ਹਾਫ਼ਨੀਅਮ ਇੱਕ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜਿਹਦਾ Hf ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ ੭੫ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ, ਸਲੇਟੀ ਚਾਂਦੀ ਰੰਗੀ, ਚਹੁਸੰਯੋਜਕੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਧਾਤ ਹੈ ਜੋ ਰਸਾਇਣਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਰਕੋਨੀਅਮ ਵਰਗਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਰਕੋਨੀਅਮ ਦੀਆਂ ਧਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹਦੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ੧੮੬੯ ਵਿੱਚ ਦਮਿਤਰੀ ਮੈਂਡਲੀਵ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਨਾਂ Hafnia, ਕੋਪਨਹੈਗਨ ਦੀ ਲਾਤੀਨੀ, ਮਗਰੋਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹਦੀ ਖੋਜ ਹੋਈ ਸੀ।
ਹਾਫ਼ਨੀਅਮ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
72Hf | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਦਿੱਖ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
steel gray | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਆਮ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਨਾਂ, ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੰਕ | ਹਾਫ਼ਨੀਅਮ, Hf, 72 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਉਚਾਰਨ | /ˈhæfniəm/ HAF-nee-əm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਧਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ | ਪਰਿਵਰਤਨ ਧਾਤ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਸਮੂਹ, ਪੀਰੀਅਡ, ਬਲਾਕ | 4, 6, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭਾਰ | 178.49 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਬਿਜਲਾਣੂ ਬਣਤਰ | [Xe] 4f14 5d2 6s2 2, 8, 18, 32, 10, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
History | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਭਵਿੱਖ-ਵਾਕ | ਦਮਿਤਰੀ ਮੈਂਡਲੀਵ (੧੮੬੯) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਖੋਜ | ਡਰਕ ਕੋਸਟਰ ਅਤੇ ਜਾਰਜ ਡੇ ਹੈਵਸੀ (੧੯੨੨) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
First isolation | Dirk Coster and George de Hevesy (੧੯੨੨) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਭੌਤਿਕੀ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਅਵਸਥਾ | solid | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਘਣਤਾ (near r.t.) | 13.31 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਪਿ.ਦ. 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | 12 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[[ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ|ਉਃ ਦਃ] 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | {{{density gpcm3bp}}} ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ | 2506 K, 2233 °C, 4051 °F | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ | 4876 K, 4603 °C, 8317 °F | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਇਕਰੂਪਤਾ ਦੀ ਤਪਸ਼ | 27.2 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Heat of | 571 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Molar heat capacity | 25.73 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
pressure | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਆਕਸੀਕਰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ | 4, 3, 2 (ਐਂਫ਼ੋਟੈਰਿਕ ਆਕਸਾਈਡ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨੈਗੇਟਿਵਟੀ | 1.3 (ਪੋਲਿੰਗ ਸਕੇਲ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
energies | 1st: {{{ਪਹਿਲੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2nd: {{{ਦੂਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3rd: {{{ਤੀਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਪਰਮਾਣੂ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 159 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਸਹਿ-ਸੰਯੋਜਕ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 175±10 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਨਿੱਕ-ਸੁੱਕ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਬਲੌਰੀ ਬਣਤਰ | ਛੇਭੁਜੀ ਬੰਦ ਭਰਾਈ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Magnetic ordering | ਸਮਚੁੰਬਕੀ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਬਿਜਲਈ ਰੁਕਾਵਟ | (੨੦ °C) 331 nΩ·m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਤਾਪ ਚਾਲਕਤਾ | 23.0 W·m−੧·K−੧ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਤਾਪ ਫੈਲਾਅ | (25 °C) 5.9 µm·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ (ਪਤਲਾ ਡੰਡਾ) | (20 °C) 3010 m·s−੧ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਯੰਗ ਗੁਣਾਂਕ | 78 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਕਟਾਅ ਗੁਣਾਂਕ | 30 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਖੇਪ ਗੁਣਾਂਕ | 110 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਪੋਆਸੋਂ ਅਨੁਪਾਤ | 0.37 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਮੋਸ ਕਠੋਰਤਾ | 5.5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਵਿਕਰਸ ਕਠੋਰਤਾ | 1760 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਬ੍ਰਿਨਲ ਕਠੋਰਤਾ | 1700 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS ਇੰਦਰਾਜ ਸੰਖਿਆ | 7440-58-6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਆਈਸੋਟੋਪ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Main article: ਹਾਫ਼ਨੀਅਮ ਦੇ ਆਇਸੋਟੋਪ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |
This article uses material from the Wikipedia ਪੰਜਾਬੀ article ਹਾਫ਼ਨੀਅਮ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ CC BY-SA 4.0 ਹੇਠ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ਪੰਜਾਬੀ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.