Kolos Van Rhodos

Dit was een van die Sewe Wonders van die Antieke Wêreld. Die beeld is gebou om Rhodos se oorwinning oor die heerser van Siprus, Antigonus I Monophthalmus, te vier – sy seun se poging om Rhodos te verower, het in 305 v.C. misluk. Voordat die beeld in 226 v.C. in ’n aardbewing verwoes is, was dit 30 meter hoog en dus een van die hoogste standbeelde van die antieke wêreld.

In die laat 4de eeu v.C. het Rhodos met Ptolemeus I van Egipte saamgespan om ’n massa-inval deur hul gesamentlike vyand, Antigonus I Monophthalmus, af te weer.

In 304 v.C. het ’n skip wat Ptolemeus gestuur het, in Rhodos aangekom en Antigonus se leër het hul beleg van die stad beëindig en die meeste van hul toerusting agtergelaat. Om hul oorwinning te vier het die inwoners van Rhodos die toerusting vir 300 talente verkoop en besluit om ’n groot standbeeld daarmee te bou vir hul beskermgod, Helios. Die oprigting het plaasgevind onder leiding van Chares, ’n inwoner van Lindos wat ervaring van sulke enorme standbeelde gehad het.

Die oprigting het in 292 v.C. begin. Volgens antieke geskrifte is dit gebou met ysterstawe waaraan bronsplate geheg is vir die vel. Die binnekant van die standbeeld, wat op ’n 15 meter hoë wit marmervoetstuk naby die ingang van die Mandraki-hawe gestaan het, is met klipblokke opgevul namate bouwerk gevorder het. Volgens ander bronne het dit op die hawe se keerwal gestaan.

Die standbeeld self was 30 meter hoog. ’n Groot deel van die yster en brons het gekom van die toerusting wat Antigonus se leër agtergelaat het. Die boonste dele is gebou met behulp van ’n groot grondwal wat langs die beeld gebou is. Ná die voltooiing 12 jaar later, in 280 v.C., is al die grond verwyder.

Moderne ingenieurs het ’n hipotese oor hoe die beeld destyds opgerig is. Dit is gebaseer op kennis van die destydse tegnologie en vertellings deur Plinius die jongere en Philo van Bisantium, wat albei die oorblyfsels gesien het.

Die voetstuk was minstens 18 meter breed en óf rond óf agthoekig. Die voete was van klip en was bedek met dun bronsplate. Agt smeeysterstawe het die enkels gevorm en het boontoe geloop al met die lyne van die bene langs. Die lyf is gevorm uit gegote, gebuigde bronsplate van 1,5 vk. meter elk, aanmekaargeheg met klinknaels deur gate (gevorm gedurende hul gieting) om 'n reeks ringe te vorm.

’n Aardbewing het Rhodos in 226 v.C. getref, 54 jaar nadat die standbeeld voltooi is. Groot skade is aan dele van die stad aangerig, onder meer die hawe en handelsgeboue, wat verwoes is. Die standbeeld het by die knieë afgebreek en op die land geval. Ptolemeus III van Egipte het aangebied om vir die heroprigting te betaal, maar die orakel van Delphi het die inwoners van Rhodos laat vrees dat hulle Helios te na gekom het, en hulle het die aanbod van die hand gewys.

 

Die oorblyfsels het volgens Strabo (xiv.2.5) langer as 800 jaar daar bly lê – maar die gebreekte beeld was steeds so indrukwekkend dat baie mense daarheen gereis het om dit te sien. Plinius die ouere het gesê min mense kon hul arms om die afgebreekte duim kry en dat elk van die vingers groter was as die meeste ander standbeelde.

In 653 het ’n Arabiese mag Rhodos verower en die yster en brons gesmelt en verkoop.

Die Kolos met sy twee voete weerskante van die ingang van die hawe, soos dit later dikwels uitgebeeld is, is ’n wanbegrip uit die Middeleeue.

Dié posisie was tegnies onmoontlik om verskeie redes, soos dat die standbeeld onder sy eie gewig sou meegee as sy bene so ver uitmekaar was. Die bouers sou ook die hawe moes sluit vir die hele tyd waarin die beeld opgerig is, en ná die aardbewing sou die hawe weer ontoeganklik gewees het. Daar word ook duidelik genoem die stukke van die beeld het op land gelê, en die inwoners van Rhodos sou onmoontlik dié swaar beeld uit die hawe na droë grond kon skuif.

Hoewel niemand weet presies hoe die beeld gelyk het nie, kan ’n mens raai hoe die gesig gelyk het omdat dit soortgelyk was aan die standaardweergawe van Helios uit dié tyd. Die hare sou gekrul gewees het, met eweredig verspreide penne van brons of silwer wat van die kop af uitsprei, soos wat dit op Rhodos-muntstukke uit die tyd voorkom.

Hoewel daar verskeie teorieë is, is die ligging van die standbeeld ook onbekend.

Van die talle uitbeeldings van die Kolos van Rhodos, waarvan verskeie Helios uitbeeld met sy voete weerskante van die hawe se ingang:

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Kolos van Rhodos.
•   Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wiki