Ժոզե Սարամագո

Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։ Համարվում է 20-րդ դարավերջի և 21-րդ դարասկզբի ամենահեղինակավոր գրողներից մեկը։

Ժոզե Սարամագո պորտ.՝ José Saramago
Ծննդյան անուն	պորտ.՝ José de Sousa Saramago
Ծնվել է	նոյեմբերի 16, 1922(1922-11-16)[…]
Ծննդավայր	Ազինյագա, Golegã
Վախճանվել է	հունիսի 18, 2010(2010-06-18)[…] (87 տարեկան)
Վախճանի վայր	Լանսարոտե, Լաս Պալմաս, Կանարյան կղզիներ, Իսպանիա
Մասնագիտություն	լրագրող, դրամատուրգ, թարգմանիչ, վիպասան, բանաստեղծ, ժամանակագիր, ակնարկագիր, օրագրի հեղինակ, գրական քննադատ, գրող, սցենարիստ, դրամատուրգ և հեղափոխական
Լեզու	պորտուգալերեն
Քաղաքացիություն	Պորտուգալիա
Ժանրեր	վեպ և magic realist fiction?
Գրական ուղղություններ	magic realism?
Ուշագրավ աշխատանքներ	Ավետարան ըստ Հիսուսի, Կուրությունը, Լուսավորում, Կայեն, Մահվան խանգարումներ և The Elephant's Journey?
Պարգևներ	Կամոենսի պարգև Ամերիկյան մրցանակ գրականության բնագավառում Մանչեսթերի համալսարանի պատվավոր դոկտոր honorary doctorate of the University of Coimbra? honorary doctorate of the University of Castille-La Mancha? Բորդո Մոնտեն համալսարանի պատվավոր դոկտոր Գրանադայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Լաս Պալմաս-դե-Գրան-Կանարիա համալսարանի պատվավոր դոկտոր Բրազիլիայի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում Սևիլիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Թուրինի համալսարանի պատվավոր դոկտոր honorary doctorate of the Polytechnic University of Valencia? Սանտյա դե Չիլիի համալսարանի պատվավոր դոկտոր և Սալամանկայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր
Ամուսին	Իլդա Ռեյս, Isabel da Nóbrega? և Պիլար դիլ Ռիո
Զավակներ	Violante Saramago Matos?
Կայք	josesaramago.org
José Saramago Վիքիպահեստում

Ժոզե դը Սոզան ծնվել է 1922 թ. նոյեմբերի 16-ին Պորտուգալիայի Ռիբատեժու նահանգի Ազինյագա գյուղում։ Նրա ծնողներն աղքատ գյուղացիներ էին։ 1924 թ. ծնողների հետ տեղափոխվում է Լիսաբոն։ Ընտանիքի չունեվորության պատճառով անգամ չի կարողանում ամբողջացնել միջնակարգ կրթությունը։ Սամարագոն սկսել է աշխատել վաղ տարիքից՝ փոխելով մի շարք աշխատանքներ։ Ջանասիրաբար զբաղվել է ինքնակրթությամբ՝ ուսումնասիրել օտար լեզուներ, ընթերցել համաշխարհային գրականության և փիլիսոփայության կոթողային գործերը։ 22 տարեկան հասակում Սամարագոն ամուսնանում է պորտուգալացի նկարչուհի Իլդե Ռեյշի հետ։ 1969 թ. նա անդամակցում է Պորտուգալական կոմունիստական կուսակցությանը, որն այդ ժամանակ գործում էր ընդհատակում։ Մեխակների հեղափոխությունից հետո՝ 1974 - 1975 թթ. աշխատել է «Diário de Lisboa» թերթում, իսկ 1975 թ. դառնում է «Diário de Notícias» թերթի փոխխմբագիր։ 1976 թ. Սարամագոյի թղթակցի կարիերան ընդհատվում է. նրան ազատում են վերոնշյալ թերթի փոխխմբագրի պաշտոնից։ Դրանից հետո նա որոշում է ամբողջովին նվիրվել գրականությանը։ 1970-ականների վերջերին Սարամագոն բաժանվում է կնոջից և 1980 թ. ամուսնանում է երկրորդ անգամ՝ իսպանացի թղթակցուհի Պիլար դել Ռիոյի հետ։

Սարամագոն իր առաջին գիրքը՝ «Մեղքի հողը» (Terra do Pecado) վերնագրով լույս է ընծայել դեռևս 1947 թ. դրանից հետո մինչև 1966 թ. ոչինչ չի հրատարակել։ 1977 թ. նա հրատարակում է «Դասագիրք գեղանկարչության և գեղագրության» (Manual de Pintura e Caligrafia) վեպը, որը Սամարագո գրողի առաջին լուրջ գործն էր։ Սամարագոյի ստեղծագործություններն ընդունված է դասել Մոգական ռեալիզմի շարքին, սակայն նրա ստեղծագործություններում ի տարբերություն տվյալ ուղղության մյուս գրողների, գլխավոր տեղ է հատկացվում սոցիալական խնդիրների լուսաբանմանը։ Գրողի ստեղծագործությունների բովանդակային դաշտն շատ լայն է. նա անդրադառնում է առօրյա հարցերից մինչև կրոնական խնդիրներ։

Վեպեր

• 1947 — «Մեղքի հողը» / Terra do Pecado
• 1977 — «Դասագիրք գեղանկարչության և գեղագրության» / Manual de Pintura e Caligrafia
• 1980 — «Հողից հարություն առածները» / Levantado do Chão
• 1982 — «Հիշողություններ վանքի մասին» / Memorial do Convento
• 1984 — «Ռիկարդո Ռեյսի մահվան տարին» / O Ano da Morte de Ricardo Reis
• 1986 — «Քարե մարմին» / A Jangada de Pedra
• 1989 — «Լիսաբոնի պաշարման պատմությունը» / História do Cerco de Lisboa
• 1995 — «Կուրությունը» / Ensaio sobre a Cegueira
• 1997 — «Բոլոր անունները» / Todos os Nomes
• 1997 — «Ավետարան ըստ Հիսուսի» / O Evangelho Segundo Jesus Cristo
• 2000 — «Քարանձավը» / A Caverna
• 2002 — «Երկվորյակը» / O Homem Duplicado
• 2004 — «Լուսավորում» / Ensaio Sobre a Lucidez
• 2005 — «Մահվան խանգարումներ» / As Intermitências da Morte
• 2008 — «Խոսքի ճանփորդությունը» / A Viagem do Elefante
• 2009 — «Կայեն» / Caim

Պոեմներ

• 1966 — «Հնարավոր բանաստեղծություններ» / Os Poemas Possíveis
• 1970 — «Հնարավոր բանաստեղծություններ» / Provavelmente Alegria
• 1975 — «Տարի 1993» / O Ano de 1993

Ժամանակագրություններ

• 1971 — «Այս աշխարհը և ուրիշը» / Deste Mundo e do Outro
• 1973 — «Ճանապարհորդի ուղեբեռը» / A Bagagem do Viajante
• 1974 — «Կարծիք, որ „Diário de Notícias” եղել է» / As Opiniões que o DL Teve
• 1977 — «Ծանոթագրություն» (англ.) / Os Apontamentos

Հեքիաթներ

• 1978 — «Քվազիօբյեկտ» / Objecto Quase
• 1979 — «Հինգ զգայարանի պոետիկան - ականջ» / Poética dos Cinco Sentidos - O Ouvido
• 1997 — «Վիպակ անհայտ կղզու մասին» / O Conto da Ilha Desconhecida

Ճանապարհորդական նոթեր

• 1981 — «Ճանապարհորդություն Պորտուգալիայում» / a Portugal

Օրագրեր և հիշողություններ

• 1994 — «Լինսարոտ ամսագիր» / Cadernos de Lanzarote (I-V)
• 2006 — «Մանր հիշողություններ» / As Pequenas Memórias

Մանկական գրքեր

• 2001 — «Աշխարհի ամենամեծ ծաղիկը» / A Maior Flor do Mundo

Ֆիլմագրություն

• 2008 - «Կուրությունը» (ռեժ. Ֆերնանդու Մեյրելլիշ, գլխ. դերակատար՝ Ջուլիանա Մուր), ըստ «Կուրությունը» վեպի

• 1998 - Գրականության Նոբելյան մրցանակ
• 1998 - Սանտիյագոյի և սրի շքանշանակիր (Պորտուգալիա)
• 1985 - Սանտիյագոյի և սրի կամանդոր (Պորտուգալիա)