ტაივანი

ჩინ. 臺灣 ან 台灣), ოფიციალურად ჩინეთის რესპუბლიკა (ტრად. ჩინ. 中華民國) — კუნძული და ქვეყანა აღმოსავლეთ აზიაში. მდებარეობს აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვისა და სამხრეთ ჩინეთის ზღვების კვეთაზე, წყნარი ოკეანის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. ჩრდილო-დასავლეთით ჩინეთის სახალხლო რესპუბლიკა, ჩრდილო-აღმოსავლეთით იაპონია, ხოლო სამხრეთით - ფილიპინები ესაზღვრება. კუნძული, რომელიც ევროპელებისთვის ცნობილი იყო ფორმოზას სახელით, აღმოსავლეთით მთიანი რელიეფით გამოირჩევა. კუნძულის დასავლეთი ნაწილი გამოირჩევა ურბანიზაციის მაღალი დონით. კუნძულის მოსახლეობა შეადგენს 23.45 მილიონ ადამიანს და არის პლანეტის ერთ-ერთი ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული ტერიტორია.

ჩინეთის რესპუბლიკა 中華民國 (Zhōnghuá Mínguó) ტაივანი
'ჰიმნი: '«中華民國國歌»
დედაქალაქი		ტაიბეი 25°02′ ჩ. გ. 121°32′ ა. გ. / 25.033° ჩ. გ. 121.533° ა. გ. / 25.033; 121.533
ოფიციალური ენა		ჩინური
მთავრობა		უნიტარული ნახევრად საპრეზიდენტო რესპუბლიკა
-	პრეზიდენტი	ცაი ინ-ვენი
ფართობი
-	სულ	35 980 კმ2 (134)
-	წყალი (%)	10,3
მოსახლეობა
-	2011 შეფასებით	23 174 528 (47)
-	სიმჭიდროვე	700 კაცი/კმ2
მშპ (მუპ)		2011 შეფასებით
-	სულ	$489.387 მილიარდი (24)
-	ერთ მოსახლეზე	39 245 (20)
აგი (2005)		0.932 (მაღალი) (23)
ვალუტა		ახალი ტაივანური დოლარი (NTWD)
დროის სარტყელი		UTC+08:00
Internet TLD		.tw
სატელეფონო კოდი		886

• ფართობი — 35 980 კვ. კმ. უმაღლესი მწვერვალი — იუშანი 3997 მ; კლიმატი — ტროპიკული.
• მოსახლეობა — 23,1 მილიონი.
• ენა: ჩინური.
• ქალაქები (ათ.) — ტაიბეი. ტაივანი ეკონომიკურად მაღალგანვითარებული ქვეყანაა.
• ეროვნული შემოსავალი: მოცულობა — 283 მლრდ $ (მე-19 ადგილი); 1 სულ მოსახლეზე — 13 060 $; სტრუქტურა (%) — სოფლის მეურნეობა 3, მრეწველობა 35, მომსახურება 62;
• ექსპორტი — ელექტრომოწყობილობანი, მანქანათმშენებლობის ნაწარმი, საფეიქრო ნაწარმი.

ჩინეთის რესპუბლიკა (ტაივანის ერთგვარი წინამორბედი) დაარსდა 1911 წელს და აკონტროლებდა კონტინენტალური ჩინეთის დიდ ნაწილს და მონღოლეთს (1917-1921). მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ რესპუბლიკის კონტროლის ქვეშ მოექცა ადრე იაპონური ტაივანი და სხვა უფრო პატარა კუნძულები. ჩინეთის სამოქალაქო ომში კომუნისტებთან დამარცხების შემდეგ გომინდანის პარტია ტაივანში გადავიდა და დროებით დედაქალად ტაიბეი გამოაცხადა. მათი კონტროლის ქვეშ ასევე დარჩა პენხუ, ცზინმენი, მაცზუ და ტაივანთან ახლოს მდებარე სხვა პატარა კუნძულები. მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთის რესპუბლიკას ამ ტერიტორიაზე მხოლოდ ფაქტობრივი იურისდიქცია ჰქონდა, 1970-იანებამდე მას აღიარებდნენ, როგორც მთელი ჩინეთის კანონიერ მმართელს. ასე, რესპუბლიკის წარმომადგენელი 1971 წლამდე გაეროში ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის წარმომადგენელის მაგივრად იყო.

ამ დროისთვის ტაივანი არის დემოკრატიული სახელმწიფო ნახევრადპრეზიდენტული სისტემით, ხმის მიცემა კი ქვეყნის ყველა მოქალაქეს აქვს. რესპუბლიკის ეკონომიკა მსოფლიოში მე-19 ადგილზეა, მისი ტექნოლოგიური ინდუსტრია კი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს გლობალურ ეკონომიკაში. ცხოვრების დონე საკმაოდ მაღალია, ერთ სრულ მოსახლეზე მშპ კი ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას 4-ჯერ აღემატება.