ჰანს კრისტიან ანდერსენი

Hans Christian Andersen; დ. 2 აპრილი, 1805, ოდენსე, დანია ― გ. 4 აგვისტო, 1875, კოპენჰაგენი) — დანიელი პოეტი და მეზღაპრე.

ჰანს კრისტიან ანდერსენი
დან. Hans Christian Andersen
დაბადების თარიღი	2 აპრილი, 1805(1805-04-02)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [19] [20] [21] [22] [23] [24] [25] [26] [27] [28]
დაბადების ადგილი	ოდენსე, დანია-ნორვეგიის კავშირი[29] [30] [3] [27] [27]
გარდაცვალების თარიღი	4 აგვისტო, 1875(1875-08-04)[1] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [15] [16] [17] [19] [20] [21] [23] [24] [25] [27] [28] (70 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	Rolighed
დასაფლავებულია	ასისტენსის სასაფლაო და Tomb of Hans Christian Andersen
საქმიანობა	მწერალი[3] [31] [33] , პოეტი[3] [34] , რომანისტი[3] , საბავშვო მწერალი[3] , ავტობიოგრაფი[3] , დრამატურგი[3] , ჟურნალისტი, მოგზაური[3] და cut-paper artist
ენა	დანიური ენა
მოქალაქეობა	დანიის სამეფო[35] [14] [36] [37] დანია-ნორვეგიის კავშირი
ალმა-მატერი	Slagelse Gymnasium და კოპენჰაგენის უნივერსიტეტი
ჟანრი	ზღაპარი და რომანი
Magnum opus	იმპროვიზატორი, ჩემი ცხოვრების ზღაპარი, მახინჯი იხვის ჭუჭული, Thumbelina, The Snow Queen, The Steadfast Tin Soldier, The Little Match Girl, პატარა ქალთევზა, იმპერატორის ახალი სამოსი, The Princess and the Pea, Ole Lukøje, The Ice-Maiden, The Swineherd და The Tinderbox
ჯილდოები	წითელი არწივის მე-3 ხარისხის ორდენი, პრომეთეს ჯილდო - დიდების დარბაზი, ბავარიის მაქსიმიალიანის ორდენი სამეცნიერო და სახელოვნებო მიღწევებისათვის, ოქროს ფუნჯი[38] , პოლარული ვარსკვლავის ორდენი[39] , Decoration of the Cross of Honour of the Dannebrog[40] , Knight Grand Officer of the Order of the Dannebrog[40] , პროფესორის წოდება[40] და Lektorix
მეუღლე
გავლენა მოახდინეს :::უილიამ შექსპირი
ხელმოწერა
ჰანს კრისტიან ანდერსენი ვიკისაწყობში

ანდერსენი იყო ღარიბი მეწაღის შვილი. მას ადრევე აღმოაჩნდა დიდი წარმოსახვის უნარი, რაც უფრო გააძლიერა დედამისის ცრუმორწმუნეობამ. მამა 1816 წელს გარდაეცვალა და ჰანს-ქრისტიანს თავის რჩენა თავად უწევდა. მან შეწყვიტა სკოლაში სიარული, თავადვე ააგო თოჯინების პატარა თეატრი და დაიწყო თავისი მარიონეტებისთვის ტანსაცმლის კერვა. გარდა ამისა, კითხულობდა ყველაფერს, რის შოვნასაც ახერხებდა.

ჰანს ქრისტიანის ოცნება იყო ოპერის მომღერლობა, ამის გამო 1819 წელს კოპენჰაგენში წავიდა. აქ იგი გიჟად მიიჩნიეს და სადაც მივიდა ყველა თეატრიდან გამოაგდეს. სამაგიეროდ დაუმეგობრდნენ ისეთი მუსიკოსები, როგორებიც იყო კრისტოფ ვეისი და სიბონი, მოგვიანებით კი პოეტი ფრედერიკ გულდბერგი. მალე იგი შეგირდ მოცეკვავედ მიიღეს სამეფო თეატრში. სიზარმაცის გამო მან გულდბერგის კეთილგანწყობა დაკარგა, სამაგიეროდ იპოვა ახალი მფარველი ჯონა კოლენის სახით.

მეფე ფრედერიკ VI დაინტერესდა ამ უცნაური ბიჭით, თავის თავზე აიღო მისი მფარველობა და გააგზავნა სლაგელსის გრამატიკის სკოლაში სასწავლებლად. 1822 წელს ანდერსენმა გამოსცა თავისი პირველი წიგნი მოჩვენება პალნატოკის საფლავზე. იგი ძალიან უდისციპლინო და ზარმაცი მოსწავლე აღმოჩნდა და სასწავლებელში 1827 წლამდე დარჩა.

1829 წელს ანდერსენმა მნიშვნელოვან წარმატებას მიაღწია ფანტასტიკური რომანით ფეხით მოგზაურობა ჰოლმენის არხიდან ამაგერამდე. ამავე წელს გამოაქვეყნა ლექსების კრებული. 1833 წელს მეფემ იგი ევროპაში სამოგზაუროდ გაგზავნა.

1835 წელს გამოვიდა ანდერსენის რომანი იმპროვიზატორი და ძალიან დიდი წარმატება მოიპოვა. ამავე წელს გამოქვეყნდა მისი პირველი ზღაპრები, რომელთა მნიშვნელობა თავიდანვე არ იქნა აღიარებული და არც კი იყიდებოდა.

1840-1841 წლებში ანდერსენმა იმოგზაურა გერმანიაში, იტალიაში, მალტასა და საბერძნეთში. ეს მოგზაურობა აღწერა თავის ნაწარმოებში პოეტის ბაზარი (1842).

1838 წელს გამოვიდა ზღაპრების მეორე სერია, 1845 წელს კი - მესამე. მიუხედავად იმისა, რომ ზღაპრები ანდერსონს ბავშვებისთვის არ დაუწერია, ისინი სწორედ მოზარდებში გახდა პოპულარული.

ამ პერიოდისთვის იგი უკვე მთელს ევროპაში იყო ცნობილი. 1857 წელს გამოსცა ნოველა ყოფნა თუ არყოფნა. 1872 წელს გამოვიდა ანდერსენის ბოლო ზღაპრები. ამავე წელს მან ტრავმა მიიღო, რის შედეგადაც გარდაიცვალა 1875 წლის 4 აგვისტოს. იგი დაკრძალულია ასისტენის სასაფლაოზე, კოპენჰაგენში.

• ანდერსენის ნაწარმოებები სხვადასხვა ფორმატში (ინგლისურ ენაზე) დაარქივებული 2008-02-21 საიტზე Wayback Machine. .
• ზღაპრები
• ანდერსენის ზღაპრები ფრანგულად.
• ჰანს კრისტიან ანდერსენის ცენტრი
• ჰანს კრისტიან ანდერსენის მუზეუმი დაარქივებული 2006-02-15 საიტზე Wayback Machine.
• ანდერსენის ზღაპრები სხვადასხვა ენებზე დაარქივებული 2007-03-20 საიტზე Wayback Machine.