બ્લૉગ

એક વેબસાઇટ (website) છે, જે સામાન્યપણે ટીપ્પણીઓની નિયમિત એન્ટ્રીઝ, ઘટનાઓનું વર્ણન કે પછી ગ્રાફિક્સ અથવા વિડીયો જેવી અન્ય સામગ્રી સાથે વ્યક્તિ દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે.એન્ટ્રીઝ સામાન્યપણે ઉલ્ટા કાલક્રમાનુસાર દર્શાવવામાં આવે છે."બ્લોગ"ને ક્રિયાપદ તરીકે પણ વાપરી શકાય છે, જેનો અર્થ બ્લોગ જાળવવો કે તેમાં વિગત ઉમેરવી એવો થાય છે.

ઘણા બ્લોગ ચોક્કસ વિષય પર કોમેન્ટરી કે સમાચાર પૂરા પાડે છે, જ્યારે અન્ય બ્લોગ વ્યક્તિગત ઓનલાઇન ડાયરી (online diaries)ની કામગીરી બજાવે છે. એક નમુનારુપ બ્લોગમાં લખાણ, અન્ય બ્લોગ સાથેની લિન્ક્સ, વેબ પેઇજ (Web page) અને તેના વિષય સંબંધિત અન્ય માધ્યમનો સમાવેશ થાય છે. ઘણા બ્લોગમાં વાચકો એક ઇન્ટરેક્ટિવ ફોર્મેટમાં ટીકાટીપ્પણી કરી શકે છે. તે બ્લોગનો મહત્વનો હિસ્સો હોય છે.મોટા ભાગના બ્લોગ લખાણ આધારિત હોય છે, તેમ છતાં કેટલાક કલા (આર્ટલોગ (artlog)), ફોટોગ્રાફ્ટ (ફોટોલોગ (photoblog)), સ્કેચીઝ (સ્કેચલોગ (sketchblog)), વિડીયોઝ (વીલોગ (vlog)), સંગીત (એમપીથ્રી બ્લોગ (MP3 blog)), ઓડિયો (પોડકાસ્ટિંગ (podcast)) પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, જે સામાજિક માધ્યમ (social media)ના વ્યાપક નેટવર્કનો ભાગ હોય છે. લઘુ-બ્લોગિંગ (Micro-blogging) બ્લોગિંગનો અન્ય પ્રકાર છે, જેમાં અત્યંત નાની પોસ્ટ્સ સાથેના બ્લોગ્સનો સમાવેશ થાય છે. ડીસેમ્બર 2007એ, બ્લોગ સર્ચ એન્જિન ટેકનોરાતી (Technorati)એ 11.2 કરોડથી પણ વધારે બ્લોગ્સ ટ્રેક કર્યા હતા.વિડીયો બ્લોગિંગ (video blogging)ના આગમન સાથે, બ્લોગ શબ્દનો અર્થ વધારે વ્યાપક બન્યો - કોઈ પણ એવું માધ્યમ જેમાં બ્લોગ કર્તા પોતાનો અભિપ્રાય આપે છે અથવા કશાક વિષે ફક્ત વાતો કરે છે.

ઢાંચો:Journalism

બ્લોગ્સના ઘણા પ્રકારો છે, જે માત્ર વિષયવસ્તુના પ્રકારથી જ નહીં, બલકે કઈ રીતે વિષયવસ્તુ પુરું પાડવાની કે લખવાની બાબતમાં પણ અલગ પડે છે.

વ્યક્તિગત બ્લોગ્સ
કોઈ વ્યક્તિની સતત મુકાતી ડાયરી કે ટીપ્પણીરુપે વ્યક્તિગત બ્લોગ પરંપરાગત અને સૌથી સામાન્ય બ્લોગ છે. વ્યક્તિગત બ્લોગર્સને સામાન્યપણે તેમના બ્લોગ પોસ્ટ્સ પર ગર્વ હોય છે, પછી ભલે તેમના બ્લોગ તેમના સિવાય કોઈ વાંચતા જ ના હોય.બ્લોગ્સ માત્ર સંદેશો પહોંચાડવાના એક માર્ગ નથી રહ્યા પણ, જીવન કે કલા અંગે ચિંતન વ્યક્ત કરવાનો માર્ગ બન્યા છે. બ્લોગિંગ લાગણીશીલ ગુણવત્તા ધરાવી શકે છે. બહુ થોડા વ્યક્તિગત બ્લોગ્સ ખ્યાતિ અને મુખ્યપ્રવાહ સુધી પહોંચે છે, પરંતુ કેટલાક વ્યક્તિગત બ્લોગ્સ અત્યંત ઝડપથી વ્યાપક સમર્થકો પ્રાપ્ત કરે છે. વ્યક્તિગત બ્લોગના એક પ્રકારને "લઘુબ્લોગિંગ" કહે છે, જેમાં સમયની એક શ્રણને ઝીલવાની હોય તેમ અત્યંત વિગતવાર બ્લોગિંગ થાય છે.ટ્વિટ્ટર (Twitter) જેવી સાઇટો પર બ્લોગર મિત્રો અને કુટુંબ સાથે તત્ક્ષણ વિચારો અને લાગણીઓનું આદાન પ્રદાન કરી શકે છે અને તે ઇ-મેઇલ કે લખાણ કરતા ઘણું ઝડપી છે.સામાજિક માધ્યમ (social media)નો આ પ્રકાર આજના સમયની અત્યંત વ્યસ્ત એવી ઓનલાઇન જનરેશનને એકબીજાના સંપર્કમાં રહેવાની તક પૂરી પાડે છે.

કોર્પોરેટ બ્લોગ
મોટા ભાગના કિસ્સામાં આ બ્લોગ ખાનગી હોઈ શકે છે કે પછી વ્યાપારી (business) હેતુઓ માટે હોઈ શકે છે. કોઈ સંસ્થાન (corporation)માં આંતરિક સંદેશા વ્યવહાર અને સાંસ્કૃતિક બાબતોને ઉત્તેજન માટે વપરાતા કે પછી માર્કેટિંગ (marketing), બ્રાન્ડિંગ (brand) કે પબ્લિક રિલેશન્સ (public relations) માટે બાહ્ય રીતે ઉપયોગમાં લેવાતા બ્લોગ્સને કોર્પોરેટ બ્લોગ્સ (corporate blog) કહે છે.

'પ્રશ્ન બ્લોગિંગ
બ્લોગ (blog)નો એવો પ્રકાર છે, જે સવાલોના જવાબો આપે છે. સવાલો એક નિવેદનપત્રના રુપમાં કે ઇમેઇલ દ્વારા કે ટેલિફોન અથવા વીઓઆઇપી જેવા સાધનથી રજુ કરી શકાય. ક્યુલોગ્સનો પોડકાસ્ટ્સમાંથી શોનોટ્સ પ્રદર્શિત કરવા કે ઇન્ટરનેટ મારફતે માહિતી પહોંચાડવાના સાધન તરીકે ઉપયોગ કરી શકાય.સવાલોના જવાબો પહોંચાડવાના સાધન તરીકે ઘણા પ્રશ્ન લોગ્સ આરએસએસ જેવા સીન્ડિકેશનનો ઉપયોગ કરે છે.

માધ્યમના પ્રકાર
ની રીતે જોઇએ, તો વિડીયોનો સમાવેશ કરતા બ્લોગને વીબ્લોગ (vlog) કહે છે, લિન્ક્સનો સમાવેશ કરતા બ્લોગને લિન્કબ્લોગ (linklog) કહે છે, સ્કેચીઝનો પોર્ટફોલીયો ધરાવતી સાઇટને સ્કેચલોગ (sketchblog) કે ફોટાનો સમાવેશ કરતી સાઇટને ફોટોબ્લોગ (photoblog) કહે છે. નાની પોસ્ટ્સ અને મિશ્રિત માધ્યમ પ્રકારો ધરાવતા બ્લોગ્સને ટંબલબ્લોગ (tumblelog) કહે છે. ટાઇપરાઇટર્સ પર લખાતા અને પછી સ્કેન થતા બ્લોગ્સને ટાઇપકાસ્ટ્સ કે ટાઇપકાસ્ટ બ્લોગ કહે છે, જુઓ ટાઇપકાસ્ટિંગ (બ્લોગિંગ) (typecasting (blogging)).

ગોફર પ્રોટોકોલ (Gopher Protocol) પર હોસ્ટ થયેલા દુર્લભ પ્રકારના બ્લોગને ફ્લોગ (Phlog) કહે છે.

ડીવાઇસ
ના જે પ્રકારથી કમ્પોઝ કરવામાં આવ્યું હોય, તેના પરથી બ્લોગની વ્યાખ્યા કરવામાં આવે છે.મોબાઇલ ફોન (mobile phone) કે પીડીએ (PDA) જેવી મોબાઇલ ડીવાઇસ (mobile device) દ્વારા લખાતા બ્લોગને મોબલોગ (moblog) કહી શકાય.એક પ્રારંભિક બ્લોગ વેરેબલ વાયરલેસ વેબકેમ હતો, જેમાં લખાણ, વિડીયો અને ચિત્રો સહિત કોઈ વ્યક્તિની વ્યકિતગત જિંદગીની ઓનલાઇન ડાયરીનું એક વેરેબલ કમ્પ્યુટર અને આઇ ટેપ (EyeTap) ડીવાઇસથી વેબ સાઇટ પર જીવંત પ્રસારણ થતું હતું. લખાણ સહિતના જીવંત વિડીયો ધરાવતી આવી સેમિ-ઓટોમેટેડ બ્લોગિંગની પ્રથાને સાઉસ્વેલન્સ (sousveillance) કહેવામાં આવતી.આવા જર્નલ્સનો કાનૂની બાબતોમાં ઉપયોગ થતો આવ્યો છે.^{[સંદર્ભ આપો]}

(પ્રકાર)
ની રીતે કેટલાક બ્લોગ્સ ચોક્કસ વિષય પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, જેવા કે રાજકીય બ્લોગ (political blog), પ્રવાસ બ્લોગ (travel blog), હાઉસ બ્લોગ, ફેશન બ્લોગ, (fashion blog)પ્રોજેક્ટ બ્લોગ, (project blog)શિક્ષણ બ્લોગ, (education blog)વિશિષ્ટ બ્લોગ, (niche blog)શિષ્ટ સંગીત બ્લોગ, (classical music blog)ક્વિઝિંગ બ્લોગ અને (મોટેભાગે બ્લોઉગ્સ તરીકે જણાવાતા) કાનૂની બ્લોગ્સ કે ડ્રીમલોગ્સ (dreamlog).બ્લોગનો જે કાયદેસરનો પ્રકાર નથી, પરંતુ સ્પામિંગના એક માત્ર હેતુસર વપરાય છે, તેને સ્પ્લોગ (Splog) કહે છે.

(બ્લોગસ્ફીયર)
તમામ બ્લોગ્સના સંયુક્ત સમુદાયને બ્લોગોસ્ફીયર કહે છે. તમામ બ્લોગ્સ વ્યાખ્યાયિતપણે ઇન્ટરનેટ પર હોવાથી, તેઓ બ્લોગરોલ્સ (blogroll), કમેન્ટ્સ, લિન્કબેક્સ (linkback) (રેફબેક્સ, ટ્રેકબેક્સ કે પિન્ગબેક્સ) અને બેકલિન્ક્સ (backlink) દ્વારા એકબીજા સાથે જોડાયેલા અને સામાજિક રીતે નેટવર્ક ધરાવે છે તેમ કહી શકાય."બ્લોગોસ્ફીયર"માં થતી ચર્ચાઓનો માધ્યમો દ્વારા વિવિધ મુદ્દાઓ પર જનમતના માપદંડ તરીકે ઉપયોગ કરાય છે.સ્થાનિક બ્લોગ્સના સંપુટને ક્યારેક બ્લોગહુડ કહેવામાં આવે છે.

((સર્ચ એન્જિનોની યાદી#બ્લોગ|બ્લોગ સર્ચ એન્જિન્સ))
કેટલાક બ્લોગ સર્ચ એન્જિન્સનો ઉપયોગ બ્લોગ કન્ટેન્ટ શોધવામાં થાય છે, જેવા કે બ્લોગલાઇન્સ (Bloglines), બ્લોગસ્કોપ (BlogScope) અને ટેકનોરાતી (Technorati).સૌથી લોકપ્રિય સર્ચ એન્જિનો પૈકીના એક ટેકનોરાતી બ્લોગ પોસ્ટિંગ્સને કેટેગરાઇઝ કરવામાં વપરાતા લોકપ્રિય સર્ચીઝ અને ટેગ્સ (tags) બંને અંગે સાંપ્રત માહિતી પૂરી પાડે છે. બ્લોગસ્કોપ (BlogScope)^{[citation needed]} જેવા પ્રોજેક્ટો દ્વારા પ્રદર્શિત થયું છે તેમ બ્લોગોસ્ફીયર (blogosphere)માં ઉપલબ્ધ માહિતીના જંગી ભંડારમાં નેવીગેશન કરવાના નવા માર્ગો શોધીને સિમ્પલ કીવર્ડ સર્ચથી આગળ જવાની દિશામાં સંશોધન સમુદાય કામ કરી રહ્યો છે.

બ્લોગિંગ સમુદાયો અને ડિરેક્ટરીઝ
કેટલાક ઓનલાઇન સમુદાયો (online communities) એવા છે જે લોકોને બ્લોગ્સ સાથે અને બ્લોગર્સને બ્લોગર્સ સાથે જોડે છે, જેવા કે બ્લોગકેટેલોગ અને માઇબ્લોગલોગ (MyBlogLog).

બ્લોગિંગ અને ((એડવર્ટાઇઝિંગ))
બ્લોગરને નાણાકીય રીતે ફાયદો થાય તે માટે કે પછી તેના મનપસંદ ઉદ્દેશો આગળ ધપાવવા બ્લોગ્સમાં જાહેરાતો મુકવામાં આવે છે. બ્લોગ્સની લોકપ્રિયતાએ "ફેઇક બ્લોગ્સ" ("fake blogs")ને પણ પ્રચલિત બનાવ્યા છે, જેમાં એક કંપની તેની પ્રોડક્ટને આગળ ધપાવવા માટે માર્કેટિંગ સાધન તરીકે એક કાલ્પનિક બ્લોગ રચે છે.

બ્લોગ્સ કઈ રીતે લોકપ્રિય થયા તેના ગતિશાસ્ત્રનું સંશોધકોએ વિશ્લેષણ કર્યું છે. અનિવાર્યપણે આના માટે બે માપદંડો છે. ઉદ્ધરણો દ્વારા લોકપ્રિયતા તેમ જ જોડાણો (જેમ કે બ્લોગરોલ (blogroll)) દ્વારા લોકપ્રિયતા.બ્લોગના માળખાંના અભ્યાસ પરથી પાયાનું તારણ એ મળે છે કે બ્લોગરોલ્સ દ્વારા લોકપ્રિયતા હાંસલ થતા બ્લોગને સમય લાગે છે, જ્યારે પર્માલિન્ક્સ (permalinks) લોકપ્રિયતા ઝડપથી વધારે છે અને કદાચ બ્લોગરોલ્સ કરતા વધારે લોકપ્રિયતા અને અધિકૃતતા દર્શાવે છે, કેમ કે તેઓ સૂચવે છે કે લોકો ખરેખર બ્લોગના લખાણો વાંચે છે અને ચોક્કસ કિસ્સાઓમાં તેમને મૂલ્યવાન કે નોંધપાત્ર ગણે છે.

બ્લોગડેક્સ (blogdex) પ્રોજેક્ટ વેબને ક્રાઉલ કરવા અને હજારો બ્લોગ પર આવતી સામાજિક બાબતોનું સંશોધન કરવા તેમાંથી ડેટા ભેગો કરવા એમઆઇટી મીડિયા લેબ (MIT Media Lab)માં સંશોધકોએ શરુ કર્યો હતો.પ્રોજેક્ટે ચાર વર્ષ સુધી માહિતી એકઠી કરી અને બ્લોગ સમુદાયમાં સૌથી મોટા પ્રમાણમાં ફેલાતી માહિતીને તેની સાંપ્રતતા અને લોકપ્રિયતાના આધારે રેન્કિંગ આપીને સ્વાયત્તપણે ટ્રેક કરી હતી. તેથી તેને મીમટ્રેકર (memetracker)નું સૌ પ્રથમ ઉદાહરણ કહી શકાય.પ્રોજેક્ટ હવે સક્રિય નથી, પરંતુ તેના જેવી જ કામગીરી હવે ટેઇલરેન્ક ડોટ કોમ (tailrank.com) દ્વારા થઈ રહી છે.

ઇનકમિંગ લિન્ક્સની સંખ્યાના આધારે તેમ જ એલેક્સા ટુલબાર યુઝર્સની વેબહિટ્સ આધારિત એલેક્સા ઇન્ટરનેટ (Alexa Internet) દ્વારા ટેકનોરાતી (Technorati) બ્લોગ્સને રેન્કિંગ આપે છે.ઓગસ્ટ 2006માં, ટેકનોરાતીને જણાયું હતું કે ચીનની અભિનેત્રી ઝુ જિન્ગલેઈ (Xu Jinglei) ઇન્ટરનેટ પર બ્લોગ સાથે સૌથી વધારે જોડાયેલી છે.ચીનના માધ્યમ ઝિનહુઆ (Xinhua)એ અહેવાલ આપ્યો હતો કે આ બ્લોગ પર 5 કરોડથી વધારે પેઇજ વ્યૂઝ પ્રાપ્ત થયા હતા અને દાવો કર્યો હતો કે તે વિશ્વમાં સૌથી લોકપ્રિય બ્લોગ છે.ટેકનોરાતીએ બોઇંગ બોઇંગ (Boing Boing)ને જૂથ દ્વારા લખાતા અને સૌથી વધારે વંચાતા બ્લોગનું રેટિંગ આપ્યું હતું.

ગાર્ટનરે (Gartner) આગાહી કરી હતી કે 2007માં પોતાની વ્યક્તિગત વેબસાઇટ ચલાવતા લેખકોની સંખ્યા 10 કરોડ થશે, ત્યારે બ્લોગિંગ તેની ટોચે પહોંચશે.ગાર્ટનરના વિશ્લેષકો એવી અપેક્ષા સેવે છે કે આ ઘટનામાં રસ ધરાવતા મોટા ભાગના લોકોએ તેનો કયાસ કાઢી લીધો હોવાથી આ માધ્યમનું નવીનતાનું તત્વ ઓછું થઈ જશે અને નવા બ્લોગર્સ કંટાળાને કારણે પોતાનું સર્જન છોડી દેનારા લેખકોનું સ્થાન લેશે.ફર્મનો અંદાજ એવો છે કે 20 કરોડ કરતા વધારે બ્લોગર્સ એવા છે, જેમણે તેમની ઓનલાઇન ડાયરીઓ પોસ્ટ કરવાનું બંધ કર્યું છે, જેના કારણે "ડોટસેમ" અને "નેટસેમ"ના પ્રમાણમાં અત્યંત વધારો થયો છે. જેમને નેટ પર અનિચ્છનીય તત્વો કહી શકાય. (ફ્લોટસેમ અને જેટસેમની જેમ).

ખાસ કરીને  ભાગીદારીયુક્ત પત્રકારત્વ (participatory journalism) સાથે સંકળાયેલા ઘણા બ્લોગર્સ તેમને મુખ્ય પ્રવાહના માધ્યમો (mainstream media)થી અલગ તારવે છે, જ્યારે અન્ય બ્લોગર્સ એ જ માધ્યમોના સભ્યો છે, પરંતુ અલગ ચેનલ દ્વારા કામ કરે છે. ઘણી સંસ્થાઓ બ્લોગિંગને "ફિલ્ટરની આસપાસ ફરવા"ના સાધન તરીકે ગણે છે અને લોકોને સીધે સીધા સંદેશાઓ (messages) મોકલે છે.Some critics worry that bloggers respect neither copyright (copyright) nor the role of the mass media (mass media) in presenting society with credible news. ટાઇમ (Time) મેગેઝિને 2006માં વર્ષની વ્યક્તિ (person of the year) તરીકે યુ (તમે)ની ઘોષણા કરી તેનું શ્રેય બ્લોગર્સ તેમ જ યુઝરજનરેટેડ કન્ટેન્ટ (user-generated content) પ્રદાન કરનારા અન્ય લોકોને જાય છે.  

દરમિયાન, મુખ્ય પ્રવાહના ઘણા બધા પત્રકારો તેમના પોતાના બ્લોગ લખતા થયા છે - 300થી વધારે તેમની સંખ્યા હોવાનું સાઇબરજર્નાલિસ્ટ ડોટ નેટની જે-બ્લોગ યાદી જણાવે છે.ન્યૂઝ સાઇટ પર બ્લોગનો સૌ પ્રથમ ઉપયોગ ઓગસ્ટ 1998માં થયો હોવાનું જણાયું છે, જ્યારે ચાર્લોટ ઓબ્ઝર્વર (Charlotte Observer)ના જોનાથન ડ્યૂબે (Jonathan Dube) હરીકેન બોની અંગે બ્લોગ પ્રગટ કર્યો હતો.

કેટલાક બ્લોગર્સ અન્ય માધ્યમો તરફ વળી ગયા છે. નીચેના બ્લોગર્સ (અને અન્યો) રેડીયો અને ટેલિવિઝન પર ઉપસ્થિત થઈ ચૂક્યા છેઃ ડંકન બ્લેક (Duncan Black) (તેમના તખલ્લુસ એટ્રીઓસથી વિશેષ જાણીતા છે), ગ્લેન રેનોલ્ડ્સ (Glenn Reynolds) (ઇન્સ્ટાપંડિત (Instapundit)), માર્કોસ મોલિત્સાસ જુનિગા (Markos Moulitsas Zúniga) (ડેઇલી કોસ (Daily Kos)), એલેક્સ સ્ટીફન (Alex Steffen) (વર્લ્ડચેન્જિંગ (Worldchanging)) અને આના મેરી કોક્સ (Ana Marie Cox) (વોન્કેટ્ટ (Wonkette))પ્રતિમુદ્દે, હુગ હેવિટ્ટ (Hugh Hewitt) સમૂહ માધ્યમોનું એવું વ્યક્તિત્વ છે, જે ઉલ્ટી દિશામાં ગયા છે અને વગદાર બ્લોગર બનીને તેમણે "જૂના માધ્યમ"માં પોતાની પહોંચનો વિસ્તાર કર્યો છે. એ જ રીતે ઘણા પ્રસ્થાપિત લેખકો, જેવા કે, મિત્ઝી ઝેરેટો (Mitzi Szereto)એ તેમના હાલના કાર્યોથી ચાહકોને વાકેફ કરવા જ નહીં, બલકે લેખનના નવા ક્ષેત્રોમાં વિસ્તરવા માટે બ્લોગનો ઉપયોગ કરવાનુ શરુ કર્યું છે.

અલગ થલગ વક્તાઓ અને શિખાઊઓને સાંકળીને બ્લોગ લઘુમતી ભાષા (minority language) પર પણ પ્રભાવ પાડે છે. આ ખાસ કરીને ગેલિક ભાષાઓ (Gaelic languages)માં લખાતા બ્લોગ્સમાં બન્યું છે.બિનખર્ચાળ બ્લોગિંગ દ્વારા લઘુમતી ભાષાના પ્રકાશનો તેમના વાચકો સુધી પહોંચી શકે છે, જે સામાન્ય સંજોગોમાં તેમને આર્થિક રીતે ના પણ પરવડે.

પોતાના બ્લોગ પર પુસ્તકો પ્રસિદ્ધ કરનારા ઘણા બ્લોગર્સ છે, જેમ કે, સલામ પોક્સ (Salam Pax), એલેન સિમોનેટ્ટી (Ellen Simonetti), જેસિકા કટલર (Jessica Cutler), સ્ક્રેપલફેઇસ (ScrappleFace)બ્લોગ-આધારિત પુસ્તકોને નામ અપાયું છે બ્લુક (blook).બ્લોગ-આધારિત શ્રેષ્ઠ પુસ્તક માટેના ઇનામની શરુઆત 2005માં થઇ હતીઃ લુલુ બ્લુકર પ્રાઇઝ (Lulu Blooker Prize).જોકે, આ પેકીના મોટા ભાગના પુસ્તકો તેમ જ તેમના બ્લોગ્સની જેમ વેચાયા નહીં હોવાથી ઓફલાઇન સફળતા મળી નથી. (નોંધઃ પુસ્તક એકવચનમાં નંપુસકલિંગમાં આવે છે અને તેનું બહુવચન પુસ્તકો-કેવા એમ કહેવાય.)એક માત્ર બ્લોગર ટકર મેક્સે (Tucker Max) ન્યૂ યોર્ક ટાઇમ્સની બેસ્ટસેલર યાદી (New York Times Bestseller List)માં પ્રવેશ મેળવ્યો છે.

બ્લોગિંગના આગમને સંખ્યાબંધ કાનૂની જવાબદારીઓ તથા અન્ય વણકલ્પેલા પરીણામો સર્જ્યા છે.

બદનક્ષી કે જવાબદારી

બદનક્ષી કે જવાબદારી (defamation or liability) સંબંધિત મુદ્દાઓની બાબતમાં બ્લોગર્સ સામે રાષ્ટ્રીય અદાલતોમાં કેટલાક કેસો થયા છે. અદાલતોએ મિશ્ર પ્રકારના ચુકાદાઓ આપ્યા છે. સામાન્યપણે, ઇન્ટરનેટ સર્વિસ પ્રોવાઇડર (Internet Service Provider) (આઇએસપીઝ) ત્રાહિત પક્ષથી સર્જાતી માહિતી અંગે જવાબદારીમાંથી મુક્ત છે. (યુ.એસ. કમ્યુનિકેશન્સ ડીસન્સી એક્ટ (Communications Decency Act) એન્ડ ધી ઇયુ ડિરેક્ટિવ 2000/31/ઇસી).

જહોન ડો વિરુદ્ધ પેટ્રિક કાહિલામાં ડેલવરે સુપ્રીમ કોર્ટે (Delaware Supreme Court) ઠરાવ્યું હતું કે અનામી બ્લોગર્સને ખુલ્લા પાડવા કડક ધોરણો હોવા જોઇએ અને (અમેરિકી બદનક્ષી લખાણ કાયદા હેઠળ આધારવિહીન જણાતા) બદનક્ષી લખાણ કેસને પુનઃવિચારણા માટે ટ્રાયલ કોર્ટ (trial court)ને પાછો મોકલવાના બદલે ખારીજ કરવાનું અસામાન્ય પગલું ભર્યું હતું.કેસને મળેલા વિચિત્ર વળાંકમાં, કાહિલા જહોન ડોની ઓળખ શોધી કાઢવામાં સફળ થયા હતા, જે તેમણે ધાર્યું હતું તેમ શહેરના મેયર કાઉન્સિલમેન કાહિલાનો રાજકીય પ્રતિદ્વંદ્વી નીકળ્યો હતો. કાહિલાએ તેમની મૂળ ફરિયાદ સુધારી હતી અને ટ્રાયલ કોર્ટમાં જવાના બદલે મેયરે કેસની માંડવાળ કરી હતી.

જાન્યુઆરી 2007માં, મલેશિયાના બે જાણીતા રાજકીય બ્લોગર્સ જેફ ઓઇ (Jeff Ooi) અને અહીરુદ્દીન અટ્ટાન (Ahiruddin Attan) પર સરકાર-તરફી અખબાર ધી ન્યૂ સ્ટ્રેટ્સ ટાઇમ્સ પ્રેસ (મલેશિયા) બરહાડ, કલિમુલ્લાહ બિન મશરુલ હસન, હિલામુદ્દીન બિન ઓન અને બર્નડન જહોન અને જહોન પરેરાએ કહેવાતી બદનક્ષી બદલ દાવો માંડ્યો હતો. વાદીઓને મલેશિયા (Malaysia)ની સરકારનો ટેકો હતો. દાવાના પગલે મલેશિયાની સરકારે પક્ષકારોના હિતો માટે બહેતર અંકુશ જાળવવા મલેશિયામાં તમામ બ્લોગર્સની "નોંધણી" કરવાની દરખાસ્ત મુકી.દેશમાં બ્લોગર્સ સામે આ પ્રકારનો આ પ્રથમ કાનૂની કેસ હતો.

બ્રિટનમાં એક કોલેજની મહિલા લેક્ચરરે એક બ્લોગમાં પોતાના વિચારો વ્યક્ત કરનારા રાજકારણીને "નાઝી" સહિતના વિવિધ નિંદાત્મક નામોથી નવાજતું લખાણ એ જ બ્લોગમાં મોકલ્યું હતું. છદ્મ નામે લખનારી આ લેક્ચરરના અસલ નામની ખબર રાજકારણીને આઇએસપી દ્વારા પડી હતી અને તેણે લેક્ચરર પર નુકસાનીનો 10,000 £ (£)અને ખર્ચ પેટે 7,200 £નો સફળ દાવો માંડ્યો હતો.

અમેરિકામાં, બ્લોગર આરોન વોલ (Aaron Wall) પર 2005માં ટ્રાફિક પાવરે બદનક્ષી (defamation) અને વ્યાપારી રહસ્યો (trade secrets)ની પ્રસિદ્ધિ બદલ દાવો માંડ્યો હતો. વાયર્ડ મેગેઝિનના જણાવ્યા પ્રમાણે, "સર્ચ એન્જિનના કહેવાતા રિગિંગ બદલ ટ્રાફિક પાવર પર ગુગલે પ્રતિબંધ મુક્યો" હતો. વોલ અને "વ્હાઇટ હેટ (white hat)" સર્ચ એન્જિન ઓપ્ટિમાઇઝેશન (search engine optimization) સલાહકારોએ ટ્રાફિર પાવરનો પર્દાફાશ કર્યો હતો. જાહેર જનતાના રક્ષણ માટેનો આ પ્રયાસ હોવાનો તેમનો દાવો હતો.બ્લોગ પર પોસ્ટ થતી ટીપ્પણી બદલ કોણ જવાબદાર છે તે ગુંચવાડાભર્યા સવાલને લગતો આ કેસ હોવાથી ઘણા બ્લોગર્સ દ્વારા તે નિહાળવામાં આવ્યો હતો.વ્યક્તિગત અધિકારક્ષેત્રના અભાવને કારણે કેસ ખારીજ કરવામાં આવ્યો હતો અને ટ્રાફિક પાવર નિર્ધારીત સમયમાં અપીલ કરવામાં નિષ્ફળ ગયું હતું.

રોજગારી

સામાન્યપણે, બ્લોગરનું નામ અને/અથવા નોકરીનું સ્થળ ખોટા નામે છુપાવવાના પ્રયાસો બ્લોગરનું રક્ષણ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા છે. પોતાની નોકરીના સ્થળની વિગતો બ્લોગ પર જણાવતા કર્મચારીઓ કર્મચારી બ્રાન્ડિંગ (employee branding)નો મુદ્દો ઉઠાવે છે, કેમ કે તેમની પ્રવૃત્તિ તેમના માલિકની બ્રાન્ડ સ્વીકૃતિને અસર કરવા માંડે છે.

ડેલ્ટા એરલાઇન્સે (Delta Air Lines) ફ્લાઇટ એટેન્ડન્ટ (flight attendant) એલેન સિમોનેટ્ટી (Ellen Simonetti)ને બરતરફ કરી હતી, કારણ કે તેણે વિમાનમાં યુનિફોર્મમાં સજ્જ થઇને પડાવેલા તેના ફોટા પોસ્ટ કર્યા હતા અને તેના બ્લોગ પર "આકાશની રાણીઃ એક ફ્લાઇટ એટેન્ડન્ટની ડાયરી" એવી ટીપ્પણી મુકી હતી, જેને તેની કંપનીએ અયોગ્ય માની હતી. આ કેસે વ્યક્તિગત બ્લોગિંગ અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા વિરુદ્ધ માલિકના હક અને જવાબદારીઓના મુદ્દાને બહાર આણ્યો હોવાથી તેણે માધ્યમોનું વ્યાપક ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. સિમોનેટ્ટીએ "ખોટી બરતરફી, ચરિત્રની બદનક્ષી અને ગુમાવેલા ભાવિ પગારો" બદલ એરલાઇન્સ સામે કાનૂની પગલું ભર્યું હતું. ડેલ્ટાએ નાદારીની કાર્યવાહી હાથ ધરી હોવાથી દાવો સ્થગિત રહ્યો હતો (કોર્ટ ડોકેટ સંગ્રહિત ૨૦૦૮-૦૫-૨૮ ના રોજ વેબેક મશિન).

2006ના વસંત ઋતુમાં લંડન સ્કુલ ઓફ ઇકોનોમિક્સ (London School of Economics)માં મુદતી વરિષ્ઠ લેક્ચરર, એરિક રિંગમારને તેના વિભાગના કન્વીનરે તેનો બ્લોગ "હટાવીને તેનો નાશ કરવા"નો આદેશ આપ્યો હતો, જેમાં તેણે સ્કુલના શિક્ષણની ગુણવત્તા અંગે ચર્ચા કરી હતી.

ડલાસ મેવેરિક્સ (Dallas Mavericks)ના માલિક માર્ક ક્યુબન (Mark Cuban)ની 2006 એનબીએ (NBA) રમતોત્સવમાં વિરામ દરમિયાન કોર્ટ પર તેમ જ તેના બ્લોગમાં એનબીએના અધિકારીઓની ટીકા કરી હતી, તે બદલ તેને દંડ કરવામાં આવ્યો હતો.

ગૂગલ (Google) ખાતેના આસિસ્ટન્ટ પ્રોડક્ટ મેનેજર માર્ક જેને 2005માં 99ઝીરોઝના નામે ઓળખાતા અને ગૂગલની માલિકીની બ્લોગર (Blogger) સર્વિસ પર હોસ્ટ થયેલા પોતાના વ્યક્તિગત બ્લોગમાં કંપનીના રહસ્યોની ચર્ચા કરી તે બદલ તેમને ગૂગલે નોકરીના દસ દિવસ બાદ બરખાસ્ત કર્યા. તેમણે કંપનીની કમાણીની જાહેરાતના એક સપ્તાહ પહેલાં કંપનીની બહાર નહીં પડેલી પ્રોડક્ટ્સ તથા નાણાકીય વિગતો બ્લોગ પર લખી હતી. પોતાના બ્લોગ પરથી સંવેદનશીલ લખાણ દૂર કરવાની કંપનીની વિનંતી પાળ્યાના બે દિવસ બાદ તેમને બરખાસ્ત કરવામાં આવ્યા હતા.

ભારતમાં, બ્લોગર ગૌરવ સબનીસે મેનેજમેન્ટ સ્કુલ આઇઆઇપીએમના ખોટા દાવાઓનો ઘટસ્ફોટ તેમના બ્લોગ પર કર્યા પછી આઇઆઇપીએમના મેનેજમેન્ટે તેમની સામેના વિરોધના પ્રતીકરુપેં આઇબીએમના લેપટોપ્સ સળગાવી નાંખવાની ધમકી આપી હતી. ત્યાર બાદ સબનીસે આઇબીએમ (IBM)માંથી રાજીનામુ આપ્યું હતું.

જેસિકા કટલર (Jessica Cutler) ઉર્ફે ધી વોશિંગ્ટનિયનેકોંગ્રેસમાં આસિસ્ટન્ટ તરીકેની તેની નોકરી દરમિયાનના તેના સેક્સ જીવન અંગે બ્લોગ પર લખ્યું હતું. બ્લોગ જાહેર થયા બાદ તેને બરતરફ કરવામાં આવી હતી. તેણે તેના અનુભવો અને બ્લોગ આધારિત નવલકથા લખી હતીઃ ધી વોશિંગ્ટનિયનઃએક નવલ.કટલર પર હાલમાં તેના ભૂતપૂર્વ પ્રેમીઓ પૈકીના એકે દાવો માંડ્યો છે. બ્લોગર્સના વાસ્તવિક જીવન સાથીઓની ગુપ્તતાનું રક્ષણ કરવા માટે બ્લોગર્સ કેટલી હદે જવાબદાર છે, તે આ કેસમાં પ્રસ્થાપિત થઈ શકશે.

કેથેરિન સેન્ડરસન ઉર્ફે પેટિટ એંગ્લેઇઝે (Petite Anglaise)બ્લોગિંગને કારણે બ્રિટિશ એકાઉન્ટન્સી ફર્મની પેરિસ ખાતેની નોકરી ગુમાવી હતી. જોકે, બ્લોગમાં ફર્મ અને તેના કેટલાક લોકોના કેટલાક વર્ણનો એકદમ બેનામી રીતે આપવામાં આવ્યા હતા, તેમ છતાં તે પ્રશસ્તિ સમાન નહોતા.સેન્ડરસન પાછળથી જોકે, બ્રિટિશ ફર્મ સામેનો વળતરનો દાવો જીતી ગઈ હતી.

બીજી તરફ, 2006માં ગ્લોબમાં લખતી વેળાએ પેનેલોપ ટ્રંક (Penelope Trunk) પ્રથમ વ્યક્તિ હતી, જેણે એ મુદ્દો દર્શાવ્યો હતો કે, મોટા ભાગના બ્લોગર્સ વ્યવસાયિક છે અને સારી રીતે લખાયેલો બ્લોગ વાસ્તવમાં રોજગારી-દાતાઓને આકર્ષવામાં મદદરુપ બની શકે છે.

રાજકીય જોખમો

રાજકીય રીતે સંવેદનશીલ ક્ષેત્રોમાં ક્યારેક બ્લોગિંગના અણધારેલા પરીણામો આવી શકે છે. બ્લોગને અંકુશમાં રાખવા બ્રોડકાસ્ટ કે મુદ્રણ માધ્યમો કરતાં પણ વધારે મુશ્કેલ છે. પરીણામે, એકાધિકારવાદી (totalitarian) કે એકહથ્થુસત્તાવાદી (authoritarian) શાસનો મોટે ભાગે બ્લોગ્સને દબાવી દેવા અને/અથવા તેમને જાળવતા લોકોને સજા કરવા માગે છે.

સિંગાપુર (Singapore)માં બે વંશીય ચીનાઓને તેમના બ્લોગ પર મુસ્લિમ-વિરોધી (anti-Muslim) ટીપ્પણીઓ પોસ્ટ કરવા બદલ દેશના રાજદ્રોહ-વિરોધી કાયદા (anti-sedition law) હેઠળ જેલ (imprisoned)માં પુરવામાં આવ્યા.

ઇજિપ્ત (Egypt)ના બ્લોગર કરીમ અમીર (Kareem Amer) પર તેના ઓનલાઇન બ્લોગમાં ઇજિપ્તના પ્રમુખ હોસ્ની મુબારક (Hosni Mubarak) અને એક ઇસ્લામી (Islam) સંસ્થા (institution)નું અપમાન કરવાનો આરોપ મુકવામાં આવ્યો હતો. ઇજિપ્તના ઇતિહાસમાં પ્રથમવાર આ રીતે એક બ્લોગ પર કામ ચલાવવામાં આવ્યું હતું.એલેક્ઝાન્ડ્રીયા (Alexandria)માં હાથ ધરાયેલી ટૂંકી ઇન્સાફી કાર્યવાહી પછી બ્લોગર દોષિત જણાયો હતો અને તેને ઇસ્લામ (Islam)ના અપમાન તથા રાજદ્રોહને ઉત્તેજન આપવાના ગુનામાં ત્રણ વર્ષની તેમ જ મુબારકનું અપમાન કરવાના ગુનામાં એક વર્ષની સજા ફટકારવામાં આવી હતી.

ઇજિપ્ત (Egypt)ના બ્લોગર એબ્દેલ મોનેમ મહમુદ (Abdel Monem Mahmoud)ની તેના બ્લોગમાં સરકારની વિરુદ્ધમાં લખાણો લખવા બદલ 2007ના એપ્રિલમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી,મોનેમ પ્રતિબંધિત મુસ્લિમ બ્રધરહૂડ (Muslim Brotherhood)નો સભ્ય છે.

સંયુક્ત રાષ્ટ્રો (United Nations)ના સુદાન (Sudan) માટેના ખાસ પ્રતિનિધિ જેન પ્રોન્કે (Jan Pronk) સુદાનના લશ્કરી દળોની સ્થિતિ અંગે તેમના વ્યક્તિગત બ્લોગમાં અભિપ્રાય વ્યક્ત કર્યા બાદ તેમને ત્રણ દિવસમાં સુદાન છોડવાની નોટિસ પાઠવવામાં આવી હતી,સુદાનના લશ્કરે તેમને દેશ નિકાલ કરવાની માગણી કરી હતી.

અંગત સુરક્ષા

બ્લોગિંગનું એક પરીણામ બ્લોગર પર હૂમલા કે ધમકીઓની સંભાવનાનું છે અને તે પણ ક્યારેક દેખીતા કારણ વિના.નિરુપદ્રવી બ્લોગક્રીયેટિંગ પેશનટ યુઝર્સ સંગ્રહિત ૨૦૨૧-૦૫-૦૧ ના રોજ વેબેક મશિનની લેખિકા કેથી સીયેરા (Kathy Sierra) આવી ઝેરીલી ધમકીઓ અને નારી-દ્વેષી અપમાનોનું લક્ષ્ય બની હતી, તેથી તેણે સાન ડીયેગોમાં ટેકનોલોજી કોન્ફરન્સમાં તેનું મુખ્ય વક્તવ્ય તેની સુરક્ષાના ડરથી રદ કર્યું હતું. બ્લોગરની નામહિનતા મોટેભાગે પોકળ હોય છે, તેથી બ્લોગરને ધમકીઓ મોકલતા કે તેમનું અપમાન કરતા ઇન્ટરનેટ ટ્રોલ્સ (Internet trolls)ને નામહિનતાને કારણે પ્રોત્સાહન મળે છે.સીયેરા અને તેના ટેકેદારોએ એક ઓનલાઇન ચર્ચાનો પ્રારંભ કર્યો, જેનો હેતુ બિભત્સ ઓનલાઇન વર્તનનો પ્રતિકાર કરવાનો અને બ્લોગર્સની આચાર સંહિતા (blogger's code of conduct) ઘડવાનો હતો.

રોગનિવારક લાભો

વ્યક્તિગત અનુભવો અંગે લખવાથી થતા રોગનિવારક ફાયદાઓ વૈજ્ઞાનિકો ઘણા સમયથી જાણે છે.બ્લોગ્સ વ્યક્તિગત અનુભવો લખવાનો વધુ એક માર્ગ છે.સંશોધનો દર્શાવે છે કે તે સ્મૃતિ અને નિંદ્રા સુધારે છે, રોગપ્રતિકારક કોષ કામગીરી ઝડપી બનાવે છે અને એઇડ્સના દર્દીઓમાં વાઇરલ લોડ ઘટાડે છે અને સર્જરી પછી ઝડપથી રુઝ પણ લાવે છે.^{[શંકાસ્પદ – ચર્ચા કરો]}

"વેબલોગ" શબ્દ 17 ડીસેમ્બર 1997એ જોન બાર્જરે (Jorn Barger) કોઇન કર્યો હતો. ટૂંકુ રુપ બ્લોગ પીટર મેરહોલ્ઝે ઘડી કાઢ્યો હતો. તેણે એપ્રિલ અથવા મે 1999માં તેના બ્લોગ પીટરમી.કોમના સાઇડબારમાં વેબ્લોગ શબ્દને રમુજપૂર્વક તોડીને વી બ્લોગ શબ્દ સમૂહ નીપજાવ્યો હતો. એના થોડા જ સમય બાદ, પાઇરા લેબ્સ (Pyra Labs) ખાતે ઇવાન વિલિયમ્સે (Evan Williams) નામ અને ક્રિયાપદ ("બ્લોગ" એટલે "કોઈના વેબલોગનું સંપાદન કરવું અથવા કોઈના વેબલોગનું પોસ્ટિંગ કરવુ") બંને રીતે "બ્લોગ"નો ઉપયોગ કર્યો હતો અને પાઇરા લેબ્સની બ્લોગર (Blogger) પ્રોડક્ટના સંદર્ભમાં "બ્લોગર" શબ્દ યોજ્યો, જેને પરીણામે આ શબ્દ લોકપ્રિય બન્યો.

ઉદ્ભવ

બ્લોગિંગ લોકપ્રિય બન્યું તે પહેલાં, ડિજિટલ સમુદાયોએ યુઝનેટ (Usenet), વ્યાપારી ઓનલાઇન સેવાઓ જેવી કે જીએની (GEnie), બિક્સ અને અગાઉની કોમ્પ્યુસર્વ (CompuServe), ઇ-મેઇલ યાદીઓ (e-mail lists) અને બુલેટિન બોર્ડ સીસ્ટમ્સ (Bulletin Board System) (બીબીએસ) સહિતના ઘણા સ્વરુપો ધારણ કર્યા હતા. 1990માં, વેબએક્સ (WebEx) જેવા ઇન્ટરનેટ ફોરમ (Internet forum) સોફ્ટવેરે "થ્રેડ્સ" સાથે જીવંત વાર્તાલાપો રચ્યા હતા.થ્રેડ્સ એક લાક્ષણિક "કોર્કબોર્ડ" પરના સંદેશાઓ વચ્ચેના સાંપ્રત જોડાણો છે.

આધૂનિક બ્લોગ ઓનલાઇન ડાયરી (online diary)માંથી નીપજ્યા છે, જેમાં લોકો તેમના અંગત જીવનોના જીવંત વર્ણનો રાખતા હોય છે.આવા મોટા ભાગના લેખકો પોતાને રોજનીશી લેખકો, પત્રકારો (journalist) કે જર્નલ-લેખકો કહેવડાવે છે.સ્વોર્થમોર કોલેજ (Swarthmore College) ખાતે જસ્ટિન હોલ (Justin Hall) વિદ્યાર્થી હતા, ત્યારે તેમણે વ્યક્તિગત બ્લોગિંગની શરુઆત કરી હતી.તેઓ જેરી પોર્મેલ (Jerry Pournelle)ની જેમ પ્રારંભિક બ્લોગર્સ પૈકીના એક તરીકે ઓળખાયા.^{[સંદર્ભ આપો]}ડેવ વાઇનર (Dave Winer's)ની ક્રિપ્ટિંગ ન્યૂઝ પણ સૌથી જૂની અને લાંબો સમય ચાલેલી વેબલોગ્સ પૈકીની એક ગણવામાં આવે છે. અન્ય એક પ્રારંભિક બ્લોગ 1994માં વેરેબલ વાયરલેસ વેબકેમ હતો, જેમાં લખાણ, વિડીયો અને ચિત્રો સહિત કોઈ વ્યક્તિની વ્યકિતગત જિંદગીની ઓનલાઇન ડાયરીનું એક વેરેબલ કમ્પ્યુટર અને આઇ ટેપ (EyeTap) ડીવાઇસથી વેબ સાઇટ પર જીવંત પ્રસારણ થતું હતું.લખાણ સાથેના જીવંત વિડીયો ધરાવતી અર્ધ-સ્વયંસંચાલિત બ્લોગિંગની પ્રથાને સાઉસ્વેલન્સ (sousveillance) કહેવામાં આવ્યું હતું અને આવા જર્નલ્સનો કાનૂની બાબતોમાં પુરાવા તરીકે પણ ઉપયોગ કરવામાં આવતો હતો.

1993માં ડો. ગ્લેન બેરીએ બ્લોગિંગની શોધ કરી હતી અને તેને વેબ-આધારિત ટીપ્પણી તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરી હતી અને તેને અન્ય લેખો સાંકળી હતી.મૂળે ગાલાઝ ફોરેસ્ટ કોન્ઝર્વેશન આર્કાઇવ્ઝhttp://forests.org/blog/નું^{[હંમેશ માટે મૃત કડી]} શીર્ષક ધરાવતો ફોરેસ્ટ પ્રોટેકશન બ્લોગ પણ પ્રથમ રાજકીય બ્લોગ હતો, જેમાં ડો. બેરીએ જંગલના રક્ષણ માટે ઝુંબેશ ચલાવી હતી અને આ પ્રયાસોનું તેમના પીએચ.ડી. પ્રોજેક્ટમાં દસ્તાવેજીકરણ કર્યું હતું.આ બ્લોગમાં પ્રારંભમાં ગોફર પ્રોટોકોલનો ઉપયોગ થયો હતો અને છેક જાન્યુઆરી 1995 સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૪-૧૭ ના રોજ વેબેક મશિનથી વેબ પર સતત રહ્યો હતો અને વેબના પ્રથમ અને સૌથી લાંબા સમય સુધી ચાલેલા બ્લોગ તરીકે ઓળખાયો હતો. આ પહેલાં, ડો. બેરીએ છેક 1989થી ઇમેઇલ અને બુલેટિન બોર્ડ દ્વારા જંગલ રક્ષણને લગતી લખાણ સામગ્રી પૂરી પાડી હતી.આ કામ ત્યારથી દુનિયાની સૌથી મોટી પર્યાવરણીય પોર્ટલ્સ સંગ્રહિત ૨૦૧૬-૦૨-૦૪ ના રોજ વેબેક મશિનમાં ફેરવાયું છે.

પ્રારંભિક બ્લોગ્સ સામાન્ય વેબસાઇટો (Web site)ના મેન્યુઅલી અપડેટ થયેલા કમ્પોનન્ટ્સ માત્ર હતા.જોકે, ઉલ્ટા કાલક્રમાનુસાર પોસ્ટ થયેલા વેબ લેખોના સર્જન અને જાળવણીને સરળ બનાવવા માટેના ટુલ્સના ક્રમિક વિકાસે પ્રકાશન પ્રક્રિયાને ઓછું તકનિકી જ્ઞાન ધરાવતી બૃહદ વસતી સુધી પહોંચાડી હતી.છેવટે, આ પ્રક્રિયા આપણે હાલ જેને બ્લોગ્સ તરીકે ઓળખીએ છીએ તેવા ઓનલાઇન પ્રકાશનના વિશિષ્ટ વર્ગમાં પરીણમી હતી.દાખલા તરીકે, અમુક પ્રકારના બ્રાઉઝર-આધારિત સોફ્ટવેરનો ઉપયોગ હવે "બ્લોગિંગ"નું લાક્ષણિક પાસુ છે.ડેડિકેટેડ બ્લોગ હોસ્ટિંગ સેવા (blog hosting service)ઓ દ્વારા બ્લોગ હોસ્ટ કરી શકાય છે અથવા તેમને બ્લોગ સોફ્ટવેર (blog software)નો ઉપયોગ કરીને અથવા નિયમિત વેબ હોસ્ટિંગ સેવા (web hosting service)ઓ પર ચલાવી શકાય છે

લોકપ્રિયતામાં વધારો

ધીમી શરુઆત પછી, બ્લોગિંગની લોકપ્રિયતામાં ઝડપી વધારો થયો હતો.1999માં બ્લોગનો ઉપયોગ વધ્યો અને પછીના વર્ષે તેની સાથે સાથે જ આવેલા હોસ્ટેડ બ્લોગ ટુલ્સ દ્વારા પણ તેની લોકપ્રિયતા વધી હતી.

• ઓક્ટોબર 1998માં ઓપન ડાયરી (Open Diary) લોન્ચ થઈ હતી અને ટૂંક સમયમાં હજારો ઓનલાઇન ડાયરીઓ બહાર આવી હતી.ઓપન ડાયરીએ વાચકની ટીપ્પણીની શોધ કરી હતી અને એવો પ્રથમ બ્લોગ સમુદાય બન્યો હતો, જેમાં વાચકો અન્ય લેખકોની બ્લોગ એન્ટ્રીઝ પર પોતાની ટીપ્પણીઓ ઉમેરી શકતા હતા.
• વિખ્યાત બ્લોગર બ્રેડ ફ્રિત્ઝપેટ્રિકે (Brad Fitzpatrick) માર્ચ 1999માં લાઇવજર્નલ (LiveJournal)ની શરુઆત કરી હતી.
• વેબ સાઇટ પર "ન્યૂઝ પેઇજ " જાળવવાના સરળ વિકલ્પરુપે એન્ડ્રુ સ્મેલ્સે જુલાઇ 1999માં પિટાસ.કોમનું સર્જન કર્યું હતું, જેના પગલે ડાયરીલેન્ડે સપ્ટેમ્બર 1999માં વ્યક્તિગત ડાયરી સમુદાય પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું.
• ઇવાન વિલિયમ્સ (Evan Williams) અને મેગ હાઉરીહાને (Meg Hourihan) (પાઇરા લેબ્સ (Pyra Labs)) ઓગસ્ટ 1999માં બ્લોગર.કોમ (blogger.com) લોન્ચ કરી હતી. (જેને ગૂગલે (Google) ફેબ્રુઆરી 2003માં ખરીદી લીધી)

રાજકીય અસર

ઢાંચો:Unreferencedsection

જુઓ, રાજકીય બ્લોગ (Political blog)

છેક 2002થી સમાચાર વૃત્તાંતો (news)નો ઘટસ્ફોટ કરવામાં, ઘડવામાં અને કાંતવા (spinning)માં ભૂમિકા ભજવવા બદલ બ્લોગ્સ તરફ ધ્યાન વધ્યું છે અને તેમનો વ્યાપ પણ વધ્યો છે.ઇરાક યુદ્દે (Iraq war) બ્લોગર્સને જોખી તોળીને મુકાતા, લાગણીભર્યા દ્રષ્ટિકોણો અપનાવતા જોયા, જે રાજકીય રંગપટ (political spectrum)ની પરંપરાગત ડાબેરી-જમણેરી (left-right) ખાઈથી આગળ નીકળી ગયા.

બ્લોગ્સના વધતા જતા મહત્વના એક ઉદાહરણરુપે, 2002માં ઘણા બ્લોગોએ અમેરિકી સેનેટના બહુમતી નેતા (U.S. Senate Majority Leader) ટ્રેન્ટ લોટ્ટે (Trent Lott) કરેલી ટીપ્પણી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું. અમેરિકી સેનેટર (U.S. Senator) સ્ટોર્મ થુર્મોન્ડ (Strom Thurmond)ના માનમાં યોજાએલી એક પાર્ટીમાં સેનેટર લોટ્ટે એવું સૂચવીને સેનેટર થુર્મોન્ડની સરાહના કરી હતી કે, થુર્મોન્ડ રાષ્ટ્રપ્રમુખ તરીકે ચુંટાયા હોત, તો અમેરિકા સારી સ્થિતિમાં હોત.લોટ્ટના આલોચકોને આ ટીપ્પણીઓમાં વંશીય રીતે અલગ પાડવા (racial segregation)ની નીતિને ગર્ભિત અનુમોદન જણાયું, જેનું થુર્મોન્ડના 1948ના રાજકીય અભિયાન (1948 presidential campaign)માં સમર્થન કરવામાં આવ્યું હતું.બ્લોગર્સ દ્વારા બહાર આણવામાં આવેલા દસ્તાવેજો અને નોંધાયેલી મુલાકાતોથી આ દ્રષ્ટિબિંદુ વધારે મજબૂત બન્યું.(જુઓ, જોશ માર્શલ (Josh Marshall)નું ટોકિંગ પોઇન્ટ મેમો (Talking Points Memo))માધ્યમોની હાજરી વચ્ચે યોજાએલા એક જાહેર કાર્યક્રમમાં લોટ્ટે ટીપ્પણી કરી હોવા છતાં, બ્લોગ્સ પર આ સ્ટોરીનો ઘટસ્ફોટ ના થયો ત્યાં સુધી કોઈ પણ મોટા માધ્યમ સંગઠને આ વિવાદસ્પદ ટીપ્પણીઓનો અહેવાલ આપ્યો ન હતો.બ્લોગિંગે એક એવી રાજકીય કટોકટીના નિર્માણમાં સહયોગ આપ્યો હતો, જેણે લોટ્ટને બહુમતી નેતાના પદેથી રાજીનામુ આપવાની ફરજ પાડી હતી.

એ જ રીતે, "રાથરગેટ (Rathergate)" કૌભાંડની પાછળના પ્રેરક પરીબળો પણ બ્લોગ્સ જ હતા.ટેલિવિઝન પત્રકાર ડેન રાથરે (Dan Rather) સીબીએસ શો 60 મિનીટ્સ (60 Minutes) પર એવા દસ્તાવેજો રજુ કર્યા કે જે રાષ્ટ્રપતિ બુશના લશ્કરી સેવા રેકોર્ડના સ્વીકૃત હિસાબોથી વિરોધાભાસી હતા. આ દસ્તાવેજો બનાવટી (forgeries) હોવાનું બ્લોગર્સ દ્વારા જાહેર થયું હતું અને તેમના દ્રષ્ટિબિંદુના સમર્થનમાં પુરાવા અને દલીલો રજુ કરી હતી.પરીણામે, સીબીએસે તે અપર્યાપ્ત રીપોર્ટિંગ તકનીક હતી તેમ જણાવીને તેના બદલ માફી માગી હતી. (જુઓ લીટલ ગ્રીન ફુટબોલ્સ (Little Green Footballs)). સમાચારોના સ્રોત અને અભિપ્રાય તેમ જ રાજકીય દબાણ ઉભુ કરવાના સાધન તરીકે બ્લોગ્સની સમૂહ માધ્યમોએ કરેલી સ્વીકૃતિરુપે આ કૌભાંડને ઘણા બ્લોગર્સ નિહાળે છે.

આ વૃત્તાંતોની અસરે સમાચાર વિતરણના માધ્યમ તરીકે બ્લોગને વધારે વિશ્વસનીયતા પૂરી પાડી.મોટે ભાગે પક્ષપાતપૂર્ણ ગપસપ તરીકે જોવામાં આવતા હોવા છતાં બ્લોગર્સ ક્યારેક મહત્વની માહિતી જાહેર જનતાની જાણમાં લાવવામાં મોખરે રહે છે અને મુખ્યપ્રવાહના માધ્યમો પણ તેમને અનુસરે છે.જોકે, ઘણી વાર ન્યૂઝ બ્લોગ્સ મુખ્ય પ્રવાહના માધ્યમો દ્વારા પ્રસિદ્ધ થઈ ચૂકેલી સામગ્રી અંગે પ્રતિભાવ પાઠવવાનું વલણ ધરાવે છે.દરમિયાન, મોટા પ્રમાણમાં બ્લોગ પર આવનારા નિષ્ણાતોની સંખ્યા વધી રહી છે, જેઓ બ્લોગ્સને તલસ્પર્શી વિશ્લેષણનો સ્રોત બનાવી રહ્યા છે. (જુઓ, ડેનીયલ ડ્રેઝ્નર (Daniel Drezner), જે. બ્રેડફોર્ડ ડેલોન્ગ (J. Bradford DeLong) અથવા બ્રેડ સેટ્સર (Brad Setser))

મુખ્યપ્રવાહ લોકપ્રિયતા

ઢાંચો:Unreferencedsection 2004 સુધીમાં, બ્લોગ્સની ભૂમિકા રાજકીય સલાહકારો (political consultant), ન્યૂઝ સેવાઓ તરીકે મુખ્યપ્રવાહ સમાન બની ગઈ અને ઉમેદવારો તેમનો ઉપયોગ લોકો સુધી પહોંચવા માટે અને અભિપ્રાય ઘડવા માટે કરવા માંડયા.રાજકારણીઓ અને રાજકીય ઉમેદવારોએ યુદ્ધ અને અન્ય મુદ્દાઓ અંગે અભિપ્રાયો વ્યકત કરવા બ્લોગિંગને પ્રસ્થાપિત કર્યું અને બ્લોગ્સની સમાચારોના સ્રોત તરીકેની ભૂમિકા વધારે મજબૂત બનાવી. (જુઓ હોવાર્ડ ડીન (Howard Dean) અને વેસ્લી ક્લાર્ક (Wesley Clark))સક્રિયપણે ઝૂંબેશોમાં ના જોડાયેલા રાજકારણીઓ જેવા કે બ્રિટનના મજૂર પક્ષ (UK's Labour Party's)ના સાંસદ (MP) ટોમ વોટ્સન (Tom Watson) જેવા પણ તેમના મતવિસ્તારો સાથે નાતો જોડવા માટે બ્લોગિંગ કરવા માંડ્યા.

જાન્યુઆરી 2005માં ફોર્ચ્યુન (Fortune) મેગેઝિને એવા આઠ બ્લોગર્સની યાદી પ્રસિદ્ધ કરી, જેમને વ્યાપાર જગતના લોકો "ઉવેખી શક્યા નહોતા". તેઓ હતા પીટર રોજસ (Peter Rojas), ઝેની જાર્ડિન (Xeni Jardin), બેન ટ્રોટ (Ben Trott), મેના ટ્રોટ (Mena Trott), જોનાથન સ્ક્વાર્ટ્ઝ (Jonathan Schwartz), જેસન ગોલ્ડમેન, રોબર્ટ સ્કોબલ (Robert Scoble) અને જેસન કેલેકેનિસ (Jason Calacanis).

સત્તાવાર બ્લોગ સ્થાપનારી પ્રથમ રાષ્ટ્રીય સરકારોમાં ઇઝરાયેલ (Israel) સૌ પ્રથમ હતું.ડેવિડ સરેંગા (David Saranga) હેઠળ ઇઝરાયેલનું વિદેશ મંત્રાલય (Israeli Ministry of Foreign Affairs) એક સત્તાવાર વિડીયો બ્લોગ (video blog) અને એક રાજકીય બ્લોગ (political blog) સહિતના વેબ 2.0 (Web 2.0) ઇનિશિયેટીવ્ઝને અપનાવવામાં સક્રિય થયું હતું. વિદેશ મંત્રાલયે હમાસ સાથેના તેના યુદ્ધ (war with Hamas) અંગે ટ્વિટ્ટર (Twitter) દ્વારા માઇક્રોબ્લોગિંગ (microblogging) અખબારી પરીષદ પણ યોજી હતી, જેમાં સરેંગાએ એક જીવંત વિશ્વવ્યાપી અખબારી પરીષદ (press conference) દરમિયાન સામાન્ય લખાણ-સંદેશ ટૂંકા રુપોમાં લોકોના સવાલોના જવાબો આપ્યા હતા. સવાલો અને જવાબોને પાછળથી દેશના સત્તાવાર રાજકીય બ્લોગ ઇઝરાયેલપોલિટિક.ઓઆરજી પ પોસ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા.

ઢાંચો:Portalpar ઢાંચો:Portalpar

• બ્લોગ એવોર્ડ (Blog award)
• બ્લોગ સર્ચ એન્જિન (Blog search engines)
• બ્લોગસ્કિન (Blogskin)
• બ્રોગ (BROG) - જેનર પ્રોજેક્ટ પર (વી)બ્લોગ સંશોધન
• નાગરિક પત્રકારત્વ (Citizen journalism)
• જોડાણયુક્ત બ્લોગ (Collaborative blog)
• ગ્રાહક જોડાણ (Customer engagement)
• ડ્રીમ બ્લોગ (Dream blog)
• એડ્યુબ્લોગ (Edublog)
• બ્લોગિંગ પરીભાષાની યાદી (List of blogging terms)
• બ્લોગ્સની યાદી (List of blogs)
• સામાજિક નેટવર્કિંગ વેબસાઇટોની યાદી (List of social networking websites)
• મોટા પાયે વિતરીત થયેલા જોડાણો (Massively distributed collaboration)
• માઇક્રોબ્લોગ્સ (Microblogs)
• સાઇડબ્લોગ (Sideblog)
• યુઝર દ્વારા સર્જાતી વિષયસામગ્રી (User-generated content)
• વેબલોગ સોફ્ટવેર (Weblog software)
• વેબમાસ્ટર (Webmaster)