जे जे थोमसन

Sir J. J. Thomson OM PRS
जन्म	Joseph John Thomson (१८५६-१२-१८)१८ डिसेम्बर १८५६ Cheetham Hill, Manchester, England
मृत्यु	३० अगस्ट १९४०(1940-08-30) (उमेर ८३) Cambridge, England
राष्ट्रियता	बेलायती
नागरिकता	ब्रिटिस
मातृ शिक्षाप्रतिष्ठान	Owens College (now the University of Manchester) Trinity College, Cambridge (BA)
चिनारीको कारण	प्लम पडिङ मोडेल इलेक्ट्रोनको खोज आइसोटोपको खोज मास स्पेक्ट्रमको आविष्कार पिण्ड-आवेग अनुपात मापन Proposed first waveguide Thomson scattering Thomson problem Coining term 'delta ray' Coining term 'epsilon radiation' Thomson (unit)
सन्तान	George Paget Thomson, Joan Paget Thomson
पुरस्कार	Smith's Prize (1880) Royal Medal (1894) Hughes Medal (1902) Nobel Prize in Physics (1906) Elliott Cresson Medal (1910) Copley Medal (1914) Albert Medal (1915) Franklin Medal (1922) Faraday Medal (1925) Dalton Medal (1931)
वैज्ञानिक करियर
क्षेत्र	भौतिकशास्त्र
शिक्षा	Trinity College, Cambridge
शैक्षिक सल्लाहकार	John Strutt (Rayleigh) Edward John Routh
उल्लेखनीय विद्यार्थीहरू	Charles Glover Barkla Charles T. R. Wilson Ernest Rutherford Francis William Aston John Townsend J. Robert Oppenheimer Owen Richardson William Henry Bragg H. Stanley Allen John Zeleny Daniel Frost Comstock Max Born T. H. Laby Paul Langevin Balthasar van der Pol Geoffrey Ingram Taylor Niels Bohr George Paget Thomson Debendra Mohan Bose Lawrence Bragg
हस्ताक्षर

१८९७ मा, थोमसनले क्याथोड किरण अज्ञात ऋणात्मक आवेग युक्त कण (जसलाई अहिले इलेक्ट्रोन भनिन्छ) मिलेर बनेको छ भनेर देखाए, जसको आकार अणु भन्दा धेरै सानो र आवेग-पिण्ड अनुपात धेरै सानो भएको हिसाब निकाले। थोमसनलाई १९१३ मा स्थिर (गैर रेडियोधर्मी) तत्त्वको आइसोटोपको लागि पहिलो प्रमाण फेला पार्ने श्रेय पनि दिइन्छ। फ्रान्सिस विलियम एस्टनको साथ गरिएको उनका प्रयोगहरूले धनात्मक आवेग युक्त कणहरूको प्रक्रति निर्धारित गर्न उनका प्रयोगहरू मास स्पेक्ट्रोमेट्रीको पहिलो प्रयोग थिए र मास स्पेक्ट्रोग्राफको विकासको लागि अग्रसर भयो।

उनको ग्यासमा विद्युत् प्रवाहको कामका लागि थोमसनलाई १९०६ मा भौतिकीको नोबेल पुरस्कारबाट सम्मानित गरियो।

अवलोकन

प्रारम्भिक काम

इलेक्ट्रोनको खोज

विलियम प्रोउट र नर्मन लकर जस्ता धेरै वैज्ञानिकहरूले परमाणु अझ बढी आधारभूत इकाईबाट नै निर्माण भएको हो भनेर सुझाव दिएका थिए तर तिनीहरूले यो इकाईलाई सबैभन्दा सानो परमाणु, हाइड्रोजनको आकारको रूपमा लिए। १८९७ मा पहिलो पटक थोमसनले सुझाए कि कुनै एक आधारभूत एकाई एक परमाणुको तुलनामा १,००० गुणा बढी साना हुन्छन्।

अप्रिल १८९७ मा, थोमसनले क्याथोड किरणहरूलाई विद्युतीय रूपमा विचलित गराउन सकिन्छ भन्ने प्रारम्भिक सङ्केतहरु पाए ( हेनरिक हर्ज जस्ता अघिल्लो अन्वेषकहरूले यो हुन नसक्ने सोचेका थिए)। थोमसनले थमसनको कर्पसलको घोषणाको एक महिना पछि उनले पत्ता लगाए कि विद्युत क्षेत्रबाट किरणहरू भरपर्दो ढङ्गले विक्स्ष्षे्षेप गर्न सक्दछ। इलेक्ट्रिक र चुम्बकीय क्षेत्रहरूद्वारा क्याथोड किरणको किरणको प्रतिबिम्ब तुलना गरेर उनले पिण्ड- आवेग अनुपातको अझ बलियो मापन प्राप्त गरे जुन उनको अघिल्लो अनुमानहरूको पुष्टि गर्‍यो। यो इलेक्ट्रोनको आवेग-पिण्ड अनुपात मापन गर्न क्लासिक माध्यम भयो। (सन् १९०९ मा रोबर्ट ए मिलिकनको ओयल-ड्रप प्रयोग नभएसम्म आवेग मापन गरिएको थिएन)।

क्याथोड रेसँग प्रयोग

 

इलेक्ट्रिकल विक्षेपण

अन्य काम

१९०५ मा, थोमसनले पोटाशियमको प्राकृतिक रेडियोधर्मी पत्ता लगाए।

१९०६ मा, थोमसनले हाइड्रोजनमा प्रती अणु एक मात्र इलेक्ट्रोन हुने प्रमाणित गरे। यस अघिका सिद्धान्तहरूले विभिन्न सङ्ख्यामा इलेक्ट्रोन हुने स्पष्ट थिएन।

पुरस्कार र सम्मान

[[]]