Абрам: біблійны патрыярх

Нарадзіўся ў Мэсапатаміі ў халдэйскім горадзе Ур і зьяўляўся малодшым сынам Тары, дзясятага патрыярха па прамой лініі ад Сіма, сына Ноя. Жывучы сярод паганцаў, як напісана ў Бібліі, Аўраам пазнаў ілжывасьць іх службы паганскім ідалам і верыў ў адзінага Бога, апосталам якога ён стаў. За гэта ён падвергнуўся ганеньням сваімі суайчыньнікамі і на 75 годзе жыцьця мусіў пакінуць радзіму, накіраваўшыся цераз Эўфрат у зямлю Ханаанскую, якую абяцаў Бог яму й ягоным нашчадкам. Там Аўраам быў празваны «га-гіўры», што азначала: прыбылы з таго берагу ракі, адкуль і пайшла назва — габрэй. Разам зь ім сюды перасялілася ягоная жонка й пляменьнік Лот. Доўга ён вандраваў па розных краях, пакуль не пасяліўся ў Хэўроне.

У Біблейскім паданьні Аўраам падаецца як узор чалавекалюбства, лагоднасьці, цярплівасьці, міралюбства, бескарысьлівасьці, цьвёрдай і непахіснай веры ў Бога, пакоры й глыбокай павагі да яго. Доўгі час ён ня меў ад шлюбу з Сарай нашчадкаў. Толькі пад старасьць, калі Сары было ўжо 90, а яму 100 гадоў, у іх нарадзіўся сын Ісаак, які, па сьцьверджаньні Бібліі, стаў прадаўжальнікам роду габрэйскага племені. Гэткую дамову Бог уклаў з Аўраамам яшчэ да нараджэньня Ісаака, зьнешняй праявай дамовы стаў абрад абразаньня. Пры гэтым Бог зьмяніў імя Аўрама на Аўраам. Калі Сара памерла, Аўраам ажаніўся ў другі раз і меў яшчэ 6 сыноў, якія разам з Ізмаілам, яго пазашлюбным сынам ад служанкі Агар, сталі родапачынальнікамі розных арабскіх плямёнаў. Сам жа Аўраам, як падаецца ў Бібліі, пражыў 175 гадоў і памёр у Хэўроне, дзе й быў пахаваны.

Мусульмане-арабы, якія лічаць Аўрама сваім родапачынальнікам і ў Каране называюць яго Ібрагімам, яшчэ ў старажытнасьці пабудавалі над яго магільным склепам мячэт і аберагалі яе як сьвятыню. Вобраз старазапаветнага патрыярха Аўраама (Ібрагіма) карыстаўся асаблівай павагай і папулярнасьцю ў хрысьціянаў і мусульманаў, для якіх служыў прыкладам найвялікшай набожнасьці й праведнасьці й аброс самымі разнастайнымі мітычнымі паданьнямі й легендамі. Паводле іх, Аўраам займаўся прыродазнаўствам, ведаў хімію, астраномію й іншыя навукі, якія ён вывучыў ад халдэяў яшчэ на радзіме, а потым распаўсюджваў сярод хананеяў (фінікійцаў) і эгіпцянаў. Сьцьвярджалі нават, што ён быў вынаходнікам літарнага шрыфту й каляндарных вылічэньняў. У сувязі з гэтымі паданьнямі некаторыя старажытныя багасловы атаясамлялі асобу Аўраама з Зараастрам.

• Кім быў Абрам? Першы патрыярх у Бібліі. Chabad. (анг.)
• Абрагам разьбівае ідалаў. Azamra. (анг.)
• Падарожжа й жыцьцё патрыярха Абрама. World Digital Library. (анг.)