Mpaminany Jeremia

Teraka tokony ho tamin’ny taona 650 tal. J.K. tao akaikin’i Jerosalema i Jeremia. Mbola tanora izy no nantsoin’Andriamanitra hitondra ny teniny, mety mbola tsy ampy 20 taona, tamin’ny andron’i mpanjaka Josia. Fotoan’ady teo amin’ireo firenena maro ny andro niainan’i Jeremia satria ireo fanjakan-dehibe vaovao dia niezaka nandresy ireo taloha.

Nampitandrina ireo mpanjakan’i.Jodà i Jeremia talohan’ny fandravana an'i Jodà sy ny fahalavoan'i Jerosalema nefa nolazain'ny olona fa mpamadika. Noho izany dia nisy fotoana nanaovana azy an-tranomaizina. Niaritra fahoriana i Jeremia nefa nanamafy ny fifaneraserany tamin’Andriamanitra izany. Nitaraina amin’Andriamanitra ny amin’izany fahasahiranany izany i Jeremia ka izany no nivoahan’ilay atao hoe "Fanekem-pinoan'i Jeremia".

Nanatrika ny faharavan’ny Fanjakan’i Jodà sy ny fandoroana ny Tempoly ary ny fanaovana sesitany ny ampahany amin'ny mponin’i Jerosalema koa izy. Tapitra tamin’izany ny maha firenena afaka an’i Jodà satria azon’i Babilonia.

Nisafidy ny hitoetra tao Palestina i Jeremia fa tsy tany Babilona nandritra ny fotoan’ny Fahababoana nefa noho ilay Kaldeana solontenan’ny fanjakana babiloniana nisy namono tao Jerosalema dia niaraka tamin’ireo izay nandositra tany Egipta izy ka tany no nanohizany ny asany ary tany koa no mety nahafatesany.

Atao hoe יִרְמְיָהוּ / Yirmeyāhū i Jeremia amin'ny teny hebreo; izany anarana izany dia midika hoe "Manandratra i Yahu (i Iahveh)".

Araka ny lovantsofina jiosy dia nanoratra boky ny mpaminany Jeremia, dia ny Bokin'i Jeremia, ireo Bokin'ny Mpanjaka ary ny Bokin'ny Fitomaniana, ka i Baroka zanak'i Nerià, izay mpanoratra no mpianany, no nanampy azy tamin'ny fanoratana.

Mpaminany lehibe:

• Isaia na Izaia - Jeremia - Ezekiela - Daniela na Daniely

Mpaminany madinika

• Hôsea na Ôsea - Jôela na Jôely - Amôsa na Amôsy - Ôbadia na Abdiasa - Jônà na Jônasa - Mika na Mikea - Nahoma - Habakoka - Zefania na Sôfônia - Hagay na Akjea - Zakaria - Malakia.