নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ (ইংৰাজী: Citizenship (Amendment) Act, 2019; চমুকৈ কা (CAA), পূৰ্বতে কেব (CAB) ) হৈছে ভাৰতৰ সংসদৰ দ্বাৰা ২০১৯ চনৰ ১১ ডিচেম্বৰত গৃহীত এখন আইন। এই আইনখন নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫-ৰ সংশোধিত ৰূপ আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা ভাৰতৰ চুবুৰীয়া দেশ পাকিস্তান, বাংলাদেশ আৰু আফগানিস্তানৰ নিৰ্যাতিত আৰু ২০১৪ চনৰ ৩১ ডিচেম্বৰৰ আগলৈকে ভাৰতত অবৈধভাৱে প্ৰৱেশ কৰা হিন্দু, বৌদ্ধ, শিখ, জৈন, পাৰ্চী আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু লোকসকলক ভাৰতৰ নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰা হ'ব। ইছলাম ধৰ্মৰ লোকসকলক ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই। এই আইনখনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ধৰ্মক ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত এক প্ৰমুখ মানদণ্ড হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।
নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ | |
---|---|
ভাৰতৰ সংসদ | |
দীঘল শিৰোনাম
| |
ভাষ্য | Act No. 47 of 2019 |
প্ৰণয়নকাৰী | লোকসভা |
গৃহীত হয় | ১০ ডিচেম্বৰ ২০১৯ |
প্ৰণয়নকাৰী | ৰাজ্যসভা |
গৃহীত হয় | ১১ ডিচেম্বৰ ২০১৯ |
সম্মতিৰ তাৰিখ | ১২ ডিচেম্বৰ ২০১৯ |
স্বাক্ষৰ হয় | ১২ ডিচেম্বৰ ২০১৯ |
স্বাক্ষৰ কৰে | ৰাম নাথ কোৱিন্দ ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি |
কাৰ্যকৰী হয় | ১০ জানুৱাৰী ২০২০ |
প্ৰেক্ষাপট | |
লোকসভাত বিধেয়কখন উত্থাপন হয় | নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) বিধেয়ক, ২০১৯ |
বিধেয়কৰ ভাষ্য | Bill No. 370 of 2019 |
বিধেয়ক প্ৰকাশিত হয় | ৯ ডিচেম্বৰ ২০১৯ |
উত্থাপন কৰোঁতা | অমিত শ্বাহ ভাৰতৰ গৃহমন্ত্ৰী |
প্ৰথম পঠন | ৯ ডিচেম্বৰ ২০১৯ |
দ্বিতীয় পঠন | ১০ ডিচেম্বৰ ২০১৯ |
তৃতীয় পঠন | ১১ ডিচেম্বৰ ২০১৯ |
সংশোধন কৰে | |
নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫ | |
স্থিতি: প্ৰচলিত |
হিন্দুবাদী শাসক দল ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টি (বিজেপি)-এ নিৰ্বাচনী ইস্তাহাৰত সংকল্প কৰিছিল যে ই ভাৰতৰ চুবুৰীয়া দেশৰ নিৰ্যাতিত ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু লোকসকলক ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰিব। ২০১৯ চনৰ সংশোধৰ দ্বাৰা, ২০১৪ চনৰ ৩১ ডিচেম্বৰৰ আগলৈকে ভাৰতত অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰীসকল, যিসকলে তেওঁলোকৰ নিজৰ দেশত "ধৰ্মীয় নিৰ্যাতন ভোগ কৰিছে বা ধৰ্মীয় নিৰ্যাতন ভোগ কৰাৰ ভয় আছে", ভাৰতীয় নাগৰিকত্বৰ বাবে যোগ্যতা লাভ কৰিব। তদুপৰি এই আইনখনে ভাৰতত নাগৰিকত্ব পাবলৈ থাকিবলগীয়া ন্যূনতম সময় ১১ বছৰৰ পৰা ৫ বছৰলৈ হ্ৰাস কৰিছে। ভাৰতৰ ইণ্টেলিজেন্স ব্যুৰৰ তথ্য অনুসৰি, এই বিলখনৰ প্ৰথমতেই সুবিধা লাভ কৰিব ৩১,৩১৩ জন শৰণাৰ্থীয়ে: ইয়াৰে ২৫,৪৪৭ জন হিন্দু, ৫,৮০৭ শিখ, ৫৫ জন খ্ৰীষ্টান, ২ জন বৌদ্ধ আৰু ২ জন পাৰ্চী ধৰ্মৰ লোক।
এই আইনখন বিপুলভাৱে সমালোচনাৰ সন্মুখীন হৈছে, আৰু কোৱা হৈছে যে আইনখনে প্ৰধানতঃ ইছলাম ধৰ্মৰ লোকসকলক বাদ দি ধৰ্মৰ নামত বৈষম্য কৰিছে। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱ অধিকাৰৰ উচ্চায়ুক্তৰ কাৰ্যালয়ে আইনখন "মৌলিকভাবে বৈষম্যমূলক" বুলিছে আৰু কৈছে যে "ভাৰতে নিৰ্যাতিত লোকসকলক সুৰক্ষা দিব বিচৰা প্ৰচেষ্টাটো আদৰণীয়", পিছে ইয়াক কোনো ধৰণৰ বৈষম্য নকৰাকৈ "বলিষ্ঠ ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজনৈতিক আশ্ৰয় ব্যৱস্থা"ৰ দ্বাৰা ৰূপায়ণ কৰা উচিত। সমালোচকসকলে কৈছে যে এই আইনখন আৰু নাগৰিকৰ ৰাষ্ট্ৰীয় পঞ্জী দুয়োটা মিলি বহুতো ইছলাম ধৰ্মীয় লোকক ৰাষ্ট্ৰবিহীন কৰি পেলাব কিয়নো তেওঁলোকে সম্ভৱতঃ জন্ম আৰু পৰিচয়ৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় কঠোৰ প্ৰমাণ জমা দিব নোৱাৰিব। তিব্বত, শ্ৰীলংকা আৰু ম্যানমাৰত ধৰ্মীয় নিৰ্যাতন ভোগলোকসকলক এই আইনখনত অন্তৰ্ভুক্ত নকৰাক লৈয়ো সমালোচকসকলে প্ৰশ্ন তুলিছে। ভাৰত চৰকাৰৰ অনুসৰি যিহেতু পাকিস্তান, আফগানিস্তান আৰু বাংলাদেশৰ গৰিষ্ঠসংখ্যক লোক ইছলাম ধৰ্মী, সেয়ে সেইবোৰ দেশত ইছলাম ধৰ্মীয় লোকসকলে "ধৰ্মীয় নিৰ্যাতন ভোগাৰ সম্ভাৱনা কম"। কিন্তু, তথ্য অনুসৰি কেতবোৰ ইছলাম ধৰ্মীয় গোট, যেনে হাজাৰা আৰু আহমদিসকলে সেইবোৰ দেশত ধৰ্মীয় নিৰ্যাতন ভোগ কৰিছে।
এই আইনখন গৃহীত হোৱাৰ ফলত ভাৰতত দেশজুৰি বহৎ সংখ্যক প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত হৈছে। আইনত পৰিণত হোৱাৰ পূৰ্বেই অসমৰ লগতে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ কেউখন ৰাজ্যতে বিধেয়কখনৰ বিৰুদ্ধে তীব্ৰ প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত হৈছিল। বিধেয়কখন আইনত পৰিণত হোৱাৰ পাছতো উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ লগতে দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত এই আইনৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰা হৈছে। উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ প্ৰতিবাদকাৰীসকলৰ অনুসৰি বিদেশী শৰণাৰ্থীক ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰিলে স্থানীয় খিলঞ্জীয়া লোকসকলে তেওঁলোকৰ "ৰাজনৈতিক অধিকাৰ, সংস্কৃতি আৰু ভূমিৰ অধিকাৰ" হেৰুৱাই পেলোৱাৰ লগতে বাংলাদেশৰ পৰা অধিক অবৈধ অনুপ্ৰৱেশক উদগণি যোগাব। ভাৰতৰ আনৰ প্ৰান্তত প্ৰতিবাদৰ মূল কাৰণ ইছলাম ধৰ্মী শৰণাৰ্থীসকলৰ বিৰুদ্ধে কৰা বৈষম্যতা। ভাৰতৰ বিভিন্ন বিশ্ববিদ্যালয়ত আইনখনৰ বিৰুদ্ধে তীব্ৰ প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰা হৈছে। আলিগড় মুছলিম বিশ্ববিদ্যালয় আৰু জামিয়া মিলিয়া ইছলামিয়াৰ ছাত্ৰসকলৰ প্ৰতিবাদক আৰক্ষীয়ে নিৰ্মম আৰু বলপূৰ্বকভাবে দমন কৰাৰ অভিযোগো উঠিছে। এনে প্ৰতিবাদসমূহৰ ফলত কেইবাজন প্ৰতিবাদকাৰীৰ মৃত্যু হোৱাৰ লগতে প্ৰতিবাদকাৰী আৰু আৰক্ষী আহত হৈছে, ৰাজহুৱা আৰু ব্যক্তিগত সম্পত্তিৰ ক্ষয়-ক্ষতি হৈছে, হেজাৰজন মানুহক আটক কৰা হৈছে, আৰু লগতে বহুতো অঞ্চলত ইণ্টাৰনেট সেৱা বন্ধ কৰি দিয়া হৈছে। ভাৰতৰ কেইবাখনো ৰাজ্যৰ চৰকাৰে জনাইছে যে তেওঁলোকে নিজৰ ৰাজ্যত এই আইনখন বলৱৎ নকৰে। পিছে ভাৰতৰ গৃহমন্ত্ৰীয়ে প্ৰকাশ কৰিছে যে ৰাজ্যসমূহৰ এই আইনখন ৰোধ কৰাৰ ন্যায়িক অধিকাৰ নাই। ১০ জানুৱাৰী ২০২০-ৰ পৰা এই আইনখন কাৰ্যকৰী হয়।
ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫ অনুসৰি ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব বিচাৰ কৰা হয়। এজন ব্যক্তিয়ে জন্মসূত্ৰে বা পিতৃ-মাতৃ ভাৰতীয় হ'লে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰে। অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰীসকলক নাগৰিকত্ব দিয়া নহয়। অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰী হ'ল সেইসকল যিয়ে বৈধ নথিপত্ৰ অবিহনে ভাৰতত প্ৰৱেশ কৰিছে বা নথিপত্ৰত থকা সময় উকলি যোৱাৰ পিছতো ভাৰতত আছে।
অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰীক বিদেশী আইন, ১৯৪৬ আৰু পাছপৰ্ট আইন, ১৯২০-ৰ জৰিয়তে ভাৰতৰ পৰা বাহিৰ কৰি পঠোৱা হয়। এই দুখন আইনে বিদেশীৰ ভাৰতত প্ৰৱেশ, বসতি আৰু প্ৰস্থান নিয়ন্ত্ৰণৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰত চৰকাৰক ক্ষমতা প্ৰদান কৰে। কিন্তু উক্ত সংশোধনী বিধেয়কে ২০১৪ চনৰ ৩১ ডিচেম্বৰৰ আগলৈকে চুবুৰীয়া দেশ পাকিস্তান, বাংলাদেশ আৰু আফগানিস্তানৰ পৰা ভাৰতত অবৈধভাৱে প্ৰৱেশ কৰা হিন্দু, বৌদ্ধ, শিখ, জৈন, পাৰ্চী আৰু খ্ৰীষ্টানসকলক ভাৰতৰ নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰিব। মানে তেওঁলোকৰ ক্ষেত্ৰত উপৰোক্ত আইন দুখন প্ৰযোজ্য নহব। ইছলাম ধৰ্মৰ লোকসকলক ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই।
তদুপৰি এই বিধেয়ক অনুসৰি ভাৰতত নাগৰিকত্ব পাবলৈ থাকিবলগীয়া ন্যূনতম সময় ১১ বছৰৰ পৰা ৫ বছৰলৈ হ্ৰাস কৰিছে।
২০১৯ত এই আইনখন গৃহীত হোৱাৰ সময়ত ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীৰ অন্তৰ্গত অসম, মেঘালয়, মিজোৰাম আৰু ত্ৰিপুৰাৰ জনজাতীয় অঞ্চলসমূহৰ লগতে ইনাৰ লাইন পাৰ্মিটৰ ব্যৱস্থা থকা ৰাজ্যসমূহ এই আইনৰ আওঁতাৰ পৰা আতৰত ৰখা হয়।
ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টিয়ে ২০১৪ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনৰ প্ৰচাৰৰ সময়তেই চুবুৰীয়া ৰাষ্ট্ৰত নিৰ্যাতিত হিন্দুসকলক ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব দিয়াৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল। সেই ঘোষণাক বাস্তৱত পৰিণত কৰিবলৈ বিধেয়কখন ২০১৬ চনৰ ১৯ জুলাইত লোকসভাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে উত্থাপন কৰা হয়। তাৰ পিছত সেই বছৰৰে ১১ আগষ্টত যুটীয়া সংসদীয় সমিতি গঠন কৰি বিধেয়কখনৰ বিষয়ে প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিবলৈ দায়িত্ব অৰ্পণ কৰা হয়। কমিটিয়ে ২০১৯ চনৰ ৭ জানুৱাৰীত নিজৰ প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিছিল। ৮ জানুৱাৰী ২০১৯-ত বিধেয়কখন লোকসভাত গৃহীত হৈছিল যদিও ৰাজ্যসভাত ইয়াৰ ওপৰত আলোচনা হোৱা নাছিল। ১৬তম লোকসভা ভংগ হোৱাৰ লগে লগেই বিধেয়কখনো কালাতীত হৈছিল। সপ্তদশ লোকসভাৰ গঠনৰ পাছত ২০১৯ চনৰ ৯ ডিচেম্বৰত কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে লোকসভাত নাগৰিকত্ব সংশোধনী বিধেয়কখন পুনৰায় আনিছিল। ১০ ডিচেম্বৰত লোকসভাত এই বিধেয়ক গৃহীত হয় ৩১১-৮০ৰ ভোটেৰে। ২০১৯ চনৰ ১১ ডিচেম্বৰত বিধেয়কখন ৰাজ্যসভাতো গৃহীত হয়, ১২৫-১০৫ ভোটেৰে। ডিচেম্বৰৰ ১২ তাৰিখে ৰাষ্ট্ৰপতি ৰাম নাথ কোৱিন্দৰ হস্তাক্ষৰৰ পাছত বিধেয়কখন আইনত পৰিণত হয়।
ৰাজেন্দ্ৰ আগৰৱালে সভাপতিত্ব কৰা সমিতিখনত মুঠতে ৩০ জন সদস্য আছিল। তাৰে লোকসভাৰ সদস্য আছিল ২০ জন আৰু ৰাজ্যসভাৰ ১০ জন। সভাপতিৰ বাহিৰেও ১৪ জন সদস্য বিজেপিৰ পৰা আছিল। বাকীসকল সদস্যৰ ভিতৰত কংগ্ৰেছৰ ৪ জন, টিএমচি আৰু বিজেডিৰ ২ জনকৈ আৰু শিৱসেনা, টি.আৰ.এচ, টি.ডি.পি, এ.আই.এ.ডি.এম.কে, এচ.পি আৰু বি.এচ.পিৰ এজনকৈ সদস্য আছিল। সমিতিৰ ১৬ জনকৈ সদস্যৰ এটা দলে ২০১৮ চনৰ ৭ মে'ৰ পৰা ১০ মে'লৈ অসম আৰু মেঘালয় ভ্ৰমণ কৰে। লগতে ৭ মে'ৰ দিনা খানাপাৰাৰ প্ৰশাসনিক মহাবিদ্যালয়ত ৰাজহুৱা শুনানি অনুষ্ঠিত কৰি বিভিন্ন দল-সংগঠনৰ মতামত গ্ৰহণ কৰে।
যুটীয়া সংসদীয় সমিতিয়ে ৭ জানুৱাৰী ২০১৭ত বিধেয়কখন অনুমোদন জনাই লোকসভাত প্ৰতিবেদন দাখিল কৰে।
৮ জানুৱাৰী ২০১৯ৰ দুপৰীয়া ২:১০ বজাত সেইসময়ৰ কেন্দ্ৰীয় গৃহমন্ত্ৰী ৰাজনাথ সিঙে বিধেয়কখন লোকসভাত উত্থাপন কৰে। ইয়াৰ পিছত শাসক আৰু বিৰোধীৰ মাজত তুমুল তৰ্ক-বিতৰ্ক হয়। তাৰ পিছতেই বিৰোধী দলৰ সাংসদসকলে সদন ত্যাগ কৰাৰ সুযোগতেই শাসক দল বিজেপি আৰু মিত্ৰদলসমূহৰ সমৰ্থনত বিধেয়কখন গৃহীত হয়।
২০১৯ চনৰ ১১ ফেব্ৰুৱাৰীত নাগৰিকত্ব সংশোধনী বিধেয়ক, ২০১৬ ৰাজ্যসভাত উপস্থাপন কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰা হয় আৰু সেই সময়তেই সমগ্ৰ উত্তৰ পুবত প্ৰতিবাদৰ জোঁৱাৰ উঠে। ইম্ফলত ১২ ফেব্ৰুৱাৰীত পৰৱৰ্তী আদেশ নোপোৱালৈ ১৪৪ ধাৰা লগোৱা হয়। মিজোৰামত 'ক'লা দিৱস' পালন কৰি বিলখনৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ কৰা হয়। ১০ ফেব্ৰুৱাৰীৰ দিনা মেঘালয়ৰ মুখ্যমন্ত্ৰী কনৰাড চাংমাই বিধেয়কখন গৃহীত হ'লে তেওঁৰ দলে বিজেপিৰ সৈতে মিত্ৰতা ভংগ কৰিব বুলি ভাবুকি দিয়ে। ১১ ফেব্ৰুৱাৰীৰ দিনাখন উত্তৰ পূবৰ গোটেইকেইখন ৰাজ্যৰ মুখ্যমন্ত্ৰীৰ সৈতে গৃহমন্ত্ৰী ৰাজনাথ সিং বিধেয়কখনৰ প্ৰসংগত আলোচনাত মিলিত হোৱাৰ কথা আছিল যদিও সেই সভাখন বাতিল কৰা হয়।
কিন্তু চৰকাৰে বিধেয়কখন ৰাজ্যসভাত উপস্থাপন নকৰিলে আৰু ১৩ ফেব্ৰুৱাৰীৰ দিনা ৰাজ্যসভাৰ অধিৱেশনৰ সমাপ্তি ঘোষণা কৰা হয়। যাৰ ফলত বিধেয়কখন আইনত পৰিৱৰ্ত্তিত হোৱাৰ আশা সাময়িকভাৱে স্থগিত হৈ পৰে।
সপ্তদশ লোকসভাৰ গঠনৰ পাছত ২০১৯ চনৰ ৯ ডিচেম্বৰত কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে লোকসভাত নাগৰিকত্ব সংশোধনী বিধেয়কখন আনিছিল। ১০ ডিচেম্বৰত লোকসভাত এই বিধেয়ক গৃহীত হয় ৩১১-৮০ৰ ভোটেৰে।
ডিচেম্বৰৰ ১১ তাৰিখে বিধেয়কখন ৰাজ্যসভাতো গৃহীত হয়। ১২৫ ভোট সপক্ষে আৰু ১০৫ ভোট বিপক্ষে পৰিল। ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টি আৰু জে ডি (ইউ), এ অই এ ডি এম কে, বিজু জনতা দল, টি ডি পি আদিৰ দৰে মিত্ৰদলে এই বিধেয়কৰ পক্ষত ভোটদান কৰিছিলে।
২০১৯ চনৰ ডিচেম্বৰৰ ১২ তাৰিখে ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ৰাম নাথ কোৱিন্দৰ হস্তাক্ষৰৰ পাছতেই বিধেয়কখন আইনত পৰিণত হয়। আইনখন বলৱৎ হ'ব চৰকাৰে ধাৰ্য্য কৰা তিথিৰপৰা। আইনখনৰ বিৰুদ্ধে ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ত ৬০খন আবেদন দাখিল কৰা হৈছিল। প্ৰথম শুনানিত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে আইনখনৰ সন্দৰ্ভত স্থগিতাদেশ দিয়াত অমান্তি হ'ল আৰু ২২ জানুৱাৰী ২০২০ পৰৱৰ্তী শুনানিৰ তাৰিখ ধাৰ্য্য কৰিলে।
বিধেয়কখন লোকসভাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে উত্থাপন হোৱাৰ পৰাই বিতৰ্ক অব্যাহত আছে। আইনখন গৃহীত হোৱাৰ পাছৰে পৰা ইয়াৰ বিপক্ষে বিভিন্ন ধৰণৰ প্ৰতিবাদ আৰু সমালোচনা সৰৱ হৈ উঠিছে। আইনখন বিৰোধিতা কৰাৰ কাৰণ অঞ্চলভেদে ভিন্ন। অসম আৰু উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ প্ৰতিবাদকাৰীসকলৰ যিকোনো ধৰ্মৰে অনুপ্ৰৱেশকাৰী আৰু শৰণাৰ্থীক ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব দিয়াৰ বিৰোধিতা কৰিছে। তেওঁলোকৰ অনুসৰি নাগৰিকত্ব দিব বিচৰা যিকোনো আইনেই "নাগৰিকত্বৰ সম্ভাৱনাত বাংলাদেশৰ পৰা অবৈধ অনুপ্ৰৱেশক আৰু অধিক উৎসাহিত কৰিব। " প্ৰতিবাদকাৰীসকলে কৈছে যে দশকযোৰা অনুপ্ৰৱেশকাৰীৰ ফলত ইতিমধ্যেই থলুৱা লোকসকলে "ৰাজনৈতিক অধিকাৰ আৰু সংস্কৃতি হেৰুৱাইছে" আৰু লগতে ভূমিৰ অধিকাৰো হেৰুৱাইছে। ইয়াৰোপৰি তেওঁলোকৰ অনুসৰি আইনখনে অসম চুক্তিৰ উলংঘা কৰিছে। ১৯৮৫ চনত স্বাক্ষৰিত অসম চুক্তি অনুসৰি ১৯৭১ চনৰ ২৪ মাৰ্চৰ পিছত অহা সকলো অনুপ্ৰৱেশকাৰী অবৈধ হিচাপে পৰিগণিত হব। কিন্তু সংশোধনী বিধেয়কখনে ২০১৪ চনৰ ৩১ ডিচেম্বৰলৈ অহা অমুছলমানসকলক নাগৰিকত্ব দিব। যিটো অসম চুক্তিৰ পৰিপন্থী হ'ব। আইনখন গৃহীত হোৱাৰ পাছত অসমক ইয়াৰ আওঁতাৰ বাহিৰত ৰাখিব বাবে আৰু অসমত আন্তঃৰাজ্যিক পাৰপত্ৰ প্ৰৱৰ্তনৰ দাবী উত্থাপন কৰা হৈছে।
অন্যহাতে ভাৰতৰ আন প্ৰান্তত হোৱা বিতৰ্ক প্ৰধান কাৰণ হৈছে আইনখনৰ দ্বাৰা ভাৰতৰ সংবিধানৰ ১৪ নম্বৰ অনুচ্ছেদৰ উলংঘা। ১৪ নং অনুচ্ছেদে সমতাৰ অধিকাৰ প্ৰদান কৰে। কিন্তু বিধেয়কখনে ধৰ্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব দি বৈষম্য আনিব। ৰাজনৈতিক আৰু ছাত্ৰ কৰ্মীসকলে আইনখনৰ সমালোচনত কৈছে যে ই "মুছলমানসকলক একাষৰীয়া কৰে, আৰু মুছলমানসকলৰ বিৰুদ্ধে কুসংস্কাৰমূলক", তেওঁলোক বিচাৰে যে আন ধৰ্মালম্বী লোকসকলৰ দৰে মুছলমান অনুপ্ৰৱেশকাৰী আৰু শৰণাৰ্থীসকলোকো ধৰ্মনিৰপেক্ষ ভিত্তিত ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰে।
আৰম্ভণিৰ পৰাই বিধেয়কখনৰ বিৰুদ্ধে উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলত বিশেষকৈ অসমত বিভিন্নধৰণে প্ৰতিবাদ হৈ আহিছে। ৭ জানুৱাৰী ২০১৯ত অসমত বিজেপিৰ মিত্ৰদল অসম গণ পৰিষদে বিজেপিৰ সৈতে থকা মিত্ৰতা ভংগ কৰে। ৭ জানুৱাৰীৰ দিনাখনেই ১৩ জন কৃষক মুক্তি সংগ্ৰাম সমিতিৰ সদস্যই দিল্লীত নগ্ন হৈ অভূতপূৰ্ব প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰে। ৮ জানুৱাৰীৰ দিনা উত্তৰ পূব ছাত্ৰ সংগঠনৰ সহযোগত গোটেই উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলত ১১ ঘণ্টীয়া বন্ধ পালন কৰা হয়। সংগীতজ্ঞ জুবিন গাৰ্গৰ নেতৃত্বত ১৭ জানুৱাৰী শিল্পী দিৱসৰ দিনা "শিল্পীৰ সংকল্প" নামৰ অনুষ্ঠান পাতি বহুকেইজন শিল্পীয়ে নাগৰিকত্ব সংশোধনী বিধেয়কৰ বিৰোধিতা কৰে। জুবিন গাৰ্গে বিধেয়কখনৰ বিৰোধিতাৰে "পলিটিক্স নকৰিবা বন্ধু" নামৰ গীত এটা ৰচনা কৰে। কটন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ ছাত্ৰীসকলে অনিৰ্দিষ্টকালীন শ্ৰেণীবৰ্জন কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰে। ২০১৯ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনৰ আগে আগে প্ৰকাশ পোৱা বিজেপিৰ নিৰ্বাচনী ইস্তাহাৰত বিজেপি পুনৰ ক্ষমতালৈ আহিলে নাগৰিকত্ব সংশোধনী বিধেয়ক, ২০১৬ গৃহীত কৰিব বুলি ঘোষণা কৰা হয়। বিধেয়কখনৰ প্ৰতিবাদত বিজেপিৰ সৈতে মিত্ৰতা ভংগ কৰা অসম গণ পৰিষদে লোকসভা নিৰ্বাচনৰ আগে আগে বিজেপিৰ সৈতে পুনৰ মিত্ৰতা কৰে।
২০১৯ চনৰ শেষৰপিনে আইনখন গৃহীত হোৱাৰ আগৰ পৰা অসমত তীব্ৰ প্ৰতিবাদ আৰম্ভ হয়। অসমৰ কেবাখনো মহাবিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ ছাত্ৰীয়ে এই আইনৰ বিৰুদ্ধে তীব্ৰ প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰে। সাধাৰণ ৰাইজ আৰু বিভিন্ন দল-সংগঠনৰ অংশগ্ৰহণে এই আন্দোলন তীব্ৰ কৰি তোলে। প্ৰতিবাদকাৰীসকলে গণ সমদল, জোঁৰ সমদল, অনশন, বিক্ষোভ আদিৰ লগতে প্ৰতিবাদী গীত, কবিতা আদি বিভিন্ন পন্থাৰে প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰি আহিছে।
নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) বিধেয়ক, ২০১৯খন দ্বিতীয় বাবৰ বাবে লোকসভাৰ মজিয়াত উত্থাপনৰ কিছুদিন পূৰ্বে ইয়াৰ বিৰোধিতা কৰি অসমত প্ৰতিবাদ আৰম্ভ কৰে কটন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে। ২৯ নৱেম্বৰত তেওঁলোকে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ চৌহদত মৌন প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰে। ৪ ডিচেম্বৰত বিধেয়কখন কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটৰ মঞ্জুৰী লাভ কৰাৰ পাছতে গুৱাহাটীৰ লগতে অসমৰ আন অঞ্চলত প্ৰতিবাদৰ সূচনা হয়, যি অঞ্চলভেদে হিংসাত্মকৰূপো লয়।
আইনখনে ২০১৪ চনটোক অবৈধ বিদেশীৰ চিনাক্তকৰণৰ সময়সীমা ধাৰ্য কৰিছে কিন্তু অসমৰ প্ৰতিবাদকাৰীসকলৰ অনুসৰি ১৯৫১ চনৰ পৰা ১৯৭১ চনলৈ অসমে অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰীৰ বোজা অকলেই বহন কৰি আছিছে, যিটো ভাৰতৰ আন ৰাজ্যবোৰে কৰা নাই। প্ৰতিবাদকাৰীসকলে এই আইনখনৰ যোগেদি সহস্ৰ বঙালী ভাষী অনা-মুছলমান অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰীক সাংবিধানিক পদ্ধতিৰে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰিব কৰিব বিছৰাতোকলৈ ক্ষোভ প্ৰকাশ কৰে, যাৰ ফলত অসমৰ ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক পৰিৱেশ পৰিবৰ্তন ঘটাৰ সম্ভাৱনা আছে। সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থা (আছু)-ৰ সহস্ৰাধিক সদস্য আৰু কৰ্মীৰ লগতে অসমৰ আন ৩০টা থলুৱা সংগঠন, শিল্পী, কলা-কুশলী, সাংস্কৃতিক কৰ্মী আদিয়ে গুৱাহাটিৰ লতাশিল খেলপথাৰত জমা হৈ ১৬, ১৭ আৰু ১৮ ডিচেম্বৰত আইনখনৰ বিৰুদ্ধে সত্যাগ্ৰহ কাৰ্যসূচী অনুষ্ঠিত কৰে। পাছত গুৱাহাটীত ১৮ ডিচেম্বৰৰ এক প্ৰতিবাদী সমদলৰ সময়ত অসম আৰক্ষীয়ে আছুৰ সাধাৰণ সম্পাদক, উপদেষ্টাৰ লগতে প্ৰায় ২,০০০ জনতকৈ অধিক লোকক আটক কৰে।
১২ ডিচেম্বৰত চিআৰপিএফ-ৰ জোৱান আৰু আন সুৰক্ষা কৰ্মীয়ে লাঠী আৰু ঢালৰ সৈতে সশস্ত্ৰে প্ৰাগ নিউজ নামৰ ব্যক্তিগত টেলিভিছন ছেনেলৰ কাৰ্যালয়ত বিনা অনুমতিৰে প্ৰৱেশ কৰি ছেনেলটোৰ কৰ্মীসকলক আইনখনৰ বিৰোধে প্ৰতিবাদ কৰি থকাৰ সময়ত লাঠীৰে প্ৰহাৰ কৰে। ২০ ডিচেম্বৰত অসমীয়া বাতৰিকাকতসমূহে প্ৰতিবাদৰ সময়ত ৰাজ্যজুৰি ঘটা হিংসাত্মক ঘটনাৰ প্ৰতিবেদন দিয়াৰ লগতে আৰক্ষীৰ দ্বাৰা কৰা অত্যধিক বলপ্ৰয়োগ কৰাৰ কথাও প্ৰকাশ পায়। ডিব্ৰুগড়ত আছুৰ সদস্যই অসম গণ পৰিষদ (অগপ)-ৰ কাৰ্যালয় নষ্ট কৰে, কিয়নো অগপৰ সাংসদে আইনখনৰ সপক্ষে ভোট প্ৰদান কৰিছিল।
চৰকাৰে প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থাৰূপে ১২ ডিচেম্বৰত যোৰহাটৰ পৰা কৃষক নেতা অখিল গগৈক আটক কৰে যাতে তেওঁ কোনো প্ৰতিবাদী কাৰ্যসূচী অনুষ্ঠিত কৰিব নোৱাৰে। গুৱাহাটীত ৰাষ্ট্ৰীয় অনুসন্ধান সংস্থা (এনআইএ)-ৰ এক বিশেষ ন্যায়ালয়ে তেওঁৰ ওপৰত "মাওবাদীৰ লগত থকা সংযোগ"ৰ বাবে ৰাজদ্ৰোহৰ অভিযোগ আৰোপ কৰে আৰু ১০ দিনৰ বাবে এনআইএৰ জিম্মালৈ প্ৰেৰণ কৰে। অসমৰ চৰকাৰৰ সংগঠন অসম মানৱ অধিকাৰ আয়োগে অখিল গগৈৰ ওপৰত কৰা উৎপীড়নৰ অভিযোগক বিচাৰ কৰিবৰ সিদ্ধান্ত লয়। অসম চৰকাৰৰ অনুসৰি অসম আৰক্ষীয়ে আটক কৰা লোকসকল নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন বিৰোধী প্ৰতিবাদৰ সময়ত হোৱা হিংসাত্মক ঘটনাৰ লগত জড়িত হোৱাৰ অভিযুক্ত।
দিছপুৰত সহস্ৰাতিক প্ৰতিবাদকাৰীয়ে আৰক্ষীৰ প্ৰতিবন্ধকতা ৰোধ কৰি অসম সচিবালয়ৰ সন্মুখত প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰে। ১৫ ডিচেম্বৰত অসমৰ শিল্পীসকলে গুৱাহাটীৰ অসম অভিযান্ত্ৰীক প্ৰতিষ্ঠান খেলপথাৰত আইনখনৰ বিৰুদ্ধে "অসমৰ শিল্পী সমাজৰ শৈল্পিক প্ৰতিবাদ" নামৰ এক প্ৰতিবাদী কাৰ্যসূচী অনুষ্ঠিত কৰে। এই প্ৰতিবাদী অনুষ্ঠানত জুবিন গাৰ্গ, বৰষা ৰাণী বিষয়া আদিকে ধৰি বহুতো নবীন-প্ৰবীন শিল্পীয়ে অংশগ্ৰহণ কৰে। সংগীত, পাইণ্টিং আদিৰ দ্বাৰা প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰা হৈছিল।
অসম চৰকাৰে ৰাজ্যখনৰ কেতবোৰ জিলাত ইণ্টাৰনেট সেৱাৰ বন্ধ কৰা হৈছিল। অসম আৰু ত্ৰিপুৰাত কাৰ্ফিউ বা সান্ধ্য আইন জাৰি কৰা হৈছিল, কিন্তু প্ৰতিবাদকাৰীসকলে সান্ধ্য আইন নমানৰ বাবে ভাৰতীয় সেনাক নিয়োজন কৰা হৈছিল। ৰেলসেৱা আৰু বিমানসেৱা বাতিল কৰা হৈছিল। চৰকাৰী প্ৰতিবেদনৰ অনুসৰি গুৱাহাটিত প্ৰতিবাদকাৰী আৰু আৰক্ষীৰ মাজত হোৱা সংঘৰ্ষৰ ফলত কমেও চাৰিজন লোক নিহত হৈছিল। ১২ ডিচেম্বৰত দীপাঞ্জল দাস আৰু চেম ষ্টেফৰ্ড আৰক্ষীৰ গুলীত নিহত হয়। ইয়াৰে চেম ষ্টেফৰ্ড এজন হাইস্কুলৰ ছাত্ৰ আৰু দীপাঞ্জল দাস গুৱাহাটী সৈনিক ভৱনৰ এজন অস্থায়ী কৰ্মচাৰী আছিল। ১৫ ডিচেম্বৰত গৌহাটী চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ৰ অধিকাৰীয়ে জনায় যে ঈশ্বৰ নায়কৰ ১৪ ডিচেম্বৰৰ নিশা আৰু আব্দুল মালিকৰ মৃত্যু হয় ১৫ ডিচেম্বৰৰ পুৱা। দুয়োজনকে গুলীৰ আঘাতৰ ফলত চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰোৱা হৈছিল। প্ৰতিবেদন অনুসৰি ১৫ ডিচেম্বৰলৈ আৰক্ষীৰ গুলীত অতিকমেও ৬ জন প্ৰতিবাদকাৰী নিহত হৈছে। ১০ দিনলৈ অসমত ইণ্টাৰনেট সেৱাৰ বন্ধ হৈ থকাৰ পাছত ২০ ডিচেম্বৰৰ পৰা ইণ্টাৰনেট সেৱা পুনৰাই কাৰ্যক্ষম হয়; উল্লেখযোগ্য যে, গুৱাহাটী উচ্চ ন্যায়ালয়ে অসম চৰকাৰক ১৯ ডিচেম্বৰৰ সন্ধ্যাৰ ৫ বজাৰ পৰা ইণ্টাৰনেট সেৱা প্ৰত্যৰ্পণ কৰাৰ আদেশ দিছিল। ২২ ডিচেম্বৰ পৰ্যন্ত গ্ৰেপ্তাৰ কৰা প্ৰতিবাদকাৰীৰ সংখ্যা ৩৯৩ জন হয়গৈ; সামজিক মিডিয়াত আপত্তিকৰ আৰু উত্তেজক প'ষ্ট কৰাৰ আৰোপত ২৮টা গোচৰ ৰুজু কৰা হয়।
২১ ডিচেম্বৰত মহিলাসকলৰ প্ৰতিবাদী কাৰ্যসূচী ৰাজ্যজুৰি আয়োজন কৰা হয়। বয়োজ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলেও ২৩ ডিচেম্বৰত প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰে। ডিব্ৰুগড়ৰ চৌকিদিঙী খেলপথাৰত আছুৰ দ্বাৰা ২৪ ডিচেম্বৰত বিশাল গণ আন্দোলন আয়োজন কৰা হয়।
প্ৰতিবাদৰ ফলত ১০ জানুৱাৰী ২০২০ৰ পৰা গুৱাহাটীত আৰম্ভ হ'ব লগা খেল' ইণ্ডিয়া য়ুথ গেমছলৈ আহিব লগা ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোডীৰ ভ্ৰমণ ৮ জানুৱাৰীত বাতিল কৰা হয়। আছুৱে মোডীৰ ভ্ৰমণৰ সময়ত বিশাল প্ৰতিবাদী কাৰ্যসূচী হাতত লৈছিল। গুৱাহাটী, ডিব্ৰুগড়ৰ লগতে অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চলত সহস্ৰাধীকলোকে কা বিৰোধী প্ৰতিবাদত অংশগ্ৰহণ কৰে। প্ৰতিবাদকাৰীসকলে গামোচাৰ লগতে অসমৰ অন্যান্য স্বকীয় সাজপোচাক পৰিধান কৰি, অসমৰ জাতীয় সংগীত আৰু আন জাতীয়তাবাদী গীত গাই প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰে। প্ৰতিবাদকৰীসকলে অখিল গগৈৰ মুক্তিৰ দাবীও জনায় আৰু মোডী চৰকাৰক স্বৈৰতন্ত্ৰীক চৰকাৰ বুলি অভিহিত কৰে। ৰাজ্যৰ বিভিন্ন অঞ্চলত প্ৰতিবাদকাৰীসকলে জোঁৰ সমদলেৰে প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰে।
দুলিয়াজানৰ আছু আৰু অসম জাতীয়তাবাদী যুৱ-ছাত্ৰ পৰিষদৰ শাখাৰ নেতৃত্বত অঞ্চলটোৰ কেইবাটাও সংস্থা গোট খাই ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টিৰ লগত জড়িত শিল্পীসকলক বহিষ্কাৰ কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰে। এইসকল শিল্পীৰ ভিতৰত আইমী বৰুৱা, গায়ত্ৰী মহন্ত, কৃষ্ণমণি চুতীয়া, আকাশদ্বীপ আৰু পবিত্ৰ মাৰ্ঘেৰিটা উল্লেখযোগ্য। ৯ জানুৱাৰীত আছুৰ লগতে ৩০টা থলুৱা সংগঠন আৰু শিল্পী সমাজে গুৱাহাটী ক্লাবত প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰে আৰু ৰাজ্যজুৰি 'ৰণশিঙা' শীৰ্ষক প্ৰতিবাদী কাৰ্যসূচী চলায়।
২০২০ চনৰ জানুৱাৰীত ভোগালী বিহুৰ সময়ত অসমৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত নিৰ্মাণ কৰা ভেলাঘৰসমূহৰ বেৰত কা বিৰোধী শ্ল'গান, যেনে "কা আমি নামামো", "No CAA", "জয় আই অসম" আদি, লিখা গামোচা আঁৰি দিয়া হয়। আছুৱে অসমৰ ৰাইজক মেজিৰ জুইত নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইনৰ এখন প্ৰতিলিপিও দহন কৰিবলৈ আহ্বান জনায়।
ৱিকিমিডিয়া কমন্সত নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল আছে। |
This article uses material from the Wikipedia অসমীয়া article নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). আন একো উল্লেখ নাথাকিলে এই বিষয়বস্তু CC BY-SA 4.0 ৰ আওতাত উপলব্ধ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki অসমীয়া (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.