আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধি

উক্ত নিধি আৰু অন্যান্য কাৰ্যাৱলীৰ জৰিয়তে আই এম এফে সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ হকে কাম কৰে। সংস্থাটোৰ আৰ্টিকলছ অফ এগ্ৰীমেণ্টত উল্লেখ থকা মতে ইয়াৰ উদ্দেশ্যসমূহ হৈছে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতা বৃদ্ধি, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বেহা-বেপাৰ,ৰ্বেলেঞ্চ অফ পেমেণ্টৰ সমতা স্থাপনৰ অৰ্থে সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহক বিত্তৰ যোগানকে ধৰি ৰোজগাৰ আৰু বিনিময় হাৰৰ স্থিৰতা।

 

১৯৪৪ চনত মূলতে ব্ৰেটন ৱুডছ ব্যৱস্থাৰ (ইংৰাজী: Bretton Woods system) এক অংশ হিচাপে আই এম এফ স্থাপন কৰা হৈছিল। মহা মন্দাৱস্থাৰ সময়ত ৰাষ্ট্ৰসমূহে পতনমুখী অৰ্থনীতিসমূহৰ অৱস্থা উন্নীত কৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে বেহা-বেপাৰৰ বাধা-নিষেধ বঢ়াই তোলে। ফলস্বৰূপে জাতীয় মুদ্ৰাসমূহৰ মান নিম্নগামী হোৱাৰ লগতে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যৰ অৱনতি ঘটে।

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিত্তীয় সহযোগৰ পতনে এক উন্নীতকৰণ পদক্ষেপৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ জন্ম দিয়ে। ইয়াৰ ফলত ৪৫খন দেশৰ চৰকাৰে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ নিউ হেম্পশ্বায়াৰস্থিত ব্ৰেটন ৱুডছত এক আলোচনাত মিলিত হয় আৰু আই এম এফৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰে।

প্ৰথমাৱস্থাত, ১৯৪৫ চনৰ ২৭ ডিচেম্বৰত ২৯খন সদস্য ৰাষ্ট্ৰৰে আই এম এফৰ আৰম্ভণি ঘটে। ১৯৪৬ চনলৈ এই সংখ্যা ৩৯ লৈ বৃদ্ধি পায়। ১৯৪৭ চনৰ ১ মাৰ্চৰ পৰা সংস্থাটোৱে নিজৰ কাম কাজ আৰম্ভ কৰে আৰু ৮ মে’ত ফ্ৰান্সে প্ৰথমে সংস্থাটোৰ পৰা ঋণ গ্ৰহণ কৰে।

 

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধিৰ সকলো সদস্য ৰাষ্ট্ৰ স্বতন্ত্ৰ নহয় আৰু সেয়ে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্যও নহয়। ইয়াৰ ভিতৰত এৰুবা, কিউৰাকাও, হংকং, মাকাও আৰু ক’ছ’ভ’ উল্লেখযোগ্য।

প্ৰাক্তন সদস্যৰ ভিতৰত আছে কিউবা আৰু চীন। অৱশ্যে চীনশাসিত টাইৱান আই এম এফৰ সূচীভুক্ত।

কিউবাৰ বাহিৰেও ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্যৰ ভিতৰত আই এম এফৰ সদস্যভুক্ত নোহোৱা দেশসমূহ হৈছে এণ্ডোৰা, লাইকটেনষ্টাইন, মোনাকো, নাওৰো আৰু উত্তৰ কোৰিয়া।

চেক’শ্লাভিয়াক ১৯৫৪ চনত বৰ্খাস্ত কৰা হৈছিল যদিও ১৯৯০ চনত দেশখনত পুনৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।

টোকা

তথ্যসূত্ৰ