Ма́ргарэт Гі́льда Тэ́тчэр, баранэса Тэтчэр (па-ангельску: Margaret Thatcher; 18 кастрычніка 1925, Грэнтэм, Лінкальншыр, Брытанская імпэрыя — 8 красавіка 2013, Ўэстмінстэр, Лёндан, Вялікабрытанія), у дзявоцтве Робэртс — ангельская палітычная дзяячка, 71-ая прэм’ер-міністарка Вялікабрытаніі (Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі) у 1979—1990 гадах, баранэса з 1992 году.
Першая жанчына, якая пабыла на гэтым посьце, а таксама першая жанчына, якая стала прэм’ер-міністрам эўрапейскай дзяржавы. Прэм’ерства Тэтчэр стала самым працяглым у XX стагодзьдзі. Атрымаўшы мянушку «жалезная лэдзі» за рэзкую крытыку савецкага кіраўніцтва, яна ажыцьцявіла шэраг кансэрватыўных мераў, якія сталі часткай палітыкі гэтак званага «тэтчэрызму».
Маргарэт Тэтчэр | |
71-ы прэм’ер-міністар Вялікабрытаніі | |
---|---|
4 траўня 1979 — 28 лістапада 1990 | |
Папярэднік: | Джэймз Калаган |
Наступнік: | Джон Мэйджар |
Лідэр апазыцыі | |
11 лютага 1975 — 4 траўня 1979 | |
Прэм’ер-міністар: | |
Папярэднік: | Эдўард Гіт |
Наступнік: | Джэймз Калаган |
Дзяржсакратар па адукацыі і навуцы | |
20 чэрвеня 1970 — 4 сакавіка 1974 | |
Прэм’ер-міністар: | Эдўард Гіт |
Папярэднік: | Эдўард Шорт |
Наступнік: | Рэджынальд Прэнтыс |
Асабістыя зьвесткі | |
Нарадзілася: | 13 кастрычніка 1925[…] Грэнтэм, Лінкальншыр, Ангельшчына, Брытанская імпэрыя |
Памерла: | 8 красавіка 2013[…] (87 гадоў) Ўэстмінстэр, Лёндан, Вялікабрытанія |
Партыя: | Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі |
Сужэнец: | Дэніс Тэтчэр[d] |
Дзеці: | сын: Марк дачка: Кэрал |
Бацька: | Альфрэд Робэртс |
Маці: | Бэатрыс Стэфэрсан |
Адукацыя: | Оксфардзкі ўнівэрсытэт |
Узнагароды: | сябра Лёнданскага каралеўскага таварыства[d] (1983) Fellow of the Royal Institute of Chemistry[d] (24 кастрычніка 1979) ганаровы грамадзянін Заграба[d] (16 верасьня 1998) Clare Boothe Luce Award[d] (2002) ганаровы доктар Універсітэта Хофстра[d] ганаровы доктар Бар-Іланавага ўнівэрсытэту[d] Чалавек року паводле Financial Times[d] (1987) ганаровы грамадзянін Гданьску[d] |
Атрымаўшы ў Оксфардзе адукацыю хіміка, стала юрысткай, у 1959 годзе была абраная чальцом Парлямэнту ад Фінчлі. У 1970 годзе была прызначаная міністрам адукацыі й навукі ва ўрадзе кансэрватара Эдўарда Гіта. У 1975 годзе Тэтчэр перамагла Гіта на выбарах новага старшыні Кансэрватыўнай партыі й стала галавой парлямэнцкай апазыцыі, а таксама першай жанчынай, якая ўзначаліла адну з асноўных партыяў Вялікабрытаніі. Пасьля перамогі Кансэрватыўнай партыі на ўсеагульных выбарах 1979 году Маргарэт Тэтчэр стала прэм’ер-міністрам.
Ачоліўшы ўрад, Тэтчэр правяла палітычныя й эканамічныя рэформы для зьмяншэньня беспрацоўя і працяглага эканамічнага заняпаду. Ейная палітычная філязофія й эканамічная палітыка засноўваліся на дэрэгуляцыі, асабліва фінансавай сыстэмы, забесьпячэньні гнуткага рынку працы, прыватызацыі дзяржаўных кампаніяў і памяншэньні ўплыву прафзьвязаў. Высокая папулярнасьць Тэтчэр падчас першых гадоў ейнага кіраваньня паменшылася з-за рэцэсіі й высокага ўзроўню беспрацоўя, але зноў павялічылася падчас Фолклэндзкага канфлікту 1982 году й эканамічнага росту, што прывяло да ейнага пераабраньня ў 1983 годзе.
Тэтчэр была пераабраная ў трэці раз у 1987 годзе, але прапанаваны закон аб дадатковым падатку (анг. poll tax) і погляды на ролю Брытаніі ў Эўрапейскім Зьвязе былі непапулярныя сярод выбарцаў ды чальцоў ейнага ўраду. Пасьля таго, як Майкл Гэзэлтайн аспрэчыў яе лідэрства ў партыі, Тэтчэр была вымушаная падаць у адстаўку з пасады главы партыі й прэм’ер-міністра. Тэтчэр была пажыцьцёвым чальцом Палаты Лордаў. Пасьля сыходу з пасады прэм’ера Тэтчэр адышла ад палітыкі. Напісала кнігу ўспамінаў. Памерла 8 красавіка 2013 году пасьля інсульту. Ёй было 87 гадоў. 17 красавіка яна была крэмаваная, прах пахаваны на тэрыторыі шпіталя каля магілы яе мужа. Разьвітальную цырымонію наведалі каля 200 знакамітых асобаў з усяго сьвету, у тым ліку Каралева Вялікабрытаніі Лізавета II.
Маргарэт Тэтчэр — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Маргарэт Тэтчэр, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.