Portugese Vloot

Op 12 Desember 2017 herdenk die Portugese Vloot die 700ste herdenking van sy amptelike skepping deur koning Denis van Portugal. Sy oorsprong in die 12de eeu maak dit die oudste vloot ter wêreld.

Die vloot het 'n sleutelrol gespeel aan die begin en tydens die groot vaarte van ondekkingsreise in die 15de en 16de eeu. Die resultaat van hierdie tegniese en wetenskaplike ontdekkings het daartoe gelei dat Portugal gevorderde skepe ontwikkel het, insluitend die karveel, nuwe en meer gesofistikeerde tipes karakke vir tussenseereise en die oseaan-galjoen, en om die seeroete na die Ooste te vind en roetes na Suid- en Noord-Amerika.

In die teater van Mosambiek was die Portugese Vloot se grootste operasionele fokus op die Nyasameer, in 'n poging om FRELIMO-infiltrasies van hul basisse in Tanzanië af te weer en om saam te werk met die weermag van Malawi. Hierdie missie is gedoen deur die Nyasa Flotilla, hoofsaaklik vanaf die Metangula-vlootbasis, en deur eenhede mariniers. Die oprigting van die Nyasa-flottielje was moontlik deur die organisering van ingewikkelde logistieke operasies om altesaam 12 patrollie- en landingsvaartuie vanaf die kushawe van Nacala na die Nyasa-meer te vervoer, met 'n roete van ongeveer 750 km oor land. In die omvang van die samewerking met die buurman Malawi was die Portugese Vloot diep betrokke by die organisasie van sy vlootmagte en het hy van die Nyassa Flotilla-bote aan hulle oorgedra. Die vloot het ook gefokus op die voorsiening van die Portugese magte wat in Noord-Mosambiek opereer, en hulle per see verbind met die belangrikste logistieke sentrums in Lourenço Marques en Beira. Met die aanvang van die bou van die Cahora Bassa-dam en die verspreiding van die FRELIMO-guerrilla's na die Tete-streek, in die vroeë 1970's, het die Vloot 'n deel van sy poging op die Zambezirivier gerig.

Die oorsese oorloë

Na 'n halfeeu was die Portugese Vloot weer in geveg gedurende die tweede helfte van die 20ste eeu. Hierdie gevegte het in die Indiese Oseaan teen die Indiese Unie en in Afrika teen die onafhanklikheidsbewegings van die Portugese gebiede plaasgevind.

Op die oggend van 17 Desember 1961 het die Indiese Weermag 'n massiewe aanval op Portugese Indië geloods en die gebiede Goa, Daman en Diu binnegeval met groot land-, lug- en vlootmagte. Die Indiese vlootmagte wat Goa aangeval het, het 'n vliegdekskip, twee kruisers, agt fregatte en vyf ander skepe ingesluit. Die Portugese vlootmagte het slegs uit drie klein patrolliebote bestaan, elk een in Goa, Daman en Diu, en die ou sloep NRP Afonso de Albuquerque, gebaseer in Goa. Afonso de Albuquerque is, behalwe sy missie om die vyandelike vlooteenhede in die gesig te staar, ook opgedra om as kusbattery te dien vir die verdediging van die Mormugao-hawe, asook om belangrike radiokommunikasie met Lissabon te lewer nadat radiofasiliteite aanland in Indiese lugaanvalle vernietig is.

Tydens die oorsese oorloë wat in Afrika geveg is (1961–1975), het die Portugese Vloot 'n fundamentele rol gespeel in gevegs-, patrollie- en amfibiese missies in die oseaan en binnelandse waters van Angola, Portugees-Guinea en Mosambiek. In amfibiese missies was die optrede van die Portugese mariniers fundamenteel. Twee soorte mariene eenhede is geskep, die Spesiale Mariniers (fuzileiros especiais) spesialiseer in offensiewe operasies en die Mariniers (fuzileiros) vir die verdediging van vlootbates. Die Portugese vloot moes homself toerus met 'n groot vloot van klein eenhede, insluitend patrolliebote en landingstuie, waarvan baie in Portugal ontwerp en gebou is.

In die Angolese teater was die belangrikste fokus van die Portugese vlootpoging die beskerming van die Kongorivier, om die infiltrasie van UPA/FNLA- en MPLA-guerrilla's oor die grens van Republiek Zaïre te vermy. Hierdie missie is gedoen deur die patrollie- en landingsbote van die Zaire Flotielje, af en toe ondersteun deur fregatte, en deur eenhede van mariniers wat rubberbote gebruik het. Die beskerming van die Kongorivier was so suksesvol dat dit die infiltrasie van die guerrillas kon stop, wat die Portugese magte in staat gestel het om hulle te verslaan en bykans die geheel uit Noord-Angola te elimineer, wat die oorlog in die streek feitlik beëindig het in die vroeë 1970's. Die nederlaag en uitskakeling van die guerrilla's in Noord-Angola het daartoe gelei dat die onafhanklikheidsbewegings hul aktiwiteite in die laat-sestigerjare weer in die uitgestrekte, afgeleë en byna woestyngebiede van Oos-Angola gerig het, wat voordeel getrek het uit steun en basisse in die naburige Zambië. Om op hierdie stap te reageer, het die vloot ook in Oos-Angola begin fokus en die vloot- en mariene-eenhede op meer as 100 km van die kus af. Dit het in die Zambezi-, Kwando-, Cuanza- en ander plaaslike riviere opgetree teen die guerrilla's van die MPLA en UNITA wat in die omgewing aktief was. Aan die einde van 1968 is die bevel van die vlootmagte in die Ooste gestig in 'n basis in 'n streek bekend as die Terras do Fim do Mundo (die lande van die einde van die wêreld).

Vanaf 1970 het die Portugese Vloot sy teenwoordigheid in Angola gestabiliseer, waaronder een fregat in rotasie, vier patrollieskepe, 11 patrolliemotorbote, 15 landingstuie, twee spesiale mariene afdelings, vier mariene kompanies en vyf afdelings van die vlootmagte in die Ooste.

Vanaf 1971 het die Portugese Vloot se teenwoordigheid in Mosambiek drie fregatte of korvette ingesluit, een logistieke ondersteuningsskip, drie patrolliebote en een landingstuig in die Indiese Oseaan, vyf patrolliebote en sewe landingsvaartuie in die Nyassameer, drie afdelings van die spesiale mariniers en drie mariene kompanjies.

Aan die einde van 1975 was Portugal vir die eerste keer in 500 jaar weer bloot 'n Europese land en sy vloot slegs 'n Noord-Atlantiese vloot. Die Portugese vloot moes weer sy hoofpogings op die verdediging van die Atlantiese Oseaan teen die vlootbedreiging van die Warskou-verdrag in die konteks van die laat Koue Oorlog herfokus. Die vloot het ook gefokus op sy verantwoordelikheid vir die patrollie en beheer van die nuutgeskepte eksklusiewe ekonomiese sone van Portugal, die 10de grootste ter wêreld.

Aan die begin van 1976 het die Portugese vloot vier fregatte van die Comandante João Belo-klas, drie Almirante Pereira da Silva-fregatte. Alhoewel die meeste van hierdie skepe onlangs en modern was, was hulle meestal toegerus om te help om konflik in lae intensiteit in Afrika te ondersteun, met beperkte geïnstalleerde vermoë om die rolle in die anti-duikboot- en anti-skeepsrolle te verrig.

'n Beplande program vir die aanpassing van die vloot, wat die installering van anti-skip- en Grond-tot-lugmissiel in die fregatte en korvette ingesluit het, kon nie voortgaan nie weens 'n gebrek aan fondse. Sonder modernisering is die Almirante Pereira da Silva-fregatte binnekort as verouderd beskou, in die vroeë 1980's uit gebruik geneem en in die 1990 finaal uit diens gestel.

Die Portugese vloot het vir baie jare lank geen noemenswaardige nuwe skepe ontvang nie, met vier fregatte, tien korvette, drie duikboot- en tien patrollieskepe, behalwe die ondersteuningsskepe en klein eenhede. Die gebrek aan gespesialiseerde buitelandse patrollievaartuie het daartoe gelei dat die korvette en selfs die fregatte intensief gebruik is vir die beskerming van visserye en soek en reddingsmissies op see, behalwe hul oorspronklike militêre rolle.

Op 7 Junie 1998 sou 'n militêre staatsgreep in Guinee-Bissau plaasvind, 'n groot vlootreddingsoperasie veroorsaak wat die vermoë van die Portugese vloot om op duisende kilometers van Portugal af in te gryp, sou demonstreer. Die staatsgreep het vinnig ontwikkel in 'n burgerlike konflik wat die rebellemagte teen die magte lojaal aan die regering (met militêre steun van die bure Senegal en Republiek Guinee) teëstaan, met duisende Portugese en ander buitelandse inwoners wat te midde van die gevegte vasgevang is. Die Portugese weermag het onmiddellik 'n reddingsoperasie voorberei, met die kodenaam Crocodile ( Operação Crocodilo). 'n Aanvanklike ontruiming van burgerlikes is gedoen deur die Portugese handelsskip MS Ponta de Sagres, wat in die streek opgevaar het.

Op 11 Junie het Ponta de Sagres onder leiding van kaptein Hélder Costa Almeida die hawe van Bissau binnegegaan, onder artillerievuur, en meer as 2200 burgers gered, waaronder 500 Portugese burgers. 'n Lugontruiming wat beplan is om deur die Portugese Lugmag C-130 vliegtuie en spesiale operasionele magte na Senegal ontplooi te word, moes gekanselleer word as gevolg van die besetting van die Internasionale Lughawe Bissau deur vegtende magte. Die Portugese Vloot stuur hiena 'n vlootmag, onder bevel van kaptein Melo Gomes, saamgestel uit die fregat Vasco da Gama, die korvette Honório Barreto en João Coutinho en die ondersteuningskip Bérrio.

Bérrio het 'n marinemag aan boord gehad wat die Special Actions Detachment (DAE), die 22ste Marinierskompanjie en ondersteuningselemente (kommando, skakeling, boot, duikers en mediese spanne) ingesluit het. Die Portugese vlootmag het op 15 Junie in Guinee-Bissau aangekom en die volgende dag die Gebarivier binnegegaan. Sy marinemag - gelei deur die DAE-agente - het in die hawe van Bissau geland en dit beset, en sodoende die ontruiming van Portugese burgers en buitelandse burgers na die skepe begin. Later is addisionele mense met behulp van rubberbote en helikopters vanaf ander dele van die kus van Guinee-Bissau versamel, in totaal meer as 1 200 geredde burgers.

Op 28 Junie, onder bemiddeling van die Gemeenskap van Portugese Lande, het die onderhandelinge vir 'n skietstilstand tussen die stryders aan boord van die fregat NRP Vasco da Gama begin. Operasie Krokodil eindig op 21 Julie 1998, met die Portugese vlootmag wat die waters van Guinee-Bissau verlaat onder die wakende oog van die fregat NRP Corte-Real.