ୱାଲରସ
ୱାଲରସ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ The walrus (Odobenus rosmarus)) ଏକ ବଡ଼ ଆକାରର ପିନିପେଡ ସାମୁଦ୍ରିକ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ (flippered marine mammal) ଯିଏ ଉତ୍ତର ମେରୁର (North Pole) ଆର୍କଟିକ ସମୁଦ୍ର (Arctic Ocean) ଓ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧର (Northern Hemisphere) ସବଆର୍କଟିକ (subarctic) ସମୁଦ୍ରରେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବରେ ବାସ କରନ୍ତି । ଓଡୋବେନିଡି (Odobenidae) ପରିବାରର ଓଡୋବେନସ ପ୍ରଜାତିର ଏହା ଏକମାତ୍ର ପ୍ରାଣୀ ଯିଏ ବଞ୍ଚିରହିଛି । ଏହି ପ୍ରଜାତିକୁ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ ଯେପରିକି ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ମହାସାଗରରେ (Atlantic Ocean) ରହିଥିବା ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ୱାଲରସ ଓ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ରହiଥିବା ପାସିଫିକ ୱାଲରସ ।
| Walrus ଜୀବାଶ୍ମ କାଳ: Pleistocene to Recent | |
|---|---|
.jpg) | |
| Male Pacific walrus | |
.jpg) | |
| Female Pacific walrus with young | |
Conservation status | |
 Vulnerable (IUCN 3.1) | |
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ  | |
| ସାମ୍ରାଜ୍ୟ: | ପ୍ରାଣୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ |
| ଗୋଷ୍ଠୀ: | ବାଇଲାଟେରିଆ |
| ପର୍ବ: | କୋର୍ଡାଟା |
| ମହାଶ୍ରେଣୀ: | ଟେଟ୍ରାପୋଡା |
| ଗୋଷ୍ଠୀ: | ମାମାଲିଆଫୋର୍ମ୍ସ |
| ଶ୍ରେଣୀ: | ମାମାଲିଆ |
| ଗଣ: | କାର୍ନିଭୋରା |
| Clade: | Pinnipediformes |
| Clade: | Pinnipedia |
| Family: | Odobenidae |
| Genus: | Odobenus Brisson, 1762 |
| ଜାତି: | O. rosmarus |
| ବାଇନୋମିଆଲ ନାମ | |
| Odobenus rosmarus (Linnaeus, 1758) | |
| Subspecies | |
| O. rosmarus rosmarus | |
 | |
| Distribution of walrus | |
| Synonyms | |
ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ୱାଲରସର ବଡ଼ ଲମ୍ବା ଦାନ୍ତ (tusk) ଓ ଲମ୍ବା ଲୋମ (whiskers) ସହିତ ଅଧିକ ସ୍ନାୟୁ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ବଡ଼ ହେୟାର ଫଲିକ୍ଲ ଓ ବିରାଟକାୟ ଶରୀର ଥାଏ ଯାହାର ଓଜନ ପ୍ରାୟ ୨୦୦୦ କେଜି ବା ୪୪୦୦ ପାଉଣ୍ଡ ହୁଏ । କେବଳ ଦୁଇ ପ୍ରଜାତିର ହସ୍ତୀ ସିଲଙ୍କର (elephant seals) ଏହାଠାରୁ ଅଧିକ ଓଜନ ହୁଏ । ଏମାନେ କଣ୍ଟିନେଣ୍ଟାଲ ସେଲ୍ଫ (continental shelves) ଉପରେ ଅଗଭୀର ଜଳରେ ବାସ କରନ୍ତି, ସାମୁଦ୍ରିକ ବରଫ ଉପରେ ରହି ତାଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ (benthic bivalve mollusk) ଯୋଗାଡ଼ କରନ୍ତି । ୱାଲରସ ବହୁତ ବର୍ଷ ବଞ୍ଚିରହନ୍ତି, ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଆର୍କଟିକ ସମୁଦ୍ରିକ ସ୍ଥାନରେ ସେମାନଙ୍କୁ କିସ୍ଟୋନ ପ୍ରଜାତି (keystone species) କୁହାଯାଏ ।
ଅନେକ ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳୀୟ ଆଦିମ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କର (indigenous Arctic peoples) ସଂସ୍କୃତିରେ ୱାଲରସ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିଆସିଛି, ସେମାନେ ମାଂସ, ଚର୍ବି, ଚମଡ଼ା, ଦାନ୍ତ ଓ ହାଡ଼ ନିମନ୍ତେ ଏହାକୁ ମାରିଦିଅନ୍ତି । ଊନବିଂଶ ଓ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଭାଗରେ ବ୍ଲବର (blubber), ଦାନ୍ତ (walrus ivory) ଓ ମାଂସ ନିମନ୍ତେ ୱାଲରସକୁ ବିପୁଳ ପରିମାଣରେ ଶିକାର କରି ମାରିଦିଆଯାଉଥିଲେ । ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହାର ସଂଖ୍ୟା ଦୃତ ଗତିରେ କମିଗଲା । ଆଗ ଭଳି ମାନବ ଅତ୍ୟାଚାର କମ୍ ଥିବାରୁ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭାବରେ ଏହା ପରେ ୱାଲରସ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ୁଛି ।
ଶବ୍ଦ ବ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତି
ଜେଆରଆର ଟୋକିଏନ J.R.R. Tolkien ଭାବୁଥିଲେ, ଏହି ଶବ୍ଦଟି ଜର୍ମାନୀ ଭାଷାର ନିଆଯାଇଛି ଓ ଅନେକଙ୍କ ମତରେ ଏହା ଡଚ ଭାଷାର (Dutch language) ବା ପୁରୁଣା ନୋର୍ସ (Old Norse) ଭାଷାରୁ ଆସିଛି । 'ୱାଲ' ଅଂଶଟି ଡଚ ଭାଷାର ୱାଲଭିସ ତିମିରୁ ନିଆଯାଇଛି । ପୁରୁଣା ନୋର୍ସ ଭାଷାର ଘୋଡ଼ା/horse ଶବ୍ଦରୁ ନିଆଯାଇଛି 'ରସ' ଅଂଶଟି ନିଆଯାଇଛି । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଓଲ୍ଡ ନୋର୍ସରେ ହ୍ରୋସଭାଲର ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହର୍ଷ-ହ୍ୱେଲ ବା ଘୋଡ଼ା-ତିମି ଯାହା ସମୟକ୍ରମେ ଡଚ ଓ ଉତ୍ତର ଜର୍ମାନୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ଯଥାକ୍ରମେ ୱାଲରୋସ (walros) ଓ ୱାଲରୋସସ (Walross) ହୋଇ ପରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ୱାଲରସ ହୋଇଯାଇଛି । ଅନ୍ୟ ଏକ ଥିଓରି ଅନୁସାରେ ଏହା ଡଚ ଭାଷାର ୱାଲ ଶୋର (wal 'shore') ଓ ରିଅସ ଜାଏଣ୍ଟରୁ (reus 'giant') ନିଆଯାଇଛି ।
ପ୍ରଜାତି ନାମ ରୋସମାରୁସ (rosmarus) ଶବ୍ଦଟି ସ୍କଣ୍ଡିନେଭିଆ ଦେଶର । ନର୍ୱେ ଦେଶର ସନ ୧୨୪୦ରେ ଲିଖିତ ଏକ ପାଣ୍ଡୁଲିପି କୋନୁଙ୍ଗସକୁଗ୍ସରେ (Konungsskuggsja) ୱାଲରସକୁ ଆଇସଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ରୋସ୍ମଭାଲର ("rosmhvalr") ଓ ଗ୍ରୀନଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ରୋସ୍ଟୁଙ୍ଗ ("rostungr") ନାମ ଦିଆଯାଇଛି । ଆଇସଲ୍ୟାଣ୍ଡ, ଗ୍ରୀନଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ନରୱେର କେତେକ ସ୍ଥାନର ନାମ (Hvalfjord, Hvallatrar and Hvalsnes) ୱାଲରସର ପ୍ରଜନନ ଭୂମିରୁ ନିଆଯାଇଛି ।
ଆଧାର
This article uses material from the Wikipedia ଓଡ଼ିଆ article ୱାଲରସ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ଦର୍ଶାଯାଇନଥିଲେ ସମସ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁ CC BY-SA 4.0 ରେ ଉପଲବ୍ଧ । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ଓଡ଼ିଆ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.