1890Au Yng Nghymru

 

• Tywysog Cymru - Albert Edward
• Tywysoges Cymru - Alexandra
• Archdderwydd Eisteddfod Genedlaethol Cymru
  • Clwydfardd (i 1894)
  • Hwfa Môn (o 1895)

• Digwyddiadau 1890
• Digwyddiadau 1891
• Digwyddiadau 1892
• Digwyddiadau 1893
• Digwyddiadau 1894
• Digwyddiadau 1895
• Digwyddiadau 1896
• Digwyddiadau 1897
• Digwyddiadau 1898
• Digwyddiadau 1899

Gwobrau

 

 

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

• 1890 - Bangor
  • Y Gadair - Thomas Jones (Tudno)
  • Y Goron - John John Roberts (Iolo Caernarfon)
• 1891 - Abertawe
  • Y Gadair - John Owen Williams (Pedrog)
  • Y Goron - David Adams
• 1892 - Y Rhyl
  • Y Gadair - Evan Jones
  • Y Goron - John John Roberts (Iolo Caernarfon)
• 1893 - Pontypridd
  • Y Gadair - John Ceulanydd Williams
  • Y Goron - Ben Davies
• 1894 - Caernarfon
  • Y Gadair - Howell Elvet Lewis (Elfed)
  • Y Goron - Ben Davies
• 1895 - Llanelli
  • Y Gadair - John Owen Williams (Pedrog)
  • Y Goron - Lewis William Lewis (Llew Llwyfo)
• 1896 - Llandudno
  • Y Gadair - Ben Davies
  • Y Goron - wedi'i atal
• 1897 - Casnewydd
  • Y Gadair - John Thomas Job
  • Y Goron - Thomas Mafonwy Davies
• 1898 - Blaenau Ffestiniog
  • Y Gadair - Robert Owen Hughes
  • Y Goron - Richard Roberts
• 1899 - Caerdydd
  • Y Gadair - wedi ei atal
  • Y Goron - Richard Roberts

Llyfrau newydd

 

• Anne Beale - Old Gwen (1890)
• Rhoda Broughton
  • Alas! (1890)
  • Mrs Bligh (1892)
  • Foes in Law (1899)
• Caniadau Cymru (1897)
• Amy Dillwyn - Maggie Steele's Diary (1892)
• Owen Morgan Edwards - Cymru (1892)
• Beriah Gwynfe Evans - Dafydd Dafis (1898)
• John Gruffydd Moelwyn Hughes - Caniadau Moelwyn (1893)
• Arthur Machen - The Three Impostors (1895)
• Daniel Owen - Enoc Huws (1891)
• 1896 - Mae'r ffilm newyddion gyntaf erioed i'w saethu ym Mhrydain yn dangos Tywysog a Thywysoges Cymru yn ymweld ag arddangosfa yng Nghaerdydd. Hwn hefyd oedd y darlun symudol cyntaf erioed o'r tywysog.

Cerddoriaeth

• Syr Henry Walford Davies - Symffoni yn D (1894)
• Joseph Parry - Saul of Tarsus (oratorio) (1892)

• Rasio ceffylau - Mae Grand National Cymru yn cael ei redeg am y tro cyntaf yn Nhrelái, Caerdydd.
• 1893 - Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Cymru yn ennill Y Goron Driphlyg am y tro cyntaf

 

 

• 1890
  • 21 Mehefin - W J A Davies, chwaraewr rygbi (bu farw 1967)
  • 16 Rhagfyr - P J Grigg, gwleidydd (bu farw 1964)
• 1891
  • 13 Chwefror - Kate Roberts, awdur (bu farw 1985)
• 1893
  • 15 Ionawr - Ivor Novello, cyfansoddwr ac actor (bu farw 1951)
  • 1 Mehefin - Lewis Valentine, gweinidog, gwleidydd, ymgeisydd Seneddol cyntaf Plaid Cymru
• 1894
  • 4 Gorffennaf- Ambrose Bebb, awdur a gwleidydd (bu farw 1955)
  • 23 Mehefin - Y Tywysog Edward (Tywysog Cymru yn ddiweddarach, Edward VIII ac wedyn Dug Windsor; bu farw 1972)
• 1895
  • 22 Ionawr - Iorwerth Thomas, gwleidydd (bu farw 1966)
  • 1 Mawrth - William Richard Williams, gwas sifil (bu farw 1963)
  • 14 Ebril - Albert Evans-Jones (Cynan), bardd ac Archdderwydd (bu farw 1970)
• 1896
  • 1 Mai - Hubert William Lewis, derbynnydd VC (bu farw 1977)
• 1897
  • 15 Tachwedd - Aneurin Bevan, gwleidydd (bu farw 1960)
• 1898
  • 10 Chwefror - Thomas Jones, Barwn Maelor, gwleidydd (bu farw 1984)
  • 29 Gorffennaf - Dorothy Rees, gwleidydd (bu farw 1987)
  • 24 Medi - Henry Arthur Evans, gwleidydd (bu farw 1958)
  • dyddiad anhysbys - William John Edwards, canwr cerdd dant (bu farw 1978)
• 1899
  • 17 Mai - HH Price, athronydd (bu farw 1984)
  • 20 Rhagfyr - Martyn Lloyd-Jones, pregethwr (bu farw 1981)
  • dyddiad anhysbys - Len Davies, pêl-droediwr (bu farw 1945)

 

 

• 1890
  • 17 Ionawr - Christopher Rice Mansel Talbot, tirfeddiannwr (ganed 1803)
  • 20 Ionawr - Guillermo Rawson, gwleidydd o Ariannin a noddwr Wladfa Gymreig Patagonia (ganed 1821)
  • 19 Mawrth - Edmund Swetenham, AS Caernarfon
  • 29 Mehefin - Henry Herbert, 4ydd Iarll Caernarfon (ganwyd 1831)
  • 20 Gorffennaf - David Davies "Llandinam", diwydiannwr (ganwyd 1818)
• 1891
  • 26 Medi - David Charles Davies, arweinydd Anghydffurfiol (ganed 1826)
  • dyddiad anhysbys
  • Syr Love Jones-Parry, gwleidydd (ganwyd 1832)
  • Hugh Owen Thomas, llawfeddyg orthopedig arloesol (ganwyd 1834)
• 1893
  • 23 Ionawr - Dr William Price, meddyg, derwydd ac arloeswr corff-losgi (ganed 1800)
• 1894
  • 24 Chwefror - John Roberts, gwleidydd (ganwyd 1835)
• 1895
  • 15 Ionawr - Yr Arglwyddes Charlotte Guest, cyfieithydd y Mabinogion (ganed 1812)
  • 22 Hydref - Daniel Owen, nofelydd (ganed 1836)
• 1896
  • 17 Ionawr - Augusta Hall, Barwnes Llanofer, noddwr y celfyddydau (ganwyd 1802)
  • 30 Rhagfyr - Evan Herber Evans, arweinydd Anghydffurfiol (ganwyd 1836)
• 1897
  • 15 Hydref - Charles John Vaughan, cyn Ddeon Llandaf (ganwyd 1816)
• 1898
  • 17 Mehefin - Syr Edward Burne-Jones, artist (ganwyd 1833)
  • 28 Medi - Thomas Gee, cyhoeddwr (ganwyd 1815)
  • 2 Rhagfyr - Michael D. Jones, ymsefydlwr Patagonia (ganwyd 1822)
• 1899
  • 5 Ebrill - Thomas Edward Ellis, gwleidydd (ganwyd 1859)
  • Awst - Owen Glynne Jones, mynyddwr (ganed 1867)