भारोपेली भाय् माचाछि

 

 

 

भारोपेली भाषापुचःया थीथी उपपुचलय् १०ता मू कचा दु। देविद एन्थोनि कथं, थ्व भाय्‌तेगु उद्गम तिथि अनुसार थ्व भाय्‌पुचः क्रमशः थ्व कथं दु:

1. एनातोलियन भाय्‌पुचः (एसिया माइनर), दकलय् पुलांगु कचा। उद्गम करिब ४२००इपूइ जूगु। लुवियन/हिताइतय् ब्यागलं खँग्वःत सेमितिक अकेदियन (पुलां असिरियन) ग्रन्थय् १९-२०शदी इपूइ खंगु व हित्ताइत ग्रन्थय् करिब १६५०इपू निसें खनेदूगु; लिपांगु पूरातनकालय् (Late Antiquity) थ्व भाय्‌पुचःया भाय्‌त लोप जूगु।
2. तोकारियन भाय्‌पुचः उद्गम करिब ३७००इपूस जूगु, आंशिक रुपय् निता भाषिका- तर्फानियन (Turfanian) व कुचियन (Kuchean)य् ल्यनाच्वंगु दसु करिब ६गू निसें ९गू शदी इसंय् लूगु। पुलां तर्कभासय् संगु उइगुर खागनेतं थ्व भाय्‌तेत सिथय् लाकूगु। करिब १०गू शदी इसंय् लोप जूगु।
3. जर्मनिक भाय्‌पुचः (प्रोटो-जर्मनिक भासं), करिब ३३००इपूइ न्ह्यथंगु, दकलय् पुलां दसु रुनिक (runic) च्वखँय् लूगु। थ्व च्वखँ करिब २गू शदी इसंया ख। दकलय् पुलांगु स्पष्ट व एकरुपी च्वखँ ४गू शदीया गोथिक भाय्‌या च्वखँय् लूगु। पुलां अंग्रेजी पाण्डुलिपिया परम्परा करिब ८गू शदी निसें खनेदूगु।
4. इतालिक भाय्‌पुचः, थ्व भाय्‌पुचलय् लातिन भाय् व लातिनं बुयावःगु भाय्‌त (रोमान्स भाय्‌पुचः) ला। थ्व भाय्‌पुचः करिब ३००० इपूस खनेदत, थ्व भाय्‌पुचःया ७गू शदी इपू निसेंया दसुत लूगु दु।
5. केल्तिक भाय्‌पुचः, प्रोतो-केल्तिक भासं करिब ३०००इपूस उत्पत्ति जूगु। गौलिश (Gaulish) च्वखँ करिब ६गू शदी इपू निसें दूगु; केल्तिबेरियन भाय् (Celtiberian language) करिब २गू शदी इपू निसें दूगु; विकासोन्मुख आइरिस (Primitive Irish)या Ogham inscriptionत ५गू शदी इप्सं निसें दूगु, दकलय् न्हापांगु पुलां वेल्शया च्वखँ ८गू शदी इपूइ दूगु।
6. आर्मेनियन भाय्, करिब २८००इपूस खने दूगु। लिपि करिब ५गू शदीइ खनेदूगु।
7. बाल्तो-स्लाभिक भाय्‌पुचः, करिब २८००इपूस उत्पत्ति जूगु, यक्व भारोपेली भाषाविद्‌तेगु अनुसार थ्व छगू फाइलोजेनेतिक इकाइ (phylogenetic unit) ख, छुं विज्ञ अनुसार थ्व समानता ताःईतक्कया भाय्‌-स्वापूं जूगु ख।
   • स्लाभिक भाय्‌पुचः (प्रोतो-स्लाभिक भासं उत्पति जूगु), ९गू शदी इसं निसेंया दसु दूगु (थ्व स्वया प्राचीन दसू स्लाभिक रुन व पुलां चर्च स्लाभोनिकय् दयेफूगु)
   • बाल्तिक भाय्‌पुचः, attested from the 14th century AD; for languages attested that late, they retain unusually many archaic features attributed to Proto-Indo-European (PIE).
8. हेलेनिक भाय्‌पुचः, emerged around 2500 BC. Fragmentary records in Mycenaean Greek from between 1450 and 1350 BC have been found. Homeric texts date to the 8th century BC. (See Proto-Greek, History of Greek.)
9. इन्दो-इरानियन भाय्‌पुचः, emerged around 2200 BC, attested circa 1400 BC, descended from Proto-Indo-Iranian (dated to the late 3rd millennium BC).
   • इन्दो-आर्यन भाय्‌पुचः (दार्दिक भाय्‌पुचःनापं), attested from around 1400 BC in Hittite texts from Asia Minor, showing traces of Indo-Aryan words. Epigraphically from the 3rd century BC in the form of Prakrit (Edicts of Ashoka). The Rigveda is assumed to preserve intact records via oral tradition dating from about the mid-2nd millennium BC in the form of Vedic Sanskrit.
   • इरानियन भाय्‌पुचः वा इरानिक, attested from roughly 1000 BC in the form of Avestan. Epigraphically from 520 BC in the form of Old Persian (Behistun inscription).
   • नुरिस्तानी भाय्‌पुचः
10. अल्बानियन भाय्, attested from the 14th century AD; Proto-Albanian language likely evolved from Paleo-Balkan predecessors.