महाराष्ट्रातील जवळपास ४०० हून अधिक किल्ल्यांची यादी खाली दिली आहे.
बऱ्याच किल्ल्यांना एकापेक्षा अधिक नावाने ओळखले जाते. काही किल्ल्यांचे इतिहासात वेगळ्या नावाने संदर्भ आहेत, पण आता त्यांना त्या नावाने ओळखले जात नाही. बऱ्याच किल्ल्यांचे ऐतिहासिक संदर्भ तर आढळतात पण त्यांच्या खुणा ह्या पूर्णपणे नष्ट झाल्या आहेत, तर बरेच किल्ले हे नष्ट होण्याच्या मार्गावर आहेत. महाराष्ट्रात वनदुर्ग, जलदुर्ग, भुईकोट व गिरिदुर्ग या प्रकारचे किल्ले आहेत.
टीप: जिल्ह्याच्या नावापुढे अनुक्रमे जिल्हातील किल्ल्यांची यादी आहे. या किल्ल्यांशिवाय आणखीही काही लहान किल्ले असू शकतात.
अनुक्रम | जिल्हा | किल्ला/ दुर्ग | तालुका |
---|---|---|---|
१ | पालघर जिल्हा | १. बल्लाळगड | तलासरी |
२. डहाणू | डहाणू | ||
३. गंभीरगड | |||
४. सेगवा | |||
५. तारापूर | पालघर | ||
६. असावगड/ असावागड | |||
७. अशेरीगड | |||
८. भूपतगड/ भोपटगड | |||
९. काळदुर्ग | |||
१०. तांदुळवाडी | |||
११. शिरगाव | |||
१२. माहीम | |||
१३. केळवे | |||
१४. केळवे पाणकोट | |||
१५. भवानगड | |||
१६. टकमक | |||
१७. मनोर | |||
१८. दातिवरे | |||
१९. कोहोज/ कोंजचा किल्ला | वाडा | ||
२०. जीवदानी/ जीवधन | वसई | ||
२१. कामनदुर्ग | |||
२२. वसई | |||
२३. अर्नाळा | |||
२४. वज्रगड | |||
२५. मांडवी | |||
२ | ठाणे जिल्हा | १. बळवंतगड | शहापूर |
२. पळसदुर्ग/ पळसगड | |||
३. माहुलीगड | |||
४. भंडारदुर्ग/भंडारगड | |||
५. गुमतारा | भिवंडी | ||
६. धारावीचा किल्ला | ठाणे | ||
७. घोडबंदर | |||
८. बेलापूरचा किल्ला | |||
९. दुर्गाडी/ कल्याणचा किल्ला | कल्याण | ||
१०. श्रीमलंगगड | अंबरनाथ | ||
११. चंदेरी | |||
१२. सिद्धगड/ नरटक्का | मुरबाड | ||
१३. गोरखगड/गोरक्षगड (देहरी) | |||
१४. मच्छिंद्रगड (देहरी) | |||
१५. भैरवगड (मोरोशी) | |||
२ | मुंबई जिल्हा | १. काळा किल्ला | धारावी |
२. शीव | सायन | ||
३. माहीम | माहीम | ||
४. वरळी | वरळी | ||
५. शिवडी | शिवडी | ||
६. मुंबई किल्ला (फोर्ट) | फोर्ट | ||
७. वांद्रेचा किल्ला | वांद्रे | ||
८. वेसावे/ वर्सोवा/ मढचा किल्ला | वर्सोवा | ||
३ | रायगड जिल्हा | १. प्रबळगड/ मुरंजन | पनवेल |
२. कर्नाळा | |||
३. माणिकगड | |||
४. इर्शाळगड/ इरशाळगड | खालापूर | ||
५. पेब/ विकटगड | कर्जत | ||
६. पदरगड | |||
७. कोथळीगड/ पेठचा किल्ला | |||
८. भिवगड/ भिमगड | |||
९. ढाक बहिरी | |||
१०. सोनगिरी | |||
११. सोंडाई | |||
१२. तुंगी | |||
१३. घारापुरी | उरण | ||
१४. द्रोणागिरी/ करंजा | |||
१५. सांकशी | पेण | ||
१६. रतनगड/ रत्नगड | |||
१७. मिरगड | |||
१८. खांदेरी | अलिबाग | ||
१९. उंदेरी/ जयदुर्ग | |||
२०. खुबलढा किल्ला/ थळचा किल्ला | |||
२१. कुलाबा/ अलिबाग | |||
२२. सर्जेकोट (कुलाबा) | |||
२३. सागरगड/ खेडदुर्ग/ खेडटक्का | |||
२४. रेवदंडा | |||
२५. हिराकोट | |||
२६. रामदरणे | |||
२७. राजकोट/ चौलचा किल्ला | |||
२८. कोरलाई/ कोर्लई किल्ला | मुरुड | ||
२९. सामराजगड/ दंडाराजपुरी किल्ला | |||
३०. कांसा/ पद्मदुर्ग | |||
३१. जंजिरा/ जजीरे मेहरुब | |||
३२. मृगगड | सुधागड | ||
३३. सरसगड | |||
३४. सुधागड/भोरपगड | |||
३५. अवचितगड | रोहा | ||
३६. सूरगड/ घेरासुरगड | |||
३७. बिरवाडी/ खाचीमेट | |||
३८. घोसाळगड/ वीरगड | |||
३९. तळागड/ तळगड | तळा | ||
४०. कुर्डूगड/ विश्रामगड | माणगाव | ||
४१. मानगड/ महानगड/ विंझाई | |||
४२. पन्हाळेदुर्ग/ पन्हाळघर | |||
४३. रायगड | महाड | ||
४४. पाचाड कोट | |||
४५. लिंगाणा | |||
४६. सोनगड | |||
४७. चांभारगड/ महेंद्रगड | |||
४८. मंगळगड/ कांगोरीगड | |||
४९. कोकणदिवा | |||
५०. दासगाव/ दौलतगड/ भोपाळगड | |||
५१. मदगड | श्रीवर्धन | ||
५२. चंद्रगड/ ढवळगड/ गहनगड | पोलादपूर | ||
५३. कोंढवी | |||
४ | रत्नागिरी जिल्हा | १. बाणकोट किल्ला/ हिंमतगड/ फोर्ट व्हिक्टोरिया | मंडणगड |
२. मंडणगड | |||
३. गोवागड/ हर्णे | दापोली | ||
४. फत्तेदुर्ग/ फत्तेगड | |||
५. कनकदुर्ग | |||
६. सुवर्णदुर्ग | |||
७. पद्मनाभदुर्ग/ प्रणालकदुर्ग | |||
८. पालगड | खेड | ||
९. महीपतगड | |||
१०. सुमारगड | |||
११. रसाळगड | |||
१२. गोवळकोट/ गोविंदगड | चिपळूण | ||
१३. बारवाई | |||
१४. कोळकेवाडी | |||
१५. गोपाळगड/ अंजनवेल | गुहागर | ||
१६. कासारदुर्ग | |||
१७. विजयगड | |||
१८. जयगड | रत्नागिरी | ||
१९. रत्नदुर्ग/ भगवती/ रत्नागिरी किल्ला | |||
२०. पूर्णगड | |||
२१. साटवली | लांजा | ||
२२. भवानीगड | संगमेश्वर | ||
२३. महीमतगड | |||
२४. प्रचितगड | |||
२५. आंबोळगड | राजापूर | ||
२६. यशवंतगड (नाटे) | |||
२७. राजापूर गढी/ इंग्रज वखार | |||
५ | सिंधुदुर्ग जिल्हा | १. विजयदुर्ग/ घेरिया किल्ला | देवगड |
२. देवगड | |||
३. सदानंदगड | |||
४. रामगड | मालवण | ||
५. भगवंतगड | |||
६. भरतगड | |||
७. सिद्धगड | |||
८. वेताळगड | |||
९. सर्जेकोट (मालवण) | |||
१०. राजकोट | |||
११. पद्मगड/ पदमगड | |||
१२. सिंधुदुर्ग | |||
१३. निवती | वेंगुर्ले | ||
१४. यशवंतगड/ रेडी | |||
१५. डच वखार (वेंगुर्ला कोट) | |||
१६. खारेपाटण | कणकवली | ||
१७. भैरवगड (नरडवे) | |||
१८. मनोहरगड | कुडाळ | ||
१९. मनसंतोषगड | |||
२०. सोनगड (घोटगे)/ नृसिंहगड | |||
२१. नारायणगड (आंबोली) | सावंतवाडी | ||
२२. महादेवगड | |||
२३. बांदा | |||
२४. सावंतवाडी कोट | |||
२४. हनुमंतगड | दोडामार्ग |
अनुक्रम | जिल्हा | किल्ला/ दुर्ग | तालुका |
---|---|---|---|
१ | नंदुरबार जिल्हा | १. अक्काराणीचा किल्ला / अक्राणी महाल | धडगाव |
२. फत्तेपूर | नंदुरबार | ||
३. नंदूरबार | |||
४. नारायणपूर | |||
५. सुलतानपूर | शहादा | ||
६. मंदाने | |||
७. जयनगर | |||
८. कोंढवळ | |||
२ | धुळे जिल्हा | १. रायकोट | साक्री |
२. भामेर | |||
३. थाळनेर | शिरपूर | ||
४. सोनगीर | धुळे | ||
५. लळींग | |||
३ | जळगाव जिल्हा | १. लासूर | चोपडा |
२. चौगाव | |||
३. पाल | रावेर | ||
४. रसलपूर | |||
५. अंमळनेर | अमळनेर | ||
६. पारोळा | पारोळा | ||
७. नशिराबाद | जळगाव | ||
८. वरखेडा | भुसावळ | ||
९. तोडापूर | जामनेर | ||
१०. कन्हेरगड | चाळीसगाव | ||
११. ढेरी/ राजदेहेर | |||
बहादरपूर किल्ला | |||
४ | नाशिक जिल्हा | १. रतनगड/ न्हावीगड | सटाणे |
२. पिसोळगड | |||
३. डेरमाळ | |||
४. साल्हेर | |||
५. सालोटा | |||
६. हरगड | |||
७. मुल्हेर | |||
८. मोरागड | |||
९. भिलाई | |||
१०. चौल्हेर/ चौरगड/ तिळवण किल्ला | |||
११. बिष्टा | |||
१२. कऱ्हेगड/ कऱ्हा | |||
१३. दुंधागड | |||
१४. अजमेर | |||
१५. हातगड/ हतगड | सुरगणा | ||
१६. कंडाळा/ पिंपळागड | कळवण | ||
१७. प्रेमगिरी | |||
१८. अचला/अचलगड | |||
१९. अहिवंत | |||
२०. मार्कंड्या किल्ला/ मार्कंडेय दुर्ग | |||
२१. रवळ्या | |||
२२. जवळ्या | |||
२३. कणहेरगड | |||
२४. धोडप | |||
२५. कांचनगड/कांचना | |||
२६. मोहनदर | |||
२७. गाळणा | मालेगाव | ||
२८. कंक्राळा | |||
२९. मालेगावचा किल्ला | |||
३०. सोनगिरी | पेठ | ||
३१. खैराई | |||
३२. रामशेज | |||
३३. देहेरगड/ भोरगड | दिंडोरी | ||
३४. राजधेर | चांदवड | ||
३५. कोळधेर | |||
३६. इंद्राई किलला | |||
३७. चांदवड | |||
३८. मेसणा | |||
३९. कात्रा | येवला | ||
४०. अंकाई | |||
४१. टंकाई | |||
४२. मणिकपुंज | नांदगाव | ||
४३. वाघेरा | त्र्यंबकेश्वर | ||
४४. भास्करगड/ बसगड | |||
४५. हर्षगड (हरिहर) | |||
४६. श्रीगड/ त्र्यंबकगड/ ब्रह्मगिरी/ दुर्गभांडार | |||
४७. अंजनेरी | नाशिक | ||
४८. रांजणगिरी | |||
४९. गडगडा/ घारगड किल्ला | |||
५०. कावनई | इगतपुरी | ||
५१. त्रिंगलवाडी | |||
५२. मोरधन | |||
५३. बहुला/ बहुळा | |||
५४. औंढा/अवंध | सिन्नर | ||
५५. आड | |||
५६. डुबेरगड/ डुबेरा | |||
५७. पर्वतगड | |||
५८. सोनगड | |||
५ | अहमदनगर जिल्हा | १. पट्टागड/ विश्रामगड | अकोले |
२. बितनगड | |||
३. कुलंगगड | |||
४. मदनगड | |||
५. अलंगगड | |||
६. रतनगड | |||
७. कलाडगड | |||
८. भैरवगड (शिरपुंजे) | |||
९. पाबरगड | |||
१०. हरिश्चंद्रगड | |||
११. भैरवगड (कोथळे) | |||
१२. कुंजरगड/ कोंबडा किल्ला | |||
१३. पेमगिरी/ भिमगड/ शहागड | संगमनेर | ||
१४. पळशी | पारनेर | ||
१५. जामगाव | |||
१६. बहादूरगड/ पेडगावचा किल्ला/ धर्मवीरगड | श्रीगोंदा | ||
१७. खर्डा/ शिवपट्टण | जामखेड | ||
१८. अहमदनगरचा भुईकोट किल्ला | अहमदनगर | ||
१९. मांजरसुंबा गड |
अनुक्रम | जिल्हा | किल्ला/ दुर्ग | तालुका |
---|---|---|---|
१ | (छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा) | १. फर्दापूर सराई | सोयगाव |
२. वेताळगड/ वेताळवाडीचा किल्ला | |||
३. तलतम/ जंजाळा/ वैशागड | |||
४. सुतोंडा | |||
५. अजिंठा सराई | सिल्लोड | ||
६. अजिंठा | |||
७. अंतूर | कन्नड | ||
८. लोंझा / महादेव टाक किल्ला | |||
९. पेडका | |||
१०. लहूगड | फुलंब्री | ||
११. देवगिरी किल्ला | औरंगाबाद | ||
१२. भांगशीगड | |||
२ | जालना जिल्हा | १. मस्तगड | जालना |
२. रोहिलगड | अंबड | ||
३ | परभणी जिल्हा | १. जिंतूर | जिंतूर |
२. पाथरी | पाथरी | ||
४ | नांदेड जिल्हा | १. माहूर | माहूर |
२. नांदेड | नांदेड | ||
३. कंधार | कंधार | ||
५ | बीड जिल्हा | १. धारुर | धारुर |
२. धर्मापुरी | अंबेजोगाई | ||
६ | धाराशिव जिल्हा | १. परांडा | परांडा |
२. नळदुर्ग | तुळजापूर | ||
७ | लातूर जिल्हा | १. औसा | औसा |
२. उदगीर | उदगीर |
अनुक्रम | जिल्हा | किल्ला/ दुर्ग | तालुका |
---|---|---|---|
१ | बुलढाणा जिल्हा | १. मैलगड | जळगाव (जामोद) |
२. मलकापूर | मलकापूर | ||
३. खामगाव | खामगाव | ||
४. गोधनपूर | |||
५. रोहिणखेड | मोताळा | ||
६. सिंदखेड राजा | सिंदखेडराजा | ||
७. देऊळगाव राजा | देऊळगाव राजा | ||
२ | अकोला जिल्हा | १. भैरवगड (वारी) | तेल्हारा |
२. नरनाळा | अकोट | ||
३. बाळापूर | बाळापूर | ||
४. अकोला किल्ला / असदगड | अकोला | ||
३ | अमरावती जिल्हा | १. झिल्पी आमनेर | धारणी |
२. गाविलगड/ गवळीगड | मेळघाट | ||
३. अचलपूर | अचलपूर | ||
४ | यवतमाळ जिल्हा | १. कळंब | कळंब |
२. दुर्ग | |||
३. रावेरी | राळेगाव | ||
४. कायर | वणी |
अनुक्रम | जिल्हा | किल्ला/ दुर्ग | तालुका |
---|---|---|---|
१ | वर्धा जिल्हा | १. अंजी (मोठी) | वर्धा |
२. पवनार | पवनार | ||
३. हिंगणी | सेलू | ||
४. केळझर | |||
५. नाचणगाव | देवळी | ||
६. सोनेगाव (आबाजी) | |||
७. अल्लीपूर | हिंगणघाट | ||
२ | नागपूर जिल्हा | १. भिवगड (कॅुँआरा) | पारशिवणी |
२. रामटेक | रामटेक | ||
३. नगरधन/ नगरधाण | |||
४. जलालखेडा | नरखेड | ||
५. आडम | उमरेड | ||
६. उमरेड | |||
७. भिवापूर | भिवापूर | ||
८. सिताबर्डीचा किल्ला | नागपूर शहर | ||
९. गोंड राजाचा किल्ला | |||
१०. महदागड | नागपूर ग्रामीण | ||
३ | चंद्रपूर जिल्हा | १. चिमूर | चिमूर |
२. शेगाव | वरोडा | ||
३. भांदक/ भद्रावती | भद्रावती | ||
४. चंद्रपूर भुईकोट किल्ला | चंद्रपूर | ||
५. बल्लारपुर/ बल्लारशाह | |||
६. माणिकगड | गडचांदूर | ||
४ | भंडारा जिल्हा | १. चांदपूर | तुमसर |
२. अंबागड | |||
३. सानगडी/ सहानगड | साकोली | ||
४. पवनी | पवनी | ||
५ | गोंदिया जिल्हा | १. कामठा | गोंदिया |
२. कचारगड | सालेकसा | ||
३. प्रतापगड | अर्जुनीमोरगाव | ||
६ | गडचिरोली जिल्हा थ | १. वैरागड | आरमोरी |
२. टिपागड | मुरुमगाव | ||
३. सूरजागड | एटापल्ली |
ही किल्ले महाराष्ट्र राज्यात येत नाहीत परंतु महाराष्ट्राच्या सीमेपासून खूप जवळ आहेत.
This article uses material from the Wikipedia मराठी article महाराष्ट्रातील किल्ले, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). इतर काही नोंद केली नसल्यास,येथील मजकूर CC BY-SA 4.0च्या अंतर्गत उपलब्ध आहे. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki मराठी (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.