Revolucioni Shkencor
Revolucioni shkencor ishte një seri ngjarjesh që shënuan paraqitjen e shkencës moderne gjatë periudhës së hershme, kur zhvillimet në matematikë, fizikë, astronomi, biologji (përfshirë anatominë njerëzore ) dhe kimi transformuan pikëpamjet e shoqërisë për natyrën.
Revolucioni Shkencor ndodhi në Evropë nga fundi i periudhës së Rilindjes dhe vazhdoi deri në fund të shekullit XVIII, duke ndikuar në lëvizjen shoqërore intelektuale të njohur si Iluminizmi. Ndërsa datat e tij ende debatohen, botimi në vitin 1543 i Nikolaus Kopernikut ' De Revolutionibus orbium coelestium ( Mbi Revolucionet e Sferave Qiellore ) shpesh citohet si shënimi i fillimit të Revolucionit Shkencor.
Koncepti i një revolucioni shkencor që po ndodhte gjatë një periudhe të zgjatur u shfaq në shekullin XVIII në veprën e Jean Sylvain Bailly, i cili shihte një proces me dy faza, për të fshirë të vjetrën dhe për të vendosur të renë. Fillimi i Revolucionit Shkencor, ' Rilindja Shkencore ', u përqendrua në rikuperimin e njohurive të të parëve (njohurive antike); kjo zakonisht konsiderohet të ketë përfunduar në vitin 1632 me botimin e Dialogut të Galileos në lidhje me dy sistemet kryesore botërore. Përfundimi i Revolucionit Shkencor i atribuohet "sintezës madhështore" të Isaac Newton në vitin 1687 Principia. Kjo vepër formuloi ligjet e lëvizjes dhe gravitacionit universal, duke përfunduar kështu sintezën e një kozmologjie të re. Nga fundi i shekullit XVIII, Epoka e Iluminizmit që pasoi Revolucionin Shkencor i kishte lënë vendin "Epokës së Reflektimit".
Përparimet e mëdha në shkencë që nga shekulli XVIII janë quajtur me një fjalë "revolucione". Kështu p.sh. në vitin 1747, Clero shkruan se "Njutoni thotë ta ketë krijuar një revolucion gjatë jetës së tij". Kjo fjalë u përdor gjithashtu edhe në parathënie të letrës së Lavoisier të vitit 1789 me të cilën njoftonte për zbulimin e oksigjenit. "Një numër i vogël revolucionesh tjera në shkencë menjëherë tërhoqën po aq vëmendje të përgjithshme sa edhe futja e teorisë së oksigjenit ... Lavoisier shihte pranimin e teorisë së tij midis njerëzve më të shquar të kohës së tij dhe rrënjosjen e saj në pjesën më të madhe të Evropës brenda disa viteve nga botimi i saj i parë."
Përparime të tjera të rëndësishme shkencore u bënë gjatë kësaj kohe nga Galileo Galilei, Edmond Halley, Robert Hooke, Christiaan Huygens, Tycho Brahe, Johannes Kepler, Gottfried Leibniz dhe Blaise Pascal. Në filozofi, kontributet kryesore u bënë nga Francis Bacon, Thomas Browne, René Descartes, Spinoza dhe Thomas Hobbes. Metoda shkencore u zhvillua gjithashtu më mirë pasi mënyra moderne e të menduarit theksoi eksperimentimin dhe arsyen mbi konsideratat tradicionale.
Shih edhe
Literatura
- "Physical Sciences". Encyclopædia Britannica. Vëll. 25 (bot. 15th). 1993. fq. 830.
- Whewell, William (1837). History of the inductive sciences. Vëll. 2. fq. 275, 280.
- Burns, William E. The Scientific Revolution in Global Perspective (Oxford University Press, 2016) xv + 198 pp.
- Cohen, H. Floris. The Rise of Modern Science Explained: A Comparative History (Cambridge University Press, 2015) . vi + 296 pp.
- Grant, E. (1996). The Foundations of Modern Science in the Middle Ages: Their Religious, Institutional, and Intellectual Contexts. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-56762-6.
- Hannam, James (2011). The Genesis of Science. ISBN 978-1-59698-155-3.
- Henry, John. The Scientific Revolution and the Origins of Modern Science (2008), 176pp
- Knight, David. Voyaging in Strange Seas: The Great Revolution in Science (Yale U.P., 2014) viii + 329 pp.
- Lindberg, D. C. The Beginnings of Western Science: The European Scientific Tradition in Philosophical, Religious, and Institutional Context, 600 B.C. to A.D. 1450 (Univ. of Chicago Press, 1992).
- Pedersen, Olaf (1993). Early Physics and Astronomy: A Historical Introduction. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-40899-8.
- Sharratt, Michael (1994). Galileo: Decisive Innovator. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-56671-1.
- Shapin, Steven (1996). The Scientific Revolution. Chicago: Chicago University Press. ISBN 978-0-226-75020-0.
- Weinberg, Steven. To Explain the World: The Discovery of Modern Science (2015) xiv + 417 pp.
- Westfall, Richard S. Never at Rest: A Biography of Isaac Newton (1983).
- Westfall, Richard S. (1971). The Construction of Modern Science. New York: John Wiley and Sons. ISBN 978-0-521-29295-5.
- Wootton, David. The Invention of Science: A New History of the Scientific Revolution (Penguin, 2015) . xiv + 769 pp. ISBN 978-0-06-175952-9
Referime
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Revolucioni Shkencor, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.