Սոս Սարգսյան: հայ դերասան

Ծնվել է 1929 թվականի հոկտեմբերի 24-ին Ստեփանավան քաղաքում։ Բեմական առաջին քայլերը կատարել է Ստեփանավանի պետական թատրոնում։ 1948 թվականին տեղափոխվել է Երևան և աշխատել Երևանի պատանի հանդիսատեսի թատրոնում՝ որպես դերասան։ 1954 թվականին ավարտել է Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի դերասանական ֆակուլտետը։ 1954-1991 թվականներին եղել է Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոնի դերասան։ 1991 թվականին հիմնադրել է Համազգային թատրոնը։ 1991 թվականին նա Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն կուսակցության կողմից առաջադրվել է որպես նորանկախ Հայաստանի Հանրապետության առաջին նախագահի թեկնածու այդ տարի կայացած ՀՀ նախագահական ընտրություններին։ 1997-2006 թվականներին Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի ռեկտորն էր, 2006 թվականից՝ ինստիտուտի կառավարման խորհրդի նախագահը։ 2009 թվականին ընտրվել է ՀՀ Հանրային խորհրդի անդամ։

Նկարահանվել է քառասունից ավելի գեղարվեստական ֆիլմերում, ինչպիսիք են՝ «Նվագախմբի տղաները»‚ «Եռանկյունի»‚ «Մենք ենք, մեր սարերը», «Նահապետ»‚ «Խաթաբալա», «Ձորի Միրո», «Սոլյարիս», Հայաստանում և ԽՍՀՄ մյուս տարածքում նկարահանված բազմաթիվ այլ ֆիլմերում։ Ռուսաստանցի բեմադրիչների նկարահանված ֆիլմերում առավել հայտնի են իր խաղացած Գիբարյանի (Տարկովսկու «Սոլյարիս»), թափառիկ արտիստի (Վ.Բորտկոյի «Առանց ընտանիքի»), Ֆեոֆան Պրոկոպովիչի (Ա. Պրոշկինի «Միխայլո Լոմոնոսով») դերերը։

Մահացել է 2013 թվականի սեպտեմբերի 26-ին թոքերի բորբոքումից։

ԽՍՀՄ և ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ, Համազգային պետական թատրոնի հիմնադիր Սոս Սարգսյանի ծննդյան օրը՝ հոկտեմբերի 24-ին, իր ծննդավայր Ստեփանավանում, իր անունը կրող փողոցի վրա գտնվող այգում բացվել է քանդակագործ Դավիթ Մինասյանի հեղինակած հուշարձանը, իսկ 2015-ի հոկտեմբերի 24-ին Երևան քաղաքի Տերյան 65 հասցեում, որտեղ բնակվում էր վարպետը, բացվել է նրա հիշատակին նվիրված հուշատախտակը։

 

 

• 1960 թվական - Նվագախմբի տղաները՝ Արտաշես
• 1961 թվական - Լուսաբացից առաջ՝ Եգոր
• 1961 թվական - Ճանապարհ՝ Դայան
• 1962 թվական - Տերն ու ծառան՝ Մանաս
• 1964 թվական - Քահանայի ուխտը՝ քահանա
• 1967 թվական - Եռանկյունի՝ Մկրտիչ
• 1968 թվական - Ապրում էր մի մարդ՝ Մուրադ
• 1969 թվական - Գարունա, ձյունա արել՝ Կոմիտաս
• 1969 թվական - Մենք ենք, մեր սարերը՝ միլիցիայի լեյտենանտ
• 1970 թվական - Լենինն ու Ալին՝ Ալի
• 1970 թվական - Հեղնար աղբյուր՝ վարպետ Մկրտիչ
• 1971 թվական - Խաթաբալա՝ Զամբախով
• 1972 թվական - Սոլյարիս՝ Գիբարյան
• 1973 թվական - Քաոս՝ Սմբատ Ալիմյան
• 1973 թվական - Ժայռը՝ Հայրապետ
• 1973 թվական - Հնձան՝ Վարդան
• 1974 թվական - Պինդ քարը՝ Սեվոյան
• 1975 թվական - Իմ սիրտը լեռներում է՝ Բեն Ալեքսանդր
• 1975 թվական - Այս կանաչ, կարմիր աշխարհը
• 1975 թվական - Ձեռք կբերես մարտադաշտում՝ Ապրեսյան
• 1976 թվական - Եվ ապա դու ետ կգաս՝ Բաբայան
• 1976 թվական - Ծնունդ՝ Մուրզա
• 1977 թվական - Նահապետ՝ Նահապետ
• 1978 թվական - Հուսո աստղ՝ Մովսես
• 1978 թվական - Հետաքննիչ հանձնաժողովը՝ Մադոյան Սարգիս
• 1979 թվական - Կապույտ առյուծ՝ ոսկերիչ
• 1979 թվական - Մահ ձիու վրա՝ Գայի հայրը
• 1979 թվական - Ձորի Միրոն՝ Միրո
• 1979 թվական - Կյանքի լավագույն օրերը
• 1979 թվական - Մահկանացուդ կնքիր թամբին՝ Գայի հայրը
• 1980 թվական - Յոթ սարից այն կողմ՝ Հովսեփ
• 1982 թվական - Գիքոր՝ Համբո
• 1984 թվական - Առանց ընտանիքի՝ Վիտալիս (Կառլո Բալզանի)
• 1985 թվական - Ճերմակ անուրջներ՝ Հակոբ
• 1985 թվական - Խնձորի այգին՝ Մարտին
• 1986 թվական - Միխայլո Լոմոնոսով՝ Ֆեոֆան Պրոկոպովիչ
• 1986 թվական - Մեկկոտոշավոր կովի նշանի տակ՝ Տոբի
• 1987 թվական - Խաչմերուկի դեղատունը՝ Ադամյան
• 1987 թվական - Հատակում՝ Սաթին
• 1987 թվական - Քառյակ՝ Պետրոս
• 1988 թվական - Համբարձում՝ Գալուստ
• 1988 թվական - Ոճրագործի ընտանիքը (հեռուստաբեմադրություն)
• 1989 թվական - Եվ կրկնվելու է ամեն ինչ՝ Սահակ Խորենովիչ
• 1991 թվական - Ձայն անապատում՝ բեմադրիչ
• 1992 թվական - Որտե՞ղ էիր, մարդ Աստծո՝ բժիշկ Ստեփան Եսայան (զառամյալ տարիքում)
• 1997 թվական - Հարսնացուն Ջերմուկից՝ ինքը
• 2001 թվական - Ուրախ ավտոբուս՝ քահանա
• 2001 թվական - Լռության սիմֆոնիա
• 2006 թվական - Տերևաթափի բլյուզ՝ Արմեն Սահակովիչ
• 2006 թվական - Փարոս
• 2012 թվական - Ես եմ

• ՀԽՍՀ պետական մրցանակ (1975 - «Եռանկյունի» ֆիլմում (1967) Մկրտիչի դերի համար; 1979-թատերական աշխատանքի համար; 1988 - «Մատենադարան» ֆիլմին մասնակցության համար)
• Ալմա-Աթայում համամիութենական կինոփառատոնի մրցանակակիր «Լավագույն դերասանական աշխատանքների համար մրցանակներ» անվանակարգում 1986 թվական («Խնձորի այգին» ֆիլմ)
• «Պատվո նշան» շքանշան (1981)
• Հայաստանի Հանրապետության պետական մրցանակ (1996)
• Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց շքանշան (Հայաստան, 2001)
• Սուրբ Սահակ և Սուրբ Մոսրոպ շքանշան (2001)
• Մխիթար Գոշի մեդալ (ԼՂՀ, 2001)
• «Գրիգոր Լուսավորիչ» շքանշան (ԼՂՀ)
• Գարեգին Նժդեհի մեդալ
• Երևանի պատվավոր քաղաքացի (2000)