Դիտարկենք մի պատկեր, որը կազմված է A B , B C , C D , ........, E F , F A հատվածներից այնպես, որ կից հատվածները չեն գտնվում մի ուղղի վրա, իսկ ոչ կից հատվածները ընդհանուր կետ չունեն։ Այդպիսի պատկերը կոչվում է բազմանկյուն։ A , B , C ..........., F կետերը կոչվում են բազմանկյան գագաթներ, իսկ այդ կետերով կազմված հատվածները՝ կողմեր։ Բոլոր կողմերի երկարությունների գումարը կոչվում է բազմանկյան պարագիծ։
հատ գագաթ ունեցող բազմանկյունն անվանում են - անկյուն։ Այն ունի կողմ։ Բազմանկյան օրինակ է քառանկյունը։
Նկարում պատկերված է հնգանկյունը։ Բազմանկյան մի կողմին պատկանող երկու գագաթները կոչվում են հարևան գագաթներ։ Երկու ոչ հարևան գագաթները միացնող հատվածը կոչվում է բազմանկյան անկյունագիծ։ Յուրաքանչյուր բազմանկյուն հարթությունը տրոհում է երկու մասի, որոնցից մեկը կոչվում է բազմանկյան ներքին տիրույթ, իսկ մյուսը՝ արտաքին տիրույթ։ Բազմանկյան և նրա ներքին տիրույթի միավորում հանդիսացող պատկերը ևս անվանվում է բազմանկյուն։
Բազմանկյունը կոչվում է ուռուցիկ, եթե ընկած է իր ցանկացած երկու հարևան գագաթներով անցնող ուղիղներից յուրաքանչյուրի մի կողմում։ Գտնենք ուռուցիկ n - անկյան անկյունների գումարը։ n - անկյան գագաթները նշանակենք այսպես ` , … ։ Անկյունների գումարը հաշվելու համար գագաթը միացնենք մյուս գագաթներին։ Արդյունքում ստացվում են հատ եռանկյուններ։ Այդ եռանկյունների անկյունների գումարը հավասար է n - անկյուն բազմանկյան անկյունների գումարին։ Քանի որ յուրաքանչյուր եռանկյան անկյունների գումարը 180° է, ուստի մեր բազմանկյան անկյունների գումարը, այն է եռանկյունների անկյունների գումարը հավասար է (n-2)*180°։ Այսպիսով ` ուռուցիկ - անկյան անկյունների գումարը (n-2)*180° է։
Բազմանկյան մակերեսը բազմանկյան այն մասի մեծությունն է, որ գրավում է այդ բազմանկյունը։ Բազմանկյան մակերեսը չափելու համար ընտրվում է չափման միավոր։ Որպես մակերիեսների չափման միավոր է ընդունվում սանտիմետրը։ Սովորաբար, չափում են բազմանկյունների հետ կապված որոշ հատվածները միայն, իսկ հետո մակերեսը հաշվում են որոշակի բանաձևերով։ Այդ բանաձևերի արտածումը հիմնվում է մակերեսների որոշ հատկությունների վրա։ Եթե երկու բազմանկյունները իրար հավասար են, ապա մակերեսների չափման միավորը և նրա մասերը այդ բազմանկյունների մեջ տեղադրվում են նույնքան անգամ, այսինքն՝ տեղի է ունենում որոշ հատկություններ։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 214)։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Բազմանկյուն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.