वराहमिहिर
वराहमिहिर जसलाई वराह वा मिहिर पनि भनिन्छ, एक ज्योतिषी-खगोलविद् थिए जो वर्तमान मध्य प्रदेश, भारतको उज्जैनमा बस्थे। अन्य प्रख्यात प्राचीन भारतीय खगोलशास्त्रीहरूको विपरीत, वराहमिहिरले आफ्नो मिति उल्लेख गर्दैनन्। यद्यपि, उहाँका कामहरूमा सङ्केतहरूको आधारमा, आधुनिक विद्वानहरूले उहाँलाई ६ औं शताब्दी ईस्वीमा राख्छन्। सम्भवतः, उहाँ ५ औं शताब्दीको अन्तिम वर्षहरूमा पनि बाँच्नु भएको थियो।
वराहमिहिरको जीवनको बारेमा धेरै निर्विवाद जानकारी उनको ब्रहज-जातकको एक श्लोकबाट आउँछ। यस श्लोक अनुसार उनी अवन्ति निवासी, आदित्यदासका छोरा थिए र सूर्यदेवको वरदानबाट कपिथकमा पढेका थिए।
लिखित कार्यहरू
वराहमिहिरलाई खगोल विज्ञान र ज्योतिषमा धेरै आधिकारिक ग्रंथहरू लेख्ने श्रेय दिइएको छ। उहाँ आफ्नो काव्य कौशलको लागि पनि परिचित हुनुहुन्थ्यो, र ११ औं शताब्दीका लेखक क्षेमेन्द्रले उहाँलाई एक महान कविको रूपमा वर्णन गर्छन्।
| क्षेत्र | विस्तृत कार्य | छोटो कार्य |
|---|---|---|
| गणितीय खगोल विज्ञान (तन्त्र) | पञ्च-सिद्धान्तिका | अब हरायो, उत्पलाको कमेन्टबाट थाहा भयो |
| राशिफल: जन्म | बृहज्जातकम् | लघु-जातक |
| राशिफल: विवाह | बृहद-विवाह-पातला | बृहद-विवाह-पातला |
| राशिफल: यात्रा | बृहद-यात्रा र योग-यात्रा | स्वल्प-यात्रा |
| सामान्य ज्योतिष | बृहत-संहिता | समसा-संहिता |
सन्दर्भ सामग्रीहरू
This article uses material from the Wikipedia नेपाली article वराहमिहिर, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). सामाग्री CC BY-SA 4.0 अनुसार उपलब्ध छ, खुलाइएको अवस्था बाहेकको हकमा। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki नेपाली (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.