Joseph Parry: Cyfansoddwr a aned yn 1841
Cyfansoddwr a cherddor Cymreig oedd Joseph Parry (21 Mai 1841 — 17 Chwefror 1903).
Ei enw yng Ngorsedd y Beirdd oedd Pencerdd America; fe'i derbyniwyd i'r Orsedd yn Eisteddfod Aberystwyth yn 1865.
| Joseph Parry | |
|---|---|
_NLW3364255.jpg) | |
| Ganwyd | 21 Mai 1841  Bwthyn Joseph Parry, Merthyr Tudful |
| Bu farw | 17 Chwefror 1903 Penarth |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Addysg | Doctor of Music |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | cyfansoddwr |
| Cyflogwr | |
| Arddull | opera |
| Plant | Joseph Haydn Parry |
Wedi gweithio mewn pwll glo ac yng ngwaith haearn Cyfarthfa, ymfudodd gyda'i deulu yn 1854 i Pensylfania, UDA, lle gweithiodd mewn melin haearn. Cafodd flas ar astudio cerddoriaeth yno hefyd gan gystadlu mewn eisteddfodau lleol. Cafodd ysgoloriaeth i'r Adran Gerdd Frenhinol yn Llundain a derbyniodd radd MusB yn 1871 gan Brifysgol Caergrawnt. Yn wir, yn 1874 cafodd ddyrchafiad i fod yn Athro cerdd cynta'r coleg. Yna dychwelodd i Gymru i fod yn gyfrifol am Adran gerdd Prifysgol Caerdydd.
Fe'i ganed ym 4 Chapel Row, Merthyr Tudful. Ysgrifennodd lawer o ganeuon enwog, ac yn eu plith y mae: 'Myfanwy', 'Hywel a Blodwen' a'r emyn-dôn 'Aberystwyth' a berfformiwyd gyntaf yn Stryd Portland, Aberystwyth. Cyfansoddodd yr opera gyntaf yn yr iaith Gymraeg, sef Blodwen. Roedd yn gyfansoddwr toreithiog iawn; yn ystod ei oes ysgrifennodd chwech o operâu.
Bu farw ym Mhenarth, Bro Morgannwg yn 1903 a'i gladdu yn Eglwys Sant Awstin ym Mhenarth.
Ysgrifennodd Jack Jones y llyfr Off to Philadelphia in the Morning yn seiliedig ar hanes Joseph Parry.
Llyfryddiaeth
| Mae gan Wicidestun destun sy'n berthnasol i'r erthygl hon: |
- Evan Keri Evans, Cofiant Joseph Parry (1921)
- Yr Arwr Bach: Hunangofiant Joseph Parry, gol. Dulais Rhys (Llyfrgell Genedlaethol Cymru, 2005)
Ffynnonellau
Dolenni allanol
- 'Bachgen Bach o Ferthyr' gan Dulais Rhys Archifwyd 2008-08-28 yn y Peiriant Wayback.
- Tudalen Tŷ Cerdd Archifwyd 2019-07-24 yn y Peiriant Wayback.
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article Joseph Parry, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.