰੂੰਬਲ ਜਾਂ ਟਾਹਣੀ ਨੂੰ ਨਾਂ ਰਸਾਇਣਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵਿਲੀਅਮ ਕਰੂਕਸ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
| ਥੈਲੀਅਮ | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
81Tl | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ਦਿੱਖ | ||||||||||||||||||||||||||||
ਚਾਂਦੀ-ਰੰਗਾ ਚਿੱਟਾ | ||||||||||||||||||||||||||||
| ਆਮ ਲੱਛਣ | ||||||||||||||||||||||||||||
| ਨਾਂ, ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੰਕ | ਥੈਲੀਅਮ, Tl, 81 | |||||||||||||||||||||||||||
| ਉਚਾਰਨ | /ˈθæliəm/ THAL-ee-əm | |||||||||||||||||||||||||||
| ਧਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ | ਉੱਤਰ-ਪਰਿਵਰਤਨ ਧਾਤ | |||||||||||||||||||||||||||
| ਸਮੂਹ, ਪੀਰੀਅਡ, ਬਲਾਕ | 13, 6, p | |||||||||||||||||||||||||||
| ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭਾਰ | 204.38(1) | |||||||||||||||||||||||||||
| ਬਿਜਲਾਣੂ ਬਣਤਰ | [Xe] 4f14 5d10 6s2 6p1 2, 8, 18, 32, 18, 3 | |||||||||||||||||||||||||||
| History | ||||||||||||||||||||||||||||
| ਖੋਜ | ਵਿਲੀਅਮ ਕਰੂਕਸ (੧੮੬੧) | |||||||||||||||||||||||||||
| First isolation | ਕਲੋਡ-ਅਗਸਤ ਲਾਮੀ (1862) | |||||||||||||||||||||||||||
| ਭੌਤਿਕੀ ਲੱਛਣ | ||||||||||||||||||||||||||||
| ਅਵਸਥਾ | solid | |||||||||||||||||||||||||||
| ਘਣਤਾ (near r.t.) | 11.85 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | |||||||||||||||||||||||||||
| ਪਿ.ਦ. 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | 11.22 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | |||||||||||||||||||||||||||
| [[ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ|ਉਃ ਦਃ] 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | {{{density gpcm3bp}}} ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | |||||||||||||||||||||||||||
| ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ | 577 K, 304 °C, 579 °F | |||||||||||||||||||||||||||
| ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ | 1746 K, 1473 °C, 2683 °F | |||||||||||||||||||||||||||
| ਇਕਰੂਪਤਾ ਦੀ ਤਪਸ਼ | 4.14 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||
| Heat of | 165 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||
| Molar heat capacity | 26.32 J·mol−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||
| pressure | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਲੱਛਣ | ||||||||||||||||||||||||||||
| ਆਕਸੀਕਰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ | 3, 2, 1 (ਮੱਧਮ ਖਾਰਮਈ ਆਕਸਾਈਡ) | |||||||||||||||||||||||||||
| ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨੈਗੇਟਿਵਟੀ | 1.62 (ਪੋਲਿੰਗ ਸਕੇਲ) | |||||||||||||||||||||||||||
| energies | 1st: {{{ਪਹਿਲੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||
| 2nd: {{{ਦੂਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 3rd: {{{ਤੀਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||
| ਪਰਮਾਣੂ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 170 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| ਸਹਿ-ਸੰਯੋਜਕ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 145±7 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| ਵਾਨ ਦਰ ਵਾਲਸ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 196 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| ਨਿੱਕ-ਸੁੱਕ | ||||||||||||||||||||||||||||
| ਬਲੌਰੀ ਬਣਤਰ | ਛੇਭੁਜੀ ਬੰਦ ਭਰਾਈ | |||||||||||||||||||||||||||
| Magnetic ordering | ਅਸਮਚੁੰਬਕੀ | |||||||||||||||||||||||||||
| ਬਿਜਲਈ ਰੁਕਾਵਟ | (੨੦ °C) 0.18 µΩ·m | |||||||||||||||||||||||||||
| ਤਾਪ ਚਾਲਕਤਾ | 46.1 W·m−੧·K−੧ | |||||||||||||||||||||||||||
| ਤਾਪ ਫੈਲਾਅ | (25 °C) 29.9 µm·m−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||
| ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ (ਪਤਲਾ ਡੰਡਾ) | (20 °C) 818 m·s−੧ | |||||||||||||||||||||||||||
| ਯੰਗ ਗੁਣਾਂਕ | 8 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
| ਕਟਾਅ ਗੁਣਾਂਕ | 2.8 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
| ਖੇਪ ਗੁਣਾਂਕ | 43 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
| ਪੋਆਸੋਂ ਅਨੁਪਾਤ | 0.45 | |||||||||||||||||||||||||||
| ਮੋਸ ਕਠੋਰਤਾ | 1.2 | |||||||||||||||||||||||||||
| ਬ੍ਰਿਨਲ ਕਠੋਰਤਾ | 26.4 MPa | |||||||||||||||||||||||||||
| CAS ਇੰਦਰਾਜ ਸੰਖਿਆ | 7440-28-0 | |||||||||||||||||||||||||||
| ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਆਈਸੋਟੋਪ | ||||||||||||||||||||||||||||
| Main article: ਥੈਲੀਅਮ ਦੇ ਆਇਸੋਟੋਪ | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
ਹਵਾਲੇ
This article uses material from the Wikipedia ਪੰਜਾਬੀ article ਥੈਲੀਅਮ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ CC BY-SA 4.0 ਹੇਠ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ਪੰਜਾਬੀ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.