ବଳ

ବଳ
ବଳକୁ କୌଣସି ଏକ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଥିବା ଠେଲା ବା ଟଣା ବଳ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇପାରେ । ଏହା ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ବଳ, ଚୁମ୍ବକୀୟ ବଳ ବା ଯେ କୌଣସି ବଳ, ଯାହା ଏକ ବସ୍ତୁକୁ ତ୍ୱରିତ କରାଇଥାଏ, ତାହାଦ୍ୱାରା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ ।
Common symbols	F, F
SI unit	ନିଉଟନ
In SI base units	୧ କେଜି·ମି/ସେ2
Derivations from other quantities	F = m a

ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନରେ ବଳ କହିଲେ, କୌଣସି ବିରୋଧ ନଥିବା ବେଳେ ଏକ ବସ୍ତୁର ଗତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ବୁଝାଏ । ଅନ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ଏକ ବଳ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ଥିବା ଏକ ବସ୍ତୁର ବେଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ (ଯେଉଁଥିରେ ସ୍ଥିରାବସ୍ଥାରୁ ଗତିଶୀଳ ହେବା ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ) ଅଥବା ତ୍ୱରିତ କରିବାକୁ ବୁଝାଏ । ବଳକୁ ମଧ୍ୟ ଠେଲା ବା ଟଣା ବଳ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇପାରେ । ବଳର ଉଭୟ ପରମମାନ ଓ ଦିଗ ଥିବାରୁ ଏହା ଏକ ସଦିଶ ରାଶି । ଏସ୍ ଆଇ ଏକକରେ ଏହାକୁ ନିଉଟନ୍ସଦ୍ୱାରା ମପାଯାଏ ଏବଂ F ପ୍ରତୀକଦ୍ୱାରା ଦର୍ଶାଯାଏ ।

ନିଉଟନଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ ନିୟମ ଅନୁସାରେ ଏକ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ ହେଉଥିବା ସମୁଦାୟ ବଳ ଯେଉଁ ହାରରେ ସମୟ ସହିତ ଏହାର ଗତିର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ, ତାହା ସହ ସମାନ । ଯଦି ବସ୍ତୁର ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସ୍ଥିର ରୁହେ, ତେବେ ଏହି ନିୟମ ଅନୁସାରେ ବସ୍ତୁର ତ୍ୱରଣ ଏହା ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ ହେଉଥିବା ବଳ ସହ ସମାନୁପାତୀ ଓ ସମଗ୍ର ବଳର ଦିଗ ହେଉଛି ଏହାର ଦିଗ ଏବଂ ବସ୍ତୁର ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସହ ପ୍ରତିଲୋମାନୁପାତୀ ।

ବଳ ସମ୍ପର୍କିତ ତଥ୍ୟ ହେଉଛି: ସଂଘାତ, ଯାହା ବସ୍ତୁର ବେଗ ବୃଦ୍ଧି କରେ; ଟଣା ବଳ, ଯାହା ବସ୍ତୁର ବେଗ ହ୍ରାସ କରେ ଏବଂ ଟର୍କ, ଯାହା ବସ୍ତୁର ଘୁର୍ଣ୍ଣୟମାନ ଗତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣେ । ଏକ ବିସ୍ତୃତ ବସ୍ତୁରେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଂଶ ସାଧାରଣତଃ ତା'ର ସନ୍ନିକଟ ଅଂଶ ଉପରେ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥାଏ । ବସ୍ତୁରେ ଏହି ପ୍ରକାରରେ ବଳର ସଞ୍ଚରଣକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରତିବଳ କୁହାଯାଏ । ଚାପ ହେଉଛି ଏକ ସରଳ ପ୍ରତିବଳ । ପ୍ରତିବଳ ସାଧାରଣତଃ କଠିନ ବସ୍ତୁରେ ରୂପ ପରିବର୍ତ୍ତନ କିମ୍ବା ତରଳରେ ପ୍ରବାହ ସୃଷ୍ଟି କରେ ।

ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଦାର୍ଶଶନିକମାନେ ବସ୍ତୁର ସ୍ଥିର ଓ ଗତିଶୀଳ ଅବସ୍ଥା ଏବଂ ସରଳ ଯନ୍ତ୍ରରେ ବଳର ତଥ୍ୟ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ, ମାତ୍ର ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍ ଓ ଆର୍କିମେଡିସ୍ ପ୍ରଭୃତି ଭାବୁକମାନେ ବଳକୁ ବୁଝିବାରେ ମୌଳିକ ତ୍ରୁଟିମାନ ରଖିଥିଲେ । ଏହା ଘର୍ଷଣ ବଳକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ବୁଝି ନ ପାରିବା ଏବଂ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରାକୃତିକ ଗତିର ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମତଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିଲା ।