Тэрарыстычны Акт У Менскім Мэтро

У выніку тэракту загінулі 15 чалавек, 204 былі параненыя.

Выбух на станцыі мэтро «Кастрычніцкая»
Ачэплены выхад са станцыі мэтро «Кастрычніцкая» праз 2 гадзіны пасьля трагедыі
Месца атакі	Беларусь, Менск, ст. м. Кастрычніцкая
Дата	11 красавіка 2011 17:55:50 (EEST)
Зброя	бомба магутнасьцю ад 5 да 7 кг у тратылавым эквіваленце, начыненая цьвікамі 80×8мм і мэталічнымі шарыкамі дыямэтрам каля 15 мм (паводле ЦІГС КДБ)
Колькасьць ахвяраў	15
Колькасьць параненых	204
Тэрарысты	Уладзіслаў Кавалёў, Дзьмітры Канавалаў
Геаграфічныя каардынаты	53°54′6.84″ пн. ш. 27°33′41.04″ у. д. / 53.9019° пн. ш. 27.5614° у. д. / 53.9019; 27.5614 27°33′41.04″ у. д. / 53.9019° пн. ш. 27.5614° у. д. / 53.9019; 27.5614
Выбух на станцыі мэтро «Кастрычніцкая» на мапе Беларусі Выбух на станцыі мэтро «Кастрычніцкая»

Выбух адбыўся каля другога вагона ў цягніку, які мусіў рухацца на станцыю «Інстытут Культуры». Магутнасьць выбуховага прыстасаваньня, паводле папярэдніх зьвестак, склала ад 5 да 7 кг у тратылавым эквіваленце, і была начыненая мэталічнымі элемэнтамі, каб павялічыць паражальнае ўзьдзеяньне і выклікаць шматлікія аскепкавыя раненьні. Па факце выбуху была распачатая крымінальная справа па частцы 3 артыкула 289 («Тэрарызм») Крымінальнага кодэксу Рэспублікі Беларусь. Паводле рашэньня Менскага гарадзкога выканаўчага камітэту, 13 красавіка быў абвешчаны днём жалобы па загінулых.

13 красавіка прэзыдэнт Беларусі Аляксандар Лукашэнка абвясьціў пра раскрыцьцё тэракту ў менскім мэтро і затрыманьне яго выканаўцаў. 30 лістапада 2011 году намесьнік старшыні Вярхоўнага суда Рэспублікі Беларусь Аляксандар Федарцоў агучыў вырак Уладзіславу Кавалёву і Дзьмітрыю Канавалаву, якіх прызналі вінаватымі і прыгаварылі да найвышэйшай меры пакараньня — расстрэлу.

17 сакавіка 2012 году, пасьля адмовы ў памілаваньні 14 сакавіка, стала вядома пра выкананьне прысуду абвінавачаным.

11 красавіка

 

Паводле запісаў камэраў назіраньня менскага мэтрапалітэну, выбух на станцыі мэтро «Кастрычніцкая» адбыўся а 17 гадзіне 55 хвіліне 50 сэкундзе паводле мясцовага часу. Пазьней было абвешчана, што здэтанавала невядомае прыстасаваньне. Выбуховая хваля даляцела да суседніх станцыяў мэтро. А ў вэстыбюлі «Кастрычніцкай» сарвала бляшаныя падвясныя столі. Спачатку Беларускае тэлеграфнае агенцтва паведаміла пра наяўнасьць загінулых, але колькасьць не ўдакладнялася. Нягледзячы на моцнае задымленьне, людзі бяз панікі пакідалі мэтро, адначасова надаючы дапамогу жанчынам і дзецям. На выхадах з мэтро ў бок ГУМу і ў бок Дому афіцэраў разьмясьціліся параненыя, некаторыя ў непрытомнасьці, зь вельмі цяжкімі раненьнямі.

 

Выбух, імаверна, выклікаў абвал канструкцыяў. Фігуравала інфармацыя пра тое, што ад выбуху над эскалатарам абвалілася столь, але пазьней яна была зьняпраўджана. Да станцыі мэтро прыбылі пажарныя адзінкі, больш за дваццаць брыгадаў хуткай дапамогі і мэдычная служба МНС. На месцы здарэньня працуюць супрацоўнікі МНС, КДБ і МУС. Паводле словаў відавочаў, ад выбуху на пэроне ўтварылся варонка дыямэтрам каля 80 см, наяўнасьць якой пацьвердзіў прэсавы сакратар менскай міліцыі Аляксандар Ластоўскі.

 

Памочнік начальніка Менскага гарадзкога ўпраўленьня Віталь Дзімбоўскі паведаміў, што «на станцыі мэтро „Кастрычніцкая“ быў чутны моцны хлапок».

У прэсавай службе кіраўніка краіны паведамілі, што Аляксандар Лукашэнка мусіць правесьці экстраную нараду з прычыны выбуху ў мэтро. Нацыянальная дзяржаўная тэлерадыёкампанія Рэспублікі Беларусь паведаміла, што на месца здарэньня прыбыў прэзыдэнт, які заявіў, што «ўзяў сытуацыю ў Менску пад асабісты кантроль». Кіраўнік дзяржавы разам са сваім малодшым сынам усклаў кветкі на месца здарэньня.

Старшыня камітэту па ахове здароўя Зьміцер Піневіч паведаміў, што інфармацыю пра пацярпелых у менскім мэтро можна атрымаць у службе 103. Агенцтва «Інтэрфакс-Захад» з спасылкай на крыніцы ў праваахоўных органах паведаміла, што асноўнай вэрсіяй выбуху ў менскім мэтро зьяўляецца тэракт. Пазьней гэтая інфармацыя пацьвердзілася заявай Генэральнай пракуратуры Беларусі.

Неўзабаве пасьля здарэньня ўзьніклі збоі ў рабоце інтэрнэту і мабільнай сувязі празь вялікую колькасьць запытаў на сайты навінаў і тэлефонных званкоў беларускіх грамадзянаў. Празь некалькі гадзінаў сытуацыя нармалізавалася.

Рух цягнікоў мэтро

Вонкавыя выявы
	Пашкоджаньні станцыі і цягніка мэтрапалітэну ў выніку выбуху — скрыншоты, зробленыя на аснове відэа ГУУС

Пасьля выбуху рух па праспэкце Незалежнасьці каля станцыі мэтро для аўтамабіляў быў перакрыты, а рух цягнікоў на Маскоўскай лініі быў спынены.

Рух цягнікоў на другой лініі мэтро ажыцьцяўляўся, але без спыненьня на перасадкавай станцыі «Купалаўская», злучанай вэстыбюлем з «Кастрычніцкай». Станцыя «Купалаўская» была адкрытая 12 красавіка а 13:50, але дзейнічаў толькі адзін выхад — у бок вуліцы Карла Маркса.

Старшыня Менгарвыканкаму Мікалай Ладуцька паведаміў 12 красавіка, што першая лінія мэтро адновіць сваю працу з раніцы 13 красавіка, але без спыненьня цягнікоў на станцыі «Кастрычніцкая», а станцыя «Кастрычніцкая» пачне функцыянаваць удзень 14 красавіка. 13 красавіка адкрыцьцё Маскоўскай лініі было перанесенае на 14 красавіка праз «узьніклыя дадатковыя тэхнічныя пытаньні». Мэр Менску паведаміў, што «заўтра раніцай» (14 красавіка) рух на першай лініі будзе адноўлены.

У сувязі з спыненьнем функцыянаваньня мэтрапалітэну ў горадзе была павялічаная колькасьць адзінак і маршрутаў наземнага транспарту.

Першая лінія Менскага мэтрапалітэну запрацавала а 17:00 гадзіне 13 красавіка, раней за папярэдне агучаны час, але станцыя «Кастрычніцкая» на той час яшчэ не была адкрыта. 14 красавіка ў чацьвер менскі мэтрапалітэн запрацаваў у поўным аб’ёме.

Пасьля тэракту

 

На наступны дзень пасьля выбуху менскі мэтрапалітэн узяты пад узмоцненую ахову. На ўваходах станцыяў другой лініі мэтро («Аўтазавадская») у турнікетаў дзяжураць супрацоўнікі міліцэйскага спэцназу, пры гэтым першая лінія мэтро не працуе, а на станцыі «Купалаўская» другой лініі не ажыцьцяўляецца пасадка і высадка пасажыраў. Таксама на ўваходах у станцыі беларускага мэтрапалітэну ўсталёўваюцца мэталадэтэктары. Раніцай былі апазнаныя 8 з 12 загінулых. А 11:00 гадзіне быў апазнаны яшчэ адзін, дзявяты, загінулы. Увечары 12 красавіка былі апазнаныя ўсе ахвяры тэракту.

А 11:00 гадзіне зьявілася інфармацыя пра новы выбух, цяпер у аўтобусе нумар №100, але пазьней гэтая інфармацыя была абвергнутая. Мэр Менску правёў апэратыўную нараду на месцы трагедыі і заявіў пра адсутнасьць панікі ў насельніцтве. Тым часам у менскіх школах вучняў не адпускаюць дамоў пасьля заняткаў, асьцерагаючыся чутак пра выбухі.

Паводле словаў старшыні Менгарвыканкаму Мікалая Ладуцькі, станцыю мэтро «Купалаўская» адчыняць 12 красавіка ў 14 гадзінаў. Першая лінія мэтро пачне працаваць 13 красавіка.

Праваахоўнымі органамі Беларусі былі затрыманыя і зьмешчаныя ў СІЗА трое распаўсюднікаў правакацыйных чутак, якія пасродкам інтэрнэт-форумаў і сацыяльных сетак распаўсюджвалі заведама ілжывыя зьвесткі пра быццам бы зьдзейсьненыя ў Беларусі тэрарыстычныя акты. Пазьней былі ўстаноўленыя яшчэ дзесяць распаўсюджвальнікаў чутак. Раней паведамлялася, што за распаўсюд ілжывай інфармацыі пра тэракт пагражае да пяці гадоў зьняволеньня. Таксама супрацоўнікі міліцыі зладжваюць для аўтобусных кандуктараў інструктажы, у якіх тлумачаць, якім чынам патрэбна аглядаць пасажыраў, і просяць зьвяртаць увагу на сумкі і пакеты.

9 чэрвеня 2011 году Ганаровымі граматамі Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь былі ўзнагароджаныя працаўнікі мэдыцынскай дапамогі, якія памагалі пацярпелым.

Пацярпелыя

 

Паводле Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь, апоўдні 12 красавіка колькасьць загінулых склала 12 чалавек, пацярпелых — 204 чалавекі. Траўмы — пераважна апёкі і пашкоджаньне ніжніх канечнасьцяў — сьведчаць пра выбух магутнай сілы. Неўзабаве пасьля здарэньня пацярпелыя накіроўваліся ў найбліжэйшыя да станцыі мэтро Кастрычніцкая шпіталі, пасьля — у 1-ю, 2-ю, 3-ю і 6-ю клінікі сталіцы. Так, напрыклад, у другую клінічную лякарню Менску даставілі 23 чалавекі. Адзін з мэдсупрацоўнікаў паведаміў, што большасьць зь іх знаходзіцца ў моцным псыхаэмацыйным узрушэньні.

Папярэднія сьпісы пацярпелых ад выбуху ў менскім мэтро былі апублікаваныя газэтай «Комсомольская правда в Белоруссии». Інфармацыя была пададзеная 2-й гарадзкой лякарняй, 1-й гарадзкой клінічнай лякарняй і дзіцячым хірургічным цэнтрам пры гэтай клініцы.

 

13 красавіка прэс-служба Міністэрства замежных справаў Рэспублікі Беларусь прывяла сьпіс пацярпелых замежных грамадзянаў:

Каля 22:00 11 красавіка міністар аховы здароўя Васіль Жарко паведаміў, што ў цяжкім стане знаходзяцца 22 пацярпелыя пры выбуху, 30 — у сярэднім, астатнія — лёгкай ступені цяжкасьці. Па стане на 6:00 15 красавіка шпіталізаванымі застаюцца 161 пацярпелых, пры гэтым у цяжкім стане — 21.

Усім пацярпелым будзе прапанавана бясплатнае аздараўленьне ў санаторыях Фэдэрацыі прафсаюзаў Беларусі ў любы час у 2011 годзе.

Таксама сярод пацярпелых пасьля тэракту ў мэтро фігуруюць дзьве грамадзянкі Расейскай Фэдэрацыі, пазьней стала вядома пра трэцяга пацярпелага — студэнта Беларускага інстытуту права, прапісанага ў Маскве. Сярод пацярпелых ад тэракта ў менскім мэтро таксама фігуруе грамадзянін Армэніі Самвэл Саакян.

Грамадзкая дапамога пацярпелым

 

 

12 красавіка беларускія мэдыкі зьвярнуліся з просьбай да жыхароў Менску здаваць кроў для пацярпелых напярэдадні пры выбуху ў сталічным мэтро. На гэта адгукнулася некалькі сотняў чалавек: ГУ «РНПЦ гематалёгіі і трансфузіялёгіі» прыняла каля 200 чалавек, яшчэ 160 донараў зьвярнуліся ў аўторак і ў Гарадзкі цэнтар трансфузіялёгіі. Старшыня Менгарвыканкаму Мікалай Ладуцька распавёў, што на донарскія пункты прыязджаюць людзі ў розных вобласьцяў краіны. За ўвесь дзень 12 красавіка было прынята каля 500 чалавек — 202 чалавека здалі кроў непасрэдна ў РНПЦ і ад 253 чалавек была атрымана кроў на выезьдзе. Акрамя плянавых выездаў у Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт і Дзіцячую гарадзкую клінічную лякарню, дадаткова ў сувязі з трагедыяй быў таксама арганізаваны полк МУС. Большасьць з тых, хто здаваў кроў адмовіліся ад грашовай кампэнсацыі.

У Берасьці гарадзкая арганізацыя Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа (БТЧК) пачала збор сродкаў для рэабілітацыі пацярпелых ад выбуху. Як паведаміла старшыня арганізацыі Ніна Саванеўская, БТЧК накіравала інфармацыю пра пачатак дабрачыннай акцыі ва ўсе перашсныя арганізацыі і мясцовыя СМІ. Сабраныя сродкі будуць пералічаныя на разьліковы рахунак Менскай гарадзкой арганізацыі БТЧК і пасьля вывучэньня патрэбаў пацярпелых — накіраваны на закупку неабходных вырабаў мэдычнага прызначэньня і аказаньне паслугаў па рэабілітацыі.

На дабрачынны рахунак пацярпелых ад выбуху ў мэтро за два дні грамадзкасьцю было пералічана амаль паўмільярды рублёў. Паводле інфармацыі Менгарвыканкаму сума ахвяраваньняў склала Br 458 575 848 (паводле БелаПАН, на дабрачынны рахунак пацярпелым ад трагедыі Аляксандар Лукашэнка пералічыў два сваіх месячных заробкі, дакладная колькасьць пералічаных грошай не ўдакладняецца). Па стане на 14.20 14 красавіка на рахунак паступіла Br 819 284 418. Па стане на 9.00 15 красавіка на дабрачынны рахунак было пералічана Br 978 897 105, 155 000 расейскіх рублёў і $100, па стане на 17.00 — Br2 079 486 649, 206 500 расейскіх рублёў і $200.

У лютым 2012 году кампанія «Белэксімгарант» выплаціла кожнаму пацярпеламу ад выбуху ў мэтро страхоўкі сумай ад 300 да 3000 эўра ў залежнасьці ад ступені цяжкасьці нанесенай шкоды, якую вызначала Дзяржаўная служба мэдычных судовых экспэртызаў. У сярэднім кожны пацярпелы ад тэракта атрымаў ад страхаўніка 8 мільёнаў 400 тысячаў рублёў (каля 760 эўра ці 1 тысячы даляраў).

У сярэдзіне сакавіка 2012 году Менскі гарадзкі выканаўчы камітэт выплаціў грашовыя кампэнсацыі 314 пацярпелым і сем’ям 15 загінулых, якія ў агульнай колькасьці склалі 4 мільярды 788,85 мільёнаў рублёў.

Усім пацярпелым ад тэракту ў менскім мэтро прапанавалі бясплатна зьезьдзіць у санаторый. Але — толькі па Беларусі. Гэтым правам скарысталіся толькі 10 чалавек (выдаткі дзяржавы склалі 25,2 мільёна рублёў).

Узмацненьне мераў бясьпекі

У сувязі з выбухам у менскім мэтро Міністэрства транспарту і камунікацыяў Рэспублікі Беларусь стварыла апэратыўна-сытуацыйны штаб з мэтай узмацненьня мераў бясьпекі на транспарце. Раней паведамлялася пра ўстанаўленьне на станцыях мэтро мэталадэтэктараў. Мытныя органы Беларусі перайшлі на ўзмоцнены рэжым работы ў пагранічных пунктах пропуску яшчэ з 19:30 11 красавіка. Супрацоўнікамі мытнай службы праводзяцца дадатковыя мерапрыемствы па ўзмацненьні мытнага кантроль дзеля выяўляеньня перавозу выбуховых рэчываў.

У сувязі з апошнімі падзеямі ў Менску МУС Украіны 12 красавіка было пераведзенае на ўзмоцнены варыянт нясеньня апэратыўна-службовай дзейнасьці.

Расьсьледаваньне

11 красавіка

Прэзыдэнт Беларусі Аляксандар Лукашэнка даручыў генэральнаму пракурору стварыць сьледчую групу і ўзмацніць яе супрацоўнікамі МНС і КДБ, кіраўніком групы прызначаны намесьнік генпракурора Андрэй Швед. Паводле А. Лукашэнкі, асабістую адказнасьць за расьсьледаваньне тэракту нясе старшыня Камітэту дзяржаўнай бясьпекі. Таксама кіраўнік дзяржавы даручыў праверыць магчымыя сувязі сёньняшняга выбуху з выбухам на Дзень незалежнасьці ў 2008 годзе. Міністру абароны было загадана праверыць усе склады з баявымі прыпасамі і выбуховымі рэчывамі.

12 красавіка

Плянавалася, што ў 12 красавіка ў беларускую сталіцу прыбудуць спэцыялісты па выбуховай тэхніцы зь Вялікабрытаніі, Ізраілю і Расеі, якія маюць досьвед расьсьледваньня падобных справаў. Таксама раніцай гэтага дня ў Менск прыбылі два экспэрты ФСБ РФ для аказаньня дапамогі ў расьсьледаваньні тэракту і адразу пачалі работу ў мэтро.

Агенцтва БелаПАН са спасылкай на Цэнтар інфармацыі і грамадзкіх сувязяў беларускага КДБ паведамляе, што па стане на 01:00 12 красавіка ў выніку апэратыўна-сьледчых дзеяньняў былі «атрыманыя зьвесткі ў дачыненьні найбольш імавернага выканаўцы выбуху». Паводле словаў міністра ўнутраных справаў Анатоля Куляшова, па стане на 12 красавіка ўжо складзеныя фатаробаты двух мужчынаў, якія падазраюцца ў прыналежнасьці да тэракту. Упраўленьне вайсковай контрвыведкі КДБ паабяцала за зьвесткі аб злачынстве «канфідэнцыйнасьць і адэкватную ўзнагароду».

Паводле зьвестак беларускага МУС, тэракт учыніў мужчына сярэдняга росту ў сіняй шапцы. Арыентыроўка на яго разаслалася ва ўсе аддзяленьні міліцыі. Адзін зь міліцыянэраў паведаміў расейскаму рэсурсу Life News, што «апісаньне даволі сьціслае. Гэта мужчына каўкаскай зьнешнасьці, у сіняй вязанай шапцы з высокім адваротам». Аднак паводле словаў крыніцы, які азнаёміўся з наяўнымі ў сілавікоў відэазапісамі з камэраў назіраньня, чалавек, што разьмясьціў сумку з выбуховым рэчывам пад лавай на станцыі мэтро «на каўказца зусім не падобны». Як адзначае суразмоўнік газэты «Коммерсантъ», «ён спакойна падышоў да лавы паклаў пад яе сумку. Не сьпяшаючыся. Але было бачна, што сумка цяжкая. Пасьля бязь сьпешкі сышоў».

А 16:00 гадзіне 12 красавіка падчас брыфінгу старшыня КДБ Вадзім Зайцаў заявіў, што не выключае вэрсіі наяўнасьці саўдзельнікаў у падазронага, вэрсія наймітаў не выключаецца таксама. Адказваючы на пытаньне пра сапраўднасьць выкладзенага на расейскіх сайтах фатаробата той заявіў, што гэта сапраўдны фатаробат: «гэта мужчына ўзростам да 27 год, дастаткова моцнага складу цела, рост 175—178 см, апрануты ў карычневую куртку і карычневую шапку. Ён пакуль не затрыманы»

13 красавіка

Вонкавыя выявы
	Фатаробаты двух затрыманых

Уначы з 12 на 13 красавіка супрацоўнікі галоўнага ўпраўленьня па барацьбе з арганізаванай злачыннасьцю і карупцыяй МУС Беларусі працэсуальна затрымалі першых падазраваных па справе. Намесьнік генэральнага пракурора Андрэй Швед паведаміў, што «гэта дзьве асобы, зь імі праводзяцца сьледчыя дзеяньні, праведзены першыя допыты з удзелам адвакатаў і атрыманы першыя паказаньні». Абодва затрыманыя грамадзяне Беларусі.

А 13-й гадзіне Аляксандар Лукашэнка заявіў пра раскрыцьцё тэракту ў менскім мэтро і затрыманьні яго выканаўцаў

Сёньня ў 5 гадзінаў раніцы злачынства было раскрыта. Чэкістам і міліцыі спатрэбіліся ўсяго толькі суткі для таго, каб учора ў 9 гадзінаў вечара выдатна правесьці апэрацыю і без шуму, выстралаў і траскатні затрымаць выканаўцаў. Сёньня ў 5 гадзінаў раніцы яны далі свае паказаньні.

Адзін з затрыманых быў вылічаны пасьля прагляду відэазапісаў са ўсіх станцыяў менскага мэтро за некалькі дзён, што папярэднічалі тэракту. З запісаў выявілася, што падазраваны рэгулярна выходзіў з мэтро на станцыі «Фрунзенская». На станцыі было арганізавана знадворнае назіраньне. 12 красавіка супрацоўнікі знадворкі ўбачылі чалавека, падобнага на падазраванага, і праводзілі яго да месца, у якім ён пражываў, а затым выклікалі спэцпадразьдзяленьне беларускага МУС «Алмаз». Байцы «Алмаза» правялі затрыманьне падазраванага.

Пазьней А. Лукашэнка паведаміў, што затрыманыя выканаўцы тэракту ў менскім мэтро прызналіся ў ажыцьцяўленьні выбухаў на Дзень незалежнасьці 3 ліпеня 2008 году і раней у Віцебску:

Затрыманыя прызналіся ня толькі ва ўчыненьні тэрарыстычнага акта ў менскім мэтро, але на іх сумленьні і тэракты, учыненыя на Дзень незалежнасьці і яшчэ раней у Віцебску.

Таксама А. Лукашэнка даручыў дапытаць асобных апазыцыйных палітыкаў у сувязі зь іх заявамі, якія тычацца зьдзяйсьненьня тэракту ў менскім мэтро, аднак гэта ня тычыцца ўсёй апазыцыйнай супольнасьці:

Неабходна расьсьледаваць ўсе заявы дзеячаў ад палітыкі, якія абвінавачвалі каго не лянота. Мы сёньня шукаем саўдзельнікаў і замоўцаў, можа быць, гэтыя так званыя палітыкі ад пятай калёны нам раскрыюць карты і раскажуць, хто ж замовіў?

У дапаўненьне да вышэйвыказанага на экстранай нарадзе прэзыдэнт Беларусі загадаў міністру абароны цягам двух тыдняў скончыць рэвізію складоў зброі і боепрыпасаў, міністру аховы здароўя загадаў «выратаваць усіх параненых», Менскаму гарадзкому выканаўчаму камітэту загадаў у самы кароткі тэрмін аднавіць працу транспарту і найперш мэтро і «выпрацаваць сыстэму мер бясьпекі па ўсёй краіне, якая дазволіць дапусьціць падобнага ў будучым».

Прэзыдэнт Беларусі загадаў прадставіць да дзяржаўных узнагародаў усіх супрацоўнікаў праваахоўных органаў і іншых структураў, якія садзейнічалі раскрыцьцю тэракту ў менскім мэтро.

Пазьней міністар унутраных справаў Анатоль Куляшоў паведаміў пра няўнасьць доказаў віны траіх затрыманых па падазрэньні ў прыналежнасьці да тэракту. Раней Генэральная пракуратура Беларусі паведамляла пра затрыманьне двух чалавек. Старшыня КДБ Вадзім Зайцаў на сустрэчы з журналістамі таксама паведаміў толькі пра двух затрыманых. Такім чынам, дакладная колькасьць арыштаваных заставалася невядомай да 14 красавіка.

14 красавіка

Вонкавыя мэдыяфайлы
Выявы
	Відэакадры, на якіх засьняты затрыманы тэрарыст
Відэафайлы
	Відэа з прэс-канфэрэнцыі — YouTube

Па падазрэньні ў ажыцьцяўленьні тэракту ў менскім мэтро былі затрыманыя яшчэ два чалавека. Паводле інфармацыі Генэральнай пракуратуры, агульная колькасьць затрыманых у прыналежнасьці да тэракту складае пяць чалавек. Пазьней было паведамлена, што яны «зьяўляюцца несудзімымі грамадзянамі Беларусі ва ўзросьце 30 год».

На прэс-канфэрэнцыі 14 красавіка Генэральная пракуратура прадэманстравала журналістам відэаматэрыялы, на якіх паказваецца падазраваны ў зьдзясьненьні тэракту. Паказаны журналістам матэрыял уяўляе сабой пяцікадравую нарэзку з камэраў відэаназіраньня на станцыі «Купалаўская» і «Кастрычніцкая». Наяўныя відэаздымкі пракамэнтаваў намесьнік генэральнага пракурора Андрэй Швед.

14 красавіка а 23:00 намесьнік начальніка сьледчага ўпраўленьня Генпракуратуры Беларусі Алег Варонін паведаміў, што ўсе затрыманыя па справе аб тэракце ў Менску зьяўляюцца падазраванымі, а двое зь іх — арыштаванымі.

Все они находятся в следственном изоляторе. Двое являются арестованными.

Пазьней было заяўлена, што сярод падазраваных па справе аб тэракту ў Менску ёсьць жанчына. Узрост усіх затрыманых не перавышае 25 гадоў.

15 красавіка

Раніцай 15 красавіка газэта «Комсомольская правда в Белоруссии» апублікавала інфармацыю пра тое, што меркаваны злачынец выявіў сябе тэлефонным званком, які ён зрабіў сваёй дзяўчыне перад тым, як актывізаваць бомбу. Паводле інфармацыі ў артыкуле, супрацоўнікі сілавых структураў зрабілі запыт сотавым апэратарам, каб даведацца, зь якіх нумараў былі званкі каля шасьці гадзінаў вечара на ст. м. «Кастрычніцкая».

15 красавіка першы намесьнік міністра ўнутраных справаў Алег Пякарскі ў этэры тэлеканала АНТ паведаміў абставіны затрыманьня галоўнага падазраванага па справе тэракту ў менскім мэтро. Паводле яго словаў, гэты чалавек прыехаў на станцыю «Кастрычніцкая», папярэлне сеўшы на станцыі «Фрунзэнская». Менавіта каля «Фрунзэнскай» ён і яшчэ два чалавекі здымалі кватэру. Месца знаходжаньня падазраваных знайшлі, вядучы аднаго зь іх з крамы, дзе той купляў сьпіртное. Паводле словаў А. Пякарскага, затрыманьне, якое адбывалася ў ноч з 12 на 13 красавіка, адбывалася па ўсіх правілах, уключаючы выбіваньне дзьвярэй. Паказаньні галоўны падазраваны пачаў даваць каля 5 гадзінаў раніцы, а да гэтага часу ён цьверазеў.

16 красавіка

Аляксандар Лукашэнка заявіў, што ў часе расьсьледаваньня тэракту затрымалі людзей, празь нядбайнасьць якіх здарылася трагедыя:

Ёсьць факты, у найбліжэйшы час скажам, як гэта стала магчыма, і там ёсьць элемэнт поўнай нядбайнасьці. Каго? Найбліжэйшым часам скажам. Яны затрыманыя, я сказаў іх дапытаць як злачынцаў.

17 красавіка

Як заявіў начальнік Цэнтру інфармацыі і грамадзкіх сувязяў КДБ Аляксандар Антановіч у этэры тэлеканала ОНТ, асноўны падазраваны вывучаў маршрут і хронамэтраж руху цягнікоў, вызначаў, куды паставіць выбуховае прыстасаваньне, а таксама вывучаў разьмяшчэньне аб’ектаў аховы бясьпекі мэтрапалітэну. Са словаў прадстаўніка КДБ, ужо знайшлі і дыстанцыйную прыладу, пры дапамозе якой тэрарыст запусьціў выбухоўку.

Уся гэтая падрыхтоўка вялася ім напярэдадні, 10 красавіка, у пэрыяд з 16.38 да 17.10

Вэрсіі тэракту

Існуе некалькі палітычных вэрсіяў прычынаў тэрарыстычнага акту. 12 красавіка Камітэт дзяржаўнай бясьпекі Рэспублікі Беларусь агучыў тры вэрсіі тэракту, якія знаходзяцца ў разглядзе: дэстабілізацыя сытуацыі ў краіне, помста з боку моладзевых анархічных рухаў і «ўчынак псыхічна хворага чалавека». Шэф-рэдактар газэты «Народная Воля» Сьвятлана Калінкіна пракамэнтавала першую агучаную КДБ вэрсію «відавочнай», вэрсію пра помсту моладзевых рухаў «несур’ёзнай, бо адны з гэтых людзей сядзяць у СІЗА, іншыя знаходзяцца пад сталым наглядам», трэцюю лічыць вынікам «непрафэсійнасьці» беларускіх сілавых структураў.

Прэзыдэнт Лукашэнка не выключае, што тэрарыстычны акт мог быць арганізаваны звонку.

Былы кандыдат у прэзыдэнты 2006 году Аляксандар Мілінкевіч паведаміў, што тэракт можа быць выгадным сілам у краіне і па-за яе межамі, якім неабходна справакаваць яшчэ большыя палітычныя рэпрэсіі і пазбавіць Беларусь магчымасьці эўраінтэграцыі. Пазьней за «распаўсюд неабгрунтаванай інфармацыі пра трагічныя падзеі ў Менскім мэтрапалітэне» А. Мілінкевіч быў папярэджаны Генэральнай пракуратурай Рэспублікі Беларусь.

У брытанскай і амэрыканскай прэсе (The Guardian, Independent, Los Angeles Times) выказвалася меркаваньне, паводле якога «тэракт сыграе на руку кіраўніцтву краіны, якое можа выкарыстоўваць яго як нагоду для далейшага наступленьня на супернікаў улады» Аляксандра Лукашэнкі. Журналісты дадзеных выданьняў паказваюць (не салідарызуючыся зь імі) на існаваньне кансьпіралягічных вэрсіяў, якія прыпісваюць арганізацыю тэракту самім беларускім спэцслужбам. Экспэрт ИА REGNUM Сяргей Шыпценка паказвае ў сувязі з гэтай вэрсіяй, што Беларусь мае сур’ёзныя праблемы на фінансавым рынку і пасьля выбараў 2010 году, не прызнаных шэрагам дзяржаваў, апынулася ў міжнароднай ізаляцыі. За некалькі гадзінаў да тэракту 11 красавіка ўлады абмежавалі доступ да двух найбольш папулярных апазыцыйных інтэрнэт-рэсурсаў, на 12 красавіка быў прызначаны разгляд палітычнай сытуацыі на Беларусі ў ПАРЭ і Іністэрскай радай замежных справаў ЭЗ. Аднак нямецкі палітоляг Аляксандар Рар у інтэрвію Deutsche Welle пракамэнтаваў магчымыя вэрсіі выбуху ў менскім мэтро, сярод якіх ён выключае вэрсію пра арганізацыю тэракту беларускім кіраўніцтвам. Аўтар шматлікіх публікацыяў на тэму тэрарызму Юлія Латыніна таксама не ўяўляе вэрсію пра арганізацыю тэракту спэцслужбамі імавернай: «відавочная вэрсія, што гэта падпал рэйхстагу, выклікае сумневы, бо „бацьку“ падпальваць Райхстаг ня трэба, у яго ўжо ўсё згарэла ў слушным кірунку».

Іншая вэрсія паказвае на магчымую радыкалізацыю некаторай групы беларускай апазыцыі, якая раней прыбягала толькі да мірных сродкаў, пад уплывам рэпрэсіяў з боку ўладаў.

Грашовыя кампэнсацыі

Сем’і загіблых пры выбуху ў менскім мэтро атрымаюць па 10 тысячаў даляраў у эквіваленце, паведаміў старшыня Менгарвыканкаму Мікалай Ладуцька: «Рашэньне аб аказаньні матэрыяльнай дарамогі прынята: сем’ям загінулых будзе выдаткавана $10 тысяч». Сем’і пацярпелых атрымаюць матэрыяльную кампэнсацыю ў памеры ад 20 да 100 базавых велічыняў у залежнасьці ад характару траўмаў: пацярпелыя зь цяжкімі цялеснымі пашкоджаньнямі атрымаюць дапамогу ў 100 базавых велічыняў (Br3,5 млн), людзям з пашкоджаньнямі сярэдняй ступені цяжкасьці — 50 базавых велічыняў (Br1,75 млн), пацярпелым зь лёгкімі траўмамі кампэнсуецца 20 базавых велічыняў (Br700 тыс.)

Таксама ўлады гораду прынята рашэньне аб аказаньні дапамогі сем’ям загінулых у арганізацыі хаўтураў і цырымоніях паміну. Памер выдаткаў на гэтыя мэты мусіць скласьці 800 базавых велічыняў (Br28 млн). У мэрыі дадалі, што гарадзкая адміністрацыя прапаноўвае сваякам загінулых для пахаваньня на выбар любыя могілкі Менску, за выняткам Усходніх і Вайсковых.

Менгарвыканкам выплаціць матэрыяльную дапамогу ў памеры ад 200 да 400 базавых велічыняў ($2,2—4,4 тыс.) асобам, якія атрымалі інваліднасьць у выніку выбуху ў менскім мэтро: да 400 базавых велічыняў інвалідам 1-й і 2-й групаў і 200 базавых велічыняў — інвалідам 3-й групы.

Ушанаваньне ахвяраў

Менск

 

Увечары 11 красавіка людзі прыйшлі на Кастрычніцкую плошчу ў Менску, каб паставіць зьнічы і ўскласьці кветкі, ушаноўваючы ахвяраў выбуху на станцыі мэтро.

 

Мітрапаліт Менскі і Слуцкі Філярэт 12 красавіка выступіў са зваротам у сувязі з выбухам у мэтро і адслужыў паніхіду па загінулым а 12:00 у менскім Катэдральным саборы Сашэсьця Сьвятога Духу. Мітрапаліт Менска-Магілёўскі Арцыбіскуп Тадэвуш Кандрусевіч і Канфэрэнцыя Каталіцкіх Біскупаў у Беларусі выказалі спачуваньні сем’ям загінулых, параненым і ўсім пацярпелым у выніку тэрарыстычнага акту. 12 красавіка ў касьцёле Сьвятых Сымона і Алены а 12:00 і ў Архікатэдральным касьцёле Імя Найсьвяцейшай Панны Марыі а 18:30 адбыліся сьвятыя літургіі за ахвяраў тэракту.

Раніцай 12 красавіка каля амбасады Беларусі ў Маскве зьявіліся першыя кветкі ў знак жалобы па заўчасна загінулым у выніку тэракту. Таксама да будынку адзяленьня амбасады Беларусі ў Санкт-Пецярбургу прыходзяць сотні пецярбуржцаў, каб пакінуць кветкі, сьвечкі і свае спачуваньні беларускаму народу ў сувязі з катастрофай.

Каля 18:00 у раёне месца трагедыі сабраліся некалькі сотняў чалавек, у асноўным — моладзь. Памяць ахвяраў тэракту ўшанавалі маўклівай хвілінай і ўскладаньнем кветак.

20 траўня 2011 году на ўваходзе ў ст. м. «Кастрычніцкая» была ўсталяваная памятная шыльда ў памяць аб трагічна загінулых у выніку выбуху.

Берасьце

У сувязі з тэрактам у менскім мэтро на цэнтральнай плошчы ў Берасьці сабралася каля сотні чалавек, каб выказаць сваю салідарнасьць з загінулымі і пацярпелымі. Без накіраваньня адмысловай заяўкі ў мясцовую адмністрацыю было дамоўлена, каб а 18-й гадзіне загучалі званы касьцёлу. На акцыю прыйшла ў асноўным моладзь, якая несла кветкі і зьнічы да знака «нулявога кілямэтра».

Горадня

Як паведамляе «Вечерний Гродно», 13 красавіка а 20:30 на пл. Савецкай гараджане плянуюць ушанаваць памяць ахвяраў трагедыі маўклівай хвілінай. Акцыя адбылася з удзелам больш за 300 горадзенцаў.

Магілёў

Акцыі ўшанаваньня ахвяраў выбуху ў менскім мэтро прайшлі на пл. Леніна ля знака «нулявога кілямэтра» і каля Вечнага агня на пл. Савецкай. На месцах моладзь ускладала кветкі і запальвала зьнічы.

Пазьней была абвешчана агульнагарадзкая маўклівая хвіліна. Паводле інфармацыі, якая паступіла з гарвыканкаму, 13 красавіка а 14:00 жалобна прагучаць храномэтар і звон, спыніцца траспарт. На адміністрацыйных будынках гораду будуць жалобна аформлены сьцягі.

Віцебск

Акцыя па ўшанаваньні заўчасна загінулых на ст. м. «Кастрычніцкая» мусіць прайсьці ля падземнага перахода на плошчы Перамогі ў Віцебску, дзе раней быў усталяваны знак «нулявога кілямэра», каб ускласьці там кветкі і запаліць зьнічы.

Гомель

У Гомлі ў знак салідарнасьці з ахвярамі тэрарыстычныга акту да знаку «Нулявы кілямэтар» былі ўскладзеныя кветкі і запаленыя сьвечы. 12 красавіка праз суткі пасьля выбуху памяць загінулых была ўшанаваная хвілінай маўчаньня.

Паводле паведамленьня прэсавай службы Гомельскага аблвыканкаму ў сувязі з тэрактам у Гомелі былі адмененыя ўсе забаўляльныя мерапрыемствы.. Пазьней у ваколіцах гораду гамельчанамі быў закладзены сквэр, які мусіў стаць своеасаблівым сымбалем падтрымкі пацярпелых ад менскай трагедыі. Як паведаміў намесьнік старшыні Гомельскага гарвыканкаму Віктар Піліпец:

В честь тех людей, которые погибли во время теракта в Минске, мы решили заложить сквер их памяти. Показать, что жизнь продолжается вопреки трагическим событиям.

Бабруйск

Увечары 12 красавіка і ўначы на 13 красавіка жыхары Бабруйску выйшлі на вуліцы гораду ў знак грамадзянскай салідарнасьці з жыхарамі Менску і спачуваньня па ахвярах выбуху. Людзі прыйшлі ў сквэр на вуліцы Менскай, каб запаліць сьвечы, ускласьці кветкі і ўшанаваць памяць ахвяраў хвілінай маўчаньня.

Баранавічы

З 13 красавіка да канца тыдню ў горадзе абвешчаная жалоба. Прыпынены ўсе забаўляльныя мерапрыемствы. У той самы дзень адбылася акцыя салідарнасьці ў памяць пра загінулых падчас акцыі — жыхары гораду ўсклалі кветкі да вечнага агню. Таксама 13 красавіка адбылося пахаваньне жыхаркі гораду Вольгі Салаўёвай, якая загінула падчас тэракту.

Пасьля заявы аб раскрыцьці тэракту, інфармацыя пра падазраваных у выбуху ў Менскім мэтрапалітэне абмяжоўвалася сьцьверджаньнямі Аляксандра Лукашэнкі пра тое, што адзін з затрыманых зьяўляецца токарам, іншы — электрыкам. Пазьней намесьнік міністра ўнутраных справаў Алег Пякарскі паведаміў, што імаверныя выканаўцы тэракту — родам зь Віцебску, а ў Менску толькі здымалі кватэру. Яго паходжаньне пацьвердзілі словы Аляксандра Лукашэнкі, агучаныя на суботніку 16 красавіка, які распавёў пра наяўнасьць у падазраванага лябараторыі ў Віцебску.

Публікацыя прозьвішчаў рэсурсам «Life News»

18 красавіка расейскі рэсурс «Life News» са спасылкай на беларускіх сілавікоў даведаўся пра імёны магчымых арганізатараў выбуху ў мэтро. Паводле іх словаў, выбух у Менску арганізавалі аднакласьнікі зь Віцебска 25-гадовыя Дзьмітры Канавалаў і Ўлад Кавалёў, а таксама нейкі 28-гадовы Мядзьведзеў. Аднаклясьнік затрыманых паведаміў рэсурсу, што:

Міцька і Ўладзь былі лепшымі сябрамі ў школе, вучыліся ў адной клясе. Зь іншымі хлопцамі яны амаль не размаўлялі. Міцька заўсёды быў дзіўным і замкнёным, у школе вучыўся слаба. Цьвёрдая пяцёрка ў яго была толькі па хіміі. Вось тут яму роўных не было. Спачатку пэтарды рабіў, потым стаў майстраваць выбух-пакеты, вельмі магутныя. Ну і Ўладзь заўсёды дапамагаў яму ва ўсім, быў ягоным адзіным сябрам.

Скончыўшы школу, Кавалёў і Канавалаў паступілі ў прафвучылішча. Па атрыманьні дыплёма сьлесара, сябры ўладкаваліся на Віцебскі завод трактарных запчасткаў. Паводле інфармацыі Life News, там яны пазнаёміліся з трэцім затрыманым па падазрэньні ў выбуху 28-гадовым сьлесарам Мядзьведзевым.

У праваахоўных органах Віцебску пацьвердзілі наяўнасьць лябараторыі ў падвале пяціпавярхоўкі, дзе жыла сям’я Канавалава і Кавалёва:

Пры ператрусе ў падвале аднаго з дамоў па 1-му завулку Рэпіна была выяўлена лябараторыя, дзе Канавалаў зьбіраў выбухоўку. Акрамя выбуховых рэчываў у падвале знайшлі дзьве сотні падшыпнікаў, кавалкаў мэталу і арматуры, якія сьлесары прынесьлі з заводу. Зараз вядуцца праверкі ў падвалах і на гарышчах суседніх дамоў.

За некалькі месяцаў да трагедыі Канавалаў і Кавалёў пераехалі жыць у Менск, дзе займаліся шчыльным плянаваньнем і арганізацыяй тэракту, дасьледваньнем хранамэтражу руху цягнікоў і аб’ектаў бясьпекі мэтрапалітэну.

Пазьней, паводле рэсурсу Life News, крыніца ў сілавых структурах Беларусі паведаміла пра іншага фігуранта крымінальнай справы і падзельніка Канавала і Кавалёва ў арганізацыі выбуху:

Пасьля таго, як іх арыштавалі, яны здалі яшчэ аднаго змоўшчыка, таксама сьлесара завода трактарных запчастак. Ягонае прозьвішча Мядзьведзеў. Ён дапамагаў ім майстраваць выбухоўку. Яго затрымалі супрацоўнікі КДБ. Цяпер на заводзе праходзяць ператрусы і апытаньні. Высьвятляюць, хто з рабочых мог ведаць аб плянаваным выбуху.

Рэакцыя на інфармацыю рэсурса «Life News»

З нагоды публікацыі парталам LifeNews вышэйвыкладзенай інфармацыі ў Цэнтры інфармацыі і грамадзкіх сувязяў (ЦІГС) КДБ, а таксама ў прэс-службе Генэральнай пракуратуры паведамілі, што абвяшчэньне прозьвішчаў меркаваных тэрарыстаў можа стварыць дадатковую пагрозу жыцьцю і здароўю грамадзянаў Беларусі, аднак наколькі сапраўдныя прозьвішчы і партрэты меркаваных тэрарыстаў растлумачана не было:

Вы зразумейце правільна, чаму не называюць іх прозьвішчаў. Тут два аспэкты. Па-першае, ідзе сьледзтва, і абвяшчэньне прозьвішчаў можа перашкодзіць яго ходу. Па-другое, тут маральны складнік. Бо пасьля абвяшчэньня прозьвішчаў можа пайсьці сустрэчная хваля гвалту. Вось пра што гаворка. Разгалошваць нельга з пункту гледжаньня бясьпекі сваякоў і навакольных.

Таксама адрэагавалі на публікацыю прозьвішчаў магчымых выканаўцаў карэспандэнты Радыё Свабода, якія ўказалі на шэраг недакладнасьцяў у інфармацыі LifeNews. Гэтак, мае месца блытаніна зь месцам жыхарства. Паводле зьвестак LifeNews, адзін з затрыманых жыве нібыта ў пяціпавярховіку ў Першым завулку Рэпіна, але гэта прыватны сэктар, і вялікіх дамоў там не існуе. Таксама было пастаўлена пад пытаньне існаваньне віцебскай лябараторыі, пра якую паведамляла і беларускае тэлебачаньне, і выкладзеная на партале LifeNews інфармацыя. Гэтак, у сутарэньні жылога дома, дзе жыў затрыманы, дзьверы не апячатаныя, а суразмоўца карэспандэнта з Радыё Свабода ня бачыў, каб там рабілі ператрус ці іншыя сьледчыя дзеяньнм:

Гэта такое сутарэньне, што ня дай бог! Там усё цячэ, вільгаць, там такі смурод! Без процівагаза там больш за гадзіну ня ўседзець! Там нават лямпачкі няма, і выключальніка няма агульнага. Трэба лямпачку з сабой несьці, каб не разьбіць там галаву. Там жа ўсё перагароджана, катушкі два на два мэтры… Якую лябараторыю там можна разгарнуць?

11 красавіка міністар унутраных справаў Анатоль Куляшоў паведаміў, што магутнасьць выбуху на ст. м. «Кастрычніцкая» склала ад 5 да 7 кг у тратылавым эквіваленце. Як мяркуецца, выбуховая прылада знаходзілася пад лавай на плятформе насупраць другога вагона і была начыненая мэталічнымі элемэнтамі, каб павялічыць паражальнае ўзьдзеяньне і выклікаць шматлікія аскепкавыя раненьні Гэтую ж інфармацыю пацьвердзіў намесьнік генэральнага пракурора Андрэй Швед, які ўзначальваў міжведамасную сьледчую групу. Паводле іншых зьвестак, галоўны ўрач 6-й гарадзкой бальніцы Віктар Гурко паведаміў, што ніякіх іншых аскепкаў, апроч кавалкаў мармуру, якім была аздобленая станцыя мэтрапалітэну, дактары бальніцы ў целах папярпелых ня выявілі. 14 красавіка на прэс-канфэрэнцыі карэспандэнт «Эўрарадыё» спытаў Андрэя Шведа, ці ёсьць пацьверджаньні, што выбуховае прыстасаваньне было начыненае мэталічнымі прадметамі, як паведамлялася адразу пасьля тэракту. У адказ Андрэй Швед спаслаўся на таямніцу сьледзтва:

Паражальныя элемэнты зьбіраліся на месцы злачынства, зь целаў загінулых і параненых. Іх шмат, яны розных відаў, але якія — у інтарэсах сьледзтва пакуль казаць ня буду

Галава аддзела траўмы ізраільскай арміі Элан Гласбэрг на прэс-канфэрэнцыі 14 красавіка паведаміў, што ўсе цяжкія пацярпелыя ад выбуху ў мэтро мелі паражэньні па ўсіх «пяці фактарах»: ад выбуховай хвалі, паражэньня аскепкамі, агню, пашкоджаньня пасьля падзеньня, баратраўмы. Характарыстыка аскепкаў, якія нанесьлі цялесныя пашкоджаньні не ўдакладнялася.

На момант выбуху ў дадзеным месцы знаходзілася каля 300 чалавек.

Агенцтва «Інтэрфакс-Захад» са спасылкай на экспэрта зь сілавых структураў паведаміла, што выбуховая прылада, хутчэй за ўсё, кіравалася дыстанцыйна пасродкам радыёсувязі. Пазьней гэтыя зьвесткі пацьвердзіў старшыня КДБ Беларусі Вадзім Зайцаў

Экспэрт у галіне антытэрору ў інтэрвію «Інтэрфаксу» паведаміў, што выбуховая прылада была «відавочна самапальнай, вырабленая, хутчэй за ўсё, неспрактыкаванымі ў падобных справах „майстрамі“, што пацьвярджаецца характарам зьнешніх пашкоджаньняў на целах грамадзянаў. Менавіта порах дае характэрныя апёкі скуры». 12 красавіка спэцыяліст-выбухатэхнік зь Мінабароны РФ паведаміў агенцтву РІА Новости, што «бомба, падарваная ў менскім мэтро, хутчэй за ўсё, была вырабленая з сумесі тратылу і плястыду, якія знаходзіліся ў плястыкавай ёмістасьці. Падобныя выбухныя прылады актыўна ўжываліся супраць фэдэральных сіл баявікамі ў першую чачэнскую кампанію». Ён таксама адзначыў, што бомба была камбінаванага дзеяньня, то бок «складалася з двух відаў выбухоўкі — тратылу і плястыду». Разам з тым, пазьней 12 красавіка Вадзім Зайцаў паведаміў, што выбуховае прыстасаваньне было складаным у вырабе і зь вялікай колькасьцю паражальных элемэнтаў.

13 красавіка на брыфінгу ў Менску старшыня КДБ Вадзім Зайцаў заявіў:

Гэта было асаблівае выбуховае рэчыва, якое ўяўляе цікавасьць для экспэртаў замежных спэцслужбаў. І мы знайшлі аналягі толькі ў дзьвюх краінах.

Намесьнік кіраўніка сьледчай управы пракуратуры Максім Варонін гэтага не абверг і не пацьвердзіў:

Магу сказаць, што адносна характарыстык выбуховага прыстасаваньня ёсьць пэўныя аргумэнтаваныя меркаваньні, але ў інтарэсах сьледзтва пакуль ад камэнтару пра гэта ўстрымаемся.

Намесьнік генэральнага пракурора Андрэй Швед на прэс-канфэрэнцыі 14 красавіка паведаміў, што месца вырабу выбуховага прыстасаваньня, якое спрацавала ў панядзелак у менскім мэтро, устаноўлена, аднак у межах сьледзтва А. Швед здолеў распавесьці толькі тое, што выраб выбухоўкі і самой бомбы праводзіўся ня ў Менску.

Паводле выраку Вярхоўнага суда пры падрыве выкарысталі выбухоўку вагой прынамсі 12,5 кг на аснове аміячнай салетры з дадаткам блізу 30 грамаў трыацэтону трыпэраксіду. Выбуховая прылада мела электрадэтанатар і прыбор засьцярогі.

•   Прэзыдэнт Расеі Дзьмітры Мядзьведзеў прапанаваў прэзыдэнту Аляксандру Лукашэнку дапамогу ў расьсьледаваньні акалічнасьцяў выбуху ў менскім мэтро. Таксама ў тэлефоннай размове з прэзыдэнтам Беларусі ён выказаў спачуваньні ў сувязі з падзеямі, якія адбыліся ў Менску.
•   Старшыня Эўрапейскага парлямэнту Ежы Бузэк выказаў спачуваньні сем’ям загінулых у выніку выбуху ў менскім мэтро.
•   Прэм’ер-міністар РФ Уладзімер Пуцін накіраваў тэлеграму спачуваньня старшыню ўраду Беларусі Міхаілу Мясьніковічу

Ад імя ўраду Расеі і ад сябе асабіста выказваю самыя глыбокія спачуваньні ў сувязі з выбухам у менскім мэтро, які выклікаў чалавечыя ахвяры. Мы не па чутках ведаем, што азначаюць падобнага роду трагедыі. Нашае спачуваньне шчырае, ідзе ад ўсяго сэрца.

•   Старшыня АБСЭ Аўдронюс Ажубаліс выказаў спачуваньні народу Беларусі ў сувязі з выбухам у менскім мэтро:

Выказваю шчырыя спачуваньні народу Беларусі пасьля сёньняшняга выбуху, асабліва сем’ям загінулых і параненых

•   Генэральны сакратар ААН Пан Гі Мун выказаў спачуваньні сем’ям загінулых і дадаў:

Я перадаю шчырыя спачуваньні сем’ям ахвяраў. ААН разам зь дзяржавамі-чальцамі працуе над тым, каб прадухіліць гвалтоўныя, тэрарыстычныя мэтады.

•   Прэзыдэнт Казахстану Нурсултан Назарбаеў даслаў спачуваньні тэлеграмай.
•   Дэпутат нямецкага Бундэстагу Марылюізэ Бэк ад імя фракцыі «Зялёных» выказала спачуваньні пацярпелым і сем’ям загінулых у выніку выбуху ў менскім мэтрапалітэне. Сама яна адзначыла, што «шакаваная жахлівымі падзеямі на станцыі Кастрычніцкая».
•     Паводле прэс-службы прэзыдэнта Беларусі дапамогу ў расьсьледваньні тэракту ў менскім мэтро прапанавалі Вялікабрытанія і Ізраіль.
•   Губэрнатар Санкт-Пецярбургу Валянціна Матвіенка накіравала свае спачуваньні беларускаму народу прэзыдэнту Аляксандру Лукашэнку і намесьніка гарвыканкаму Мікалаю Ладуцька:

Выказваю самыя глыбокія, самыя шчырыя спачуваньні вам, усяму беларускаму народу ў сувязі з тэрактам у самым цэнтры беларускай сталіцы — менскім мэтро. Гэта наш агульны душэўны боль. Трагедыя скалыхнула ўсіх расейцаў, пецярбужцаў. У гэтыя дні пецярбуржцы смуткуюць разам са ўсімі жыхарамі Беларусі.

•   Афіцыйны прадстаўнік МЗС КНР заявіў:

Мы зьвярнулі ўвагу на выбух у менскім мэтро, які пацягнуў чалавечыя ахвяры. Кітай рашуча асуджае гэтыя дзеяньні і выказвае спачуваньні.

•   Прэзыдэнт Украіны Віктар Януковіч выказаў спачуваньні прэзыдэнту Беларусі ў сувязі з гібельлю людзей у менскім мэтро:

Разам зь сяброўскім беларускім народам падзяляем боль тых, зто згубіў родных і блізкіх. Ад імя народу Ўкраіны і ад мяне асабіста прашу перадаць шчырыя словы спачуваньня і падтрымкі сем’ям загінулых, а таксама пажаданьні хутчэйшага выздараўленьня ўсім пацярпелым.

•   Парлямэнцкая асамблея Рады Эўропы пачала паседжаньне хвілінай маўчаньня ў сувязі з тэрактам у Менску: Старшыня ПАРЭ Мэўлют Чавушоглу паведаміў:

Выбух, які панёс жыцьці ўжо прынамсі 11 чалавек і траўмаваў шматлікіх іншых, зьяўляецца барбарскім актам, зусім не сумяшчальным з каштоўнасьцямі, у імя якіх працуе ПАРЭ. Я хачу выказаць нашыя спачуваньні сем’ям загінулых, а таксама салідарнасьць з усімі пацярпелымі і іх сем’ямі

•   Генэральны сакратар АДКБ Мікалай Бардзюжа асудзіў тэракт у Менску і падкрэсьліў надзвычайную важнасьць барацьбы з экстрэмізмам і тэрарызмам:

Супраць грамадзянаў нашых дзяржаваў учынена цяжкае злачынства. Такога роду бесчалавечыя акты ня маюць ніякага апраўданьня. Выказваю свае шчырыя спачуваньні родным і блізкім загінулых, спачуваньне і падтрымку параненым і пацярпелым, сваю салідарнасьць зь беларускім народам.

•   Патрыярх Маскоўскі і ўсяе Русі Кірыла зьвярнуўся са словамі падтрымкі і спачуваньня да прэзыдэнта Аляксандра Лукашэнкі і народу Беларусі ў сувязі з тэрактам 11 красавіка ў менскім мэтро.
•   Прэзыдэнт Грузіі Міхаіл Саакашвілі выказаў спачуваньні сваякам ахвяраў тэракту ў менскім мэтрапалітэне.
•        Міністар замежных справаў Ізраілю Авігдор Лібэрман, міністар замежных справаў Латвіі Гірт Валдзіс Крыстоўскіс, міністар замежных справаў Польшчы Радослаў Сікорскі, кіраўнік МЗС Фінляндыі Аляксандар Стуб, міністар замежных справаў Эстоніі Урмас Паэт, эўракамісар па пашырэньні і эўрапейскай палітыцы суседзтва Штэфан Фюле накіравалі спачуваньні на адрас Міністэрства Замежных Справаў Беларусі.
•   Прэзыдэнт Азэрбайджану Ільхам Аліеў выказаў спачуваньні свайму беларускаму калегу Аляксандру Лукашэнку ў сувязі з тэрактам у менскім мэтрапалітэне.
•   Прэм’ер-міністар Летувы Андрус Кубілюс заявіў, што «Летува асуджае любую праяву гвалту, тым больш, калі гэта адбываецца ў блізкіх суседзяў».
•   Выказаў спачуваньні прэм’ер-міністар Малдовы Ўладзімер Філат. Выканаўца абавязкаў прэзыдэнта Малдовы Марыян Лупу даслаў словы падтрымкі народу Беларусі.
•   Спачуваньні сем’ям ахвяраў выказаў прэзыдэнт Латвіі Валдзіс Затлерс.
•   Спачуваньні выказаў прэзыдэнт Эстоніі Томас Хендрык Ільвэс: «Мы смуткуем разам з вамі ў гэты цяжкі час».
•   Амбасада ЗША ў сувязі з тэрактам у мэтро выказала свае спачуваньні: «Мы самым рашучым чынам асуджаем гэты подлы і жахлівы акт. Мы жадаем усім параненым поўнага і хуткага выздараўленьня».
•   Рада Беларускай Народнай Рэспублікі зрабіла заяву, у якой выказала спачуваньне родным і блізкім загінулых і пацярпелых у выніку выбуху ў менскім мэтрапалітэне 11 красавіка: «Гэтая жудасная трагедыя кранае ўсіх беларусаў, і тых, хто на Бацькаўшчыне, і тых, хто на чужыне. Мы молімся па памерлых і жадаем хутчэйшага выздараўленьня параненым».
•   Прэзыдэнт Польшчы Браніслаў Камароўскі выказаў свае спачуваньні сваякам загінуўшых.
•    Прэзыдэнт Туркмэністану Гурбангулы Бэрдымухамэдаў і прэзыдэнт Сацыялістычнай Рэспублікі Віетнам Нгуен Мінь Чыет выказалі спачуваньні галаве беларускай дзяржавы Аляксандру Лукашэнка з нагоды гібелі людзей у менскім мэтрапалітэне.
•   Прэзыдэнт Баліварыянскай Рэспублікі Вэнэсуэла Уга Чавэс выказаў свае спачуваньні галаве беларускай дзяржавы Аляксандру Лукашэнка ў сувязі з гібельлю людзей у менскім мэтро.
•   Прэзыдэнт Турэччыны Абдулах Гюль,   прэзыдэнт Славаччыны Іван Гашпаравіч і   галава Палестынская аўтаноміі Махмуд Абас выказалі свае спачуваньні загінулым падчас тэракту ў менскім мэтро.
•   Прэзыдэнт Ізраілю Шымон Пэрэс   кароль Гішпаніі Хуан Карляс I   прэзыдэнт Рэспублікі Індыя Пратыбха Патыл   прэзыдэнт Швайцарскай Канфэдэрацыі Мішлін Кальмі-Рэй   і намесьнік Дзяржаўнай рады і рады міністраў Рэспублікі Куба Раўль Кастра Рус выказалі свае спачуваньні прэзыдэнту Беларусі.

Міжнародная дапамога

•   Міністэрства аховы здароўя і сацыяльнага разьвіцьця РФ скіравала ў Беларусь мэдыкаў для наданьня дапамогі пацярпелым пры тэракце ў менскім мэтро. Таксама па стане на 12 красавіка беларускімі і расейскімі мэдыкамі абмяркоўвалася магчымасьць адпраўкі цяжкіх пацярпелых у клінікі РФ, але пазьней было вырашана не перавозіць беларускіх грамадзянаў па-за межы рэспублікі.
•   Прэзыдэнт Армэніі Сэрж Саргсян выказаў спачуваньні ў сувязі з тэрактам у Беларусі і заявіў пра гатоўнасьць арганізаваць лячэньне пацярпелых у клініках Ерэвану.
•   Ізраільскія спэцыялісты ў галіне тэрарызму аказваюць садзеяньне беларускім уладам у расьледваньні тэракту. У паведамленьні ізраільскай амбасады кажацца, што Ізраіль лічыць сваім абавязкам дапамагаць розным краінам ва ўсім, што тычыцца бясьпекі грамадзянаў.
•   13 красавіка амбасадар Летувы ў Беларусі Эдмінас Багдонас заявіў пра гатоўнасьць краіны аказаць бязвыплатную дапамогу па рэабілітацыі пацярпелых ад выбуху на ўсіх летувіскіх курортах, уключаючы Друскенікі і Палангу.

• Паводле словаў польскага экспэрта і прадстаўніка Фонду свабоды і дэмакратыі Марэка Бучко выбух адцягне ўвагу ад праблемаў эканомікі ў Беларусі і будзе выгадным беларускаму кіраўніцтву, каб перанесьці віну за здарэньне на апазыцыйныя сілы.
• Кандыдат у прэзыдэнты 2006 году Аляксандар Мілінкевіч паведаміў, што тэракт выгадны сілам у краіне і па-за яе межамі, якім неабходна справакаваць яшчэ большыя палітычныя рэпрэсіі і пазбавіць Беларусь магчымасьці эўраінтэграцыі.
• Палітоляг Юры Чавусаў лічыць, што ў якасьці наступстваў гэтага інцыдэнту можа адбыцца пераразьмеркаваньне ўплываў унутры кіроўнай эліты, узгадваючы 3 ліпеня 2008 году, калі тэрарыстычны акт, паводле словаў палітоляга, быў выкарыстаны для таго, каб адхіліць шэраг сілавікоў.

Адна зь непасрэдных відавочцаў здарэньня паведаміла, што:

Взрыв произошел в районе эскалатора между Октябрьской и Купаловской. Я успела подняться на эскалаторе, как произошел взрыв. Было такое чувство, что обвалилась крыша. Повернулась, чтобы посмотреть что произошло, но все было в пыли. Ничего не было видно. А на несколько минут заложило уши

Таксама адзін з прысутных на месцы здарэньня паведаміў:

Я стаяў на сярэдзіне перона «Кастрычніцкай», бліжэй да кірунку на Ўручча, — расказаў «Нашай Ніве» відавочца. — Цягнік ужо прайшоў, я на яго не пасьпеў. Выбух адбыўся ў процілеглым баку станцыі, з боку ГУМа. Адразу ўзьнялося шмат пылу, людзі закрычалі. Бачыў акрываўленых.

Вінаватымі ў зьдзяйсьненьні тэракту суд прызнаў Дзьмітрыя Канавалава і Ўладзіслава Кавалёва. Дзьмітрыя Канавалава суд абвінаваціў у тым, што ён зрабіў выбуховую прыладу, прынёс яе ў мэтро і ажыцьцявіў выбух, а таксама ў арганізацыі тэракту ад 3 ліпеня 2008 году. На судзе Дзьмітры Канавалаў прызнаў сваю віну, але ня змог растлумачыць мноства адрозьненьняў яго паказаньняў ад вынікаў экспэртаў і сьведчаньняў іншых асобаў. Паводле ягоных словаў, ён зрабіў бомбу ў сябе на кухні ў адсутнасьці бацькоў шляхам вытапленьня аміячнай салетры і «іншых выбуховых рэчываў». Пра мэту і сэнс гэтага тэракту Канавалаў адказваў адно і тое ж: «з мэтай дэстабілізацыі становішча ў Рэспубліцы Беларусь». Уладзіслава Кавалёва суд абвінаваціў ва ўтойваньні выбуховага прыстасаваньня, саўдзеле ў арганізацыі тэракту і ў тым, што ён ведаў, але не паведаміў КДБ аб падрыхтоўцы да злачынства. Сваёй віны Кавалёў не прызнаў, акрамя той частцы, што яму было вядома аб падрыхтоўцы да выбуху 30 лістапада 2011 году. Абвінавачаным па розных артыкулах Канавалаву і Кавалёву былі вынесеныя аднолькавыя прысуды — расстрэл.

16 сакавіка 2012 году абвінавачаныя ў тэрактах Дзьмітры Канавалаў і Ўладзіслаў Кавалёў былі расстраляныя.

Вонкавыя мэдыяфайлы
Выявы
	Выбух на станцыі мэтро «Кастрычніцкая» ў Менску Інфаграфіка — БелТА
	Менскія лякарні прынялі пацярпелых ад выбуху ў мэтро Інфаграфіка — БелТА
Відэафайлы
	Выбух у мінскім метро — Наша Ніва
	Інтэрвію на месцы акцыі салідарнасьці — TUT.BY

  Тэрарыстычны акт у менскім мэтро — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Выбух у менскім мэтрапалітэне // БелаПАН
• Трагедыя ў менскім мэтро // Белтэлерадыёкампанія(недаступная спасылка)
• Выбух у менскім мэтро Фотарэпартаж. БелТА (12 красавіка 2011). Праверана 13 траўня 2011 г.
• Бязьвінна загінулым у менскім мэтро // Вершы.ru
• Відэазапіс на месцы здарэньня пасьля выбуху
• Суд над абвінавачванымі ў тэракце ў менскім мэтро // БелаПАН(недаступная спасылка)
• Трагедыя ў менскім мэтро 11 красавіка 2011 году (рас.)
• Очевидец: Мы выжили. Светлая память погибшим (рас.). TUT.BY.
• Как это было (рас.). «Салідарнасць».
• Страх у краіне спакою, дак. фільм на YouTube — 2012, Белсат