Կազան: քաղաք Ռուսաստանում
Կազան (ռուս.՝ Казань, թաթ.՝ Казан, Qazan), քաղաք Ռուսաստանում, Թաթարստանի Հանրապետության մայրաքաղաքը, խոշոր նավահանգիստ է Վոլգայի ձախ ափին։ Ռուսաստանի տնտեսական, քաղաքական, գիտական, մշակութային ու մարզական խոշորագույն կենտրոններից մեկն է։ Կազանի կրեմլն ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կազան (այլ կիրառումներ)
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Կազան | |||||
| ռուս.՝ Казань թաթ.՝ Казан, Qazan | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Ռուսաստան | ||||
| Սուբյեկտ | Թաթարստան | ||||
| Քաղաքային օկրուգ | Կազան | ||||
| Ներքին բաժանում | 7 շրջան | ||||
| Քաղաքապետ | Իլսուր Մետշին | ||||
| Հիմնադրված է | 1005 թ. | ||||
| Առաջին հիշատակում | 1391 | ||||
| Մակերես | 613 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 60 մետր | ||||
| Պաշտոնական լեզու | ռուսերեն և թաթարերեն | ||||
| Բնակչություն | ▲1 138 823 մարդ (2010) | ||||
| Խտություն | 1858 մարդ/կմ² | ||||
| Ազգային կազմ | թաթարներ, ռուսներ, չուվաշներ | ||||
| Կրոնական կազմ | մուսուլմաններ, ուղղափառներ | ||||
| Տեղաբնականուն | կազանցի | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+3 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 843 | ||||
| Փոստային ինդեքս | 420xxx | ||||
| Փոստային դասիչ | 420000–420999 | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | 16, 116 | ||||
| ՕԿԱՏՕ | 92401 | ||||
| Պաշտոնական կայք | kzn.ru | ||||
| |||||
.png)
_(2004).png)
Քաղաքն ունի գրանցված բրենդ՝ «Ռուսաստանի երրորդ մայրաքաղաք»։ Ոչ պաշտոնապես ու կիսապաշտոնական անվանվում է «ռուս ֆեդերալիզմի մայրաքաղաք» ու «աշխարհի բոլոր թաթարների մայրաքաղաք»։
2005 թվականին տոնվել է Կազանի հազարամյակը։
2011 թվականին Կազանում անցկացվել է ծանր աթլետիկայի Եվրոպայի առաջնությունը։ 2013 թվականին քաղաքն ընդունել է 27-րդ համաշխարհային ամառային ունիվերսիադան, 2014 թվականին՝ սուսերամարտի աշխարհի առաջնությունը։
Անվանում
Հիմնադրել են Կամա-Վոլգյան բուլղարները 13-րդ դարի 2-րդ կեսին։ Անվանումն առաջացել է թաթարերեն ղազան «կաթսա» բառից։
Հայերը Կազանում
Կազանում հայ համայնքը կազմավորվել է 15-րդ դարում և 16-րդ դարի առաջին կեսին։ Հայերը մասնակցել են Մոսկովյան իշխանության և Կազանի խանության միջև մղված կռիվներին։ Ցայսօր պահպանվել են Հայկական փողոց, Հայկական հրապարակ, Հայկական գերեզմանատուն անվանումները, գերեզմանատանը՝ հայկական տապանաքարեր և արևի ժամացույց։ Հայերի բնակության շրջանը կոչվել է Մահուդի թաղամաս, ինչը վկայում է, որ հայերի մեջ եղել են ոչ միայն առևտրականներ, այլև արհեստավորներ։ Տեղեկություններ կան նաև 16-17-րդ դարերի հայկական եկեղեցու մասին։ Կազանում բռնկված համաճարակի հետևանքով հայերը հեռացել են այստեղից։ 1839-1852-ին Կազանի համալսարանում գործել է հայոց լեզվի ամբիոն, որը 1842-1849-ին ղեկավարել է Ստեփանոս Նազարյանը։
Ծանոթագրություններ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կազան» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 154)։  |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Կազան, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.