କିଲୋଗ୍ରାମ (mark: kg) ଓଜନ ମାପର ଏକ SI ମାପକ ଅଟେ । ଏକ କିଲୋଗ୍ରାମର ପରିଭାଷା ଅନୁସାରେ, ଏହା ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ମୂଳରୂପ କିଲୋଗ୍ରାମ, IPK, (IPK; ଯାହା ନିଜ ଫ୍ରେଞ୍ଚ ନାମ ଲୀ ଗ୍ରାଣ୍ଡ K)ଦ୍ୱାରା ଜଣାଯାଏ କି, ଓଜନ ଭାର ବରାବର ରହିଥାଏ ଯାହା କି ଏକ ଲିଟର ଜଳ ପରିମାଣ ସ୍ୱରୂପ ସମାନ ଅଟେ । ଏହା ଏକମାତ୍ର SI ମାପକ ଅଟେ, ଯାହାର ଉପସର୍ଗ (କିଲୋ) ସେହି ନାମର ଭାଗ ଅଟେ ।
୨୦ ମଇ, ୨୦୧୯ ମସିହାପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କିଲୋଗ୍ରାମର ପରିଭାଷା "ପ୍ଲାଙ୍କ ସ୍ଥିରାଙ୍କ" (Planck constant) 6.62607015×10−34 kg⋅m2⋅s−1 ରୂପେ ଆଧାରିତ ହୋଇଥାଏ । ଏକ କିଲୋଗ୍ରାମ ୨.୨ରୁ ଅଳ୍ପ ଅଧିକ ଅଟେ । ଏକ ଟନ ଏକ ହଜାର କିଲୋଗ୍ରାମ ହୋଇଥାଏ । ସମୁଦ୍ର ଗଭୀରତା ଅନୁସାରେ ଏକ ଲିଟର ପାଣିର ଓଜନ ପାଖାପାଖି ୩.୯୮ °C (39.16 °F; 277.13 K) ରୂପେ ଏକ ହଜାର କିଲୋଗ୍ରାମ ହୋଇଥାଏ ,ଏହା ୧୭୯୫ ମସିହାରେ ଗ୍ରାମ ପରିଭାଷାର ଆଧାର ଥିଲା ।
ଦୈନିକ ପ୍ରୟୋଗରେ ଆମେ କିଲୋଗ୍ରାମକୁ ବସ୍ତୁର ଭାର ରୂପେ ଜାଣିଥାଉ, କିନ୍ତୁ ତାହା ଭାର ନହୋଇ ଦ୍ରବ୍ୟମାନର ମାପ ଅଟେ । କୌଣସି ବସ୍ତୁର ଭାର ସେଥିରେ ଲାଗିଥିବା ଗୁରୁତ୍ବାକର୍ଷଣ ବଳର ମାପ ନ୍ୟୁଟନଦ୍ୱାରା ମପା ଯାଇଥାଏ ।.
SI ମାପକ ପ୍ରଣାଳୀରେ ବହୁ ମାପକମାନ କିଲୋଗ୍ରାମର ସାପେକ୍ଷ ରୂପେ ପରିଭାଷିତ ହୋଇଥାଏ । ଅତଏବ ଏହାର ସ୍ଥିରତା ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ଯେତେବେଳେ IPKକୁ ସମୟ ସହିତ ବଦଳିବାକୁ ଲାଗିଲା, ତା'ପରେ CIPM ୨୦୦୫ ମସିହାରେ ଏହା ମତ ରଖିଥିଲେ ଯେ, କିଲୋଗ୍ରାମକୁ ପ୍ରକୃତିର ମୂଳ ସ୍ଥିରାଙ୍କରେ ପରିଭାଷିତ କରାଯାଉ ।
SI ଉପସର୍ଗ କୌଣସି ମାପନ ନାମ କିମ୍ବା ଚିହ୍ନ ସହିତ ସିଧାସଳଖ ଯୋଡ଼ା ଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ, ଏଥିପାଇଁ ଏହି ଉପସର୍ଗ ଗ୍ରାମ ସହିତ ହିଁ ଯୋଡ଼ାଯାଏ, କିନ୍ତୁ କିଲୋଗ୍ରାମ ସହିତ ଯୋଡ଼ାଯାଏ ନାହିଁ , ଯାହା ସହିତ ପ୍ରଥମରୁ ହିଁ କିଲୋ ଉପସର୍ଗ ଲଗା ହୋଇଛି। Eg० ଏକ କିଲୋଗ୍ରାମର ଦଶଲକ୍ଷ ଭାଗ ଅଟେ 1 mg (ଏକ ମିଲିଗ୍ରାମ), କିନ୍ତୁ ଏହା 1 µkg (ଏକ ମଇକ୍ରୋ କିଲୋଗ୍ରାମ) ନୁହେଁ ।
୧୮୭୯ ମସିହାରେ ଧାତୁର ଖଣ୍ଡ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । ଏହା କୌଣସି ସଂସ୍ଥାର ଔପଚାରିକ ଭାବେ ୧୮୮୯ ମସିହାରେ କିଲୋଗ୍ରାମ ଭାବେ ବଛା ଯାଇଥିଲା । ଏହା ୯୦% ପ୍ଲାଟିନମ ଏବଂ ୧୦% ଇରିଡିୟମରୁ ତିଆରି ହୋଇଛି । ସେହିସବୁ ଧାତୁଗୁଡ଼ିକୁ ଏଥିପାଇଁ ବଛାଯାଇଥିଲା କାରଣ, ସେଗୁଡିକ ଅଧିକାଂଶ ଧାତୁ ପରି ଜଙ୍କ ନଥିଲା । ଏହାକୁ Sèvres, ଫ୍ରାନ୍ସ "ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ବ୍ୟୁରୋ" (BIPM)ରେ ଭୂତଳାଗାର / ସୁରକ୍ଷା-କକ୍ଷରେ ସଂଗ୍ରହ କରି ରଖାଯାଉଥିଲା । ୧୭୯୫ରୁ ୧୭୯୯ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଦ୍ରବ୍ୟମାନର ମାପକକୁ "କିଲୋଗ୍ରାମ" କୁହାଯାଉ ନଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ "ଗମ୍ଭୀର (ପିଣ୍ଡ) " ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା ।
ମୂଳ କିଲୋଗ୍ରାମକୁ ବେଲ୍ ଜାର ଭିତରେ ରଖା ଯାଉଥିଲା । ସମୟ ସହି, ଏଥିରେ ଧୂଳି ଜମା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ବହୁତ ରହିଥିଲା । ଏହାକୁ ମାପିବା ପୂର୍ବରୁ ଏହାର ମୂଳ ଆକାର ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ସଫା କରାଯାଉଥିଲା ।
This article uses material from the Wikipedia ଓଡ଼ିଆ article କିଲୋଗ୍ରାମ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ଦର୍ଶାଯାଇନଥିଲେ ସମସ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁ CC BY-SA 4.0 ରେ ଉପଲବ୍ଧ । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ଓଡ଼ିଆ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.