Vitaminum

Corpus humanum, ut aiunt artis medicae periti, tredecim vitamina requirit, sed solum vitaminum D ipsum per se parare potest. Inopia vitaminorum aut nimius vitaminorum haustus est quorundam morborum causa.

Nomen vitamine Anglice anno 1912 fictum est a Casimiro Funk, biochemico Polonico, qui vocabulo vitae addidit suffixum amine ('aminum'), verae naturae chemicae vitaminorum ignarus.

Vitamina his litteris nominantur: A, B, B₁, B₂, B₅, B₆, B₈, B₉, B₁₂, C, D, E, K, P.

1. Vitaminum A intervenit formationi cuiusdam oculorum pigmenti, cuius absentia visui nocet.
2. Vitaminum B₁, dictum thiamina, est particeps metabolismi energetici. Eius absentia morbum beriberi affert.
3. Vitaminum B₂, dictum riboflavina, intervenit oxydationi cellularum. Eius inopia affert ceratitidem et minuit aciem oculorum.
4. Vitaminum B₃, dictum nicotinamina vel vitaminum PP, particeps est processuum reducentium organismi. Eius absentia affert pellagram.
5. Vitaminum B₅, dictum acidum pantothenicum, intervenit oxidationi acidorum crassorum.
6. Vitaminum B₆, dictum pyridoxina, particeps est formationis sanguinis. Eius inopia incremento nocet vel anaemiam affert.
7. Vitaminum B₉ (folatum/acidum folatum)
8. Vitaminum B₁₂, dictum cyanocobalamina, formationis sanguinis particeps est. Eius inopia quandam anaemiam affert.
9. Vitaminum C, dictum acidum ascorbicum, intervenit respirationi cellularum. Eius absentia affert stomacen sive scorbutum.
10. Vitaminum D stimulat haustionem calcii et phosphori ab intestinis. Eius inopia potest afferre membrorum pravitatem.
11. Vitaminum E, dictum tocoferolum, vitat oxydationem cellularum. Putatur movere organa genitalia et fecunditatem.
12. Vitaminum F, dictum acidum linolicum, metabolismi lipidorum particeps est. Eius inopia cuti nocet.
13. Vitaminum H, dictum biotina, synthesis acidorum crassorum particeps est. Eius inopia nocet cuti.
14. Vitaminum K intervenit synthesi hepaticae factorum coagulationis sanguineae. Eius inopia graves haemorrhagias affert.
15. Vitaminum P est particeps protectionis endotheliorum vascularium. Eius inopia nocet vasis capillaribus.

• Jack Cecil Drummond, "The Nomenclature of the So-called Accessory Food Factors (Vitamins)" in Biochemical Journal 14 (1920): 660.
• Casimir Funk, "The etiology of the deficiency diseases: beri-beri, polyneuritis in birds, epidemic deopsy, scurvy, experimental scurvy in animals, infantile scurvy, ship beri-beri, pellagra" in Journal of State Medicine vol. 20 (1912), pp. 341–68: Epitome, JSTOR.
• Casimir Funk, Die Vitamine: ihre Bedeutung für die Physiologie und Pathologie, mit besonderer Berücksichtigung der Avitaminosen (Beriberi, Skorbut, Pellagra, Rachitis) (Aquis Mattiacis: J. F. Bergmann, 1914), textus.

• De vitaminis apud MedlinePlus (Anglice).