Травень: пяты месяц году

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Май (неадназначнасьць).

Мае 31 дзень.

Назва зьявілася яшчэ ў старажытнаславянскія часы, бо ў гэты час зьяўлялася зялёная трава. Вядомыя таксама назвы песеньнік, грымотнік, траўнік. Пазьней пад уплывам бізантыйскай традыцыі месяц атрымаў назву «май» (лац. Maius) паводле імя старажытнарымскай багіні вясны Маі.

Назва травень існуе ў украінскай (па-ўкраінску: травень), а таксама існавала ў старапольскай мове (па-польску: trawień), а ў харвацкай travanj (саст. traven) азначае красавік.

У старажытнабеларускіх творах часьцей фіксавалася форма «май», «маі»:

	М(е)с(е)ца мая, погебреиску ія’ръ, просто ма’и. Но’и а’рху готуетъ божимъ повеле’нїемъ, абы въ пото’пъ не зги’нулъ зъ своим поколеньемъ. Мая 10 дня.
—Андрэй Рымша, «Храналёгія» (1581)

Праславянскае слова травень выяўленае ў творах старабеларускай мовы двойчы: у Полацкім Эвангельлі ХІІІ ст. і слоўніку (1627) Памвы Бярынды.

У сучаснай беларускай літаратурнай мове амаль ад пачатку назва месяцу існавала ў форме «май». «Наша Ніва» пачатку XX стагодзьдзя ўжывала форму травень (май) толькі ў 1910—1912 гадах. Больш шырокае ўжываньне слова травень займела за часам беларусізацыі (1920—30-я гг.), пасьля чаго прызнаецца састарэлым. У афіцыйным ужытку слова травень аднаўляецца ў 1990-я гады.

• Праграма Моўнік, выпуск 70: «Май ці травень»