ଜୀବନାନନ୍ଦ ପାଣି: ଓଡ଼ିଆ ଗୀତିକାର

ଜୀବନାନନ୍ଦ ୧୯୩୩ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ବିଜ୍ଞାନର ଛାତ୍ର, କିନ୍ତୁ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଗଭୀର ଜ୍ଞାନ ରହିଥିଲା । ସେ କବିତା ଲେଖୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଗୀତିକବିତା ସଂକଳନର ନାମ ଥିଲା "ସେ ଗାଁଆର କିଆଫୁଲ" । ସ୍ପାନିସ କବି "ଫେଡରିକ ଗ୍ରାସିଆ ଲୋରସା"ଙ୍କ କବିତାକୁ ଅନୁବାଦ କରି, ସେ ୧୯୯୭ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଥିଲେ । ୧୯୫୪ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗରେ ସେ ନିଜ ଚାକିରି ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୧୯୭୦ମସିହାରେ ସେ ଦିଲ୍ଲୀସ୍ଥିତ "ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ"ରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଥିଲେ । ୧୮ବର୍ଷ ସେଠାରେ ଚାକିରି କରି ଅବସର ନେଇଥିଲେ । ଦିଲ୍ଲୀ ରହଣି କାଳରେ, ଛଉ ନାଚର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ସେ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ଓ ବାରିପଦାଠାରେ ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବରେ ଏକ ଛଉ ନୃତ୍ୟ ତାଲିମ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଇ ପାରିଥିଲେ ।

୧୯୫୦ ଦଶକ ବେଳକୁ ଆକାଶବାଣୀ କଟକର ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଗୀତିକାର ମର୍ଯ୍ୟଦା ପାଇ ସାରିଥିଲେ । ସେ ଗୀତିକାର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିବା ୧୯୬୭ମସିହାର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅରୁନ୍ଧତୀର ଗୀତ ଗୁଡ଼ିକୁ ଶାନ୍ତନୁ ମହାପାତ୍ର ସୂର ଦେଇଥିଲେ ଓ ଲତା ମଙ୍ଗେସକର, ମହମ୍ମଦ ରଫି ଆଦି କଣ୍ଠଦାନ କରିଥିଲେ ।

୧୯୯୮ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧ତାରିଖରେ, ଜୀବନାନନ୍ଦଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ।

ଜୀବନାନନ୍ଦଙ୍କ ରଚିତ କିଛି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଗୀତ

• "ମୋ ମନ ବୀଣାର ତାରେ"- ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର "ମାଣିକ ଯୋଡି" ୧୯୬୩ (ପଂଚସଖା ପିକ୍ଚର୍ସ)
• "କୁଆଁର ପୁନେ‍ଇଁ ଜହ୍ନଲୋ"- ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର "ମାଣିକ ଯୋଡି" ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୧୯୬୩ (ପଂଚସଖା ପିକ୍ଚର୍ସ)
• "କେତେ ଯେ ଫୁଲ ମୋ ବନେ" - ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର "ଜୀବନ ସାଥୀ"- ଦେବାଶିଷ ପିକ୍ଚର୍ସ ୧୯୬୪ -
• "ସାଥୀରେ ଏକା ଲାଗେ ଅତି"- ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର "ଜୀବନ ସାଥୀ"- ଦେବାଶିଷ ପିକ୍ଚର୍ସ ୧୯୬୪-
• "ମୟୂରୀଗୋ ତୁମ ଆକାଶେ ମୁଁ"- ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅରୁନ୍ଧତୀ- କନକପ୍ରଭା ପ୍ରଡକ୍‍ସନ୍‍, ସଂଗୀତ- ଶାନ୍ତନୁ ମହାପାତ୍ର Archived 2016-07-10 at the Wayback Machine.-

• ସୂର୍ଯ୍ୟ ମୋର ନୁହେଁ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ
• ସେ ଗାଁର କିଆଫୁଲ
• ରାବଣ ଛାୟା

• କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ଅନୁବାଦ ପୁରସ୍କାର - ୧୯୯୬ (ସ୍ପାନିସ କବି ଲୋରକାଙ୍କ କବିତାର ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ)
• ଓଡ଼ିଶା ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର - ୧୯୯୫-୯୬