कायरो (अङ्ग्रेजी: Cairo /ˈkaɪroʊ/ KYE-roh; अरबी: القاهرة Al-Qāhirah, ⓘ, Coptic: ⲕⲁϩⲓⲣⲏ Kahire) इजिप्टको राजधानी तथा ठूलो शहर हो । यो शहर महानगरीय क्षेत्र तथा संसारको १५ औँ ठूलो शहर हो । भने यो शहर प्राचिन इजिप्टसँग जोडिएको छ । नाईल नदिको छेउमा बनेको शहर फातिमिद वंशले स्थापना गरेका थिए । यस शहरको हालको क्षेत्र प्राचिन इजिप्टको राजधानी रहेको थिए, यस कारण पूराना भगनावशेष हालसम्म पनि यो क्षेत्रमा भेटिने गर्दछ ।
कायरो القاهرة | |
---|---|
शहर | |
देश | Egypt |
गर्भरनेट | कायरो |
स्थापना | 969 AD |
स्थापना गर्ने | Jawhar al-Siqilli |
सरकार | |
• गभर्नर | Atef Abd El Hamid |
क्षेत्रफल | |
• शहर | ५२८ किमी२ (२०४ वर्ग माइल) |
• सहरी | ६,७४० किमी२ (२६०० वर्ग माइल) |
• महानगर | २५०,००० किमी२ (१००००० वर्ग माइल) |
उन्नतांश | २३ मिटर (७५ फिट) |
जनसङ्ख्या (2017) | |
• शहर | ९,५००,००० |
• घनत्व | १९,३७६/किमी२ (५०१८०/वर्ग माइल) |
• सहरी | १८,२९०,००० |
• महानगर | २०,४३९,५४१ |
समय क्षेत्र | युटिसी+2 (EET) |
क्षेत्रीय सङ्केत | (+20) 2 |
वेबसाइट | www.cairo.gov.eg |
कायरोमा अरब क्षेत्रको सबैभन्दा पूरानो तथा लामो चलचित्र तथा संगित क्षेत्र रहेको छ । साथै यस शहरमा चलचित्र तथा संगित क्षेत्रमा थप अध्ययन गर्न संसारको दोश्रो ठूलो संस्था अल-अजहर विश्वविद्यालय रहेको छ । विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय मिडिया, व्यावसायहरू तथा संस्थाहरूको क्षेत्रिय कार्यालय रहेको छ भने अरब लिगको मुख्या कार्यालय यसको संस्थापन देखि नै रहेको छ ।
यस शहरको जनसङ्ख्या ६७.६ लाख रहेको छ भने क्षेत्र ४५३ वर्ग किलोमिटर रहेको । यसको अलावा ९५ लाख जनसङ्ख्या यस शहरको नजिक क्षेत्रमा बसोबास गर्दछ ।
कायरो इजिप्टको ११ प्रतिशत जनसङ्ख्या तथा २२ प्रतिशत अर्थतन्त्रको हिस्सा ओगटेको छ । देशको मुख्य व्यापार यस शहरबाट शुरू हुने तथा अन्य क्षेत्रमा जाने गर्दछ । देशको धेरै जसो प्रकाशन तथा मिडिया तथा चलचित्र स्टुडियोहरू यस शहरमा रहेको छ ।
कायरो लगायत छिमेकी गिजा स्वास्थ्यको लागि इजिप्टको मुख्य केन्द्रको रूपमा स्थापित भएको छ । यस शहरमा देश कै उच्च स्तरिय अस्पताल लगायत स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध रहेको छ ।
कायरो लामो समय देखि देशको शिक्षाको मुख्य केन्द्रको रूपमा रहेको छ । कायरो हाल इजिप्टको धेरै सरकारी कार्यालय रहेको तथा इजिप्टको शिक्षा प्रणालीको मुख्य कार्यालय रहेको शहर हो भने यस शहरमा धेरै संख्यामा शिक्षण संस्थाहरू उपलब्ध रहेको छ ।
कायरो तथा नाइल नदि उपत्यकामा उच्च मरूभूमिको मौसम हुन्छ तर प्रायः उच्च आर्द्रताको कारणले भुमध्य सागर तथा नाइलको डेल्टा सरह भन्दा फरक छैन् आधिले प्रायः सहाराको बालुवालाई शहरमा ल्याउने गर्दछ । साथै मार्च देखि मे सम्ममा शहरको हावा उच्च सुख्खा हुने गर्दछ । जाडो याममा यहाँको उच्च तापक्रम १४ देखि २२ डिग्रि सेन्टिग्रेडसम्म हुन्छ भने रातमा तापक्रम ११ डिग्रि सम्म झर्ने गर्दछ ।
Cairoको मौसम जानकारी | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
महिना | जनवरी | फेब्रुअरी | मार्च | अप्रिल | मे | जुन | जुलाई | अगस्ट | सेप्टेम्बर | अक्टोबर | नोभेम्बर | डिसेम्बर | वर्ष |
उच्चतम रेकर्ड °से (°फे) | ३१ (८८) | ३४.२ (९३.६) | ३७.९ (१००.२) | ४३.२ (१०९.८) | ४७.८ (११८.०) | ४६.४ (११५.५) | ४२.६ (१०८.७) | ४३.४ (११०.१) | ४३.७ (११०.७) | ४१ (१०६) | ३७.४ (९९.३) | ३०.२ (८६.४) | ४७.८ (११८.०) |
उच्चतम औसत °से (°फे) | १८.९ (६६.०) | २०.४ (६८.७) | २३.५ (७४.३) | २८.३ (८२.९) | ३२ (९०) | ३३.९ (९३.०) | ३४.७ (९४.५) | ३४.२ (९३.६) | ३२.६ (९०.७) | २९.२ (८४.६) | २४.८ (७६.६) | २०.३ (६८.५) | २७.७ (८१.९) |
दैनिक औसत °से (°फे) | १३.६ (५६.५) | १४.९ (५८.८) | १६.९ (६२.४) | २१.२ (७०.२) | २४.५ (७६.१) | २७.३ (८१.१) | २७.६ (८१.७) | २७.४ (८१.३) | २६ (७९) | २३.३ (७३.९) | १८.९ (६६.०) | १५ (५९) | २१.४ (७०.५) |
न्यूनतम औसत °से (°फे) | ९ (४८) | ९.७ (४९.५) | ११.६ (५२.९) | १४.६ (५८.३) | १७.७ (६३.९) | २०.१ (६८.२) | २२ (७२) | २२.१ (७१.८) | २०.५ (६८.९) | १७.४ (६३.३) | १४.१ (५७.४) | १०.४ (५०.७) | १५.८ (६०.४) |
न्यूनतम रेकर्ड °से (°फे) | १.२ (३४.२) | ३.६ (३८.५) | ५ (४१) | ७.६ (४५.७) | १२.३ (५४.१) | १६ (६१) | १८.२ (६४.८) | १९ (६६) | १४.५ (५८.१) | १२.३ (५४.१) | ५.२ (४१.४) | ३ (३७) | १.२ (३४.२) |
औसत वर्षा मिमी (इन्च) | ५ (०.२) | ३.८ (०.१५) | ३.८ (०.१५) | १.१ (०.०४) | ०.५ (०.०२) | ०.१ (०.००) | ० (०) | ० (०) | ० (०) | ०.७ (०.०३) | ३.८ (०.१५) | ५.९ (०.२३) | २४.७ (०.९७) |
दैनिक औसत वर्षा (≥ ०.०१ mm) | ३.५ | २.७ | १.९ | ०.९ | ०.५ | ०.१ | ० | ० | ० | ०.५ | १.३ | २.८ | १४.२ |
औसत सापेक्ष आर्द्रता (%) | ५९ | ५४ | ५३ | ४७ | ४६ | ४९ | ५८ | ६१ | ६० | ६० | ६१ | ६१ | ५६ |
मासिक सौर्यप्रकाश घण्टा औसत | २१३ | २३४ | २६९ | २९१ | ३२४ | ३५७ | ३६३ | ३५१ | ३११ | २९२ | २४८ | १९८ | ३,४५१ |
स्रोत १: World Meteorological Organization (UN) (1971–2000), NOAA for mean, record high and low and humidity | |||||||||||||
स्रोत २: Danish Meteorological Institute for sunshine (1931–1960) |
This article uses material from the Wikipedia नेपाली article कायरो, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). सामाग्री CC BY-SA 4.0 अनुसार उपलब्ध छ, खुलाइएको अवस्था बाहेकको हकमा। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki नेपाली (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.